NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE - Brugse verenigingen

DE BOSGROEP STELT ZICH VOOR .....Wat is een bosgroep?Een bosgroep is een vereniging van en voorboseigenaars. In deze samenwerking staatde beheersvrijheid van de eigenaar centraal.De bosgroep zorgt vrijblijvend voor depraktische ondersteuning voor het beheervan uw bos. De bosgroep neemt een neutralepositie in tussen overheden, eigenaarsen bosgebruikers. Hierdoor is ze ook uitermategeschikt voor overleg tussen de verschillendeboseigenaars en bosgebruikers.Samen werken wij aan een mooie toekomstvoor het Vlaamse bos! hulp bij het aanvragen van kapmachtigingenen het invullen van subsidiedossiers; hulp bij het aanduiden van bomen enhet uitvoeren van allerlei kapwerkenbvb. dunningen; ondersteunen van bebossingen:administratie, subsidies, soortenkeuze,aanleg, …; het uitvoeren van onrendabele beheerswerkendoor onze arbeidersploeg(waarvan wij de grootste kost dekken); hulp bij het opstellen van beheerplannen; coördineren van gezamenlijke boswerkzaamheden,zodat goedkoper enefficiënter werk kan worden geleverd; het organiseren van gezamenlijkehoutverkopen, zodat goede prijzen engoede exploitaties worden gerealiseerd; organisatie van wandelingen, cursussenen excursies;De bosgroep helpt u met de bestrijdingvan Amerikaanse vogelkers.Aanbod voor bosgroepledenOnze taken bestaan hoofdzakelijk uit informeren,sensibiliseren en organiseren. Decoördinator staat in voor: gratis en onafhankelijk advies over hetbos en het beheer ervan (bosbouwtechnische,wettelijke, financiële enadministratieve aspecten); informatie over wat uw wettelijke rechtenen plichten zijn als boseigenaar enwat de mogelijke subsidies zijn;Wie kan eenberoep doen op onzediensten?De bosgroep is er voor alle boseigenaarsuit het werkingsgebied. Het maakt nietuit of u boseigenaar bent van een bosperceelvan enkele aren bos of van eenboscomplex van meerdere hectaren:iedereen krijgt dezelfde behandeling.Weet u graag wat de bosgroepen vooru en uw bos kunnen betekenen, neemdan contact op met uw bosgroep! Decontactgegevens vindt u op de achterzijdevan dit informatieblad.4Boomblad januari/februari/maart 2011

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERKWie zijn ze, die West-Vlaamse boseigenaars?(Artikel door Sam Vandeghinste, Bosgroep IJzer en Leie)In deze editie van het Boomblad gaan we eens dieper in op wat een “gemiddeld West-Vlaams bosgroeplid” nu eigenlijk is?Er zijn twee bosgroepen in West-Vlaanderen die samen de volledige provincie bedekken. Hetgaat om de Bosgroep Houtland met 21 gemeenten rond Brugge en de Bosgroep IJzer en Leiedie de overige 44 (!) gemeenten beslaat. De gemeente Diksmuide wordt gedeeld door de tweebosgroepen.De twee West-Vlaamse bosgroepen tellen vandaag 456 bosgroepleden die samen 3.764ha bosbeheren! Bij de leden zijn er 423 private boseigenaars. Opvallend is wel dat deze grote groepprivate boseigenaars slechts de helft van de totale oppervlakte bos beheert, 1.870ha. Hetis dus zo dat de grotere bosgebieden veelal openbare bossen zijn en dat de private boseigenaarsgemiddeld veel kleinere bospercelen bezitten. Bij de Bosgroep IJzer en Leiebedraagt de oppervlakte van de leden privé-eigenaars 33% van de totale aangesloten oppervlakteterwijl er bij de Bosgroep Houtland 61% van de aangesloten oppervlakte privébos is.De gemiddelde privé-eigenaar bij de bosgroepen in West-Vlaanderen bezit 4,4ha bos. In depraktijk echter is het overgrote deel van de leden (57%) een boseigenaar van een bosperceelkleiner dan 1ha. Minder dan 1 op 5 van alle bosgroepleden heeft een bos van groter dan5 ha. Er bestaat dus niet zoiets als een ‘gemiddeld bosgroeplid’. In de bosgroep vinden weveel eigenaars met bosjes kleiner dan 1ha, maar evenzeer eigenaars met bosgebieden vanmeer dan 50ha. De bosgroepen zijn er dus zowel voor de grote groep kleine boseigenaars alsvoor de kleinere groep grote boseigenaars. Deze diversiteit maakt onze werking alleen maarinteressanter! Ten slotte is er nog werk aan de winkel. Zeker de helft van de private boseigenaarsis geen lid van de Bosgroep. We weten zelfs niet hoeveel boseigenaars de provincieeigenlijk telt.Boomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 20115

