rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

124 vertrouwen in burgers4.4.2 wankele rugdekkingWe hoorden terugkerende geluiden over gebrek aan rugdekking. Burgers wordenonzeker wanneer beleidsmakers hen, ondanks hun soms persoonlijk riskanteinzet, laten ‘vallen’. Frontlijnmedewerkers verliezen hun geloofwaardigheid bijhun doelgroepen als zij steeds zonder concreet resultaat terugkomen, voor iederdetail naar hun bazen moeten voor toestemming, of eerder gemaakte afsprakenmoeten herzien. Weer zijn de drempels vooral gelegen binnen de verticale kolommenvan overheden en maatschappelijke instellingen, waar mensen wordengeconfronteerd met onspeelbare kaarten en zwakke schakels in ketens.Exemplarisch is het boek Help! Een burgerinitiatief (Van Zuylen 2007). De doelgroep van ditboek wordt gevormd door de lokale ambtenaren die zich in een spagaat bevinden tussen het aande ene kant doodknuffelen en het aan de andere kant negeren van – of je geen raad weten met –maatschappelijke initiatieven. Werk ik als ambtenaar voor de stad, of voor de bestuurder?Vooral rond maatschappelijke initiatieven ontstaan problemen: ze passen immersvaak slecht binnen de structuren en de bestaande routines van beleidsmakers enbestuurders. De betrokken frontlijnwerkers zoeken al improviserend naar demeest passende manieren om een ongevraagd initiatief te laten slagen. Dan is hetextra belangrijk dat zij van bovenaf worden gesteund. Maar er heerst vaak achterdochttussen College, Raad en ambtenaren, zeggen onze gesprekspartners, en eenoverenthousiaste frontlijn wordt met scheve ogen aangekeken. De eerste reactieop een frontlijninitiatief is daarom veelal defensief en afwijzend. Ook de nieuwegeneratie ambtenaren vormt een aandachtspunt. Als zij net binnenkomt en andereideeën heeft over samenwerking met de buitenwereld, wordt zij langs debestaande hiërarchische kaders snel teruggefloten. Dat wil men niet, daar is menonzeker over.De onzekerheid van beleidsmakers speelt ook op bij maatschappelijke participatie,denk aan de uitvoering van de wmo. De politiek heeft volgens de Rotterdamsewethouder Jantine Kriens de frontlijnwerkers zo onzeker gemaakt en zo overvraagdmet allerlei bureaucratische procedures dat ze niet kunnen functioneren:“Als je de professionals niet serieus neemt, kun je niet verwachten dat de professionalsde mensen serieus nemen.” Wie vertrouwen wil geven, moet zelf oververtrouwen beschikken.Onspeelbare kaartenMogen beleidsmakers wel zoveel – meestal gratis – inzet verwachten van‘normale’ burgers? Actieve betrokkenheid kost veel tijd; niet zonder reden warenveel van de mensen die we in ons veldwerk tegenkwamen, gepensioneerd of tijdelijkzonder werk. Voor velen is het tijdelijk wel op te brengen om veel tijd te inves-