rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

52 vertrouwen in burgers2.1.1 beleidsparticipatieDe essentie van de huidige beleidsparticipatie werd kernachtig verwoord dooreen ervaren gemeenteambtenaar die sprak namens velen: “Wij vertellen hoe hetzit en dat noemen we inspraak.” Burgers worden uitgenodigd op een inspraakavond,mogen een wijk mee ontwerpen, of tekenen protest aan tegen het beleidvan de overheid. In dit kader werd ons vaak verteld over de participatieladder (zieArnstein 1969). Er zijn hier meerdere van in omloop. De bekendste gaat van informeren,via raadplegen, adviseren en coproduceren naar meebeslissen. 1Veel participatietrajecten richten zich op het betrekken van mensen bij hun fysiekeleefomgeving: bijvoorbeeld samen met buurtbewoners de herinrichting van eenspeelpleintje of een straat voorbereiden. In Groningen werken de gemeente en dewooncorporaties met wijkbudgetten die burgers kunnen besteden conform huneigen prioriteiten; deze ‘buurtrechten’ brachten “een ‘nieuw elan’ onder burgersen organisaties” (Van de Wijdeven en De Graaf 2008: 22; Michels en De Graaf2010: 487). Beleidsparticipatie kan zich ook rondom onderwerpen organiseren.Het toenmalig ministerie van vrom betrok via de Windraad burgers bij de discussierond windenergie. Het ministerie van Veiligheid en Justitie legt door middelvan ‘internetconsultatie wet- en regelgeving’ specifieke wetsvoorstellen voor aanburgers.Beleidsmakers proberen met beleidsparticipatie vaak het draagvlak voor nieuwbeleid te vergroten, bijvoorbeeld door een panel, een consultatiegroep, of eenburgerraad op te richten, of door relevante groeperingen en organisaties aan tafeluit te nodigen. Een enkele maal roepen zij de hulp in van burgers op het momentdat een beleidstraject dreigt vast te lopen, of als er behoefte is aan een frisse blikvan buiten om tot nieuwe inzichten en oplossingen te komen. We troffen ookvoorbeelden van crowd sourcing, waarbij beleidsmakers via internet een grotegroep burgers uitnodigen om mee te denken over een probleem en oplossingenaan te dragen.In de Friese gemeente Smallingerland mocht eenieder die wilde, meedenken over de bouw vaneen nieuwe wijk. Om ook de experts al in een vroeg stadium te betrekken werd de eis gestelddat alleen mensen die een bijdrage hadden geleverd op de website, het uiteindelijke ontwerpvan de wijk zouden kunnen maken. De ervaringen waren gemengd. Er kwamen heel origineleideeën binnen, tegelijkertijd was de vraag – ‘denk mee over een nieuwe wijk’ – te open. Deontwikkeling van een wijk vraagt een lange adem en het vasthouden van de aandacht bleek nieteenvoudig.De meest beoefende vorm van burgerbetrokkenheid krijgt inhoud in de dagelijksewisselwerking tussen burgers en frontlijnwerkers bij de uitvoering van regulier