Nesselande - GGD Rotterdam-Rijnmond
Nesselande - GGD Rotterdam-Rijnmond Nesselande - GGD Rotterdam-Rijnmond
Blad: 6/12Datum: 12 oktober 20114. Hoogspanningslijnen4.1. Hoogspanningslijnen algemeenInleidingBewoners in Nesselande maken zich zorgen over de invloed van de hoogspanningslijn op degezondheid. Internationaal is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de mogelijkeeffecten van het wonen nabij hoogspanningslijnen op de gezondheid. Er wordt onderscheidgemaakt tussen korte- en langetermijneffecten.KortetermijneffectenKortetermijneffecten kunnen ontstaan doordat sterke magnetische velden in het lichaamelektrische stromen opwekken. Bij hoge magnetische veldsterkten kan daardoor de werkingvan zenuwen en spieren worden verstoord. Als eerste effect kunnen dan hinderlijke lichtflitsen(fosfenen) worden waargenomen. Om mensen te beschermen tegen dit hinderlijke effect heeftde Europese Unie een referentieniveau aanbevolen van 100 microtesla. Als dit niveau nietwordt overschreden, dan kan worden aangenomen dat kortetermijneffecten niet optreden. InNederland wordt dit referentieniveau direct onder de bovengrondse hoogspanninglijnennergens overschreden.LangetermijneffectenLeukemieIn buitenlands wetenschappelijk onderzoek is een verhoogde kans op leukemie gevonden bijkinderen die langdurig nabij hoogspanningslijnen verblijven. Dit wordt geconcludeerd op basisvan meer dan twintig wetenschappelijke onderzoeken waarbij men grote groepen kinderen meten zonder leukemie vergelijkt en daarbij kijkt hoe hun woonomstandigheden verschillen. Deonderzoeken vinden een samenhang tussen leukemie en het wonen in de buurt vanhoogspanningslijnen, maar ze geven geen duidelijkheid of dit komt door het magnetische veldvan bovengrondse elektriciteitslijnen of door iets anders dat in deze onderzoeken met deaanwezigheid van deze lijnen samenhangt. 3Het verband wordt gevonden bij extreem laagfrequente (ELF) magnetische velden met eenwaarde hoger dan ongeveer 0,4 microtesla. In de onderzoeken is een statistisch verbandgevonden, maar geen oorzakelijk verband. Op dit moment is daarom niet duidelijk of detoename van kinderleukemie ook echt door de magnetische velden van dehoogspanningslijnen komt. Misschien zijn er nog andere, onbekende oorzaken. Het is dusmogelijk dat in de toekomst blijkt dat de oorzaak van leukemie aan andere factoren moetworden toegeschreven dan aan de magnetische velden.3 Uitgebreidere informatie over de onderzoeken staat in het Kennisbericht ’Hoogspanningslijnen en leukemie’ van hetKennisplatform Elektromagnetische Velden (www.kennisplatform.nl)
Blad: 7/12Datum: 12 oktober 2011Kans op leukemieOm toch een indruk te krijgen van de mogelijke omvang van de effecten, kan voor deberekening worden aangenomen dat het magnetische veld van de bovengrondsehoogspanningslijnen de oorzaak is. Omdat de groep kinderen die in Nederland in de buurt vanhoogspanningslijnen woont klein is, zou het in Nederland dan om ongeveer één patiënt pertwee jaar gaan. Nauwkeuriger cijfers zijn niet bekend, omdat de onderzoeken niet in Nederlandzijn gedaan (Kennisplatform 2009).De gemiddelde kans om leukemie te krijgen is voor kinderen in Nederland ongeveer 1 op30.000 per jaar. Het risico voor kinderen die langdurig dicht bij hoogspanningslijnen wonen zou– op basis van de wetenschappelijke literatuur – ongeveer twee keer zo hoog zijn: ongeveer 1op 15.000 per jaar.Beleid rond hoogspanningslijnenDe Nederlandse rijksoverheid heeft in 2005 uit voorzorg geadviseerd om in nieuwe situatieslangdurige blootstelling van kinderen aan magnetische velden van bovengrondsehoogspanningslijnen hoger dan 0,4 microtesla zoveel mogelijk te voorkomen. Dit advies is in2008 verder verduidelijkt door het ministerie van VROM (tegenwoordig ministerie van I&M). Hetdoel van het advies is dat het aantal locaties waar kinderen langdurig verblijven nabijhoogspanningslijnen, niet toeneemt. Het advies gaat over plekken waar kinderen normaalgesproken langdurig verblijven, zoals woningen, scholen, crèches en