Arbeid (1941) nr. 21 - Vakbeweging in de oorlog

«b •ff»JUITGAVE VAN HET NEDERLAN P SCH VERBOND VANADRES REDACTIE EN ADMINISTRATIE: HEKELVELD 15 r .ABONNEMENTSPRIJS VOOR NIET-LEDEN VAN HET N.V.V. F 2.50 PER JAAR7 'A CTS

VRIJE VERKENNINGENDe verordening van den Rijkscommissaris, waarbij het deelnemen aaneen staking en het uitsluiten van werknemers strafbaar wordt gesteld,betekent een mijlpaal in de geschiedenis der arbeidersbeweging.Immers, met dit verbod wordt een einde gemaakt aaneen strijdwijze, die stilaan tot een voorbije periode was gaan behoren.Staking als middel tot verbetering der arbeidsvoorwaarden en uitsluitingals wapen der werkgevers waren beide maclitsinstrumenten, die kennelijkbehoorden tot een tijdvak, waarin men bij voorkeur de ontwikkeling vanhet bedrijfsleven aan het Mrije spel der maatschappelijke krachten overlietHet is dan ook geen toeval, dat, naarmate de behoefte aan ordeningtoenam en de ongebondenheid in de economische sfeer werd teruggedrongen.het middel der werkstaking al minder en minder toepassing vond.Werkgevers en werknemers beiden hadden geleerd, dat er andere middelenen wegen waren voor de oplossing van arbeidsgeschillen en de landsoverheidbevestigde dit door het in het leven roepen van een bemiddelendorgaan.Thans heeft deze ontwikkeling haar voleinding gevonden door het strafbaarstellen van staking en uitsluiting of poging daartoe. Een maatregel,die geheel past in .een zich socialiserend volksbestel. Tegelijk met hetprijs geven van de gedachte, dat arbeid als koopwaar moet wórdenbeschouwd, neemt ook het recht om naar willekeur over de arbeid tebeschikken een einde. Hetgeen uiteraard gelijkelijk voor -werkgever enwerknemer geldt. In plaats van de arbeid aan de machtsstrijd der groepsbelangenten prooi te laten, wordt hij gemaakt tot een vaste grondzuil dersamenleving, die rechtstreeks onder de bescherming van de gemeenschapstaat.Socialisme enerzijds en werkstaking en uitsluiting anderzijds zijn begrippen,die zich niet met elkaar verdragen. Wanneer er sociale oneffenhedenmoeten worden weggestreken, dan zal dit in laatste instantie door deorganen der gemeenschap moeten geschieden. Daarbij behouden uiteraardde werkgevers- en werknemersbonden ten volle hun betekenis. Als levendedelen van het maatschappelijk organisme doen zij hun invloed gelden,overal, waar hieraan, naar hun inzicht, behoefte bestaat. Die invloedbeperkt zich trouwens volstrekt niet alleen tot het voeren van overlegmet, of het, kenbaar maken van wensen aan de overheidsinstanties. Ookhet rechtstreeks overleg tussen werkgevers en werknemersorganisaties isvan toenemende betekenis,- nu het vaststaat, dat de overheid, meer danin het verleden zich tot een ordenend ingrijpen bereid toont.Een klein voorbeeld van de practijk der hedendaagse vakbeweging levertons het optreden van de Centrale Bond van Transportarbeiders, die er inslaagde de uitkering voor de gezinnen van de zeevissers verhoogd tekrijgen tot een minimum van 21 gulden. Hierdoor ontvangen circa 185gezinnen gemiddeld vier gulden per week meer. Bovendien is de Bonder eveneens in geslaagd te verzekeren, dat binnenkort aan de vissersgezinnenmet meer dan twee kinderen onder de vijftien jaar de kinderbijslagzal worden verstrekt. Voor de betrokkenen een -alleszins bevredigendresultaat en een duidelijk bewijs van de paraatheid van de bij hetN. V. V. aangesloten bonden om ook in deze tijd, overal, waar dit mogelijkis, onbevredigende sociale toestanden voor meer behoorlijke verhoudingente doen wijken.In het kader van het herstel van de eerbied voor de arbeid moet men ookhet verbod van de traptaxi's zien. De bedenkers van dit oorlogsvervoermiddelbeoogden daarmede tegemoet te komen aan' een ontstane leemteop vervoergebied. Maar zij schoten hun doel verre voorbij door hiervoorhet gebruik van menselijke trekkracht toe te " passen. Op enkeleplaatsen in Iridië is de rickshaw nog in zwang, het ranke, tweewieiigewagentje, dat door een Chinesen koelie getrokken ' wordt. De meesteblanken hebben een soort innerlijke tegenzin te overwinnen \ioor en aleerzij van dit vervoermiddel gebruik maken. Men beseft intuïtief, dat hetniet aangaat, dat de mens zijn evenmens als trekdier bezigt. Van meerdan één zijde is dan ook op het verbod van de rickshaw aangedrongen.Desniettemin heeft dit vehikel het toch merkwaardig lang uitgehouden.Waarom? Wel t omdat men zo gemakkelijk was in het aanvaarden vandrogredenen om het voortbestaan van deze vorm van transport te rechtvaardigen.Men mocht de koelies niet duperen door hun de gelegenheidte ontnemen op deze wijze een stuk brood te verdienen — zo heette hetmet een al te zwakke poging om voor de rickshaw een sociale verdedigingte vinden. Dan weer stond er een dokter op, die kwam betogen, dat hetmet de hartvergroting van den rickshawkoelie heus minder erg gesteldwas dan men wel meende, Aldus vond men telkens weer 'een andersmoesje, met het gevolg, dat de rickshaw in zwang bleef.Het lijdt geen twijfel, dat het hier te lande met de traptaxi's evenzo zouzijn gegaan, indien de overheid niet energiek had ingegrepen- Ook tenaanzien van de wielrijders, die de traptaxi bedienden, kon men medelijdendeklanken beluisteren. Eigenlijk --zo heette het -- was het tocheen zwaar en onwaardig werk. Hetgeen echter niet wegnam, dat men,ook wanneer er andere vervoergelegenheid in overvloed was, luie medeburgersvan de traptaxi's gebruik zag maken. En het toppunt var) wansmaakvormde wel het feit, dat men deze : wagentjes in sommige gevallenzelfs tot trouwkoets promoveerde. Ook het economische schijnargument,dat men de betrokkenen het brood niet uit de mond mocht stoten, kwamzowaar voor de dag.Daarom is het 'maar gelukkig, dat. aan dit alles met één pennestreek eeneinde is gemaakt. Wie zich verplaatsen wil, gebruike de hiervoor beschikbarevervoermiddelen en anders zijn beide benen. Wat de jonge mannenbetreft, die aan dit werk hun arbeidskracht gaven, zij zullen elders vooreen nuttiger en meer bevrediging schenkende arbeid kunnen wordengebezigd. Wat zij tot dusver bedreven, was een vorm van arbeid, die i°een socialistische maatschappij .niet thuis hoort.Dat metterdaad in ons land het een en ander bezig is te veranderen,bewijst de instelling van de Rijksdienst voor het Nationale Plan. Hetstaat ons nog levendig voor de geest hoe-een kleine twintig jaar geledenwerd geijverd voor een samenvoeging van de' Gooische gemeenten, teneinde daardoor een harmonische behartiging van het streekbelang te verkrijgen,waardoor het verknoeien van veel natuurschoon in dit voorAmsterdam zo vitale ontspanningsoord had kunnen zijn voorkomen. Ditstreven stuitte echter af op de vrijwel algemene onwil tegen het prijs gevenvan een stukje zelfstandigheid. De Larinezen beschouwden het vooruitzichtener mogelijke vereniging met het aangrenzende Blaricum als eenschromelijk stuk onnatuur en beriepen zich voor dit standpunt op oude,vergeelde papieren. In Naarden roerde een • predikant de -trom voor hetzelfstandig voortbestaan zijner gemeente en hij slaagde er zelfs in dfe zovoor de hand liggende vereniging met Bussum te verijdelen, weshalve dedankbare Naardelingen hem met een zilveren koffie-servies vereerden.Bij de algemene opruiming, die thans onder de kleine gemeenten wordtgehouden, is, ook wat Naarden en Bussum betreft, -het vonnis gestreken.Misschien is dit, in het kleine, symptomatisch voor hetgeen zich thansin het grote bezig is te voltrekken. Want, hoewel het twintig jaar geledennog onmogelijk scheen om in een enkele streek meer geordende ver-. houdingen te scheppen, is thans de Rijksdienst voor het Nationale Planvoor' het voetlicht verrezen.Gelijk met meerdere dingen, die in deze tijd naar voren treden, het gevalis, kan ook hier niet gesproken worden van een plotseling opgekomenvernieuwing. Immers, terwijl een twintig jaar terug een op de spitsgedreven gemeentelijke autonomie er nog in slaagde felle achterhoedegevechtente leveren, hebben wij het getij sindsdien snel zien keren. Metname ten aanzien van het gebruik van de bodem won het besef veld, dathierbij niet het kleine eigen belang van elke afzonderlijke gemeente dedoorslag mocht geven en de actie voor de totstandkoming van streekplannenwas daarvan de vrucht. Dat was het eerste begin der vernieuwing-De Staatscommissie Voor de herziening van de Woningwet "ging intussennog een stap verder en bracht de wenselijkheid te berde van de vaststellingvan een alomvattend nationaal plan, waarbij de belangen van landbouw,handel en nijverheid, natuurschoon, recreatie, vestiging en verkeekte land, te water en in de lucht, tegen elkaar zouden moeten wordenafgewogen. Een en ander uiteraard onder de wijdere overkoepeling vanhet grote gemeenschapsbelang.•Men ziet hieruit, hoe hetgeen thans bezig is werkelijkheid te worden, reedsin het verleden groeide. Maar iets nieuws is er toch wel bij. De Staatscommissiebracht haar rapport uit in het voorjaar van 1940 en. zonderoverdrijving, mag men zeggen, dat het, onder normale omstandigheden,zeker enige jaren zou hebben geduurd, voor en aleer haar denkbeeldenverwezenlijking zouden hebben gevonden. Wij leven echter in een dynamischetijd en daarvan heeft ook het nationale plan de vruchten- geplukt.Ruim een jaar na de verschijning van het rapport der Staatscommissiestaat de Rijksdienst al overeind. Een verheugend tempo bij de verwezenlijkingvan een stuk arbeid, dat alweder/volkomen past in het kader dersocialistische ontwikkeling, die zich bezig is te voltrekken- Dat daarbij uitvreemde mond de lofspraak werd vernomen, dat het Nederlandse nationaleplan het beste ter wereld is, stemt bovendien wel tot bijzonderevoldoening.Deze waardering is echter ook een antwoord aan degenen, .die nog altijdbalsturig met de handen in de schoot blijven toezien. Wanneer in dezetijd zulke dingen tot stand kunnen worden gebracht, dan moet het voorieder redelijk denkend mens toch wel duidelijk zijn, dat bouwend werkenook nu de voorkeur verdient boven mokkende afzijdigheid. Dr. Ir. F-Bakker Schut, die directeur van het Bureau voor het Nationale Plan zalworden, schreef dan ook onlangs terecht in het Tijdschrift voor Volkshuisvestingen Stedebouw:„De drang tot de daad, de behoefte aan activiteit, ook in moeilijke tijden,is een wezenstrek van onze gehele Westerse cultuur en in het bijzondervan ons Nederlandse volk. Niet het beschouwen, maar het bouwen is hetkernpunt van ons gedachtenleven. En wil onze cultuur niet haar basisverliezen, dan dient deze activiteit behoude» te blijven."Een woord, dat waard is in vele kringen weerklank te vinden. Ook in degelederen van onze vakbeweging!Hoofdredacteur van het algemeen gedeelte van „Arbeid" is: G. van OverbeektAmsterdam. Voor de inhoud der inlegbluden zijn verantwoordelijk de daaropvermelde redacteuren.Foorpagina: „Pinkstervreugd" (Foto „Arbeid")

