het artikel - Nkbv

Tekst Harald Swen (nkbv)Jonny Garside Sunny Corner Lane e3 5c Cornwall, Groot-Brittanniëfoto Harald SwenvanBinnennaarBuitendeel 1blok 766Bl.ad o.ver k.limmen 767

Zwetend hang je in de hal. Heel de winter en het voorjaarheb je getraind en de routes ken je inmiddels allemaal uit hethoofd. Met het mooie weer ben je liever buiten, maar waar?Naar een andere hal met een buitenmuur? Naar de rots misschien,maar veel goede gebieden dicht bij huis zijn er niet:klimkaarten nodig voor België én gladde rots en in Duitslandzitten weinig haken – als het er al niet regent. Alhoewel, deverhalen die je hoorde over Kalymnos klonken goed en ooitzou je graag in de Verdon willen klimmen, toch?In deze eerste aflevering van een driedelige serie artikelenleggen we uit wat nodig is om de stap van binnen naar buitente maken. We gaan ervan uit dat je een ervaren binnenklimmerbent. De basis van zekeren en klimtechniek zullen we nietbehandelen. Wel komen de nieuwe technieken en materialenvoor het buiten klimmen en boulderen aan bod. Ook komeninteressante klimgebieden, de risico’s en handige tips en trucsaan de orde.Waarom buiten klimmenIn Nederland is het klimmen in de hal makkelijk. Met eengordel, schoentjes, pofzak, zekerapparaat en karabiner ben je erwel. De touwen hangen al voor je klaar en in sommige hallenzit er zelfs al een knoop voor je in het touw! Boulders zijn metkleuren aangegeven en er ligt een heerlijke dikke mat onder.Buiten niets van dat alles. Op weg naar het boulderparcoursverdwaalde je in het bos. De boulders die je zag waren hoog enje kleine matje ver onder je was niet zo relaxed als de mat in dehal. Die keer klimmen in Duitsland was de rots groen, waren eramper haken en was je touw te kort. Dat kan beter; bij buitenklimmen zou je moeten denken aan natuur en vooral gave rots.We gaan met deze serie artikelen proberen te laten zien hoeafwisselend en mooi het klimmen buiten in de natuur is. Maarook dat het nodig is dat je extra technieken leert te beheersenen dat je goed door hebt dat je zelf verantwoordelijk bent voorje veiligheid. We hopen dat we je over de streep kunnen trekkenen dat je over een paar maanden ergens buiten in de zonaan de rots hangt. Tot volgend jaar in de rotsen!Zelfstandigheid en risicoKlinkt goed, nietwaar? Mooi weer, mooie omgeving, eindeloosveel nieuwe routes. Afgezien van de afstand van Nederlandtot de rotsen is er niets wat je tegenhoudt om naar buiten terennen!Alhoewel, wie zet eigenlijk de haken in de rots? Is er iemandverantwoordelijk voor het onderhoud van een rots? Zit datblok daar boven je wel vast en waarom hebben ze die wortelsonder die boulder niet weggehaald? Het antwoord op dit soortvragen is misschien verrassend: ‘geen flauw idee’, ‘niemand’en ‘natuurlijk niet’. Als klimmer ben je helemaal voor je eigenhandelen verantwoordelijk. Je klimt buiten in een over het algemeenongecontroleerde omgeving. In de natuur kan de rotsloszitten en zal de rots ooit eens naar beneden vallen. Hakenzullen roesten, en in veel makkelijke routes kun je niet veiligvallen. De kennis van wat veilig is en wat niet doe je langzaamop. Het is daarom aan te raden om voorzichtig te zijn en allesmet een gezonde dosis achterdocht te doen. Sportklimmenen boulderen zijn over het algemeen veilige sporten, maar dekans op een ernstig ongeluk is altijd aanwezig. Er is veel ervaringnodig om alle situaties goed te kunnen beoordelen en dieervaring komt pas na jaren. Wees daarom in het begin extravoorzichtig.Ook de vraag ‘mag ik zomaar buiten klimmen?’ is zo geknog niet. Het antwoord hierop is ‘ja dat mag’. Niemand zalcontroleren of je een cursus hebt gedaan en of je weet watje doet. Alleen jij bent verantwoordelijk voor wat je doet enniemand anders. Die zelfstandigheid is wat klimmen ook leukmaakt. Geen scheidsrechters en geen regels, behalve algemenefatsoenregels en wat we ons zelf opleggen aan ethiek.Tip Begin buiten in overzichtelijke sportklim/bouldergebiedenwaar de bodem vlak is en de routes overzichtelijk. Gebieden alsOrpierre in Frankrijk of Kalymnos (Griekenland) zijn beter omte starten dan gebieden dichter bij huis in België of Duitsland.Voor je op vakantie gaat kun je een keer buiten gaan boulderenop de bunkers in IJmuiden (blok 5) of gaan klimmen op eenbuitenmuur in