rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

210 vertrouwen in burgersgeplande en ongeplande openlijke geweldpleging. Veel deelnemers ervoeren ditals tegenintuïtief: het maakt uit of je in een dronken bui ruzie krijgt en gewelddadigwordt, of dat je een week tevoren al plannen maakte en het wapen meebrengtnaar de kroeg. 2 Burgers fungeren op deze manier als een goedgeïnformeerd engemotiveerd adviesorgaan (Cohen en Fung 2004).De leden van een Burgerkamer (Van Stokkom 2006: 134) stemmen over meerdere dimensies vaneen wetsvoorstel waardoor de plebiscitaire logica – de reductie van het debat tot ‘voor’ of ‘tegen’ –kan worden uitgeschakeld. In de praktijk zou bijvoorbeeld een bepaald aantal burgers (zeg: 40.000)een volksinitiatief fiatteren: een wetsvoorstel dat zowel agendabepalend kan zijn als amenderendop reeds bestaande wetgeving. Of beleidsmakers willen een uitspraak van het volk over een wetsvoorstel.Die voorstellen worden voorgelegd aan de Burgerkamer die er bindende beslissingen overneemt. Iedere stemgerechtigde is potentieel kandidaat voor de Burgerkamer. Ongeveer 500 burgerstrekken zich twee dagen terug voor beraad. Ze ondervragen deskundigen en de ‘getuigen’ dieworden aangedragen door de voor- en tegenstanders van het voorstel, en ze bespreken onderling degevolgen van hun inbreng. Ten slotte stemmen ze over een veelheid van aspecten van het wetsvoorstel.8.2 vergroot alledaagse invloedDe alledaagse leefomgeving vormt een belangrijk aangrijpingspunt voor burgerbetrokkenheid;ons veldwerk biedt daarvan een staalkaart. Traditioneel ligt eensterke nadruk op ‘de buurt’, maar een dergelijk eenzijdige focus doet kansen verlorengaan: de alledaagse leefomgeving wordt immers ook voor een belangrijk deelbepaald door opleidingen, werk en vrijetijdsbesteding met inbegrip van internet.Ook op regionaal en nationaal niveau laten burgers hun stem horen om de kwaliteitvan hun dagelijks leven te beïnvloeden; denk bijvoorbeeld aan het debat overBrabantse megastallen en de scholierenprotesten tegen de 1040 uren-norm. Steedsvaker geven velen ook mondiaal via internet inhoud aan een nieuwe vorm vannabuurschap wanneer ze volledig vreemden te hulp schieten bij het oplossen vaneen breed scala aan alledaagse vraagstukken; de naamgeving van website Nabuur isdaarvoor kenmerkend.Op alle drie velden van burgerbetrokkenheid, met name daar waar de velden overlappen,zijn verbeteringen om de alledaagse leefomgeving te vergroten mogelijk.De grootste winst is te behalen langs de weg van maatschappelijke initiatieven.Die zijn vanuit beleidsperspectief ‘lastig’: ze passen vaak niet in de beleidsagendaen zijn soms zelfs strijdig met het bestaande beleid. Aan de andere kant is dat juisthun kracht: de dwarsbinding zorgt voor nieuwe ideeën die de levende democratiekunnen verrijken. Ze kunnen bovendien bouwen op de samenbinding onder debetrokken burgers; hun slaagkans is daarom groter. Wat kan, behalve niet in deweg lopen en verbeterde informatievoorziening, de rol zijn van beleidsmakers?