Nstreek eenar beschfcgemannen:lders voor;n worden-eid. die in'eranderen,Plan. Hetar geledenrenten, tenmg te veridit voor:omen. Ditprijs gevenet vooruitimals eent op oude,i vopr hets in de zoeshalve desreerden.i ten wordtgestreken,zich thanstar geledenjende veronalePlani, het gevalopgekomende spitsihterhoedekeren.Met•f veld, datimeente demn streek-ernieuwing-Tg intussenn de vastivan landsnverkeer!en wordenipeling vanrden, reedsDe Staatsen,zondermdiöhcden,enkbeeldeneen dynaen-geplukt.scommissieverwezenkaderderdaarbij uitndse natiobijzondere: nog altijd:er in deze;t het voor;nd werkenDr- Ir. F.Ie Plan zalVolkshuislijketijden,t bijzonderjwen is hethaar basisOok in den Overbeek,: de daaropi/o „Arbeid")(Foto's:„Arbeid")Eeuwenoud, en nu heel actueel, is de klompenfabricagein Enter. Hens lag Enter in het „Twentse waterland".De afwatering van dat gebied was slecht en het landleverde weinig op. Maar er groeiden veel populieren enwilgen. En zo dreef de noodzaak van bijverdienste de bewonerstot het. klompenmaker). Het geschikte hout was bijde hand en de oude Enterse „zompen", typische Enterseschuiten, zorgden voor de „export". Eens voeren er hon=derd Enterse zompen op de Regge en tot in Frieslandkregen de Enterse klompen een goede naam. Nu zijn er-geen zompen meer, maar de goede Knterse klompen komennog in veel groter aantal in alle delen van het land. Wantook in Enter heeft de machine haar intrede gedaan ennaast Brabant is Enter één van de voornaamste klompen»centra van ons land gebleven.Het heeft er wel eens somber uitgezien voor het klompen»bedrijf. Dat was toen in de omliggende plaatsen, in Goor,Rijssen, Almelo en Wierden de industrie opkwam enhonderden arbeidskrachten uit Enter naar die plaatsenwerden getrokken. Bovendien nam het schoenendragen toeen vooral als de winters niet meer zo koud waren, konmen aan de vraag goed merken, dat deklomp terrein verloor aan de schoen.Bovendien: het hout werd duur. Toende lage broekgronden een betere afwate»ring kregen, kon er wel wat andersgroeien dan wilg of peppel, het landwerd duurder en de prijzen van debomen hoger.Toch bleef Enter, al leerden niet meeralle jongens het vak, zoals dat vroegergebeurde, een klompenmakersdorp. Bijnabijelk boerenhuis staat nog een huifopen schuurtje, waar het oude urn*bacht kun worden uitgeoefend en er zijnnog altijd driehonderd klompenmakersin dit dorp.Een jaar of tien, twaalf geleden kwamhet machinale bedrijf. Eerst één fabriek*je, later meer. Nu heeft de „Eerste En»terse Klompenfabriek" een productie vanduizend paar kloiripen per week. En demachine heeft ook de handwerkers eenbelangrijk deel van het werk uit handengenomen, want velen brengen hun ruwehout naar een fabriek en laten daar detijdrovendste bewerkingen door de ma»chine uitvoeren. Thuis, in het oude be«drijfje, vindt dan de afwerking met dehand plaats.In de „Eerste Enterse", die nog een drie»honderd kubieke meter hout naast dedeur klaar heett liggen, schieten deboomstammen de een na de ander onderde afkortzaag door. De boom komt -i\ieen lorrie aangereden, die de machinemet een kabel automatisch naar zich toe»trekt, wanneer de electrische stroomwordt ingeschakeld. Even de maat nemenen de zaag doet zijn werk.Als een plakje koek valt de „bölje". zo*Vervolg op pag. 4

(Vervolg van pag 3)als het blok hout in Enters heet, naarbeneden. Het is pr ;s vijf-centimeterlanger dan de klomp eens zal zijn. Alsde „bolle" is gekloofd en met de lint*zaag tot een eerste ruwe vorm is ge»bracht, gaat het ruwe hout in de copieersmachine.Hier draait een massieve klomp vanbeukenhout rond, de model*klomp. Erover glijdt en danst een voetstuk, datprecies alle verheffingen en dalingen vanhet model volgt en dat al die bewegingenvia een hefboom overbrengt op eenmessenblok dat dus precies dezelfde be=wegingen maakt boven twee ruwe stuk»ken hout, die in een handomdraai ver»anderen in twee „volgedraaide" klompen.In het messenblok zitten messen en bei»tels, die met 4000 toeren per minuut hunwerk doen!Hetzelfde principe wordt toegepast in deboormachine, waar een holle model»klomp naast de „volgedraaide" nieuweklomp wordt gezet. De jongen, die demachine bedient, beweegt een staaf meteen koperen knop in de holte van demodejklomp en elke beweging, die hijmaakt, wordt ook uitgevoerd door eenstaaf met een vlijmscherpe boor aan heteind, die, eveneens met 4000 toeren perminuut, rondwentelt in de „volgedraaide"klomp. Daarin ontstaat dus precies de»zelfde holte als in het model.Bij het handwerk moest de ambachts»man de holte boren „op zijn gevoel",bij de machine hoeft een jongen slechtsde holte van een kant en klare klompaf te tasten en er ontstaat automatischeen volkomen duplicaat!Toch is de machine niet volmaakt: deklomp moet nog met de hand wordennageboord, opdat hij de juiste pasvormkrijgt en daarvoor klemt de klompen»maker hem met wiggen in een „praan".Is de klomp pasklaar, dan worden methet „paalmes" de „klossen" voor enachter afgesneden, en.... hij kan deoven in!Met het houtafval van de fabriek zelfwordt deze oven op de juiste tempera»tuur gestookt en geschuurd of zelfs ge»schilderd gaan de klompen daarna hetland in.Er is op het ogenblik hoogconjunctuurin Enter. De vraag overtreft de produc»tiesmogelijkheden en de machines wer»ken op volle kracht. De strenge wintersen de beperking van het leerverbruikhebben de klomp weer in ere gebrachten het oude klompenmakersdorp Enterplukt er de vruchten van.Bij de jota's:1 Driehonderd kubieke meter hout ligtnog in voorraad bij de „Eerste EnterseKlompenfabriek", wilgen en populierenbij elkaar. Eén handgreep en er ligtweer een stam op de lorrie...2 De lorrie wordt automatisch opgetrokkenen de stam schuift tussen tweetapse kamraderen onder de lintzaag, deafkortzaag. Even de duimstok er op enhet blok wordt op de juiste maat afgezaagd,precies vijf centimeter langerdan de klomp eens zal worden.3Klk blok wordt gekloofd. De bijl er op,een klap met een grote houten hameren de ruwe vorm is klaar.4 Met de kleine handbijl wordt de ruwevorm nog wat bij gekapt en dan kanhet houtblok naar de lintzaag.5 Dan komen de ruwbesneden blokken inde copieermachme naast een massiefmodel. Alle drie draaien met dezelfdesnelheid rond en terwijl één deel vande machine precies de welvingen enbuigingen van het model aftast, wordenal deze bewegingen, met dezelfdewelvingen en buigingen, overgebrachtop een blok met messen en beitels, üatover het blok hout gaat en dat er,dank zij 40OO toeren per minuut, preciesdezelfde vornl aan geeft.6 Daarna worden de massieve klompen— met lette op de klossen, de uitsteekselsvoor en achter — in de boormachinegezet, nu naast een. hol model.Ook die holte wordt door één armbij het model afgetast, terwijl deandere arm automatisch dezelfde holteveroorzaakt bij de „nieuwe" klompT De machinaal geboorde klomp moetaltijd nog met de hand worden „nageboord".Iemand,-die daar de hele dagaan staat, haalt dertig tot vijftig paar.8 Met het „paalmes" worden de uitsteekselsvoor en achter afgesneden. Enighandwerk is zelfs bij de machinale productieonvermijdelijk.9 Een jongen kan de klomp met hetmachinale schuurlint schuren.lONadat de klompen in een oven, gestooktmet afval van de klompenfabriek, zijngedroogd, worden ze eventueel nog metde hand beschilderd.11 Verpakking en verzending van deklompen: 10OO paar per week uit degrootste fabriek, van Enter.(Vragen voor deze rubriek riclite men totden mediscfien medewerker van tietweekblad „Arbeid", Postbus 100, Amsterdam).X. Y. te Z. Zonder onderzoek is over uwtoestand geen oordeel mogelijk. Een dergelijkevermoeidheid als u beschrijft,komt nogal eens voor bij bloedarmoedeof bij andere afwijkingen in de samenstellingvan het bloed.F. S. te G. Kunt u mij ook nog opgevenhoeveel u thans weegt en hoe lans ubent? Waaruit bestaan uw broodmaaltijdenen uw middagmaal?L. E. te E. Inderdaad moet het bij uwdochter wel om een onschuldige aandoeningvan de navel gaan.J. H. te S. Tot mijn spijt is zonder onderzoekover de oorzaak van uw vermoeidheidgeen oordeel mogelijk. Kunt uomtrent een eventueel voortgezet ovarnongebruikniet eens een specialist raadplegen?H. W W. te R. Levertraan is de olie, dieuit kabel.iauwlever wordt verkregen. Erkomen echter vissen voor, waarvan deleverolie een gehalte aan vitamine A enD bevat, dat 50. 100, 500 en zelfs 1000maal zo groot is als het gemiddelde gehaltevan goede kabeljauwlevertraan.Deze visievers worden in drie centra verzameld,Yokohama, San Prancisco enCadix. Vooral in Amerika en in Engelandworden deze vislever-oliën onderling gemengden zodanig versneden met. levertraanin de handel gebracht, dat de vitamine-A-D-waardeplm. 100 maal die vanlevertraan bedraagt. Halitran, waar unaar vraagt, is een dergelijk praeparaat.J. v. d. S. te A. De brochure, die u mijhebt toegezonden, is inderdaad boeiendgeschreven, maar het praeparaat behoorttot de onbetrouwbare kwakzalversmiddelen.Wanneer u meent behoefte te hebbenaan een hormoonbehandeling, komt ubeter en voor minder geld uit, wanneeru advies vraagt aan een specialist op ditgebied.N. v. M te V. De hik ontstaat door eenonwillekeurige samentrekking van hetmiddenrif. Deze samentrekking wordt tenslotte vanuit het ademhalingscentrumgeregeld. In hardnekkige gevallen lukthet bijna altijd om door het laten inademenvar koolzuur het opstandigeademhalingscentrum tot rede te brengen.Wat uw tweede vraag betreft, bij het inslapentreedt allengs een algehele verslapping'van de spieren op; wanneerdeze ontspanning van de spiervezels vrijplotseling gebeurt, geeft ze niet zeldenaanleiding tot een snelle samentrekkingvan sommige spieren. Dit is een volkomennormaal verschijnsel, waarvanmen alleen iets merkt, wanneer men tengevolgevan een dergelijke schok wakkerwordt.N. M. te H. Wanneer de longtuberculosevan het meisje in een actieve phase is,is omgang met dat meisje voor uw zoonbuitengewoon gevaarlijk. Met een actievephase bedoelt men. dat de ziefcte aan dewinnende hand is. de patiënte daardoorkoorts heeft en het sputum wat ze opbrengt,besmettelijk is. Longtuberculoseis echter een ziekte, die volledig kan genezen,waarna vanzelfsprekend degeen,die er aan heeft geleden, weer helemaalgezond is en geen gevaar meer voor haaromgeving oplevert Hoe het in. dit opzichtmet het door u bedoelde meisje gesteldis. kan alleen de behandelende medicusbeoordelen.H. K. te G. In uw geval zou ik er tochmaar eens met mijn huisdokter overspreken.M. B. B. te 's-Gr. De verschijnselen, dieu beschrijft: erge benauwdheid met deluchtpijp plotseling vol slijm, een opgezwollengezicht, vooral bij de ogen enhevige krampen in dé buik met diarrheezijn kenmerkend voor een z.g. allergischereactie op het gebruik van een voedingsmiddel.Allergisch betekent letterlijk „anderswerkend". Men verstaat onder eenallergische reactie een verandering in dewijze, waarop het lichaam reageert, oorspronkelijkop het indringen van ziektekiemen,later ook op net indringen of incontact komen met stuifmeelsoortenChooikoortsl, schimmels (asthma) en metvoedingsstoffen. Deze verandering in werkingis altijd een overgevoeligheidsreactie.Een heftige reactie is gekenmerktdoor een overvulling van de longbloedvaten,vandaar uw benauwdheid en hetslijm, dat u in de luchtwegen kreeg. Ookin de huid komt het tot een ophopingf MEDISCHE VRAGEN ]VJvan bloed en lymphe, vandaar dat uwgezicht was opgezwollen en dezelfde reactiein het maagdarmkanaal veroorzaakteerst een opgezette maag, dan rommelingenen krampen in de buik, gevolgddoor diarrhee. Een dergelijke toestandkomt plotseling op en eindigt even plotseling.Met behulp van een z.g. diëtotestkan de huisarts of de specialist in allergischeziekten gemakkelijk nagaan, voorwelk voedingsmiddel of welke voedingsmiddelenu en uw dochtertje zo buitengewoongevoelig zijn De arts brengt danmet een fijn naaldje een weinig van eensterk verdund aftreksel van de verdachtevoedingsmiddelen in de huid.. Wanneergéén overgevoeligheid bestaat, verdwijnthet buitje van de inspuiting zonder meer;bestaat er wél overgevoeligheid dan komthet ter plaatse tot een ophoping vanbloed en lymphe; er antstaat een grotewitte bult met daaromheen een rode hof.Wil men verdere reacties vermijden, danmoet men op deze wijze opgespoorde voedingsmiddelenin het geheel niet gebruiken.Het lichaam reageert n.l. nagenoegeven sterk op kleine als op grote hoeveelhedenvan de stof. die het niet, verdraagt.Na enige jaren pleegt de overgevoeligheiduit te slijten. Men kan dan opnieuw eenhuidreactie doen om te zien of men hetgebruik ervan nu kan wagen.C. en J. B. te T. Vetpuistjes en eenrode neus kunnen in verband staan metbloedarmoede en met maagdarmstoornissen.In de regel verdwijnen de littekentjes,die na 't uitknijpen van vetpuistjesontstaan, wel weer. Tegen de ontharingsmethode,die uw nichtje toepast is geenbezwaar. Ik vrees, dat de haren welsteeds zullen terug blijven komen.G. H. M. te H. Zonder onderzoek isover de migraine van uw vrouw geen oordeelmogelijk. Op haar leeftijd (48 jaar)wordt nog wel eens met succes een hormoonbehandelinggeprobeerd. Wendt uzich dus tot een specialist op dit gebied.J. D. te E. Tot mijn spijt is zonderonderzoek over de vermoeidheid van uwvrouw geen oordeel mogelijk. Het op goedgeluk gebruiken van artikelen, waarmedezo dikwijls wordt geadverteerd, zou ik uniet raden.H. K. D. te B. Het is buitengewoongoed, dat u uw benen steeds stijf inzwachteld.Zelfs kan de aderontsteking,die u plaagt, door het steeds dragen vaneen dergelijk drukkend verband tot genezingworden gebracht. Sommige chirurgenplegen de genezing te bespoedigendoor inspuitingen met leverextract.J. K. te M. Uitslag aan de lippen is inwezen een onschuldige, koortsige ziekte,die op dezelfde wijze als infuenza bijherhaling bij eenzelfden persoon pleegtop te treden. Ook zoals bij influenza zouvolgens sommigen het gebri.uk van kininehierbij voorbehoedenü kunren werken. Debeginnende uitslag zou gunstig kunnenworden beïnvloed door het om de 3 uurinvetten van de gevoelige plaats met eenspoortje vaseline, waarop een weinig poederwordt aangebracht. Wanneer men bijeten of drinken wat poeder met de tongheeft weggelikt, moet de plaats directopnieuw worden ingevet. Er wordt beweerd,maar ik heb hiervan zelf geenervaring, dat, wanneer men dit met zorgdoet, de blaasjesvorming en dus ook dekorstvorming, geheel zou kunnen wordenvoorkomen.F. Af. Z. te H. Één verkoudheid, zoals u bijuw dochtertje beschrijft, wordt in de regeldoor besmetting verkregen. Dergelijke verkoudheidsziektenzijn echte ziekten vande binnenkamer. Het verblijf van uw dochtertjemet andere mensen, die verkoudenzijn of hoesten, in een gesloten vertrek ofin tram of trein zult u dus moeten vermijden.Van veel belang voor het kind isverder een frisse slaapplaats, die b.v. doormiddel van een open raam zó goed geventileerdis, dat men 's morgens het vertrekbinnentredend, geen slaapkamerluchtruikt. Alleen een uitvoerig onderzoek kan' uitmaken of achter een schijnbaar onschuldigeverkoudheid een meer ernstigeaandoening verscholen is.V. te H. Schudden met het hoofd in deslaap is een veel voorkomend verschijnsel,dat na inspannende dagen zich ergerpleegt voor te doen dan gewoonlijk. Kwadegevolgen voor het zenuwstelsel heeft hetniet.G. K. te W. Probeert u eens de lippenmet een* dun laagje vaseline te beschermenop dezelfde wijze als aan J. K. te H.in deze rubriek werd aangeraden.H. H. te L. Bij hinderlijke transpiratieonder de armen moet men vooral geengummistukjes dragen ter bescherming vande kleren. Het beste is telkens een verscBlaagje watten aan te brengen, dat met„salicylstrooipoeder" wordt bestrooid.Hetzelfde „salieylstrooipoeder" zou u ooKdunnetjes op het gelaat en de neus kunnengebruiken.S. B. te A. Bij uw ziekte komen in deregel ook afwijkingen aan het maagdarmkanaalvoor: vaak wordt er te weinigmaagsap geproduceerd, waardoor de stoffen,die voor een goede bloedvorming noodzakelijkzijn, niet uit de voedingsmiddelenkunnen worden vrijgemaakt en onverteerdhet lichaam verlaten. Met behulp van dePermaemon-injecties worden deze stoffeflnu door uw dokter rechtstreeks in hetlichaam gebracht. Het is dus heel begrijpelijk,dat de mogelijkheid moet bestaanom met behulp van zoutzuurdruppels despijsvertering te verbeteren, waardoormeer bloedvormende stoffen vanuit de voedingkunnen worden opgenomen en u dusmet een kleinere hoeveelheid Permaemonkunt volstaan.J. E. C. te W. Op zichzelf is een ei per dagvoor een kind van ruim li jaar niet nadelig;integendeel, eieren doen in veelzijdigheidvan samenstelling nauvvelijkevoor melk onder en vooral in deze tijdwaarderen we het ei om zijn vetgehalte(plm. 6 gram in een middelgroot ei) en offlzijn gehalte aan vitamines, die in het vetzijn opgelost. Wanneer de dis van uWdochtertje echter zeer rijk voorzien is.mia.w., indien het ook met de anderevoedingsmiddelen zo gaat, dat haar vanallerlei extra wordt toegestopt, kan l eiper dag wel degelijk van het goede teveel worden. Om dit te kunnen beoordelenzoudt u mij heel nauwkeurig moetenopgeven wat uw dochtertje dagelijksgebruikt.NUTTIGE WENKENBeitsvlekken. ,De lezeres uit Amsterdam, die beitsvlek'ken in haar linnen tafelkleed kreeg, kandeze, als het een wit kleed is, vervrij'deren met ammoniak. Betreft het eengekleurd kleed, dan moet zij verdundeammoniak gebruiken. Na deze behande*ling goed met schoon water naspoelen.CummischortHet gummischortje waar de lezeres uitGinneken een winkelhaak in kreeg, kanzij met solutie, welke men voor hetre'pareren van fietsbanden gebruiktplakken. Ook kan zij de winkelhaakrepareren, door er een stukje leukoplasttegen te plakken.Mededeling van het N.V.V.J6e Verantwoording Stichting ..WinterhulpNederland"1041.van 9 l, in iu .MeiTotaal der 15e Verantwoording• ƒ27.127.25Bezoldigden Ned. Ver. vanSpoor- en Tramwegpersoneel20.98Bezoldigden Ned. Bond vanarbeiders in het Landbouw-,Tuinbouw- en Zuivelbedrijf„ 56.16Hoofdbestuur Ned. Bond vanPersoneel in Overheidsdienst, -100.—Idem bezoldigden 46.51*) Bestuurders en personeelCentrale Nederlandse Ambtenaarsbond38.30Bezoldigden Afd. RotterdamAlg. Ned. Bond van Meubelmakers„ 3.76Bezoldigden Ned. Bond vanmanl. en vr. Arbeiders inde Kledingindustrie e.a.v. „ 21.03Bezoldigden Ned. Ver. vanFabrieksarbeiders (sters) .. „ 49.32Bezoldigden Nederlands Verbondvan Vakverenigingen „ 197-87ƒ 27.671.28*) In de lOe Verantwoording in Hetnummer van 21 Maart j.l. werd een bedragad. ƒ49.75 vermeld als:Bezoldigden Centrale Bond van Post-,Telegraaf- en Telefoonpersoneel.Dit had moeten luiden:Bestuurders en personeel Centrale NederlandseAmatatenaarsbond.