Nederland. Monte Cervino in Bergschenhoek(blok 3) is een goede plek om te kijken of jij en je klimpartnervoldoende materiaal hebben en of alles goed gaat.Enorm veel variatieEen goede en ervaren klimmer in de hal is niet per se eengoede klimmer in de rots. Veel routes buiten verlangen meertechniek en inzicht dan pure kracht of uithoudingsvermogen.Je zult misschien wel eens mensen die veel buiten klimmenin de hal zijn tegengekomen die klagen dat alle routes in dehal zwaar zijn gewaardeerd. En dat is eigenlijk ook het geval.Routes in de klimhal zijn vooral leuk als ze continu zijn en geenal te rare blokpassen hebben. Veel grepen zijn slopers en depassen zijn relatief makkelijk in te lezen. Buiten in de rots moetje op zoek naar de grepen en zijn passen vaak niet zo duidelijk.Ook zul je in het begin minder ervaring hebben met voorklimmenwaardoor dat ook voor extra spanning zorgt.Sportklimmen in de Elzas, Frankrijk: Viol à Main Armée 6a+foto Hein Raatblok 7Bl.ad o.ver k.limmen 76869

Tip ga op zoek naar rustpunten en probeer die ook goed tebenutten door je hartslag en ademhaling naar beneden tebrengen. Binnenklimmers zijn goed in binnenklimmen enhebben veel kracht. Buiten moet je meer zoeken maar buitenis ook meer te vinden. Train daarom vlak voor je een week naarbuiten gaat vooral op continuïteit en ga in de route rustig opzoek naar rustpunten, microgreepjes, en trucs die het klimmenvan de route makkelijker maken.Is rotsklimmen en boulderen gevaarlijk?Je hoort immers regelmatig over klimongevallen in de media.Maar dan gaat het vaak om bergbeklimmers, wandelaars enfreeride/tourskiërs. Rotsklimmen en boulderen zijn relatiefgezien geen gevaarlijke sporten. Je moet alleen wel in het achterhoofdhouden dat als het mis gaat het heel makkelijk goedmis kan gaan! Maar goed, we gaan ervan uit dat je al in de halklimt dus het besef dat je iemands leven in handen hebt en jeeigen leven in andermans handen legt dat heb je al, toch? Enals buitenklimmer wordt je je op een gegeven moment vanzelfwel bewust van wat de daadwerkelijke gevaren en risico’s zijn.Op de ronde en mossige top van een zes meter hoge boulderben je alerter dan wanneer je twee meter boven je haak in eenvette overhang hangt.Wel moet je als beginnende buitenklimmer heel goed beseffendat je zelf verantwoordelijk bent voor je keuzes. Sommigeroutes en boulders zijn nu eenmaal gevaarlijk. Voor sommigemensen is dat geen probleem, maar voor jou misschienwel. Leer je grenzen (je ‘aanvaardbaar risico’) op een veiligemanier kennen en eventueel te verleggen. Buiten moet je netiets meer opletten dan in de hal omdat het aantal mogelijkesituaties en scenario’s groter is. Gelukkig helpt onze natuurlijkeangst voor hoogte een handje mee en worden we extra alertals de kans op een ongeval aanwezig is. Maar dan moet je jedaar wel bewust van zijn. Let als beginner vooral ook op hetgevaar van miscommunicatie. In deel 2 en deel 3 van deze reekszullen we meer aandacht besteden aan de specifieke risico’svan boulderen en klimmen.Gedrag en natuurVeel klim- en bouldergebieden liggen in kwetsbare natuur. Datis aan de ene kant een mazzel want dan ben je altijd in eenmooi gebied bezig! Maar aan de andere kant is het lastig, wantde meest bedreigde planten en dieren zitten net als wij graagop of aan de rots. Er gelden daarom een aantal algemenegedragsregels:– Poets je magnesium van de grepen nadat je geklommenhebt. Als je tickmarks (streepjes bij moeilijk zichtbare grepen)plaatst, poets die ook weer weg.– Hou geen routes bezet met top-rope touwen.– Loop niet te juichen of vloeken als een poging (mis)lukt.– Maak geen zwijnenstal van het gebied – ruim je eigen enandermans afval op.– Ga naar de wc voor je gaat klimmen, lukt dat niet, begraafde boel dan netjes.– Blijf op de paden. In Duitse gebieden is vaak met pijltjes/kruizen aangegeven waar je mag klimmen en lopen.– Veel rotsen zijn in het voorjaar gesloten in verband metvogelbroed.