BOSINFOVan vlakte tot multifunctioneel bos, deel 2(Artikel en foto’s door Sander Jansens en Robbie Goris, Inverde vzw)In de vorige editie van het Boomblad werdvan start gegaan met een uitgebreid artikelover bosverjonging. Bosverjonging is defase van het bosbeheer waarbij een nieuwegeneratie bomen de kop opsteekt en devorige generatie vervangt. Dit kan zeer snelgaan via een kaalkap en een herbeplantingmaar het kan ook een geleidelijk proces vantientallen jaren zijn waarbij bijvoorbeeldnatuurlijke verjonging opgroeit tussen eenijl scherm van oude bomen. In het eerstedeel werd toelichting gegeven bij de keuzetussen natuurlijke en kunstmatige verjongingen hadden we het over plantafstanden,de grootte van het plantgoed, eventueleterreinvoorbereidingen en plantmethoden.Individuele bescherming met kokersis duur maar zeer effectief.WildbeschermingAl uw planten in de grond gekregen? Numaar hopen dat het wild eraf blijft! Reeënen konijnen zijn lastige klanten als u eenbos groot wil krijgen. Ook woelratten durvenzich wel eens te bemoeien. En om éénof andere reden lijken geplante bomen veellekkerder te zijn dan spontane verjonging.Er zijn een aantal manieren om te zorgen datuw noeste arbeid gevrijwaard blijft. Ofwelzorgt u er in overleg met de jagers voor dater minder beesten zijn, ofwel zorgt u ervoordat ze genoeg eten hebben op een andereplaats ofwel zorgt u ervoor dat ze er nietaankunnen. Maak zelf maar uit welke methodeu verkiest, of gebruik een combinatie.Genoeg eten voorzien doe je beter niet metbijvoederen maar door te zorgen voor voldoendehakhout, struiken en verjonging inde buurt. Vooral hakhout van Amerikaanseeik is een lekkernij. Ook Es, Inlandse eik, Esdoornen bramen worden gesmaakt. Zwarteels wordt heel wat minder geapprecieerd. Erbestaan vele methodes om te verhinderendat de dieren aan uw bomen kunnen. Groterplantgoed, omheining, kokers, spiralen,netjes, chemische middelen en zelfs stukjesschapenwol aan de eindscheuten kunnenhelpen. Reeën zullen geen toppen bijten uitplantsoen van meer dan één meter hoog.Vegen aan de schors zullen ze echter wel. Enkonijnen laten uw groot plantsoen ook nietmet rust. Een omheining kost al snel 1.000euro voor een halve hectare, plus een flinkaantal uren werk. Het is wel efficiënt. Omkonijnen tegen te houden gebruikt u draaddie onderaan kleinere mazen heeft. Graafhet onderste stuk in of plooi het naar buiten.Voor reeën is de draad minstens 1m60 hoog.Zorg ervoor dat de palen voor minstens1/3 in de grond zitten en plaats om de driemeter een paal. Kokers, spiralen en netjes:individuele bescherming kan eventueelselectief. U hoeft niet elke plant te beschermen.Zorg ervoor dat u de bescherming nadienterug verwijdert. Ook hier kan de prijssnel oplopen: voor een koker met serreeffectvan 1m20 hoog betaalt u bijna 2,50euro per stuk. Er zijn ook chemische middelenop de markt die werken op basis vangeur. De ene werkt al beter dan de andere.Behandeling van jong bosSnoeien, inboeten, maaien, vrijstellen, …Of gewoon afblijven? Dat laatste is nog nietzo’n slechte oplossing: kijk maar eens rond,stel vast hoe vaak jonge bossen mishandeldworden, en zucht: “Ze hadden er beter afgebleven!”.6Boomblad januari/februari/maart 2011

BOSINFOInboetenInboeten betekent al wat afgestorven is opnieuwplanten. Dit is enkel nodig als u meerdan 15% uitval hebt. Denk wel eerst evenna over de oorzaak. Droog voorjaar? Slechtekweker? Slecht geplant? Verkeerde soortvoor die grond?SnoeienEen boom zit niet te wachten op uw snoeischaar.Snoeienvertraagtaltijd de groeien verhoogtaltijd de kansop ziektes.Indien u genoegbomendicht bij elkaargeplanthebt, zullener meestalvanzelf genoegkwalite i t s b o m e nstaan. Kan uhet toch nietlaten, begindan met Bij vormsnoei neemtvormsnoei. U u o.m. de te dikke enbeperkt zich de omhoog groeiendedus tot de zijtakken weg.dubbele toppen,de zuigers(zijtakken die met de top mee vertikaalomhoog groeien) en de zware zijtakken.Als u 200 à 300 goede exemplaren hebt perhectare, volstaat dit. Vergeet niet dat u meerdan 2.000 bomen geplant hebt met de bedoelingom er maar een honderdtal mooie,dikke exemplaren over te houden. Meerplaats is er niet in een volwassen bos. Dusbespaar u het andere snoeiwerk. In een laterstadium, als de bomen al meer dan 10 meterhoog zijn, kan u eventueel wat hoogtesnoeidoen. Hierbij snoeit u de onderste takken afzodat een voldoende lange takvrije stamontstaat. Snoei nooit te veel in één keer.Beter elke 2-3 jaar een beetje snoeien.Begin pas met snoeien als de boompjessterk aan het groeien zijn.Vrijstellen van ondergroeiOok hier geldt de niet-overdrijven-regel.Denk eraan dat bomen vooral in april, meien juni groeien. Daarna staan ze stil en moetenze enkel in leven blijven. In het voorjaarstaat het kruid meestal nog niet zo hoog.Vanaf juni beginnen ze wel te concurreren.De bomen hoeven nu echter niet meer tegroeien dus dat is niet echt een probleem.Wat is wel vervelend? Kruid dat uw bomenomvertrekt: kleefkruid, bramen, adelaarsvaren.Om dit te vermijden kan u uw plantsoenvrijstellen. De standaardmethodehiervoor is maaien met een bosmaaier ofeen tractor. Denk even na voor u hier aanbegint. In droge periodes, zorgt de kruidvegetatieer immers voor dat de bodem gebufferdis en niet te snel uitdroogt. Maaitu alles weg, dan heeft de zon vrij spel endrogen de bodem en vervolgens de bomenuit. Let ook goed op, het is bijna onmogelijkom een hectare te maaien zonder boompjeste beschadigen. Het kan ook zonder machines:loop door uw aanplant. Als u ziet dat ereentje het moeilijk heeft met al die kruid-Adelaarsvaren kan een lastige klantzijn voor jonge bomen.Boomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 20117