: transpiratievooral geencherming vanis een versch?en, dat metaestrooid.r" zou u ooRde neus kunkomenin Ae•t maagdann-;r te weinigdoor de stof-•orming nocdingsmiddelen;n onverteerdBhuip van dedeze stoffen•eeks in het3 heel begrijnoetbestaanirdruppels dea, waardoor•anuit de voen.enen u dusPermaemonen ei per dagjaar niet naoenin veel-: nauwelijksin deze tijdm vetgehalteoot ei) en offllie in het vetdis van uWvoorzien is,t de andereat haar vanpt, kan l eiiet goede teinnen beoorvkeurigmoetjedagelijksNKENlie beitsvlek»d kreeg, kani is, verwij'•eft het eenzij verdunde:ze behande»r naspoelen.' lezeres uiti kreeg, kann voor hetn gebruikt,\vinkelhaake leukoplastt N. V. Vig „Winterin 20 Me/ 27.127.2520.98Het Gildewezen onder onze vooroudersWat de verschillende groepen beoogden • „

Er liggen gelukkig in ons land. nog velewijde, prachtig begroeide plassen.Laagveénplassen wel te verstaan. DeAmsterdammers kennen de Westeinderplassenen het waterland van Nieuwkoop,de Hagenaars kunnen kiezen tussen deKaag en het Brasemermeer, de Botterdammershebben Reeuwijk en de Rottemerentot hun beschikking. En de Friezenen Groningers hebben eerst recht niette klagen!Steeds meer worden deze plassen alsrecreatie-oorden naar waarde geschat.Steeds groter wordt het aantal dergenen,die op vrije dagen de fiets pakken en• naar het waterland trekken om in roeibootof kano over de wijde vlakten tezwerven. Niet alleen hengelaars zijn dat,al vormen de sportvissers wel een grootpercentage van de zwervers over het water,maar ook lieden treft men er aan,. wien het er alleen om te doen is deschoonheid van het landschap, de rijkdomvan planten en dieren te leren kennen.En die treffen het op de plassen welten zeerste!Nu komt het erg goed uit, dat des morgensde vogels en des middags de plantenen insecten op hun mooist zijn. Duswie er op uit trekt naar de plassen, heeftheel de dag stof voor waarnemingen!Maar begin in ieder geval zo vroeg mogelijk.Aan de plassen moet men zijn als deJunizon juist boven de horizon is geklommenen het parelblanke landschapoverstroomd wordt met een heel teer,rood licht. Dan roeit men vol optimistischegepeinzen weg van het oude boerderijtje,waar men een bootje heeft gehuurd.Laat dat bootje een niet al telicht, zo eenvoudig mogelijk bakje zijn,van het slag, dat gemeenlijk wordt aangeduidmet de wijdse titel: Pieremegoggel.Die bootjes voldoen het beste, wantdoor hun geringe diepgang en gemakkelijkebestuurbaarheid stellen zij ons instaat, tot in de meest afgelegen, moerassigepoelen van het merengebied door tedringen.Heerlijk is het 20 des morgens vroeg ophet water! Wazig staan de bomen en dekerktorens der dorpen aan de andereoever, rimpelloos glad is het water waarinzich de schapenwolkjes weerkaatsen, enhoog over het bootje vliegen een paaraalscholvers, net flessen met vleugels.Wat is dat voor een vogel die daar zolaag over het water scheert en een voortdurend:„starriet!" over de plas laat klinken?Slank en snel is hij met veel zwarten donkergrijs, maar met een. witte vleiaan de kop. Hij doet sterk denken aande visdiel'jes er. grote sterns, die wc vande zeekust kennen, maar die zijn veellichter van kleur en duiken voortdurendnaai' visjes, terwijl aan dezen sinjeur duidelijkis te zien, dat hij jacht maakt opinsecten. Het is de Zwarte Stern, familievan die slanke, tierige zéevogels dus,maar uitsluitend insecteneter. Waarschijnlijkkunnen we vandaag ook zijnnest wel vinden, want de zwarte sternsbroeden in kolonies diep in de moerassen,waar zij hun vreemde, drijvendenesten bouwen van rottende plantendelen,die de aanvankelijk heel lichte eierentegen het uitkomen koffiebruin doen worden.Die eieren drijven half in het water;zo slordig is het nest van de zwarte stern!Er vissen en jagen nog heel wat vogelsop en boven de plassen! De mooie, sterkefuten met hun sierlijke, bruine kop enblinkende onderzijde zijn overal aan hetduiken naar jonge voorn, en, te oordelennaar het aantal keren, dat zij met ietsblikkerends in de snavel boven komen,hebben zij behoorlijk succes! Het zijndan ook heel handige vissers, die futen,maar dat komt omdat zij zo goed wordenopgevoed. Wanneer n.l. de jonge futen(Foto's. „Arbeid")zijn geboren, alleraardigste diertjes, gestreeptals zebra's, klimmen zij op eengoede morgen allemaal op de rug vanhun moeder en die gaat een beetje spelevarenmet haar kroost. Dat bevalt dekleine rakkers buitengewoon, maar o wee,plotseling neemt moeder een duik, envoordat de jongen er op verdacht zijn,gaan zij kopje-onder. Zo leren de futen alheel gauw prachtig duiken. Wanneer zijvolwassen zijn, hebben zij in het vis:- ndus ook een heel wat groter meesterschapverkregen dan de zwarte meerkoeten,die hier overal luid keffend rondzwemmen.Die kunnen het ook wel, maarhun uithoudingsvermogen is veel geringerdan dat van de futen!Zo langzamerhand naderen we de andereoever van de plas. Veenwortel begint inhet water te groeien, met zijn mooie rosebloemhoofdjes, die kaarsrecht uit hetoppervlak van de plas steken, smetteloosblanke waterlelies drijven tussen grote,ronde bladeren, v. aarop kikkers zich zittente zonnen, en de gele plompen vertonenzich ook overal. Nu beginnen de moerassen,de echte woeste laagveenpoelen methun uitbundige plantengroei en hunrijke, gevarieerde vogelbevolking. Overalzoemen hier insecten rond. Libellen metstevige kaken jagen op kleine vliegen,vlinders fladderen van bloem naar bloem,bijen zoemen overal rond, kortom, dit isde symphonie van de zomer!Het is waarlijk niet voor niets, dat adie insecten hier gonzen en zoemen'Want hier zijn honingrijke bloemen &overvloed te vinden! Heldergele dotters*paarse kattestaarten, hoog opgeschotenberenklauwen en tere, witte waterranonkelsen nog tientallen soorten meer. Di'is een plasgedeelte, dat bezig is te „verlanden".De plantengroei hoogt de bodeö»ieder jaar weer een klein stukje op, tot*dat er eindelijk elzen kunnen gaa»groeien. Wanneer die eenmaal vaste voe*in het moeras hebben gekregen, kunnenook de berken verschijnen, en tenslotteis het meer overgegaan in bos. Dat is denatuurlijke bestemming van iedere laag'veenplas, maar zover zijn we nu nog niet-Een paar honderd meter voor ons zien * e .de elzen wel staan, en daarheen zullen W estraks zien te komen over de verraderlijkgolvende veenbodem. Nu is hier nog vol*doende te zien. Tussen het riet groeienen bloeien al die echt-Hollandse plantenals valeriaan, wateraardbei, egelskop.watermunt en ook de krabbescheer metzijn stugge,, stekelige bladen en heldere (witte bloemen tiert hier buitengewoonweelderig. Overal zingen en roepen devogels uit de moerassen: de rietgorzenen karekieten, de geheimzinnige roerdompenen de al even schuwe wouwaapjeS-De lompe, onhandige bruine kiekendieidieergens in het onbegaanbaarste gedeeltevan het moeras zijn nest heeft*wiekt over ons heen, en vlak voor onSbootje vliegt zo af en toe met rau*eschreeuw een reiger op, die daar in hè*zonnetje zijn middag stond te verdrorne* 1 'Aan deze en dergelijke tochten is ma**één nadeel verbonden: men moet terug-Dat tijdstip wordt telkens weer eeOkwartiertje verschoven, omdat dezevreedzame jacht op vogels en plantenzo spannend en boeiend is. Maar tenslotteslaat toch onherroepelijk het kloM evan gehoorzaamheid en dan wordt " esteven van het bootje gekeerd en hetwijde water weer opgezocht.Wanneer men in de vallende schenieriwover de plassen terugroeit naar het oud*huisje 'van den botenverhuurder,neer de torenklokjes van de dorpenhet water gaan zingen en de riemen bdachtzaam door het water plassen. da»neemt men zich voor, deze laagveenp' 8 ?!sen nog eens te bezoeken. Dat zijn *"ten volle waard!