kinderopvangplaatsen.Kinderspeelplaatsen, sportvelden en dergelijke worden niet gezien als plaatsen waar kinderenlangdurig verblijven. Het advies is daarom niet van toepassing op dit soort locaties (VROM2005, VROM 2008, Kennisplatform 2009).Ziekte van AlzheimerEr is in 2008 een Zwitsers onderzoek gepubliceerd waarin een relatie wordt gevonden tussenhet wonen nabij een hoogspanningslijn en het overlijden aan de ziekte van Alzheimer. Na dezeene studie kunnen echter nog geen conclusies worden getrokken: verder onderzoek moetuitwijzen of die relatie ook op andere plekken wordt gevonden en of de hoogspanningslijnen deoorzaak zijn (GR 2009).Er is dus nog geen duidelijkheid over een mogelijk verband. Omdat er daarnaast geen goederegistratie bestaat van patiënten met de ziekte van Alzheimer en er geen goedereferentiecijfers zijn waarmee kan worden vergeleken, wordt dit onderdeel in deze notitie nietverder in beeld gebracht.Andere gezondheidseffectenIn wetenschappelijk onderzoek zijn voor andere gezondheidseffecten geen verbandengevonden met het wonen dicht bij hoogspanningslijnen. Ook voor leukemie bij volwassenen ofvoor andere vormen van kanker bij kinderen of volwassenen zijn geen aanwijzingen gevondenvoor een verband met wonen nabij hoogspanningslijnen.
- Page 1 and 2: NotitieCluster Milieu & HygiëneAfd
- Page 3 and 4: Blad: 3/12Datum: 12 oktober 2011Gra
- Page 5: Blad: 5/12Datum: 12 oktober 20113.
- Page 9 and 10: Blad: 9/12Datum: 12 oktober 2011Het
- Page 11 and 12: Blad: 11/12Datum: 12 oktober 20115.
Blad: 6/12Datum: 12 oktober 20114. Hoogspanningslijnen4.1. Hoogspanningslijnen algemeenInleidingBewoners in <strong>Nesselande</strong> maken zich zorgen over de invloed van de hoogspanningslijn op degezondheid. Internationaal is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de mogelijkeeffecten van het wonen nabij hoogspanningslijnen op de gezondheid. Er wordt onderscheidgemaakt tussen korte- en langetermijneffecten.KortetermijneffectenKortetermijneffecten kunnen ontstaan doordat sterke magnetische velden in het lichaamelektrische stromen opwekken. Bij hoge magnetische veldsterkten kan daardoor de werkingvan zenuwen en spieren worden verstoord. Als eerste effect kunnen dan hinderlijke lichtflitsen(fosfenen) worden waargenomen. Om mensen te beschermen tegen dit hinderlijke effect heeftde Europese Unie een referentieniveau aanbevolen van 100 microtesla. Als dit niveau nietwordt overschreden, dan kan worden aangenomen dat kortetermijneffecten niet optreden. InNederland wordt dit referentieniveau direct onder de bovengrondse hoogspanninglijnennergens overschreden.LangetermijneffectenLeukemieIn buitenlands wetenschappelijk onderzoek is een verhoogde kans op leukemie gevonden bijkinderen die langdurig nabij hoogspanningslijnen verblijven. Dit wordt geconcludeerd op basisvan meer dan twintig wetenschappelijke onderzoeken waarbij men grote groepen kinderen meten zonder leukemie vergelijkt en daarbij kijkt hoe hun woonomstandigheden verschillen. Deonderzoeken vinden een samenhang tussen leukemie en het wonen in de buurt vanhoogspanningslijnen, maar ze geven geen duidelijkheid of dit komt door het magnetische veldvan bovengrondse elektriciteitslijnen of door iets anders dat in deze onderzoeken met deaanwezigheid van deze lijnen samenhangt. 3Het verband wordt gevonden bij extreem laagfrequente (ELF) magnetische velden met eenwaarde hoger dan ongeveer 0,4 microtesla. In de onderzoeken is een statistisch verbandgevonden, maar geen oorzakelijk verband. Op dit moment is daarom niet duidelijk of detoename van kinderleukemie ook echt door de magnetische velden van dehoogspanningslijnen komt. Misschien zijn er nog andere, onbekende oorzaken. Het is dusmogelijk dat in de toekomst blijkt dat de oorzaak van leukemie aan andere factoren moetworden toegeschreven dan aan de magnetische velden.3 Uitgebreidere informatie over de onderzoeken staat in het Kennisbericht ’Hoogspanningslijnen en leukemie’ van hetKennisplatform Elektromagnetische Velden (www.kennisplatform.nl)
Change language