rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

104 vertrouwen in burgersSoms zijn volgens onze zegslieden ook aangepaste, formele spelregels wenselijkom een maatschappelijk initiatief in de benen te houden. In Hoorn vroegen ondernemersde gemeente om te helpen met het probleem van zwartrijders bij het gezamenlijkversterken van de inrichting en veiligheid van het stadscentrum. Wanneerniet alle belanghebbenden meedoen, moeten trekkers de (financiële) last voor hetgeheel dragen. Indien een dergelijk plan op een ruime meerderheid van de belanghebbendenkan rekenen, zouden allen verplicht dienen te worden om bij te dragen.Andere gesprekspartners wezen op de constructie van het business improvementdistrict (bid) dat in het nabije buitenland serieus wordt toegepast, maar hierslechts op experimentele belangstelling van beleidsmakers mag rekenen.Tegelijkertijd vertelden veel beleidsmakers ons over hun dilemma: wat mag je welof juist niet overlaten aan burgers? Soms werden ze overlopen door maatschappelijkeinitiatieven die ongewenste vormen aannamen; we noemden bijvoorbeeldde staande-bierdrinkers in hartje Amsterdam en de internetactivisten van Anonymousdie recent een aantal Amerikaanse overheidssites platlegden. Soms wildenze initiatieven steunen, maar liepen ze aan tegen de grenzen van de bestaanderegelgeving die hen te weinig mogelijkheid voor legitieme rek boden. Hoe ookmoeten ze omgaan met de ongelijke kansen waar het betreft de beleidsparticipatiedoor minder toegeruste burgers, vooral Critici en Volgzamen? Wat is de waardevan een maatschappelijk initiatief dat steunt op een elite? Onomstreden – ook inonze interviews – is er binnen de representatieve democratie een blijvende rolweggelegd voor beleidsmakers als formele spelregelbepalers en -bewakers en alsultieme conflictbeslechters. Maar in een samenleving die wordt gekenmerkt doorhoger opgeleide, beter geïnformeerde en georganiseerde burgers, is het wel een‘ingewikkelder’ rol.* * *In ons veldwerk kwamen we veel geslaagde initiatieven tegen; grote en kleine,langdurige en eenmalige, lokale en internationale. Ondanks de verschillen signaleerdenwij ook overeenkomsten; alle voldeden ze aan drie randvoorwaarden voorsucces. Allereerst het belang van mensen: trekkers – mensen die zich inhoudelijkverbinden met een bepaald onderwerp en anderen in hun enthousiasme meenemen– en verbinders – ‘meertaligen’ die de schakel kunnen vormen tussen groepenburgers en beleidsmakers of groepen burgers onderling. Daarnaast moet er sprakezijn van respect: burgers willen serieus worden genomen, hebben behoefte aanwederzijdse communicatie, en vragen om een concreet onderwerp en concretekaders. En ten slotte moeten beleidsmakers een evenwicht vinden tussen loslatenen steunen. Dat betekent nadenken over een passende benadering die ruimte biedtaan mensen die eigen initiatief ontplooien en die steun geeft als dat nodig is.