?iDE LEVENSBOOMWij vragen ditmaal de aandacht van oudere zowel als van jongereknutselaars. Het voorwerp va^huisvlijt, dat wij hierbij afbeelden,is een „levensboom". De vervaardi^ttg daarvan eist wat goede smaak ennauwlettende arbeid, doch brengt overigens geen bijzondere moeilijkhedenmet zich mede. Bovendien is het een werkje, dat zeer de moeite loont,omdat het ganse huisgezin er het gehele jaar door pleizier van kan hebben.Zo r n levensbopm neemt namelijk deel aan alle bijzondere gebeurtenissenin maatschappij en huisgezin. Wanneer het Kerstmis wordt of Pasen, dantoojt men hem met de symbolen, die aan deze f eestviering verbonden zijnen de levensboom staat daar dan in de huiskamer als een duidelijk blijk,dat het gezin bewust aan de viering van deze feestdagen deelneemt.Natuurlijk wordt de l Meidag niet vergeten en het ligt dan in de lijn, datmen de boom bij die gelegenheid tooit met symbolen van de arbeid. Ookwanneer vader, moeder, of één der kinderen jarig is kan men op denbetrokkene toepasselijke symbolen verzinnen. Zo wordt de levensboomtot een echt middelpunt van het gezinsleven, waarheen men telkens weerrnet vreugde de blik richt. Bijzonder aardig is het, de boom steeds weermet een takje fris groen te versieren, waardoor ook het contact met deloop der natuur wordt onderhouden.Op onze afbeeldingen ziet men modellen van symbolen van de arbeid (delaars van den schoenmaker, de krakeling van den bakker, de bijl van denhouthakker, enz.); voor het overige hangt het van het vernuft van degezinsleden af om telkens passende nieuwe symbolen te bedenken.En nu aan het werk. .Voor het maken van een levensboöm heeft menzeven latjes van verschillende grootte nodig. De maten staan bij de teke»ning aangegeven. De benodigde latjes zijn op de xereiste maat bij elkehouthandel goedkoop verkrijgbaar. De latjes F l en F2 worden voor dehelft onder de uiteinden van lat B vast'gelijmd. De staande lat A moetmet schroeven aan lat B bevestigd wofden. In lat A w'orden, op afstanden.van telkens 11 cm., van onderaf, openingen gezaagd, zodat de latjes C, D.en E; er door kunnen worden gestoken. Ook deze moeten worden vast»gelijmd.Op de plaatsen, waar de kaarsen komen te staan, moet lat B uitgeholden van een klein versieringsraampje voorzien worden. (Zie foto.) Hetgeheel wordt daarna gebeitst of in frisse kleuren geschilderd.De symbolen worden gemaakt uit cirkeWiguurtjes van triplex»hout; zijhebben een middellijn van 8 cm. en worden met garen aan de boombevestigd- Nu nog een beetje groen langs de „stam", en de laatste handis daarmee aan de levensboom gelegd.( ' (Foto: „Arbeid")niets, dat alen zoemen!bloemen ini'gele dotters,opgeschotenwaterranonenmeer. Di'.g is ie „ver-Jgt de bode*:ukje op, totunnengaanal vaste voe*;gen, kunnenen tenslotteos. Dat is deiedere laag"nu nog nietfons zien * e .sen zullen we; verraderlijkhier nog volrietgroeienndse plantensi, egelskop'oescheer me*i en heldere.buitengewoon•• roepen d*ie rietgorzenlige roerdornwouwaapjeSekiekendief'nbaarste ë 6 "nest heeft'ak voor on smet rau*" edaar in hete verdromenitenis maa*moet terugsweer eeö>mdat dez*en planten. Maar tenikhet kloKJ 6n wordt de?erd en het; schemeringnar het oudemrder. \va»'dorpen lang 8e riemen ö**plassen, danDat zijnDE GOEDE ANECDOTEGeld en eerOok in de dagen van Napoleon konmen alleen rnet heldenmoed en kruitgeen oorlog voeren. Daarvan wist maar»schalk Ney mee te praten. Napoleon**beroemde legeraanvoerder, die zich voor»al in de tocht naar Rusland bijzonderonderscheidde, maar die machteloos was,wanneer.... men weer verzuimde, hemtijdig het -geld voor het uitbetalen, dersoldij aan zijn manschappen' te sturen.»,Cieen geld, geen Zwitsers", luidt eenbekende zegswijze. En de Zwitsers, -diea ls officier in het Franse leger dienden,dachten er niet anders over.In oen gehucht ergens in het Rijnland,-Waar de troepen van maarschalk Ney in1813 gelegerd waren, hadden de Zwitsersniet veel anders te doen dan in de her»berg op crediet hun bier drinken enmopperen over de slechte betaling.Zo deden het ook drie officieren, die al»tijd samen waren en dus alle gelegenheidhadden, hun ontevredenheid in dageliikse§ e sprekken aan te kweken. Zij maaktenzichzelf en elkaar tenslotte zo kwaadover het' uitblijven van hun gage, dat zij"*sloten, den maarschalk in persoon over" e t geld aan te spreken. Alleen: derfoed, die hun op het slagveld nooit ont*broken had, liet hen hier in de steek. Zehesloten te loten, wie de zaak bij maar»schalk Ney aanhangig moest makenHe t lot trof Ulrueh Zweifel. De Zwitsertrok aan zijn snor ea zette een beden»LAT'A =38 x3.xf|cm„ S = 50 x 5 x ff n„ C = f7|x-/|x f „„ D = 23 xtfx f , y„ E =34x/|x| , ;w 'P= 8 x.5x# .„ P = 3 x 5 M| „kelijk gezicht. Maar hij durfde zich tochniet aan de afspraak Je onttrekken.Schoorvoetend zocht hij zijn maarschalkop, begon in den brede te praten óver deslag van Moskwa en kwam met een langeomweg eindelijk bij de achterstand in deoffieiers»gage terecht.Vóór het zover was, had Ney in dewoordensomhaal al gehoord, waarom hetging. Geld had, hij echter evenmin alsUlrich Zweifel. En daarom probeerde hijer met een grapje vanaf te komen. Hij.keerde zich naar de Franse officieren, dieo,m hem heen stonden, wees op denZwitser en zei:— .Mijne heren, let eens op het verschil:terwijl de Fransen alleen maar op de eeruitzijn, lopen de Zwitsers onafgebrokenhet geld achterna! .Waarop Ulrich Zweifel prompt antewoordde:- Dat is geen wonder. Ieder mens pro»beert te krijgen, wat hij niet heeftl-De geschiedenis verhaalt, dat de drieZwitsers nog diezelfde dag hun gage,maar tegelijk hun ontslag kregen.Lokkende leugensHet is pijnlijk om het te zeggen, maardikwijls is de onwaarheid zó bekorend,dat de edelste geesten der mensheidhaar gaarne hanteren. Deze lokkendeleugens snellen 'door de eeuwen van ge=neratie tot generatie, en bij uitzonderingblijkt de waarheid niet snel genoeg omzo te achterhalen.Er zijn heel wat „historische" anecdotes,Model: Reichsfrauen/klirung, Berlin.die- in werkelijkheid allesbehalve histo»risch zijn-en die het nageslacht uitvond— als karakteristiek of eenvoudigweg alsamusement. En dikwijls beneemt menaan tienduizenden hun schoonste illusiesdoor in zulke gevallen als pleitbezorger. van de waarheid op te treden.Stel u voor, dat u Zwitser was en datmen u uw nationalen held ontnam. Datzou erg onplezierig zijn. En toch kunt u(mits toegerust met kennis van hetlatijn) in „Gesta Danorum", het be»roemde werk van den Deensen geschied*schrijver Saxo Grammattcus (1150—1220)heel de ontroerende geschiedenis nalezenvan Willem Teil. die zijn zoontje eenappel van het hoofd schoot. Het ver»schil is slechts, dat de held van het'ver»haal bij Saxo geen Zwitser is, maar eenDeen — en dat hij geen Teil heet, maarToko. En er kan geen twijfel over be»staan, dat deze Toko zijn concurrent'1\11 geruime tijd vóór is geweest.Ook de prachtige anecdote van het eivan Columbus, dat door een zacht tikjeop zijn punt bleef staan, berust naar deonderzoekingen- van Navarette in zijngróte boek „De vier reizen van Colum»bus", op de fantasie van het nageslachten niet op de vindingrijkheid van dengroten ontdekkingsreiziger.Na zó treurige ervaringen met tweegrootsten der groten verbaast het onsniet meer, dat het met het verhaal vanGalilei evenmin helemaal pluis is.Galileo Galilei was 'n beroemd sterren»kundige uit de zestiende eeuw, dievoortbouwde op ,de theorieën van Co»(Foto'K: „Arbeid"!pernicus, volgens welke onze aarde omhaar as — en om de zOn draait. Maardie theorieën achtte de Inquisitie mstrijd rnet de leerstellingen der ka'tho»lieke kerk en Galilei werd gedwongen,ze knielend af te zweren. Men vertelterbij, dat Galilei vreselijk gepijnigd is,'eer hij tot het af/weren bewogen konworden en dat hij tenslotte opstaandeheeft gezegd: „Eppui si muove!" (Ita»liaanse woorden die betekenen: „En zebeweegt toch l", namelijk de aarde).Helaas weet geen enkele tijdgenoot vanGalilei zelf iets van die moedige woor»den en kenners van zijn karakter be»weren zelfs met nadruk, dat hij ze nooitzou hebben durven uitspreken!T-loe hardnekkig sommige „historische"verhalen zijn, bewijst ook de geschiede»nis van kalief Omar. Deze Omar was detijdgenoot en opvolger van Mohammeden een der eerste verbreiders van 8(8Islam. Maar terwijl de Mohammedaanseoverlevering hem schildert als een zeeringetogen mens wil de westerse over»levering hem zien als een vernielendenbarbaar en een meedogenloos verove»raar. Als afschuwelijkste vergrijp tegende cultuurwerwijt men Omar, dat hij dewereldberoemde bibliotheek van Alexan»drie heeft verbrand. Arme Omar! Hij isnooit in de stad Alexandrië geweest.Maar zelfs als lij er geweest was, hadhij er geen boeken kunnen verbranden.De vermaarde bibliotheek had al om»streeks het jaar 400 n. Chr. (twe. eneen halve eeuw vóór Omur's werkzaam»heid) opgehouden te bestaan!

Hoe wij lezen hebben êeleefdEnige weken terug stond in de Kranten.dat te Haarlem op 78-jarige leeftijdwas overleden de heer M. B. Hocgeveen.Velen hebben de kop van dil berichtjevluchtig .gelezen en verder hebbenze er niet bij stil gestaan. Want zij warener zich niet van bewust,- dat deze M B.Hoogeveen eens ook in hun leven' eenbelangrijke rol heeft gespeeldZ:j hebben de kop van het bericht gelezen.Velen maken zich zelden of nooitbewust, welk een schat het is in. hunleven, dat zij de kunst van het lezen verstaan.Probeert u zich maar eens in tedenken, hoe u et zou zijn, als ge niet konIjzen. Wat zoudt gij dan waard zijn indeze tijd? De meeste Nederlanders hebbenhet lezen eigenlijk van den onlangsoverleden heer M. B. Hoogeveen geleerd.Want hij ontwierp als jong onderwijzerongeveer een halve eeuw geleden demethode, volgens welke 'het overgrotemerendei der thans levende Nederlandersin de kunst van het lezen werd onderwezen.* Herinnert ge • u de leesplank nog en devertelselplaat? Probeert u nog even detijd voor te steUen, dat u zes jaren oudwas. Ge zat in de klas met uw vriendjesen vriendinnetjes, nog wat onwennig indie nieuwe zo veel van uw ouderlijk huisafwijkende omgeving. Er stond 'een juffrouwvoor de klas, die een verhaal verteldeen daarbij af en toe, met een stokperspnen of dieren aanwees op een groteplaat, die voor het bord hing. Ach, dieplaat kunt ge u nog wel herinneren! Eenweg loopt door het polderland. Linksziet men wat schapen grazen in de wei.Rechts staan een paar -huizen. En op deweg lopen mensen. Een school gaat uit.De kinderen komen aanrennen, want eris iets bijzonders aan de hand. Een oudeman laat een r.ap tegen het huis opklimmen naar het dak Een moeder staatmet haar kind op de arm toe te zien enook een oude grootmoeder volgt de gymnastischetoeren van den aap. Zelfs eenbok. een poedel en een keeshond tonenhun belangstelling.; De onderwijzeres kon prachtige verhalenvertellen bij die plaat. Die verhalen bentu natuurlijk vergeten. Maar ge herinnertu Teun met zijn aap toch nog wel? EnGijs, den tuinman, dien ge ook op deplaat in de verte ziet aankomen? En debok. en Kees, en Does? En Wim en £usen Jet? De meeste figuren van de plaatkwamen ook op de leesplank voor Datwas een plank met een aantal plaatjes.Onder ieder plaatje stond met drukletters,wat het voorstelde. Ge hebt allewoorden van de leesplank uit uw hoofdgekend en de meesten uwer zullen ze nogwel kennen. Probeer maar eens: Aap,noot. mies en dan? Wim, zus. jet,teun, vuur, gijs, lam, kees, bok, weide,does, hok, duif; schapen.De thans ontslapen heer M. B. H,oogeveenwas de schepper van al deze "figuren;hij ontwierp de leesplank en de daarop gebaseerde methode voor het aanvankelijklees-Onderwijs."De bedoeling was, dat de kinderen deJpiguren op de leesplank leerden herkennenen benoemen. Daarna moesten zeook de bijbehorende woorden kunnenthuis brengen. Ze hadden allemaal eenklein leesplankje. dat er precies zo uitzagals de grote plank. Onder de plaatjesrijenwaren gleufjes en in die gleutjesmoesten de kinderen de op bordkartonnetjesgednikle letters precies zo legsen(in de zeventien woorden dus) als., opde grote plank gedrukt waren. ,Natuurlijk was het een hele toer voor dekleintjes en het kwam nog al eens voor,dat er meer lettertjes op de vloer dan ophet leesplankje terecht kwamen, hetgeenbij een niet al te bekwame onderwijzerestot vechtpartijen onder de bank om delettertjes aanleidinr kon geven De Kinderenvonden het overigens erg leuk, dat8„spelen" met cue lettertjes en, al spelende,leerden ziNa een week of drie, vier waren at; Kinderen— dus ook gij, waarde lezer! -zo ver. dat ze alle letters zonder foutenop hun plaats konden legt;< n Dan b; gon,wat in een onderwijzerstenn heette het„oefenen in het ontbinden van gesprokentaal" of het „ontdekken der lette i gel uiden".Dat ging ongeveer als volgt in zijnwerk. De onderwijzeres wees het woordje„aap" aan. De kinderen zeiden in Koor:„aap". Wat hoor je eerst V Aaaaaa Wathoor je dan? Puhh. Enzovoort De smt^erenleerden dus de letterklanken (metde letternamen!). Vervolgens leerden zede lettertekens voor de lettergeluiaen enals ze zo ver waren, gingen ze door netleggen

