rapport 'Vertrouwen in burgers' - Wetenschappelijke Raad voor het ...

andvoorwaarden voor succes99zijn immers grenzen aan de ruimte die beleidsmakers – en ook bestuurders vanmaatschappelijke instellingen – kunnen bieden. De drie trefwoorden voor eenevenwichtige betrokkenheid zijn dan ook: ruimte, eigenaarschap, en ruggensteun.3.3.1 ruimte“Dus mijn moraal: ruimte, ruimte, ruimte, open plekken, ook voor de ambtenaren, dat je mee magdenken, mee mag doen. Dan krijg je vertrouwen in burgers en de burger ook in jou. Als er ruimte is– om te spelen, om te denken, om te brainstormen, om te dromen – in plaats van alles vast teleggen.”Burgers zoeken de ruimte om hun eigen ding te doen; frontlijnwerkers bewegenmet hen mee. De klassieke ‘beleidsparticipatie’ heeft op dat punt een slecht imago.De gemeente heeft een plan, ‘doet’ nog even een inspraakavond omdat dat zohoort of moet, maar het beleid staat allang vast en iedereen gaat met een ontevredengevoel naar huis. Het is niet ongebruikelijk dat beleidsmakers een wetsvoorstelhelemaal dichttimmeren en dan pas naar buiten treden, of dat ze zichvastbijten in hun eenmaal ingenomen standpunt. Ook bij de maatschappelijkeparticipatie blijken slechts weinig beleidsmakers de kunst van het loslaten tebeheersen, vertellen veel gesprekspartners. Zoals een gemeenteambtenaar hetuitdrukte: “We zitten natuurlijk in een bepaalde modus, en vragen meteen: ‘diemeneer wil gaan vrijwilligen, maar kan die dat wel?’”Als we in zalen vragen “Wie heeft er wel eens aan inspraak gedaan?”, steekt onveranderlijk een- tottweederde van de mensen een hand op. Als we vervolgens vragen “Vond je het een bevredigendeervaring?”, blijven er maar een paar handen naar boven. In de Amsterdamse grachtengordel scoordenwe een perfecte nul – alleen op het platteland zijn burgers positiever. Het mooist was Amsterdam-Zuidoost,waar tot algemene hilariteit precies één hand overeind bleef. Het bleek die van destadsdeelwethouder te zijn.Er zijn natuurlijk ook positieve voorbeelden van beleidsmakers en bestuurders diewel openstonden voor ideeën ‘van onder af’. Wooncorporaties lieten (aanstaande)bewoners beslissen over de inrichting van hun buurt. Bij ado Den Haag kreeg eenaantal Haagse stewards de ruimte om bij uitwedstrijden – in plaats van de politie –de eigen Haagse supporters te fouilleren. De gemeente Smallingerland besloot nahevige discussie geen randvoorwaarden te stellen voor de burgerinbreng bijwijbouweneenwijk, “omdat we de fantasie zo veel mogelijk wilden prikkelen enmensen de gelegenheid wilden geven om zonder beklemmende randvoorwaardenna te denken over hun dromen en wensen.”