BOSINFOvegetatie op zijn rug; gebruik dan uw tweevoeten om de kruiden rond de plant platte trappen. Geen vervelende lawaaierigemachines en geen uitdroging. Voor bramenlukt deze methode niet zo goed. Ongewensteboomsoorten die spontaan in uw boskomen, kan u eventueel ‘afknakken’. Deboom blijft in leven, maar zal niet meer voluitnaar boven groeien. Bij heel jonge exemplarenkan dit gewoon met de hand. Vooroudere exemplaren zijn zelfs speciale snoeischarenop de markt.Na twee jaar vrijstellen zou het bos moetenvertrokken zijn en dan is het beste wat ukan doen er zo veel mogelijk van afblijventot het moment dat de kronen volledig geslotenzijn. Vanaf het moment van de kroonsluitingbekijkt u eens of er een zuiveringnodig is. Dit is niet het wegnemen van dekleine rommel want die sterft vanzelf wel af.Wat u wel doet is: ongewenste soorten (vb.Amerikaanse vogelkers) en ‘wolven’ wegnemen.Wolven zijn individuen die opvallendsneller groeien dan de rest van het be -stand en meestal krom en zwaar betakt zijn.Haal deze eruit. Ze verdringen uw iets tragergroeiende, maar veel mooiere exemplaren.DunnenEcht dunnen doet u pas als er voldoendetakvrije stamlengte is. Dit betekent datde zijtakken op de onderste zes tot tienmeter spontaan moeten afgestorven zijn.De boom is dan gewoonlijk al zo’n 10 tot15 meter hoog en 10 tot 20 jaar oud. Berkis hierop een uitzondering. Dun vroeger bijBerk, anders worden uw bomen heel onstabiel.Beslis zelf maar wat u redelijk vindt.Dunnen voordat de takvrije lengte bereiktis, is geen goed idee. U heeft de bomenimmers dicht bij elkaar geplant om ervoorte zorgen dat hun takken vanzelf afvallen.Als u nu te vroeg gaat dunnen, zijn dezeinspanningen voor niets geweest. Eenmaaldeze takvrije lengte bereikt is, gaat u danook écht dunnen. Niet zo maar hier en daareen boompje wegzagen maar de kronen vanuw mooiste bomen volledig vrijzetten. In ditjong stadium gaan de bomen snel reagerenen na twee jaar kan men dikwijls al opnieuwgaan dunnen. Zeker Eik en Esdoorn krijgenWolven groeien sneller, maar zijnmeestal krom en hebben te zware zijtakken.nu een groeispurt. Bij naaldhout en Es kande reactie iets trager op gang komen. Miskijku niet op de huidige oudere bossen. Hetgrootste deel heeft een enorme dunningsachterstandopgelopen in het verledenwaardoor er van de kronen niet veel overblijft.Een gezonde, sterk groeiende boommag voor de helft uit kroon bestaan.Uw stoelHet belangrijkste in verband met jonge bossennog even op een rijtje: denk na overdoelstellingen, menging, plantafstanden enwildbescherming. Werk één jaar hard om uwbomen in de grond te krijgen en investeerdan … in een goede stoel. Zet uw stoel opeen strategisch plaatsje in uw bos, genieten bedenk u wat voor mooie investering udeed: de natuur geholpen, de toekomstigeportefeuille van uw kleinkinderen gevuld enuzelf gered van citytrips, strandvakanties enuren file richting zuiden; u moet vanaf nuimmers steeds naar het bos, naar uw stoel.8Boomblad januari/februari/maart 2011