et oude ganzenbord -komt één kans tekort*Overigens lijkt dit spannend spel op het leven *wonderwel. Voorspoed en tegenslag - tijdelijkin den put - ja zelfs de dood kan ons deelworden door den dans der dobbelsteenen, zonderdat wij kans hebben aan de uitkomst iets te veranderen.De grillen van het lot kunnen onsook in het dagelijksch leVen parten spelen,indien wij niet tijdig de kwade kansen keerendoor het afsluiten van een polis bij De Centrale -de maatschappij voor Werkend Nederland.Vraag eens om een gesprek met onzen vertrouwdenagent, die uit ervaring de kansen vanhet spel des levens kent. Hij geeft U gaarnealle inlichtingen en een passend advies.ENTRALE"SolideVERZEKERT WERKEND NEDERLANDDE CENTRALE ARBEIDERS-LEVENSVERZEKERING RIJNSTRAAT 28 DEN HAAGSmiJ'J

Het grootste spook, dat op een zette*rij rondwaart, is het spook van depastei. Oningewijden dienen eerst teweten, wat een .pastei is. Allicht zoumen denken aan- een banketbakker enmen is geneigd, zich bij het horen vandit -woord de lippen te likken. Maar opeen .zetterij is een paslei iets heel ver»schrikkelijks.Op de meeste zetterijen heeft men tegen»woordig lynotype»zetmachines.' dat zijnzetmachines, die de loden regels als eengeheel afleveren. Niet ieder lettertjewordt dus apart gezet en gegoten, maaruit déze wondermachine komen de re»gels aan één stuk te voorschijn. Velevan deze regels bij elkaar nu vormenartikelen, verslagen, kortom alles wateen goeJ, modern blad bevat. De losseregels worden bij elkaar in een raam ge»zet. welk raam goed wordt aangedraaiden zo een pagina vormt." Bij het vervoeren evenwel van het zet»sel van de machine naar de z.g. „steen",dit is de tafel, waar het blad in elkaarwordt gezet, wordt „opgemaakt", kanhet gebeuren, dat een typo^raaf hetstukje uit zijn handen laat vallen. Hetgevolg is duidelijk. De regels vallen door- elkaar en het is een heel werk, het stukweer leesbaar te maken. Leesbaar al»thans, wanneer het wordt afgedrukt,want in het lood is het natuurlijk spie»,gelschrift.Menig jongmaatje op een zetterij is metonmiddellijk ontslag bedreigd, wanneerhij een stuk zetsel in pastei had latenvallen. En toch Kan dit zo licht gebeu»ren, wanneer men bedenkt, dat dezestukken, die geheel van lood zijn', ge=weldig zwaar zijn.Kees Spiegel werkte reeds jarenlang alstypograaf op een drukkerij. En al diejaren had hij geluk gehad, nog nooit waseen stuk zetsel uit zijn handen gevallen.Zijn collega's waren eigenlijk een beetjejaloers op Kees, want zij hadden hetongeluk meermalen gehad. Op zekeredag was het evenwel uit met het gelukvan Kees. Toen hij zich met een grootgelei, dat is de metalen plaat, waarophet zetsel wordt gedragen, naar de op»maaktafel begaf, . struikelde hij. Hijtrachtte nog het gelei in evenwicht tehouden, maar. tevergeefs. Met een ge»weldig geraas .gingen de fraaie stukjeszetsel tegen de grond.De collega's juichten, niet omdat ze eenhekel hadden aan Kees, maar zij be»schouwden het maken van een pastei alseen noodzakelijke vuurdoop voor eentypograaf en wie die vuurdoop niet hadondergaan, kon eigenlijk niet voor „vol"worden aangezien. De zetterijchef kwamerbij en Kees kreeg een geduchtstandje. Kees stamelde verontschuldi»gingen en begon de regels bij elkaar tezoeken. Maar dat is een heel werk enhet vereist geduld en nauwkeurigheid, deregels weer zo aaneen te voegen, dat zetot leesbare stukjes worden. En Keeshad dat geduld niet.- Het ongelukje hadhem zenuwachtig gemaakt en hoe hijook stond te wroeten, leesbare stukjeskwamen er niet voor de dag.ledere krant is nauwkeurig aan' tijd ge»bonden. Precies op een vastgestelde tijddienen de pagina's op de persen te lig»gen, opdat de abónné's het blad op tijdin de bus zullen vinden. En toen dechef dan ook een kwartiertje later bijKees kwam en zei, dat 'men niet langerkon wachten, dat de krant moestdraaien, zei deze vol wanhoop, dat hijnog niet klaar was. Goede raad i\vasduur.Maar als de nood het hoogst is, is deredding nabij. En die redding kwam vanKees zelf. Plotseling kreeg hij een reuze»gedachte. „Laten we die stukjes zomeenemen", zei hij tegen, den chef. „Weloven dan een paar prijzen uit en latende lezers zelf- uitzoeken wat er hadmoeten staan. Dat zullen ze reuze aardigvinden."Aanvankelijk wilde de chef van eendergelijk plan niets weten, maar toenhij er even over had nagedacht, verhel»derde zijn gezicht. Hij klopte Kees opde schouder en noemde hem een genie.„Dat do-en we", zei hij en zo kwamende stukjes in de krant.'Hieronder laten we de vijf stukjes vol»gen. Het zijn delen van vaste rubriekenuit „Arbeid" en de regels staan geheelwillekeurig door elkaar. De regels zelfzijn evenwel intact gebleven, aangeziendie uit één geheel bestaan. Wij vragende lezers nu, de stukjes weer leesbaarte maken en zodoende" uit te zoeken, totwelke rubrieken ze behoren. In de stuk»jes komen één of twee woorden voor,die kenmerkend zijn voor de rubriekwaartoe ze behoren. Deze woorden zijnmet opzet weggelaten, daar men andersal uit één enkele regel zou kunnen af»leiden in welke rubriek ze thuishoren.De letters van deze woorden zijn "even»,, wel door stipjes vervangen.De opgave is nu, in de eerste plaats dusop te schrijven uit Welke rubrieken destukjes zijn genomen en daarachter hetwoord of de woorden te noteren, dieuit de betreffende stukjes zijn wegge»laten.Inzendingen vóór 12 Juni. Adresseren:Redactie „Arbeid", Postbus 100, Am»sterdam. Op de omslag duidelijk ver»melden: Puzzle nummer 21. Als prijzenvoor goede oplossingen worden weder»om enige fraaie boekwerken beschik»baar gesteld.I.ik niets op tegen. En als ze maar nietzijn' bestemd, zal het ook jullie wel een... .lezen.meedoen met de raadsels en daardoor dezorg zijn of die grote mensen dit...; —sen m'n lezen. Nu, daar hebprijzen in de wacht slepen, die voor jullieMeermalen merk ik, dat ook grote men»II.Het bindmiddel, of het .... ' dan welvan 't begin af goed is aangemengd,v.-a t van de koude vloeistof. Vooral bijaardappelmeel of maizena is, dient altijden dat is niet onze bedoeling... moeten we oppassen: als die nietzorgvuldig te worden aangemengd metdan krijgen we een klonterige saus.,111Zoals gezegd: aan deze opsluitingen zitmen in het vorige geval bij :. opmerkte,ook alleen om het begrip: opsluitingdat enige stukken van .. 's linkervleugelméér vast. Het bovenstaande dient daeigenlijk' buiten het spel werden geh° u 'fingen spoedig een rol gaan spelen. .En nu is.... opgesloten aan zijn r ec »ook bij de vraagstukken zullen de opslu' 1den.enigszins duidelifk te maken. Trouwen 8 'ven 17 en 21 niet gespeeld worden, terWflteïvleugel. In dit geval kunnen de schU'IV.Ik heb natuurlijk extra goed gewerkt tf"eens voltallig zal zijn. Dat zal .nu as "zij,:. Als we dan 's morgens vroeg °P'dagen uit, omdat ons .... dan '* eezo veel mogelijk alles vooruit verzorg*onze feestdagen iets aparts gevenMeer dan ooit zien we naar dehand met het werk kan lichten.We hopen maar, dat het mooi weerstaan, hebben we een heerlijk lange

#''• :,t*slagkeuzei een partij gaat het nu eenmaal anderstoe dan in problemen. Bij de oplossingVa n een probleem zal men niet eens kijkennaar een eerste zet, waarmee wit geens'uk offert. Die valt dus al dadelijk uit.Maar in een partij kan een zet, waarmeej>een stuk wordt gegeven, toch heel belangrijkzijn. Een voorbeeld hiervan geeft

