rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

220 vertrouwen in burgersdenk aan frequente evaluatie van wetgeving om zo de pratijkervaring te codificerenof te corrigeren. De doe-democratie bouwt echter ook op informele verbindingenvia diverse kanalen. Beleidsmakers zullen daarvoor passende en ondubbelzinnigekaders moeten stellen en bewaken. Meer dan tevoren zijn ze daarbijafhankelijk van de medewerking van hoofdrolspelers op de rechterzijde van hetspeelveld, van oudsher de voorlieden van maatschappelijke instellingen en ngo’sen in toenemende mate ook die van de koplopers in het bedrijfsleven en de bonteverzameling andersbewegingen.8.4.1 waarborg solidariteit tussen instellingen en overhedenMaatschappelijke instellingen zullen zich breder moeten gaan inzetten, bijvoorbeeldvoor een beter sluitende dienstverlening aan geïsoleerde mensen, in kwetsbarebuurten of in krimpregio’s, voor vergaande samenwerking bij de opvang vanbevolkingskrimp, en voor het optimaal borgen van voorzieningen voor burgers.Hun bestuurders moeten daartoe buiten hun comfortzones treden en contraproductievemaatschappelijke verkokering tegengaan.Naast vele positieve voorbeelden troffen we, evenals in ons eerdere veldwerk(wrr 2005; wrr 2009), schrijnende illustraties aan van een gebrek aan solidariteittussen ‘onafhankelijke’ instellingen en/of gemeenten. Er is wel veel overleg,maar dat is wederzijds te vrijblijvend. Wooncorporaties, zorg- en onderwijsinstellingenzijn niet alleen geprivatiseerd of op afstand van de overheid gezet. De –voorgeschreven – concurrentie leidt ertoe dat instellingen vaak met de ruggen naarelkaar staan in plaats van samenwerken. De afrekencultuur richting zorg, welzijnen politie staat haaks op de meer bescheiden en aanjagende rol die voor burgerbetrokkenheidnoodzakelijk is.Burgers zijn niet in een positie om de bestuurders van onwillige instellingen ofbeleidsmakers van onwillige gemeenten aan te spreken op de noodzakelijkesamenwerking: hun betrokkenheid is beperkt tot hun ‘eigen’ instellingen engemeenten. Maar ook betrokken bestuurders kunnen namens hen geen vuistmaken en beleidsmakers zijn niet gerechtigd knopen door te hakken. Hierdoor ishet voor beleidsmakers lastig de democratische controle op maatschappelijkeinstellingen uit te oefenen die nodig is voor de invulling van de ‘overkoepelendeverantwoordelijkheid’ van de overheid.Samenwerking en solidariteit kunnen worden gestimuleerd als beleidsmakers enbestuurders op regionaal niveau goede werkafspraken maken in de vorm vanconvenanten. Indien echter zorgvuldig overleg heeft gefaald, verdient het aanbevelingdat alle betrokkenen beschikken over een alarmeringsmogelijkheid, opbasis waarvan Haagse beleidsmakers kunnen en moeten ingrijpen. Ook burgers inhun rol als gebruikers moeten in dat kader binnen een regio aan de bel kunnen