BOSINFODaar zijn de voorjaarsbloeiers weer!Samen met de lente ontwaken ook de eerste bloemen. In het bos is de bloemenpracht dikwijlsal heel vroeg in het jaar op zijn best. We stellen u enkele mooie voorjaarsbloeiers voor. Voorjaarsbloeiersin het bos moeten snel groeien, bloeien en eventueel zaad vormen. Dit doen zevoor dat er onvoldoende licht is door dat de bladeren aan de boomkronen verschijnen of voordat ze overgroeid worden door grotere kruiden als bramen, varens en grassen. De voorjaarsbloeierskunnen zo snel ontwikkelen omdat hun energie en voedingsstoffen opgeslagen zijnin ondergrondse bollen ( Wilde hyacint), wortelstokken (Bosanemoon, Salomonszegel, Muskuskruid),of speciale knolletjes (Speenkruid). Omdat er in het vroege voorjaar nog niet veelinsecten zijn om te zorgen voor bestuiving, vermeerderen de voorjaarsbloeiers zich meestalniet via zaad maar via uitlopers van de ondergrondse delen. Hierdoor gaat de verspreiding weltraag, zo’n 1 tot 2 meter per jaar. Daarom zijn veel van deze voorjaarsbloeiers ook oud-bosplanten.Dit betekent dat ze alleen op grote schaal voorkomen op gronden die reeds eeuwenlangbebost zijn. Voorjaarsbloeiers voelen zich het best in een bos op iets rijkere grond (zandleem,leem) waarin regelmatig een periode voorkomt met meer licht (hakhout, middelhout).Het blijkt soms erg succesvol om voorjaarsbloeiers te verplanten naar een geschikt bos waarze zelf niet meer geraken. Overdrijf hier echter niet mee en vraag best raad aan een specialist.B o s a n e m o o n D a l k r u i d M a a r t s v i o o l t j eM u s ku s k r u i d S a l o m o n s zegel S p e e n k r u i dS te n g e l l oze sleute l b l o e m Wilde hya c i n t Witte k l a ve r z u r i n gBoomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 20119

BOSINFOOpenstelling van bossen? Wat denken de eigenaars zelf?(Artikel door Jan Goris op basis van het rapport van het Agentschap voor Natuur en Bos)In de periode 2008-2009 werd in opdrachtvan het Agentschap voor Natuur en Bos(ANB) een onderzoek verricht naar de wensenen noden van bosbeheerders in verbandmet openstelling van bossen en natuurreservaten.De uitvoering gebeurde door deVereniging voor Bos in Vlaanderen ( VBV ) enhet advocatenkantoor Geert Van Hoorick.Voor deze studie werden zo’n 195 Vlaamseboseigenaars individueel en via groepsgesprekkenondervraagd. Hierbij waren ookeen tiental eigenaars uit West-Vlaanderen,voornamelijk eigenaars met een stukje bosin het Merkenveld-Baesveld te Zedelgem.Van de 195 ondervraagde eigenaars warener 130 met een geheel of gedeeltelijk opengesteldbos. Bijna 90% van de ondervraagdeeigenaars bleken mannen die ouder zijndan 50 jaar. Typisch voor de Vlaamse boseigenaar?Hier volgt een samenvatting vande resultaten van de studie. Een meer uitgebreidetekst is ter beschikking bij de Bosgroep.Opvallend is dat de subsidies voor openstellingslechts bij 20% van de eigenaars eenbelangrijke rol hebben gespeeld om het bostoegankelijk te maken. Andere herhaaldelijkgenoemde redenen om een bos open testellen zijn dat het bos altijd al toegankelijkwas bij vorige eigenaars, de erfdienstbaarhedenop de grond die afsluiting verbieden(vb. recht van doorgang, buurtweg,…) endat eigenaars vinden dat verbodsborden enafsluitingen niet thuis horen in een mooilandschap. Opvallend gegeven is dat vrouwenduidelijk meer zin hebben om hun bosopen te stellen dan mannen. Ook op heelandere studiedomeinen blijken vrouwendikwijls meer sociaal voelend.Waarom hebben boseigenaarseen bos?De voornaamste motieven om een bos ineigendom te hebben zijn ‘om te kunnen genietenvan de schoonheid der natuur’, ‘alsontspanning voor familie en vrienden’, ‘omde vrije natuur in stand te houden’, ‘om hethistorisch familiebezit te bewaren’ en ‘alsbron voor brandhout’. Merk op dat dit nogalverschilt van de stelling dat privé-eigenaarsvooral bos beheren voor de opbrengst vanhoutverkopingen en als investering in onroerendgoed.Waarom stellen eigenaars hunbos open voor publiek?De belangrijkste reden is het feit dat dezeeigenaars het belangrijk vinden dat anderenkunnen meegenieten van de natuurin hun eigendom. Een tweede voornamereden is het feit dat de eigenaars vinden datkinderen in een bos moeten kunnen spelen.Welke problemen vallen te verwachtenbij een openstelling?De voornaamste knelpunten die eigenaarservaren wanneer ze hun bos openstellenzijn sluikstorten en vandalisme. Ook de aansprakelijkheidbij eventuele ongevallen metrecreanten is een grote bezorgdheid. Ditlaatste hoeft echter geen groot probleemte zijn aangezien alle boseigenaars automatischhiervoor verzekerd zijn door deVlaamse overheid (zie kader).Andere aangehaalde redenen om het bos(terug) af te sluiten zijn gebrek aan privacy,het verstoren van de ecologische waarden,10Boomblad januari/februari/maart 2011