Van huis tot huisBeste Wiek,Wat hjii dat jullie nu hier in Werken*dam kome.i v\onen! Jan was er verruktover. Vooral vond hij het fijn, dat hijer financieel op vooruitgaat. Tien gul*den per week méér is inderdaad eenpracht van een vooruitgang. Maar lievekind, maak je wat deze financiële voor*uitgang betreft, niet al te veel illusies.Jullie moeten wel bedenken, dat hetleven in de stad veel duurder is en — aldoe je in alles nog zo eenvoudig. —toch nog hogere eisen stelt.Om te beginnen: jullie hebt in Harre*laar een aardig huis voor ƒ 3.50 perweek, met een behoorlijke lap grond,waarop je zelf groente en aardappelenkunt verbouwen.Hier in Werkendam moet , je voor eenbehoorlijk bewoonbaar huis zeker ƒ 6.—per week betalen.Je zal zien, Riek, dat je nu veel meerhuishoudgeld nodig hebt, doordat je nuzelf aardappelen en groente zal moetenkopen. Vooral groente is op het ogen*blik — door het koude voorjaar dat wijhadden— erg duur. Ik zou je willenadviseren: huur een huis aan de buiten*kant van de stad. Daar heb je aardigeeengezinshuisjes, met een voor» en ach*tertuin, zodat jullie daar toch nog ietskunnen verbouwen. Doordat daar boven*dien veel laagbouw is, zal je er eerderwennen dan in het hartje van de stadDeze arbeiderswoningen aan de zelf*kant van Werkendam zijn ongetwijfeldveel gerieflijker dan het huis, dat jullienu te Harrelaar bewonen.Gas en electriciteit zijn hier in Werken»dam weer veel goedkoper.Op verzoek van Jan hebben Henk, Rieen ik van de week eens een kijkje indat Tuindorp genomen. Die huisjes zijnmet klimop begroeid; de tuintjes aande voorkant zien er keurig verzorgd uitenhet geheel maakt een echt vriende*lijke indruk.We waren het er over eens, dat je hetin deze omgeving best naar je zin zulthebben. Het is daar een heerlijk rustigebuurt. Je kan er de kinderen met eengerust hart buiten laten spelen.Et stonden twee huisjes leeg. Als je nuvan de week eens overkomt om tekijken, dan ga ik met je mee en dankunnen we, tenminste als je iets huurt,meteen de maat van gordijnen, zeil enz.nemen. Dan kan je die thuis vast makenen behoef je niet zo lang in een kaalhuis te zitten.Rie vertelde, dat je voor de huiskameren de keuken nieuw zeil wilde kopeneii dat je het huiskamerzeil in eenslaapkamer wilde leggen.Dat zou je natuurlijk heel goed kunnendoen Maar.... Rie vertelde er bij, datZonnewarmte en ons linnengoedEen lezeres uit Leiden vraagt: Er wordtaltijd zo tegen het drogen van kleding»stukken bij de kachel gewaarschuwd.Zonnewarmte kan soms nog warmer zijnje heel goedkoop zeil wilde nemen, ikmoet je toch sterk afraden; je goedelinoleum op een slaapkamer te leggenen liet goedkope nieuwe zeil in de huis*kamer. Je kan wel nagaan, dat dat goed*kope zeil van een veel mindere kwabtenis. Het is echter heel goed te ge*bi-mken, als je het m een kamer legtwaar niet een hele dag in en uit wordtgelopen, dus op een slaapkamer bijvOok kan ik je uit eigen ervaring vertel*len, dat zulk goedkoop zeil in de keu»ken, waar vooral met kinderen het zeilbi] de kraan nogal eeïis nat wordt, nietsgeJaan is In dit geval kan je sprekenvan zuinigheid, die de wijsheid bedriegt.Ik kan me heel goed voorstellen, dat jenaai goedkoop kijkt »omdat een verhni*zing nu eenmaal „bedstro" kost. Je kanechter beter nog geen, zeil in de keukennemen en sparen tot je geld genoeghebt om zeil van een betere kwaliteitte kopen. Daar zal je veel en veel langerplezier van hebbenHet is wel prachtig, dat de nieuwe baasvan Jan de verhuiskosten voor zijn reke*ning neemt. Dat scheelt je in deze tijd,uu de verhuiskosten van de eene plaatsnaar de andere door de verkeersrhoei*lijkheden zo hoog zijn, een heel stukal krijg je natuurlijk nog onkosten ge*noeg.Je vroeg ook, op welke manier je hetbeste de meubelen kan oversturen.Ik zou de grote stukken, die zo in deverhuiswagen gaan, in de was zetten.In je nieuwe huis heb je ze dan alleenmaar uit te wrijven. Dat is veel mindervermoeiend, dan ze na de verhuizinghelemaal te moeten wrijven.Ook zou ik de kleedjes, spreien en aer*gelijke, zoveel mogelijk schoon mee*nemen.Gebruik ook alle nuttige ruimte vanteilen en emmers. In de broodtromme,kun je bijv. de zakjes levensmiddelendoen, die je eventueel nog in huis hebt.Zorg er ook voor, dat alles ingepakt envoor de hand staat. Niets is zo ver*velend voor de verhuismensen, als zelfverschillende dingen nog bij elkaar temoeten pakken en overal wat vandaante moeten halen. Dat is voor hen on»nodig tijdverlies en, krachtsverspilling.Laat ik je tenslotte nog een goede raadgeven. Doe weg, wat je niet meer kuntgebruiken en sleep niets overbodigs mee.De kwaal van veel huisvrouwen is, ouderommel, die zij niet • meer kunnen ge*bruiken, van de ene plaats naar deandere te slepen. Daardoor halen zij zichmaar onnodig werk op de hals.Nu Riek tot ziens en de groeten vanhuis tot huis van jeWerkendam, 28 Mei 1941.HELPT ELKAARCOR.ook altijd aangeraden het wasgoed zoveel mogelijk in de schaduw te drogen.Ook het goed buiten bleken is heel ver*keerd, daar het goed dan steeds weeraan de felle zonnestralen wordt bloot*gesteld.In deze tijd, nu we zo zuinig met onslinnengoed moeten zijn, kan dit beteriets aan helderheid inboeten, dan dat hetdoor onoordeelkundige behandeling vlug*ger slijt dan nodig is.DE ONHANDIGEDoet ü het anders?....HUISVROUWf Foto- „Een huisvrouw heeft in de regel geen tijd, ingewikkelde puzzles op te lossen.Daarom hebben wij voor onze vrouwen een rubriek ingesteld, die haar in degelegenheid stelt, zichzelf.... te examineren.Een schrandere huisvrouw zal aan bovenstaande foto dadelijk zien, watonze onhandige huisvrouw verkeerd doet. Zij zal tevens onmiddellijk weten,waarom hetgeen werd uitgebeeld verkeerd is en ook: hoe het wél moet.Wij stellen onze lezeressen dan ook drie vragen:Ie. Wat doet de vrouw op de foto verkeerd?2e. Waarom doet zij het verkeerd?3e. Hoe moet zij het wél doen?De antwoorden op deze vragen moeten vóór 12 Juni worden ingezonden aande Redactie van „Arbeid", Postbus 100, AmsterdanvC. Op de envelop ofbriefkaart vermelden: „De onhandige huisvrouw".Aan één der goede inzendsters wordt een prijs van ƒ 2.50 gezonden. Voortsworden twee prijzen van ƒ 1.— elk beschikbaar gesteld.Ten gerieve van onze lezeressen, die nietprecies weten, hoe zij de maat moetennemen, geven wij- hier een handleiding.Bind om de taille een band en zorg, datdeze op de heup rust. Fig. l laat zien,hoe de maten genomen moeten wordenvan:1ste Bovenwijdte: Leg de meterbana overde helft van de ruglengte onder de armendoor en verder recht over de borst.De band niet te strak aantrekken.2e Bovenwijdte: Als bij de eerste bovenwijdte,maar nu over het dikste deel vande buste.Taillewijdte: Omtrek van het middel.Heupwijdte: 20 c.m. onder de taille, niette strak meten.Pig. 2: Ruglengte: Van de nekknobbel uittot in de taille.Rugbreedte: Van de ene arm tot de andere,8 c.m. onder de nekknobbel.Pig 3: Borstlengte: Van de halspunt totin de taille, iets toegeven.Borsfbreedte: Van de ene arm tot de anderearm, 5 c.m. onder de halspunt.Halswijdte: Omtrek van de hals.At&atnemenPig. 4: Sctiouderlengte: Van de hals uittot eindpunt schouder.Mouwlengte: Van de nals at over deschouder tot elleboog en pols (arm gebogenhouden).Zijlengte: Van de oksels tot in de taille(met een latje onder de arm).Voorarmlengte: Van de oksel uit langsde voorkant van de arm tot de pols. Aru 1gewoon omlaag houden.Elleboogwijdte: Over de gebogen arm.Polswijdte: Omtrek van de pols plus 2c.m.Armsgatwijdte: Langs de bovenkant vande arm > niet te strak en niet te ruimmeten.Roklengte: Van de taille uit tot de grondop de vóór-, zij- en achterkant.Bepaal de roklengte, zoals men deze wensten trek de overige centimeters van degemeten maten afTen laatste zij nog vermeld dat Bovenwijdte94 gelijk is aan maat 42; Bovenwijdte96 gelijk is aan maat 44; Bovenwijdte98 gelijk is aan maat 46, enz.dan de kachel, schrijft deze lezeres.Heeft die warmte dan geen schadelijkeinvloed op het wasgoed?Sterke verhitting is vooral voor ge-=kleurde weefsels verkeerd. Kousen b.v.mogen nooit bij een kachel worden ge*droogd, maar men mag ze ook niet inde zon te drogen hangen. De inwerkingvan de zonnestralen is wel degelijk vaninvloed op de weefsels. Als het goedlang in de brandende zon hangt, tasthet de_ weefsels aan. Daarom wordt er12Glimmende plekkenEen lezeres uit Assen kan de glimmendeplekken in de pantalon behandelen met.een mengsel van l deciliter water, 10 gr.ammonia en 20 gr. zout.Als het kledingstuk niet al te oud is, zalonze lezeres zeker succes met deze be»handeling hebben.Motvrij bewarenHoe kan ik een gebreide winterjaponmotvrij bewaren? vraagt mej. L. V. H.te Zwolle.De eenvoudigste manier is een zak vankrantenpapier te maken. Dit kan mendoen, door de kranten aan elkaar teplakken. De japon, die goed stofschoonen vrij van vlekken moet zijn, pakt mendaar in. Daarna de zak dichtplakken.*Tig. ƒ

l Wat de pot schaft JNabetrachting° v er het schema voor de wekenVfl n aardappelschaarstej—Jet doet mij genoegen, dat verschil»"ende lezeressen mij haar opmerkin»««n hebben gezonden over het schema,a ' 'k in hef nummer van 9 Mei op*m aakte voor de tijd van aardappel»^naarste.herinnert u misschien nog wel, dat ik. nadruk de door mij gevonden oplos»' n S u heb voorgelegd als een mogelijk»- 1 ". die niet door iedereen zal wordenan vaard; zelfs heb ik gesproken vanf" 1 ..lapmiddeltje".«et verwondert mij dus niet, dat mevr.0 . —L. te Z. ons een geheel andere^P'ossing aanbeveelt, die h.i. meer aandoel zal beantwoorden dan het „op*a Ppen" van de éne maaltijd met iets'M"* We Van de anclere maaltijd afnemen.evr - B. bedoelt daarmee dan voor»erhuis amelijk de pap, die in mijn schemad werd van het ontbij t naar het"ddagmaal. Zij komt op tegen dezemaatregel, omdat zij weliswaar blij isj^etde boterhammen méér aan het ont«-'J*, maar daarmee toch niet het bordP a P wil laten vervallen.at is op zichzelf volkomen begrijpe»ijk ; in ieder gezin wordt allicht een°terham=extra gewaardeerd! Maar«aar gaat het in dit geval niet om: het«meerderde broodrantsoen (en ook de*xtra=rijstbon) houden verband met heter niinderde aardappelrantsoen. Wem oeten die beide vermeerderingen dust beschouwen als een voordeeltje in' algemeen, maar als een middel om er£ t aardappel»tekort gedeeltelijk mee tee kken. Voegen -we de boterhammenj* a n het ontbijt toe, dan is het logisch,t de pap verhuist naar het middag»"Haal om daar de plaats in te nemenan wat de portie aardappelen te wen»^n overlaat.r^Vl- B. is van mening, dat we radi*c aler moeten handelen. Nu in deze tijd^an aardappelschaarste de huisvrouw in"aar eigen keukentje bijkans geen raadJneer weet, acht zij het ogenblik ge»*J°men om de hulp te aanvaarden vanCentrale Keukens. Daarin ziet zij de'Plossing van het voedingsprobleem: de*>koop in het groot, het met minderïr 'ies schoonmaken en bereiden vanen aardappelen, het besparenf rommelen-en lezeres uit Rotterdam zond ons dev °'gende brief:de vorige oorlog was ik nog een kleinSc hoolkind, maar ik herinner me toch**°g. dat we tijdens de handwerkles pan*"feitjes en theemutsen moesten makenet kranten er in. Die kranten moesten•"rommeid worden, een wetenschappc*cvastgesteld aantal keren, ik meen,|! at het 21 of 23 maal was.e krant wordt in elkaar gefrommeld en. a n weer geheel uit elkaar gehaald; weerelkaar en zo vervolgens. Het papier°tAt dan zachT en handelbaar en ver»^•f'Jgt een veel grotere isolerende wer»' n g- Bij minder dan b.v. 20 maal from»e ' e n i s ne t p a pi er no g t e hard, maarr dt het ie vaak herhaald, dan zou hetP a Pier stuk kunnen gaan.rmoet op worden gerekend, dat hetr °m melen geen prettig werk is: men'Jgt er zwarte handen van en er venzich een fijn stof. Maar als men1 schort voor doet en niet op hete este tafelkleed werkt, is dat niet zoyS- Het resultaat is werkelijk heel goed.e maakten op school ook van oude°"en lappen (2 lagen met veel kransn ertussen) grote vierkante doeken omt„„P anne n in warm te houden. De pun»schuin naar elkaar toe metetoegeknooptdat deze vin dingen anno 1918iemand van dienst kunnen zijn.e z ijn onze lezeres dankbaar voor haarg ° ed e raad.• aan gas oï aan electriciteit en vooralook het verminderen van de drukkendezorgen voor de huisvrouw vormen degronden, waarop mevr. B. haar meningbaseert.Een nieuw denkbeeld treedt hiermeeonze rubriek binnen, een denkbeeld, datzeker verdient om met volle aandachtdoor ons te worden beschouwd.„Wat de pot schaft" voor honderdengezinnen tegelijk zal zich in keus, insamenstelling en in bereiding uit deaard der zaak enigszins moeten onder»scheiden van „wat de pot schaft" ondermoeders leiding. Van eigen keus kanb. v. geen sprake zijn, evenmin als vanhet aanbrengen van smaakvariaties. diemet bepaalde gewoonten in het gezinverband houden. Daartegenover echterstaat, dat de samenstelling van demenu's bij het voorlichtingsbureau vande Voedingsraad in goede handen is,dat de bereiding plaats heeft onder des»kundig toezicht en dat de overal in hetland gevestigde Keuringsdiensten voorWaren geregeld rapport uitbrengen overde deugdelijkheid van het verstrektevoedsel.De oorspronkelijke prijs van 25 et. (13et. voor vetkaartenbezitters) per portievan 1,2 liter is voor de tijd van .aard»appelschaarste teruggebracht op resp.• 22 en 10 et. per portie van l liter.Een punt, waarop mevr. B. in haar briefzeer terecht wijst, wil ik tenslotte nogeven naar voren brengen. Als we heteten uit de Centrale Keuken hebbengehaald, laten we ons dan toch vooralniet voor ons „pannetje" schamen! Wehebben dat eten betaald, zoals we onsbrood en onze kruidenierswaren betalen;de Centrale Keuken levert aan zijn klan»ten een warme maaltijd af, in plaats datgroentehandelaar, melkboer of grutteraan hun klanten de rauwe grondstoffenverkopen. Een reden, waarom in het eer»ste geval aan „bedeling" zou moetenworden gedacht, bestaat niet.Het zou zeker van belang zijn, als ookandere lezeressen haar mening over dedoor mevr. B. aangevoerde oplossingwilden geven!Mevrouw T. v. d. R.—Ten C. te A. heeftgelijk, als zij mij enkele onnauwkeurig»heden verwijt in het rantsoenoverzicht,dat ik voor l maand opstelde en waarinde graanproducten enigszins geflatteerdzijn: de voor een maand bedoelde • hoe»(Foto:„Arbei

