rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

ouwen aan vertrouwen221trekken, zelfs buiten ‘hun’ gemeente. Dat vereist nieuwe wetgeving, deels metterugdraaien van een doorgeschoten autonomie van zowel gemeenten als instellingen.Daarnaast is het zinvol wanneer kleine, regionale maatschappelijke instellingen(welzijn, mantelzorg, vrijwilligerswerk) bescherming genieten van grote (wooncorporaties,zorginstellingen, onderwijsinstellingen). Als een kuiken moeten zein geval van zwaar weer kunnen schuilen bij een Moeder Kloek. In ons veldwerkmaakten we kennis met voorbeelden van grote instellingen die zo ruggengraatverschaffen aan kwetsbare vrijwilligers- en welzijnsinitiatieven. Zelfs rijst devraag of het vaak wankele en kleinschalige welzijnswerk moet worden uitgesplitstdoor het onderbrengen van (a) jeugd- en opbouwwerk bij scholen (in een soortkoepel met een deel van het verenigingsleven, denk aan schoolsport), en (b) zorgvoor hulpbehoevenden (in brede zin: maatschappelijk werk) bij wooncorporatiesen grote (intramurale) zorginstellingen.8.4.2 leg nieuwe verbindingenSinds de ontzuiling nemen niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) een belangrijkeplaats in op het speelveld voor burgerbetrokkenheid. Hun positie is echteraan verandering onderhevig. Meer dan tevoren passeren andersbewegingenbeleidsmakers en richten zich direct – op de vijf ineenvloeiende ‘markten’ – opspecifieke doelwitten, waaronder overheden maar vooral multinationale ondernemingen(mno’s). Ze zijn onvoorspelbaar, in belangrijke mate onbeheersbaar, enuiten zich in vele vormen, uiteenlopend van formele burgerinitiatieven tot en metkopersstakingen en massale betogingen. Hun doelen zijn soms concreet, somsvaag: ze zijn ‘tegen’ zonder ‘voor’ te zijn. Beleidsmakers weten zich veelal onthandin de omgang met ‘het zootje ongeregeld’, met hun dreiging van onstuitbare enongenuanceerde maatschappelijke cascades. De ad-hocinitiatieven met hun veenbrandkarakter– zo zijn ze er wel, dan weer niet – passen ook niet in het reguliereoverleg van het maatschappelijk middenveld. Hun ‘doelloosheid’ is strijdig met debehoefte aan een gestructureerde agenda. Het is ongetwijfeld wennen, maar eendoe-democratie is gebaat bij een actieve dwarsbinding tussen beleidsmakers en‘andersdenkenden’. Nieuwe verbindingen kunnen bovendien de basis vormenvoor nieuwe vormen van mondiale beleidsbeïnvloeding, in aanvulling op de traditionelediplomatie. We volstaan hier met het noemen van twee opties.Versterk vestigingsklimaat voor andersbewegingenMondiale netwerken behoeven voeding en daarbij is een sleutelrol weggelegd voorverbinders die coalities smeden, of door dwarsbinding nieuwe ideeën introduceren.Die verbinders moeten beter dan anderen kunnen volgen hoe de netwerkenzich ontwikkelen en aanvoelen waaraan behoefte bestaat. Ze vormen – zoalseertijds kunstenaars, wetenschappers en andere creatieven – ‘scholen’ van denken.