BOSINFOInfo- en debatdag: 'Populier in Vlaanderen'(Artikel door de Koepel van Vlaamse Bosgroepen vzw)De Koepel van Vlaamse Bosgroepen is trotsdat de door haar georganiseerde infodagover de populier op 16 november 2010 eengroot succes is geworden. Het gekozen onderwerpsamen met het boeiende programmaen dito sprekers hebben ervoor gezorgddat het voorziene auditorium in Brussel meteen capaciteit van maximaal 100 zitplaatsenop korte termijn volgeboekt is geraakt.ruim 20.300ha populier in Vlaanderen; dit isongeveer 14% van de totale bosoppervlakte.Vandaag is de toekomst van de populierechter niet al te rooskleurig. Het grootstegedeelte van de bomen bevindt zich namelijkin de omtrekklasse 120 tot 180 cm terwijlhet aandeel jonge bomen steeds kleinerwordt.De 100 zitplaatsen waren in een mumvan tijd ingevuld.De boeiende sprekers zorgden vooreen heel interessante studiedag.De populier is misschien een in verdrukkinggeraakte boomsoort, maar de soort iszeker nog erg populair. Getuige daarvan degrote opkomst voor deze studiedag. Onderde aanwezigen waren naast een 15-tal bosexploitantenook een 20-tal boseigenaars.De redenen voor de achteruitgang van depopulier zijn legio. De populier heeft namelijkerg te lijden onder een aantal ziektes,waarvan populierroest, bacteriekanker enbladvlekkenziekte de meest bekende zijn.De populier is ook vatbaar voor insectenplagendie de wortels, takken en twijgenen/of de bladeren aantasten.Maar ook het saaie uitzicht van klassiekeproductiebossen is ons allen bekend enzijn status als exoot speelt de populier natuurlijkook parten. Momenteel staat er nogEn wat heeft deze studiedag ons geleerd?De infodag heeft zeker duidelijk gemaaktdat de populier dringend toe is aan rehabilitatie.Er wordt niet alleen hard gewerktaan een hogere resistentie tegen ziektes,maar ook aan het vermogen om deze ziekteste tolereren. Dit wil zeggen dat besmettebomen ondanks de infecties toch fit moetenkunnen blijven.Het is perfect mogelijk om populierenbossenmooi te structureren teneinde de ecologischekwaliteiten te verhogen. De aanplantingenvan nieuwe populierenbossen dichtbij oude, gezonde boskernen verhoogt dekans om op korte termijn waardevolle voorjaarsflorazoals boshyacint, sleutelbloem enspeenkruid te laten ontwikkelen. Bovendiendraagt het strooisel bij tot het tegengaanvan verdere verzuring omwille van het hoge12Boomblad januari/februari/maart 2011

BOSINFOcalciumgehalte in de bladeren. En dit iszeker een opmerkelijke prestatie gezien degrote verzuringsdruk via landbouw, industrieen de keuze van homogene bestandenmet verzurende boomsoorten zoals beuk,eik en naaldbomen.De populier is perfectin staat om aande drie eisen vanduurzaam bosbeheerte voldoen. Deecologische functiewerd hierbovenreeds aangehaald.Doordat populierenvlug bosstructurenvormen zijn ze ookerg aantrekkelijkvoor recreanten.En de economischefunctie van populierenbossenkentiedereen.Het is echter jammerdat de wetgevernog niet inspeelt opde vele kansen diede populier biedt.Helaas wordt de populiernog steeds alsexoot beschouwden worden er geensubsidies verstrektvoor herbebossingmet populier. Voorde bebossing vanl a n d b o u w g r o n d e nmet populier wordenwel nog subsidies gegeven. Trouwens,ook zonder subsidies lijkt de uitbating vaneen populierenbos economisch rendabel tezijn. De populier heeft een jaarlijkse aanwasvan 9 tot 14m³ per ha. Dat betekent dat 1hectare populierenbos jaarlijks 9 tot 14m³hout produceert. Gemiddeld worden populierenna zowat 25 jaar gekapt; we noemendit de bedrijfstijd van een populierenbos.Met een dergelijke aanwas en omlooptijdkan een bruto-opbrengst van ongeveer10.000 € worden gerealiseerd.De uitbreiding van populierenbossen is ookeen vraag die door de houtkolom (bosbouwproducentenen houtverwerkende bedrijven)naar voor wordt gebracht. De blijvendevermindering van het aanbod aan grondstofin combinatiemet exportvan Vlaamsepopulier naara f z e t m a r k t e nbuiten de EU énde grote vraagnaar energiehoutverhoogtde druk op deh o u t v e r w e r -kende industrieënom hunfabrieken draaiendete kunnenhouden.Tijdens het luikover de impactvan het huidigbeleid op hete c o n o m i s c hbelang werdook geopperdom via marktme c h a n i s m e nregulerend opte treden.De Koepel vanVlaamse Bosgroepenis verheugdmedebijgedragen tehebben tot eenstijgende belangstellingvoor de populier over de verschillendesectoren heen. En interessant omweten, een van de deelnemers heeft al latenweten dat een soortgelijk initiatief voor deDouglasspar wenselijk zou zijn… Wordt duszeker vervolgd!Ook populierenbossen kunnen waardevollevoorjaarsflora ontwikkelen!De teksten van de sprekers kunnen wordenopgevraagd bij de Koepel van Vlaamse Bosgroepen(09 267 78 65 – koepel@bosgroepen.be)of via www.bosgroepen.be.Boomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 201113