BabbeltjeVOOR DE JEUGDvan Oom NiekM'n beste neven en nichten.Mijn oudste zoon kwam gisteren met eenmooi verhaal thuis: de knaap was naarden kapper geweest. Dat schijnt, tussenhaakjes, voor jonge mensen heel wat meernodig te zijn, dan voor wat oudere. OomNiek bijvoorbeeld, hoeft niet zo heel vaaknaar den barbierVan zijn moeder had de jo'ngen geld meegekregen, maar tante Cor, die nietprecies wist, hoeveel dat haar-knippenkostte, had hem. een stuiver te weinig gegeven.Had je meneer moeten horen,toen-ie thuis kwam!„Heb ik daar bij den kapper even eenmooi figuur geslagen?... Had ik te weiniggeld bij me", begon hij verontwaardigd.„Dat kan de beste gebeuren", antwoorddetante Cor, die helemaal niet onder deindruk kwam.„Ik schrok me naar", vervolgde m'n zoon.toen ik zag, dat ik maar twee dubbeltjeshad. En het vervelende was, dat ik megroot wilde houden... Ik vroeg, of-ie vantien gulden terug had"...Toen de jongen zo ver was met z'n verhaal,begon ik er ook belangstelling voorte krijgen.„Dat zal wel gaan", zei de barbier, „geefmaar hier. Toen moest ik natuurlijk zeggen,dat ik geen tien gulden had... toenhad ik het nog erger gemaakt'', liet m'noudste zoon mistroostig volgen. „De helezaak heeft me uitgelachen."„Dat had je dan ook verdiend", verzekerdeik. „Het is altijd verkeerd, je groterte houden dan je bent, ofschoon dat nuook weer niet inhoudt, dat je van allesmaar dadelijk moet denken: dat gaatboven mijn kracht — daar ben ik te kleinvoor of... daar wéét ik niet genoeg voor.Je moet zelf weten, wat je waard beat",leraarde ik verder.M'n zoon luisterde maar half — dat zagik wel. maar toen ik erop liet volgen.: ikheb eens een aardig geval meegemaaktvan een heel stel grote mensen, die zichgroter hielden dan ze waren, was hij weereen en al aandacht en nodigde hij megretig uit, te vertellen.„Dat is al heel wat jaartjes geleden... ikwas zelf nog op school en toen werden weeens uitgenodigd, een lezing bij te wonenvan een Amerikaan...Die meneer zou praten over het nonkbalspel,dat in die dagen zo'n beetje bekendbegon te worden. Nu, met een hele dotjongens van onze klas waren we naardie zaal getrokken, waar de lezing zouworden gehouden. De Amerikaan werddeftig door een anderen meneer ingeleiden begon met z'n lezing. Het duurdeevenwel niet lang, of wij, jongens, begonnente draaien en met elkaar tepraten. „Wat heb je daar nu aan", zeide een tegen den ander. „Ik wou, dat ikmaar niet gegaan was dan had ikmorgen tenminste m'n huiswerk af ge-.had", verzekerde een tweede en na kortetijd zat geen van de jongens, die voor dehonkballezing gekomen waren, meer teluisteren. Als ze hadden gedurfd, warenze zó weggelopen. Want de meneer, die delezing hield, sprak in het Amerikaans.Wij hadden op school al wel een halfmondje Engels gehad, maar Amerikaansen dan heel vlug, dat' is nog wa r j anders.Dat duurde zo vijf, tien minuten en reedswilden er. een paar van ons proberen omer tussen uit te trekken, toen die Amerikaansemeneer plotseling in vrij goedNederlands zei: „Maor ik sie oewel, dattejullie d'r nie veel van begraipenDaarom zal ik maor in het Nederlaandsverder gaon"Nu, ik geef je de verzekering, dat wijonze handen haast stuk klapten, maardat de grote mensen, die een gezicht haddengetrokken, of ze er alles van haddengesnapt, toch wel een beetje sip keken"...Ze hadden zich groter gehouden, dan zev/aren en nu kregen ze, net als m'nzoon bij den kapper, in figuurlijke zineen koude douche.Ik zei al. dat je je aan de andere kantniet kleiner moet houden dan je bent.Dat gebeurt nogal eens bij m'n neven ennichten. Hoe vaak ik te lezen krijg: „Ikheb de raadsels nog nooit ingestuurdomdat ik dacht: het zal tóch wel foutzijn, maar nu nu waag ik het er maareens op", weet oom Niek niet. Je moetzó zeggen: ik los de raadsels voor m'nplezier op. Als ik er mee klaar ben, schrijfi.k ze netjes op — óók voor m'n plezier.Dan doe ik er een briefje voor Oom Niekbij — ai weer voor m'n pleziei en als ikdan toevallig een prijs heb nu, danheb ik plezier yan nVn plezier, fin OomNiek leest jullie brieven met plezier14hij zal heus niet boos zijn, als een oplossingfout is Oom Niek schrijft elkeweek weer z'n babbeltje met plezier —daar kan je van opaan. En in jullie brieven— hoe langer ze zijn hoe liever —heb ik óók plezier. Je ziet wel, dat heteen plezierige boel is.Maar om nu nog even op dat „ik-kan-hettóch-niet"terug te komen: grote mensennoemen dat een minderwaardigheidscomplex.Een deftig woord voor eenlelijke zaak. Zo schrijft een van m'nnichtjes deze week: „Oom Niek, zo zal iku tenminste maar noemen (ja, hoe bestaathet... het staat er heus en ik vraag:hoe zou je oom Niek dan willennoemen?) ik wou ook eens proberen eenraadsel op te lossen. Maar het is me deeerste keer niet gelukt. Ik weet niet, hoeik het eigenlijk op moet schrijven"...Nu, denkt oom Niek, daar zal niet veelvan deugen. En kijk: dan volgt er keurignetjes geschreven de oplossing' van heteerste raadsel: S. A. Nes woont in Assen;O. Norden te Noorden; N. Roonder teRoermond; M. Eiden te Diemen; L. N.Teuren te Lunteren en D. v. Teeren teDeventer.De oplossing van het tweede raadselluidt: „Na gedane arbeid is het zoetrusten". De woorden waren: dun, auto,haan, tas, dieren, das en tin. De popheette... ja, die naam was natuurlijk nietde naam, die oom Niek in gedachte had.Dat zou dan ook wel een reuze tref zijngeweest, ofschoon er toch een paar nevenen nichten zijn geweest, die... Sjoukje'hadden geraden. Die goede raders enraad-sterren een extra-compliment.De hoofdprijzenwerden ditmaal weer op de bekende wijzetoegekend aan:Geert.Vinke. j., 11 j., Kerkstr. 52, Zwartsluis(Plaatsnamen) en aan CornelisN i e u w e n h u i z e n, j., 12 j., Rijswijk,Noord-Brabant.Voor liet Popraden kreeg de hoofdprijs:W i 11 y Dekker, m., 14 j., Marktplein 4O,Arnhem.Troostprijzen kregen: Jan La n gedij k.j.. 8 j., KI. Vlaanderen 43, Middelburg;Anton van Anrooy, j., 10 j., Bijnlaau177 bis, Utrecht: Henk B ij hou we r,, j.,1O j., Driebooralaan 293, Hoorn; Aalt jeD ij k e m a, m., Thesinge Singel C 64. gem..Ten Boer (Gron.); Lies Husselson,m.. 11 j., Spuistraat Ibis, Utrecht; Rietv. d. Broek, ra., 11 j., Schuttersbergplein36, Arnhem; Jopie'Halekor, m., 14 j.,2e Jac. v. Campenstraat 86 II, Amsterdam^Zuid; Henny Bunschoten, m., 13 )••Korte Singel 35 boven. Bussum; J*"JMeijer, j., leeftijd?, Nicolaas Beetsstras»29, Vlaardingen; Benske Bakker, nu10 j.. Van Rogenstraat West 18. Kropswolde,Prov. Groningen; C o r r i e O k h u ij s e n.m., 10 j., Linnaeusparkweg 861, Anistefdam-O.De nieuwe prijsraadselszijn niet zo erg gemakkelijk. De eerstetwee zijn bedacht door Corrie OostrijcKiaj., W. Helmichstraat 50, Zuilen; hetderde werd door Jopie Halekor, m„ l 4 J-2e Jac. van Campenstraat 86 II, Amsterdam,voor jullie verzonnen.Daar gaan we met het f r uit raadselvan Corrie. Op iedere regel de naam vaneen vrucht zetten, zó, dat op de kruisje*van boven naar beneden eveneens dfinaam van een vrucht komt:.... x..x...x....... .X...X..X . ..X. .... xHet tweede is een bloemen raadsel-Nu moet op iedere regel een bloem komente staan. Op de kruisjes van boven naa rbeneden verschijnt dan eveneens ee»bloem.xx...XXX. . .XX. ...XHet h o kraaasel moet zo worden ingevuld,dat op de eerste regel een anderXXXXXXwoord staat voor: hard kloppen; op detweede een ander woord voor: VenetiaanSvaartuig; op de derde een ander woordvoor: bibberen; op de Vierde een anderwoord voor: boom-omhakken; op deDE AVONTUREN VAN KARELTJE KRAANKareltje speelt voor douche • Een grappige tekenfilm • Beeld: Jan Lutz Regie: N. J. P, SmithZon doet je goed. Daar zullen ze van opfrissen. Begint het te regenen?Onderuit.. Vf'el verdraaid! Jou rekellXX-XXXX

m., 13 J-im: J» rtjeetsst»* 6: k e r. «-.ropswolde.ii u ij s e »•Amstet-De eerstelilen; hetm., 14 J-;, Amster-•aadsellaam vans kruisjesleens deaadset:m komefl>ven naa r:eii3 eei>Wjfde een ander woord voor: - gezelligVo^1, 611 en op de zes>de een ander woord•'• Pijpen. Zijn die- woovd goeu ingedanlezen we van a naai d en vanb (de diagonalen) iets, waai velenaar toe zijn geweest.'Je best, en zend zo spoedig mogelijk,a in.elk geval vóór 15; Juni. d< oplos-'8 aan Oom Niek p a Redactie Arbeid',st ous 100. Amsterdam-C.a 'noet ik toch als de maan metcorrespondentiea . Is dan A a 11J e Dijtema tege, die oom Niek aan het puzzlensezetlief ^esOom. vraagt Aaltje heelJ; kunt u Gronings verstaan? Op m'naj°° r ü: oom Niek verstaat er niemandal vanerJU twee Greunigers staan te praten,«n 3r ^aIt J e stuurde me een Gronings vers_ flat wou en zou oom Niek begrijpen,en stonden er een paar nootjes bij1 toen ik het gedicht een paar maal hadee 2en . begreep ik het ook. Aaltje woont inlietlc^eln dorp. ongeveer drie kwartierïe v n van G ron i n sen. schrijft-ze mij. De* is er maar liefst 70O jaar oud. Die^rk zou ik best wel eens willen bekijken.« in Thesinge kom. ga ik naar Aaltje,maar óók naar die oude kerk — dat Gelootik je. Nog wat grappigs: Aaltje is üèbeste én de slechtste leerling van de klas...Wacht even: daér maak ik een, extraprijsraadsel van: hoe kan dat?Betslè den Burger te Krimpen aande Lek. deed wat ze beloofde: ze stuurdeme ,de cijfers van haar rapport. Ik heb decijfers bekeken, of ze van één van mijneigen zoons waren:. het was dik in orcie.Betsie. We hebben -een tijdje geleden Reg,die vier jaar

