rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

512 denken vanuit burgersAls er één les naar voren vlamt uit dit veldwerk, dan is het deze: burgerbetrokkenheidvereist denken vanuit burgers. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar de praktijkblijkt – ongeacht de vele voorbeelden die we tegenkwamen – weerbarstig. “Wehebben als beleidsmakers altijd van binnen naar buiten geredeneerd”, constateertde Rotterdamse wethouder Jantine Kriens. “We beginnen bij onszelf en bij detaken die de overheid heeft om mensen gelukkig te maken of om de sociale cohesiete verbeteren. Dus alles begint en eindigt elke keer met wat de overheid zoumoeten doen.” Onze gesprekspartners vertelden ons dat woorden als burgerparticipatieen inspraak ‘verkeerd’ zijn, want puur gedacht vanuit het perspectiefvan beleidsmakers en geen recht doend aan de verscheidenheid aan initiatievendie worden ontplooid. Zij vertelden ook hoe belangrijk het is dat beleidsmakersinspelen op de verschillen in motivatie en vaardigheden van burgers en ooghouden voor de snelle veranderingen op het speelveld. In de volgende paragrafendoen wij verslag van het veld van burgerbetrokkenheid zoals wij dat tegenkwamen.2.1 meer dan beleidsparticipatieTijdens onze rondgang door Nederland troffen we een groot aantal vormen vanburgerbetrokkenheid: van razendsnel georganiseerde ludieke protesten tot jarenlangmeedenken over de aanleg van een provinciale weg. Van vernieuwende voorbeeldenvan samenwerking tussen niet direct voor de hand liggende partners(zoals binnen het Publieksbureau van ado Den Haag) tot aan initiatieven in dedirecte omgeving. Uiteenlopend van buurtpreventie en buurtbemiddeling viawederzijdse communicatie (bijvoorbeeld website verbeterdebuurt of mobiel alarmeringssysteemBurgernet) tot zelforganisatie rond voorzieningen (dorps- enbuurthuizen, glasvezelnet, buurtwebsites), energiebesparing en groenbeheer.Deze en vele andere voorbeelden delen we in aan de hand van drie ‘velden’ vanburgerbetrokkenheid: beleidsparticipatie, die zich concentreert op trajecten van deoverheid waarbij burgers gevraagd wordt om mee te praten en te denken, maatschappelijkeparticipatie die zich richt op de deelname van burgers aan het maatschappelijkverkeer, en maatschappelijk initiatief waarin (samenwerkingsverbandenvan) burgers zelf het heft in handen nemen om een maatschappelijk doel nate streven. Vanuit de optiek en belevingswereld van burgers gaat het steeds omhetzelfde; ze maken ook geen principieel onderscheid. Vanuit het perspectief vanbeleidsmakers gaat het echter om geheel verschillende vraagstukken en verantwoordelijkheden.