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLANDLappersfortbos nu ook in OostendeMet de hulp van de Brugse Lappersforters werd het afgelopen najaar een groot stuk bos aangeplantin de Oostendse groene stadsrand. Na jarenlang actievoeren tegen het kappen vanhet Lappersfortbos in Brugge werd een aanzienlijk deel gered. De laatste 3ha konden echterniet door de overheid gekocht worden en het Groene Gordel Front startte een geldophalingom de aankoop zelf te realiseren. In het Boomblad werd vorig jaar opgeroepen om hiervoorgeld te storten. Zo’n 30.000 euro werd ingezameld maar dit bleek onvoldoende en het bosheeft ondertussen plaats gemaakt voor industrie.Op grondgebied Oostende konden de Lappersforters echter terecht om met de opbrengst eennieuw bos te planten. De Stad Oostende voorziet een wandelbos van zo’n 150ha waarvan dehelft nu al is gerealiseerd. Dank aan iedereen die de actie hielp steunen.Meer info Groene Gordel Front: www.ggf.be.Houtprijzen schieten verder de hoogte inIn de afgelopen maand januari verkocht deBosgroep Houtland zo’n 3.500m³ hout van eenvijftiental leden. Het betreft hier hout op stamafkomstig van dunningen, meestal naaldhoutvan halfzware afmetingen. De verkoopprijzenliggen tussen 35 en 45 euro per m³. Dit is hogerdan ooit en er waren ook opvallend veel kandidaat-kopers.Elk jaar zien wij de houtprijzen inde regio aanzienlijk stijgen. Acht jaar geledenwerden dergelijke dunningen verkocht aanprijzen tussen 2 en 5 euro per m³. Ook de Bosgroepen het ANB in West-Vlaanderen hebbenhierbij een rol gespeeld. Diverse inspanningenwerden geleverd om nieuwe kopers aante trekken. Denk maar aan het organiseren vanpersoonlijke rondleidingen, het aanbieden van grote loten, het organiseren van gezamenlijkeverkopen en het professioneel begeleiden van de werken. Voor het eerst zijn de houtprijzen inWest-Vlaanderen vergelijkbaar met de rest van Vlaanderen. Misschien had de krant De Tijd dantoch gelijk toen ze onlangs publiceerde dat bossen een stabiele investering zijn…Onzekerheid over subsidies doorkruist jaarplanningTerwijl de economie stilaan herstelt van de crisis, moet bij de overheid de broeksriem nogworden aangetrokken. Jammer genoeg delen ook de bosgroepen in de malaise. Er is momenteelgeen zekerheid over een deel van de subsidies voor onze arbeidersploeg, noch voor desubsidies voor vormingsactiviteiten zoals cursussen. Wat de arbeidersploeg betreft zal de werkingop een lager pitje gezet worden. Op de vormingsactiviteiten wensen wij voorlopig geenrem te zetten en zullen we desnoods met onze reservemiddelen bijpassen. Wij hopen danook op uw massale aanwezigheid bij cursussen, wandelingen en vergaderingen zodat wekunnen bewijzen dat er effectief vraag is naar deze activiteiten en de budgetten niet definitiefgeschrapt worden.14Boomblad januari/februari/maart 2011

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIECursussen najaar Bosgroep IJzer en Leie: uw mening telt!Bosgroep IJzer & Leie wil dit najaar 2 cursussenvoor bosgroepleden organiseren.Aangezien wij graag ons aanbod zoudenafstemmen op uw behoeftes, willen wij vanu graag weten welke cursussen u interesseren.Hieronder vindt u een overzicht vaninteressante cursussen die voor u ingerichtkunnen worden. Graag hadden we van u eentop 3 gekregen van cursussen die u zou willenvolgen bij Bosgroep IJzer en Leie. U kanook meedelen wanneer u deze cursus hetliefste georganiseerd zou zien: in de weekof liever op zaterdag?Suggesties voor andere cursussen zijnnatuurlijk ook steeds welkom.Het ligt in uw handen welke cursussen wedit najaar zullen organiseren! Laat ons zosnel mogelijk iets weten (uiterlijk tegen 30maart 2011). Dan maken wij een balans open starten we met de organisatie van degewenste cursussen.SUGGESTIES CURSUSSEN 2011 BOSGROEP IJZER EN LEIEIk, (naam + voornaam) ...................................................................................................................wonende op het adres ..................................................................................................................met telefoonnr./e-mailadres ........................................................................................................ben geïnteresseerd in volgende cursussen.Omcirkel de nummers van de cursussen die u interesseren.1. Dunnen en toekomstbomen; bedoeling is de verschillende dunningsmethodes teleren kennen en zelf een dunning te kunnen aanduiden met de toekomstboommethode.2. Bosexploitatie; de voorbereiding van de exploitatie wordt uitvoerig toegelicht (schalmen,ruimingspistes, exploitatieplan, communicatie), er wordt een oefening op het terreinuitgevoerd.3. Beheer van bosranden; we leren hoe we best een bosrand vormen en beheren. Tijdensde terreinexcursie bekijken we verschillende types bosranden en stellen we een aange -past beheer voor.4. Stoken met hout; verschillende soorten brandstof en de bijpassende verwarmingsinstallatiesworden besproken.5. Brandhoutinitiatie; deze cursus is geen kettingzaagcursus, maar geeft een massa praktischetips rond brandhout oogsten.6. Kettingzaaggebruik module 1,2,3; module 1: initiatie, eenvoudige zaagoefeningen,module 2: vellen van bomen, module 3: bomen onder spanning.7. Bosverjonging; veel tijd wordt besteed aan voorbeelden van bosverjonging incourante bostypen. Wat na de aanplant? Jonge bossen vragen een apart beheer.Wanneer zou u de cursus bij voorkeur willen volgen?◊ tijdens weekdagen◊ op zaterdagMail dit formulier naar anne.decuypere@west-vlaanderen.be of stuur het naarBosgroep IJzer en Leie vzw, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke.Alvast heel erg bedankt voor de interesse en uw medewerking.16Boomblad januari/februari/maart 2011