SPECIALITEIT E N VOORSTELLINGEen groot variétéprogramma:onder persoonlijke leiding van ThepBouwmeester niet medewerking van ééngroot orkest.Conférencier: Rolaiid Wagter.Optreden van: S. J. Brion's Company,muzikale salon-acrobaten — Jan Hagoort,Hollands-Amerikaanse goochelaar— De Retticliini's, acrobatiscïie en komischedansen — Roland Wagter, caricatuur-tekenaar— "Berny, sensationeleC'venwichtskuiisteiiaar — Steffaiis, rrm-^ikule comedianten — 3 Plasticus, gladiatoren.— Chow-Hoi, Chinees-allerlei— 4 Wilby's, adagio-acrobatiek.De toegangsprijs bedraagt ƒ0.50 voorleden en huisgenoten en ƒ 0.75 voorongeorganiseerden, alle rechten inbegrepen.HILVERSUM ZATERDAG 31 MEI„Ons Gebouw", aanvang 7.3O uur n.m.Kaartverkoop: „Ons Gebouw", Havenstraat;Districtshuis N.V.V., Stationsstraat1O; B. A. Werst, Primulastraat 25;H. R. Klijn, Frans Halslaan 51, en desavonds aan de zaal.KINDER VARIÉTÉVOORSTELLINGEN„Vreugde en Arbeid" brengt voor .dekinderen „Nu eens wat anders". Eenaardig programma vol afwisseling, beschaafden grappig. Met medewerkingvan: RENYO, de musicale clown; ALBOen ANITA, zeepbellenjongleurs; ROBBY, ,de rekenende hond; met tot slot lietoptreden van 100 kleine mensen inHET EERSTE NEDERLANDSE MARIO-NEÏTENTHEATER. .De toegangsprijzen bedragen 15 centvoor kinderen en 25 cent voor begeleiders.De tournee is als volgt samengesteld:VENI.OVRIJDAG 30 MEIFeestzaal Nationaal, aan de KeulsePoort, aanvang j4 uur n.m.Kaartverkoop: A. Mazeth, V. Laerstraat35; Boden vakbondsafdelingen en aande zaal.DEN BOSCH. ZONDAG l JUNICasino Schouwburg, Parade 5; aanvang2 uur n.m.Kaartverkoop:- C. Schreuders, Zuidwal46: C. Pieters, v. Uselsteinstraat 18, enaan de zaal.EINDHOVENMAANDAG 2 JUNIGehouw Voorwaarts; aanvang 2 uur n.m.Kaartverkoop: M. J. Griep, Edelweisstraat134; Boden vakbondsafdellngenen aan de z'aal.CJEEKTRUIDENBERG DINSDAG 3 JUNICentraal Bioscoop, Brandestraat; aanvang'5 uur n.m.*"Kaartverkoop: B. Baars, 11 Huizen 4;A. Bogaarts, Koestraat 92, en aan dezaal.WAALWIJK WOENSDAG 4 JUNIMusis Sacrum, Grotestraat; aanvang 5.30n.m. Kaartverkoop: C. Th. Kila, Grotestraat104 a; Th. C..Ptüles, Grotestraat247, en aan de zaal./BREDADONDERDAG 5 JUNI„Concordia", Van "Coothpleiii, aanvang5 uur n.m.Kaartverkoop: A. Spruijt, Spadestraat53; C. Tops, Vondelstraat 46; secretariatender aangesloten organisaties enaan de zaal.ROOSENDAAL VRIJDAG 6 JUNIVlijtstraat; aanvang 5 uur n.m.Kaartverkoop: P. Maris, • Waterstraat "58;Bode Spoor- én Tramwegpersoneel; J.Mol, Waterstraat 72, en aan de zaal.BEUGEN OM ZOOM ZATERDAG 7 JUNI„Korenbeurs", Potterstraat; aanvang 3uur n.m.Kaartverkoop: J. J. Fincke, Lange Parkstraat7; Jansen, Kloosterstraat 6;Zoutervelle, Borgeldreef 31; Landa, Fabrieksstraat31; Kasteele, Koepelstraat121, en aan de zaal.TERNEUZEN MAANDAG 9 JUNI"Bioscöopgebouw; aanvang 5 uur n.m.Kaartverkoop: D. v. d. Hooft, Oudelandseweg30; Dekkerstraat 27; Dekkerstraat37; N. J. Hartestraat 6; M.-Eykestraat 8;Jul. v. Stolbergplanteoen 7; v. Steenberg-laan30, en aan de zaal.SAS VAN GENT DINSDAG 10 JUNIZaal Reseda, Noordweststraat; aanvang6 uur n.m.Kaartverkoop: M. de Groff, Noordstraat5: M. Gaelens, Kerkhoflaan; H. Deiseling,Vredestraat, en aan de zaal.EEN MUZIEK-, DANS- EN ZANGPROGRAMMAMet medewerking van: GERARD LEBONen zijn Nederlands Radio-orkest; KOOSen CÉSARINE SPEËNHOF; FANTASIO,musicale clown; HAN en BLACK, humoristischzangpaar; DE TWEE PICO'S,accordeon-virtuozen; ALEXANDRA NO-RÈL. elegant danspaar.De toegangsprijs bedraagt 5O cent voorleden N.V.V. en huisgenoten en 75 centvoor niet-Iedén.UTRECHTZATERDAG 7 JUNIN.V.-Huis, Oude Gracht 245; aanvang7.3O uur n.m.Kaartverkoop: N.V.V. District Utrecht,Oude Gracht 245; Boekhandel Arbeiderspers;de .secretariaten der aangeslotenorganisaties; Sigarenmagazijn Pallieter,Beethovenplein 1; Steenweg 21; Nachtegaalstraat56; Sigarenmagazijn Donkers,Gansstraat 3 b, allen te Utrecht, en desavonds aan de zaal.AMSTERDAMZONDAG 8 JUNIBell^vue, ingang Leidsekade; aanvang7.30 uur n.m.Kaartverkoop: N.V.V., district Amsterdam,Frederiksplem 14 en Weteringschans106; secretariaten der aangeslotenorganisaties; Reis- en Inlichtingenbureau„Vreugde en Arbeid", Leidseplein;Vreugde en. Arbeid, Amstel 224—•226, en des avonds aan de zaal.AMSTERDAM MAANDAG !) JUNIZaal en adressen worden nader bekendgemaakt.AMERSFOORT DINSDAG 10 JUNIConcertzaal „De Valk"; aanvang 7.30 u.11.m.Kaartverkoop: J. Kramer, Spaarnestraat47; J. W. Polder, Oude Soesterweg 21;H. Kroon, Utrechtseweg 65b; H. G. Huslage.Zormebloemstraat 8; H. Fremouw,Soesterweg 142; S. v. d. Veen, Ampèrestraat18; C. H. Cornelissen, Methorstraat27; Het Volksgebouw, Siiouckaertleian11; bij de secretariaten der aangeslotenorganisaties en 's avonds aan dezaal.De overige plaatsen van deze tourneezullen in het volgende nummer van. „Arbeid"bekend gemaakt worden.LICHAMELIJKE ONTWIKKELINGGOEDKOOP /WEMMEN VOOR LEDENVAN HET N.V.V. EN HUN HUIS-GENOTENAmersfoort, Bisschopsweg: Sportfondsenbad(iedere Vrijdagavond) van 8—10uur.Amsterdam: Sportfondsenbad (West)iedere Dinsdagavond van 7—10 uur,in ploegvertaaiid n.l. van 7—8 uur, kinderent/m 13 jaar en begeleiders, van8—9 uur en van 9—10 uur personenboven 14 jaar.Sportfondsenbad '(Oost) ledere Dinsdagavondvan 6—10 uur, in ploegverbandn.l. van 6—7 uur en van. 7—8uur kinderen t/m 13 jaar en" begeleiders,van 8—9 uur en van 9—10 uurpersonen boven 14 jaar.Zuiderbad (Hob'bemastraat) iedereDinsdag- en Donderdagavond van 7.15—10.30 uur, in ploegverband n.l. van7.15—8.15 uur kinderen t/m 13 jaar.van 8.30—9.30 en 9.'30—10.30 uur personenboven 14 jaar.Eindhoven: Sportfondsenbad. Stratumsedijk(iedere Dinsdagavond):van 7—8 uur: kinderen t/m 13 jaar enbegeleiders;van 8—10 uur: personen bo^'en 13 jaar.Den Haag: Bosbad, Amalia van Solmstraat(iedere Woensdagavond):van 6—7 uur: kinderen t/m 13 jaar enbegeleiders;van 7—8 uur: personen boven 13 .jaar.Haarlem: Sportfondsenbad, Frederikspark(iedere Dinsdagavond):van 7—8 uur: kinderen t/m 13. jaar enbegeleiders;van 8—10 uur: personen boven 13 jaar.Leiden: De overdekte Leidse Bad- enZwemiiirichting, Haarlemmerstraat.Dagelijks toegankelijk voor leden N.V.V.en huisgenoten.De toegangsprijs bedraagt hier 15 centper lid per bad.Rotterdam: Sportfondsenbad, v. Manenstraat(iedere Maandagavond):van 7.45—8.40 uur: kinderen t/m 13jaar en begeleiders;van 8.40—9.35 uur: personen boven 13jaar.Oostelijk Zwembad, Vredenoordlaan(iedere Maandagavond):van 8.30—9.30 uur. -ledere Donderdagavond: lvan 7.30—8.30 uur.Veiilo: Sportfondsenbad (iedere Dinsdagavond):van 7.30—8.45 uur heren;van 8.30—9.45 uur dames.De toegangsprijs voor georganiseerdenen hun huisgenoten bedraagt 10 centvoor kinderen t/m 13 jaar en werklozen;15 cent voor de overigen.Men diene badgoed, handdoek en zeepmede te brengen.Men wordt er nadrukkelijk opmerkzaamop • gemaakt, geen waar'devoorwerpeumede te brengen, aangezien ..Vreugdeen Arbeid" geen enkele verantwoordelijkheidop zich kan nemen bij ontvreemdingdaarvan.Het zwemmen onder leiding,van „Vreugdeen Arbeid" groeit sterk en regelmatigworden nieuwe zwembaden ingeschakeld.Het is zeer wel mogelijk,dat bij het verschijnen van dit bladreeds weer meerdere baden door ons^in gebruik zijn genomen. Derhalvelette men goed op de berichten in deplaatselijke pers, alsmede op de affichesvan „Vreugde en Arbeid".MET „VREUGDE EN ARBEID" ER OP UITen vacant lelNaar ZandvoortKaarten a ƒ 0.55 per persoon verkrijgbaar,rechtgevende op: rijwielstalling,bad en één consumptie en alle aan hetbad verbonden comfort, voor hen, .dieslechts één uitgaansdag tot hun beschikking'hebben.Weekeinde in het Grand Hotel, tegende uiterst lage prijs van .ƒ6.30 perpersoon-Verblijf van minstens 3 -dagen in hetGrand 1 Hotel a ƒ 3.50 per persoon perdag.ititaia/'eóVanuit Amsterdam2 Juni. Boottocht naar Marken enVolendam. Vertrek dm 9 uur steiger 8,De Ruyterkade achter het CentraalStation. Terug pi. m. 6 ïiur.Kosten ƒ 1.25 . per persoon, waarbij isinbegrepen één consumptie, wegenbelasting(zijnde tien cent per persoonop Marken en zeven cent te-Volendam).(Aanmelden vóór 27 Mei,.8 Juni: Fietstocht naar Zandvoort metbezoek aan het Noorderbad. Kosten metinbegrip van fietsenstalling,, gratis consumptieen bad ƒ0.55.Vertrek 9 uur Leidseplein. Terug ongeveer6 uur.Dezelfde tocht met gebJfuikmakiiig vandetram van Amsterdam naar Zandvoort.Kosten ƒ 1.55.Vertrek om 9.15 uur van het Leidseplein.Terug ongeveer 6 uur.14,/Tö Juni: Fietstocht naar Ons Honkte Lage Vuursche.Wij brengen in de prachtige omgevingvan Ons Honk een weekeind door. VertrekZaterdagmiddag^ 2.30 uur Leidseplein.Terug des Zondags ongeveer 6.3Ouur.Met inbegrip van logies, ontbijt erfiemaaltijcl zijn de kosten voor voseneii ƒ 1.7O, voor kinderen ƒ 1.45.Inlichtingen en aanmeldingen voorafaan N.V.V. „Vreugde en Arbeid", Leictseplein,Amsterdam.Vanuit Arnhem2 Juni: Fietstocht vanaf Arnhem naarde bloeiende Betuwe. ƒ 0.45 per persoon,consumptie • inbegrepen. Broodmeenemen, vertrek 10 uur v.m. Velperplein;terug pl.m. 6 uur n.m.Aanmeldingen: Districtsdienst „Vreugdeen Arbeid", Rozendaalsestraat 78. desavonds van 6—7 uur.Vanuit EnschedeGrote autotocht vanuit Enschede ƒ 4.—per persoon, vertrek 6 uur van deMarkt.Aanmeldingen en inlichtingen bij A.Dikken, Ribbetsweg 3, Enschede.Zomerhuisjes te huur!Voor verblijf op de Veluwe zijn te huurm de directe omgeving van Apeldoorn2 houten huisjes. Zij zijn geheel gemeubileerden voorzien van electrischlicht. Geen gas of waterleiding. Pompaanwezig.'De ,,Eekhoorn" is reeds voor het geheleseizoen verhuurd, terwijl voor „DeWoudduif" nog enkele weken beschik-- baar zijn. „De Woudduif" bevat eenhuiskamer: 3 slaapkamers, ieder met 2éénpersoonsledikanten; een keuken metcomplete 'inventaris; fornuis en enigepetfoleumstellen; een mooie verandaen eveneens een schuur voor bergingvan bagage, rijwielen enz. De huurprijsvoor „De Wpudduif" bedraagt?Juni ƒ60.—; 1—15 Juli ƒ40.—; 16 Juli—15 Aug . ƒ 125.—; 16 Aug.—31 Aug.ƒ 40.—.; Sept. ƒ 60.—; overige maandenƒ 35.—.NATUURVRIENDENHUIZEN HONDSRUG EN BRUMMELBeide huizen zijn thans ook geopend.Voor hen, die ze niet kennen moge hetvolgende dienen:De Hoiidsrug te Haren ligt in eenprachtige omgeving en biedt plaats aan65 personen. Vooral voor de watersport lief hebbers is het een idealevacaiitië-yerblijfplaats, aangezien heteen half uur - lopen van het Noord-Laar dermeer-af lig t. Het correspondentieadresluidt: W. Vriéze, Heerestraat 33a,Groningen.De Bruniinel bij Beiinekóm (voorheenA.B.K.-huis) ligt in een schitterendeboschrijke omgeving en biedt plaatsaan 60 personen, desgewenst wordt opaanvraag volledig pension verstrekt,waarvoor de prijs bedraagt:Voor één dag pe,f persoon ƒ2.—; voor2 dagen of langer per persoon per dasƒ1.80; voor kinderen van 8^14 jaar20 pet. korting; voor kinderen beneden8 jaar SOpct. korting.Enkele maaltijden: ontbijt ƒ0.40; broodmaaltijdƒ 0.50, warme maaltijd ƒ 0.90.Het correspondentieadres luidt: Natuurvrieiidenhuis„De Brummel" (voorheenA.B.K.-huis) te Bennekom.Overigens gelden dezelfde tarieven alsvoor de andere huizen.De distributie-maatregelen voor hethotel- en-pensionbedrij f gelden ook voorde Trofrlstra-Oorden en de Natuurvriendenhuizen.Het beste is alle distributiebescheiden-medete brengen.