– Pas op voor teken. deet en een lange broek helpen.RotstypenWaarom zie je in het ene gebied colonettes en het anderegebied gaatjes of gladde platen? Dat komt omdat de rots heelanders van samenstelling kan zijn. We geven je in het kort eenoverzicht van de meest voorkomende soorten rots.Kalksteen is ontstaan uit ontelbare skeletten van koraal enandere zeediertjes. De meeste sportklimgebieden vind je opkalksteen. Doordat de rots in water (langzaam) oplost, kankalksteen in warme gebieden de meest bizarre vormen aannemen.Zo zijn colonettes druipsteenformaties die ontstaandoordat water langs de rots stroomt. Voorbeelden van kalkgebieden:vrijwel alle Zuid-Europese klimgebieden als Kalymnos,Orpierre, Buoux, maar ook Freyr en de Frankenjura.Zandsteen is min of meer hard geworden zand. Zandsteen iseen ander favoriet gesteente van sportklimmers maar vooralvan boulderaars. Grepen vind je vaak in de vorm van randjes,slopers en barsten. Bekende gebieden zijn Berdorf, de Pfalz/Noord-Vogezen, Fontainebleau en de Peak (pagina 36).Graniet is een stollingsgesteente dat als een grote vloeibarebel in de aardkorst omhoog is geduwd en daar is gestold.IFSC WORLD CUP BOULDEREINDHOVEN 201025 - 26 JUNIKLOKGEBOUW STRIJP SKAARTEN NU TE KOOP!WWW.WORLDCUPBOULDER.NLblok 770Haken kunnen roesten en de eerste kan flink hoog geplaatst zijnBl.ad o.ver k.limmen 771

Buiten klimmen vergt andere vaardigheden dan binnen klimmenTypisch voor graniet zijn de grote kristallen en de typischegrote structuren waar op geklommen wordt; spleten, hoekenen wrijvingsplaten. Bekende gebieden zijn Zillertal, Cornwall,Chamonix, Val di Mello. De rots in bouldergebieden als Crescianoen Chironico lijkt op graniet maar is gneiss (een metamorfgesteente).Basalt is gestolde lava. Vaak klim je op gladde vlakken en inbarsten. Een bekend gebied wat niet al te ver van Nederlandligt is Ettringen (pagina 54).Conglomeraat lijkt op cement. Het is een mix van grofmateriaal in een fijne matrix. Het grove materiaal en het fijnemateriaal kunnen heel verschillend van samenstelling zijn. Erbestaat kalksteenconglomeraat en zandsteenconglomeraat.Bekende gebieden zijn Riglos en Montserrat maar in bijna alleEuropese zandsteengebieden vind je ook conglomeraat.Dolomiet is een soort kalksteen, maar dan veel minder goedoplosbaar. Hierdoor heeft dolomiet vaak minder spectaculairevormen. Bekende gebieden zijn: de Dolomieten, de Ith en Gorgesde la Jonte.Deze zomer nog naar buitenJe wilt niet wachten op deel 2 en deel 3 in de volgende uitgavenvan blok. Je wilt deze zomer nog naar buiten! Dan kun jeprima zelf starten met een kleine investering in materiaal enwat oefenen. Je zoekt informatie op over het gebied en koopteen gidsje van het gebied waar je heen wilt. Oefen in de halmet voorklimmen (als dat mag van de hal) en vraag raad aanervaren klimmers. Wat je ook kunt doen is lid worden van eenlocale klimclub (via de klimhal of de nkbv). Vaak bieden zijcursussen aan of kun je met meer ervaren mensen op pad.Als je wel kan wachten dan vertelt Dirk Mol je in blok 8 alleswat je wilt weten over boulderen en in blok 9 gaan we verdermet een artikel over rotsklimmen.KlimstijlRoutes kun je op verschillende manieren klimmen. Hetverschil tussen voor- en naklimmen is logisch, maar hoe zithet met on sight en rotpunkt?On sight is een route voorklimmen zonder rusten of vallenen zonder dat je vooraf kennis had over de route.Flash is bijna gelijk aan on sight, maar iemand heeft jevantevoren verteld waar grepen, rustposities e.d. zitten.Rotpunkt is een route in één keer voorklimmen nadat jede route al vaker had geoefend.Het is een stuk moeilijker een route on sight te klimmendan flash. Als je alle bewegingen van een route als eenshebt geprobeerd en je trekt het touw uit de route en klimthem vervolgens in één keer zonder aan het touw of aaneen setje te rusten, dan heb je de route ge-rotpunkt. Hetoefenen van moeilijke routes door van haak naar haak teklimmen, bewegingen uit te werken en daarna de routein één keer te klimmen is een goede manier om beter teworden.nkbv, Voor als je jezelfwilt meten met de bestenjorg VerhoeVen in de finale route, lead world cup bern 2008Passie Voor sportklimmen.De nkbv is in het sportklimmen actief op het gebied van topsport, wedstrijden, gebiedsonderhoud en ontwikkeling,maar biedt leden ook diverse voordelen zoals korting in klimcentra, voordelige verzekeringen, cursussen, opleidingenen advies over veiligheid en materiaal. Word lid! Surf voor meer informatie naar www.sportklimmen.nlFoto: Heiko Wilhelmblok 772Links: colonette in een kalkwand en zandsteen met ingebedde kiezelsBl.ad o.ver k.limmen 773