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIEBosgroepteam compleetSinds 1 september 2010is Anne Decuypere aande slag bij BosgroepIJzer en Leie vzw.Anne verzorgt de algemeneadministratievoor Bosgroep IJzer enLeie waar ze halftijds istewerkgesteld. Na eenkorte inloopperiodeis Anne al goed ingewerkt.Het Bosgroepteam iser volledig klaar voorom er een fantastischbosgroepjaar van temaken!v.l.n.r.: Anne Decuypere en Sam VandeghinsteKom naar het spetterende BOSweekend in deWest-Vlaamse heuvels op1-2 april te WestouterWe starten vrijdagavond met een heerlijkevegetarische maaltijd. Daarna geniet je van eenavondwandeling of een mooie film. Na een vroegochtendexcursie is er op zaterdagochtend keuzeuit vijf workshops: gaande van bosfotografie totkoken met bosproducten, beheerwerken of eencreatieve Loesje-schrijfworkshop. Wil je het exotischer?Daar zorgt de tropische boswerkgroep voor.In de namiddag zijn er tal van excursies gegidstdoor de boswachter en verschillende bosgidsen.Wanneer? Vrijdag 1 april vanaf 18u – zaterdag 2april tot 17u (enkel zaterdag komen kan; we startenom 9u15).Waar? De bossen rondom de Rodeberg met overnachtingin het jeugdverblijf Monsalvaet ( Westouter,Heuvelland).Wie? Iedereen met passie voor bos.Inschrijven bij: info@vbv.be.Meer info volgt dra: www.vbv.be/bosweekend, ofna inschrijving.Het BOSweekend is een organisatie van VBV enCVN.Boomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 201117

VARIAInternationaal Jaar van de BossenDe Verenigde Naties riepen 2011 uit totInternationaal Jaar van de Bossen. Wereldwijdbestrijkt bos 31% van het landoppervlak.Honderden miljoenen mensen wonenin bossen en/of zijn van bossen afhankelijkvoor hun inkomsten. Bovendien beschermenbossen ons leefmilieu en leveren zeeen grote bijdrage aan de wereldwijde biodiversiteit.Met dit Internationale Jaar vande Bossen wil de VN iedereen bewust makenvan het belang van bossen en het duurzaambeheer ervan. Het Internationale Jaar vande Bossen ging officieel van start begin fe -bruari in New York op het negende 'UnitedNations Forum on Forests (UNFF)', of kortweghet 'Bossenforum'.merend afnemen! Het grootste bosverliesvindt plaats in Afrika en Zuid-Amerika, gevolgddoor Oceanië en Noord- en Centraal-Amerika. In Europa (inclusief de RussischeFederatie) neemt de bosoppervlakte zeertraag toe. Azië heeft voor het eerst in jarenbosuitbreiding, hoofdzakelijk te danken aande gigantische bebossingen in China. Bijna65% van de bossen zijn wereldwijd verstoorddoor menselijke activiteiten. Het aantaloerbossen zonder verstoring daalt met 6miljoen hectare per jaar (=2x oppervlaktevan België). De oppervlakte bos per wereldburgeris zeer ongelijkmatig verdeeld. De 10bosrijkste landen ter wereld bezitten samen2/3 van alle bosoppervlakte. Na Ierland isVlaanderen de bosarmste regio van Europa.Boek: Bosecologie en BosbeheerDe bosoppervlakte in de wereld blijft alar-Voor het eerst hebben de beste vakspecialistenuitNederland enVlaanderen hunkennis over bosen bosbeheerin onze regio’ss a m e n g e b r a c h t .Dit boek is nu alhet onmisbarenaslagwerk voorb o s b e h e e r d e r sen bosliefhebbersin Vlaanderen.Het boekgeeft inzicht inde opbouw enhet functionerenvan bomenen bossen. Daarnaast komen de belangrijkstebeheermaatregelen aan bod, rekeninghoudend met de brede maatschappelijkefunctievervulling en duurzaam bosgebruik.De auteurs zijn Jan den Ouden, Bart Muys,Frits Mohren en Kris Verheyen.Meer info: www.acco.be.Door een gezamenlijke aankoopactie metalle Vlaamse bosgroepen kan het boek nubesteld worden aan sterk verminderde prijs(25% korting op winkelprijs): Leden: 45euro, niet-leden: 50 euro. Af te halen bij deBosgroepen. Opsturen kan ook. De verzendingskostenworden dan aan u doorberekend.Het boek kan ook worden uitgeleendof ingezien via de bosgroepbibliotheek.Contactgegevens voor bestellingen: zieachterzijde van dit tijdschrift.Geleide wandelingenen fietstochtenVoortaan vindt u een aanbod van geleidewandelingen en fietstochten opde website van de Bosgroep Houtland.Surf naar www.bosgroephoutland.be/activiteiten.18Boomblad januari/februari/maart 2011

ACTIVITEITENKALENDERCursussen 20111. GereedschapsonderhoudVele zaken kunnen en moeten nog steeds met heel eenvoudig handgereedschap gebeuren.Vroeger wist iedereen hoe dit gereedschap goed te onderhouden. Tegenwoordig is dit nietzo vanzelfsprekend. In deze opleiding leer je o.a. hoe snijgereedschap zoals een bijl moetgescherpt worden of hoe je bij al die gereedschappen een gebroken steel kan vervangen.Wanneer? Donderdag 28 april 2011 (hele dag). Waar? Land- en tuinbouwschool te Oedelem.Prijs? Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven? Bosgroep Houtland.2. BosfloraIeder bos heeft zijn typische kruiden en struiken. In deze cursus krijg je een korte inleidingin de vegetatiekunde. Je leert daarbij dat sommige plantensoorten meestal samen groeien,en dat je andere soorten zelden of nooit in elkaars gezelschap zal vinden. Enkele toonaangevendebosplantengemeenschappen (voedselarm, voedselrijk, droog en nat) met hundominerende boomsoorten worden kort besproken. Na de theorie trekken we het bos in. Ophet terrein worden dan de aanwezige bosplanten besproken en geëvalueerd.Wanneer? Maandag 6 juni 2011 (hele dag). Waar? Jeugdverblijf Merkenveld te Zedelgem.Prijs? Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven? Bosgroep Houtland.3. Beheer van bosrandenEen bosrand is een geleidelijke overgang tussen het bos en een aangrenzend perceel openruimte. Zo’n geleidelijke overgang met bloeiende en vruchtdragende struiken is niet alleenaantrekkelijk voor heel wat dieren maar maakt het bos ook mooier. Bovendien voorkom jeproblemen van overhangende bomen en takken met landbouwers of wegbeheerders. Tenslotte kan de rand een gemakkelijk kapbare bron van brandhout zijn. Hoe leg je zo’n randaan? Hoe verloopt het beheer? Welke ecologische waarden kan ik verwachten? De cursusomvat een halve dag theorie en een halve dag terreinbezoeken.Wanneer? Dinsdag 21 juni 2011 (hele dag). Waar? Diocesaan Centr. Groenhove te Torhout.Prijs? Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven? Bosgroep Houtland.4. BestandsbeheerEindelijk nog eens een cursus uit de oude doos voor echte bosbeheerders. Hoe meet ik dehoogte van mijn bomen? Hoeveel m³ hout staat er in mijn bos? Hoe sterk groeit mijn bosnog? Hoeveel bomen mag ik uitdunnen? Wat doe ik met toekomstbomen? We gaan met derekenmachine en de nodige tabellen het bos in en pijnigen onze hersenen rond bovenstaandevragen en nog veel meer. Verplichte kost voor iedereen die via houtverkopen eenrendabel bosbeheer op touw wil zetten.Wanneer? Zaterdag 5 november 2011 (hele dag).Waar? Streekhuis Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.Prijs? Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven? Bosgroep Houtland.Cursus: VoorjaarsbloeiersNatuurpunt-afdeling inZICHT organiseert een cursus Voorjaarsbloeiers. De theoretische lessengaan door in het Hopper Verblijfcentrum Merkenveld in Zedelgem op dinsdag 22 en 29 maart2011 van 19u30 tot 22u30. De excursies van 9 en 16 april zullen plaatsvinden in de omgevingvan 9u tot 12u. Inschrijven door storting van 25€ (leden NP) of 30€ (niet-leden NP) op rek. 001-2773465-20 van Natuurpunt inZICHT met de vermelding "cursus voorjaarsbloeiers". Ook een e-mail sturen naar verlindepatrick@hotmail.com. Info: http://users.telenet.be/andre.vanhevel/.Boomblad JANUARI/FEBRUARI/maart 201119

BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDERENLegendeOpenbare bossenPrivébossenBosgroep IJzer en LeieBosgroep HoutlandBosgroep Houtland vzwStreekhuis Kasteel TillegemTillegemstraat 818200 Sint-Michiels (Brugge)Tel.: 050 40 70 23Fax: 050 40 31 41E-mail: bosgroephoutland@west-vlaanderen.beWebsite: www.bosgroephoutland.be enwww.bosgroepen.beBT W: BE 0866.482.291Bosgroep IJzer en Leie vzwBezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat 78902 Zillebeke (Ieper)Tel.: 057 23 08 54Fax: 057 23 08 51E-mail: sam.vandeghinste@west-vlaanderen.beWebsite: www.bosgroepen.beOndern.-nr.: 0816.706.346Coördinator: Jan GorisCoördinator: Sam VandeghinsteDE WEST-VLAAMSE BOSGROEPENWORDEN GESTEUND DOOR: