Heupprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare

De heupprothesePatiEnteninformatieDienst OrthopedieDr. L. Van den DaelenDr. P. GunstDr. L. MissinNeDr. S. MuermansDr. K. WillemsDr. P. VerdonkDr. P. D’HoogheDienst FysiotherapieDr. P. LindenDr. A-M. BuyseDr. M. SnoecxDr. P. RombautsDr. V. LefevereDit boekje is van:Opm. heupprothese_ok.indd 1 20-02-2009 20:22:05

© 2009 Stedelijk Ziekenhuis Roeselare (dienst orthopedie)Brugsesteenweg 90, 8800 Roeselare - www.orthopedie-roeselare.beFoto's: Tom Desnoeck (Unitas)Illustraties: BiometAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaargemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,door fotokopieën, opnamen of op welke wijze ook, zonder voorafgaandeschriftelijke toestemming van de uitgever.Opm. heupprothese_ok.indd 2 20-02-2009 20:22:05

Inleiding en inhoudUw arts heeft u geadviseerd om uw heup te vervangen door een heupprothese. Wellicht roeptdit bij u en uw familie een aantal vragen op. Deze brochure bevat praktische informatie overde heupprothese, de voorbereiding op de operatie, het verloop van de operatie, het verblijf inhet ziekenhuis en het herstel.Hebt u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om deze met uw arts, de verpleegkundigen, dekinesitherapeuten, de ergotherapeuten of de maatschappelijk werker te bespreken. Wij wensenu alvast veel succes met uw behandeling en revalidatie!Namens het heupteam van de dienst OrthopedieStedelijk Ziekenhuis RoeselareWat is een heupprothese? ................................................................................................................. 4Voor de opname ................................................................................................................................... 9De opname .......................................................................................................................................... 12De operatie .......................................................................................................................................... 14Complicaties ....................................................................................................................................... 15Na de operatie ................................................................................................................................... 16Terug thuis ........................................................................................................................................... 19Richtlijnen voor het leven met een totale heupprothese ....................................................... 20Oefeningen (foto’s en schema) ..................................................................................................... 22Nuttige adressen ................................................................................................................................ 27De heupprothese 3Opm. heupprothese_ok.indd 3 20-02-2009 20:22:05

Wat is een heupprothese?Om u uit te leggen wat een heupprothese is, moet u eerst weten hoe een normaalheupgewricht er uitziet.Het heupgewricht bestaat uit twee belangrijkedelen:- de ronde kop van het dijbeen (femur kop)- de holle kom van de heup (acetabulum)De kop en de kom zijn bekleed met kraakbeen.Behalve de steun die de kop in dekom vindt, wordt het gewricht ook nog opzijn plaats gehouden door een kapsel en eenmantel van bil- en heupspieren (zie fig. 1).fig. 1: gezonde heup fig. 2: ARTROSE heup4De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 4 20-02-2009 20:22:09

Waarom een heupprothese?De slijtage van de gladde kraakbeenlaag inhet gewricht is meestal de reden om over tegaan tot het plaatsen van een heupprothese.Doordat de gewrichtsoppervlakken niet meersoepel over elkaar kunnen glijden, wordt hetbewegen steeds moeilijker en pijnlijker zodateen heupprothese dient te worden geplaatst(zie fig. 2).ge fixeerd en de kom (metaal, keramiek ofpolyethyleen) wordt in het bekken, via eeningroeilaag op het materiaal, vastgezet(zie fig. 3).In principe is er geen leeftijdsgrens enkomen zowel jongere als oudere patiëntenhiervoor in aanmerking.Naast artrose zijn er ook nog andere redenenvoor het plaatsen van een heupprothese: reumatoïdeartritis, heupfracturen, bot tumoren,avasculaire necrose, ... Er wordt overgegaantot een heupprothese als de pijn en heton gemak niet meer te combineren zijn metde dagdagelijkse acti vi teiten en er al belangrijkeschade te zien is op de röntgenfoto.Een heupprothese (Totale Heup Prothese =THP) is een kunstgewricht dat het be schadigde deel van het heupgewricht vervangt.Omdat het heupgewricht uit twee ver schillendeonderdelen bestaat, bevat een heupprotheseook 2 aparte onderdelen: een komen een kopje op een steel van metaal. Desteel wordt in de schacht van het dijbeenfig. 3: HEUPPROTHESEDe heupprothese 5Opm. heupprothese_ok.indd 5 20-02-2009 20:22:10

Er zijn verschillende soorten prothesen:De gecementeerde heupprotheseBeencement is een vulmiddel dat een optimaalcontact maakt tussen het implantaaten het been.De ongecementeerde of ingroeiprotheseDe kom en steel moeten vastgroeien in hetbot. Bij deze prothese kan het tot 6 wekenduren voordat u volledig op uw been magsteunen.De behandelende chirurgbespreekt met u welke prothesehet best bij u pastBij een totale heupprothese wordt de heupkopvervangen door een heupprothese enkom (beschreven hoger). Net omdat zowelkop als kom vervangen worden, wordt diteen totale heupprothese genoemd. Tijdensde operatie wordt aan de zijkant van deheup een snede in de huid gemaakt. Desnede is ongeveer 10 tot 15 cm lang.Mini-invasieve techniekEen totale heupprothese kan ook via dezo genaamde mini-invasieve techniek wordengeplaatst. Mini-invasief betekent dat erge opereerd wordt via een kleinere insnede.Tijdens de operatie wordt aan de zijkant vande heup een insnede in de huid gemaakt. Deinsnede is ongeveer 7 tot 10 cm. Doordatde wonde kleiner is, verloopt het herstelsneller. De opnameduur bij deze operatietechniekis ongeveer 3 tot 5 dagen. Alstijdens de operatie blijkt dat het technischniet mogelijk is om de prothese via de kleinereinsnede te plaatsen, wordt de insnedegroter gemaakt. De opnameduur is danmogelijk enkele dagen langer.Hip resurfacingBij jongere mensen wordt soms gekozenvoor het plaatsen van een zogenaamde“hip resurfacing prothese”. Dit betekent‘een nieuw oppervlak geven’ aan heupkopen heupkom. Tijdens de operatie wordt aande zijkant van de heup een insnede in dehuid gemaakt. Deze insnede is ongeveer 10tot 15cm. In het bekken wordt een nieuwekom geplaatst en vervolgens wordt het6De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 6 20-02-2009 20:22:11

kraakbeen van de heupkop verwijderd.Daar na wordt er over de heupkop eennieuwe glijlaag geplaatst. Deze prothesekomt als het ware als een fietsbel overde heupkop (zie fig. 4).Revisie heupprotheseAls in het verleden een heupprothese werdgeplaatst, dan kan in de loop van de tijd slijtageoptreden aan één of meerdere onderdelenvan de prothese. Omdat de protheseuit verschillende onderdelen is opgebouwd,is het mogelijk om alleen de beschadigdeonderdelen te vervangen. De heupprothesewordt als het ware hersteld (‘gereviseerd’).Het verloop van de revalidatie is natuurlijkafhankelijk van de onderdelen die vervangenmoeten worden.De moderne protheses gaange middeld 15 à 20 jaar mee.Als de prothese na die periodeversleten is of begint los te komen,kan ze worden vervangen.fig. 4: HIP RESURFACINGMet een heupprothese mag u verwachtendat de pijn van voor de operatie verdwenenis, of op zijn minst toch veel minder is ge -worden. De beweeglijkheid van het ge wrichtblijft ongeveer dezelfde als voor de ope ratie.De heupprothese 7Opm. heupprothese_ok.indd 7 20-02-2009 20:22:11

Hoe soepel de heup wordt na de operatie,wordt sterk bepaald door hoeveel en hoegoed u oefent achteraf.Zodra u na het plaatsen van uw prothesegenezen bent, kunt u opnieuw wandelen,ook lange afstanden, en mag u fietsen enzwemmen (zie fig. 5). Wanneer u bovendiengoed geoefend hebt, mag u na verloop vantijd ook in beperkte mate wat sporten zoalsbijvoorbeeld dubbel tennis spelen, langlaufenen golfen. Langdurige schokbelastingenzoals lopen en springen of bewegingendie met extreme buiging van de heupgepaard gaan, moeten worden vermeden.fig. 58De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 8 20-02-2009 20:22:13

Voor de opnameU wordt opgenomen op de Joint Care af deling F1 die speciaal is ingericht voor patiëntendie een nieuwe knie- of heup prothese krijgen. Voorlichting en begeleiding verbeteren dezorg verlening. De patiënt wordt zo goed mogelijk geïnformeerd over de gang van zakenen wat er verwacht wordt. Daarom is het van belang dat u voor de opname met hetvolgende rekening houdt:InformatiebijeenkomstIn de Joint Care zaal van het StedelijkZiekenhuis worden informatienamiddagengehouden voor patiënten die een heupprothesekrijgen en die opgenomen wordenop die afdeling. U krijgt dan informatie vaneen orthopedist, een anesthesist, een verpleegkundige,een kinesitherapeut en eenmaatschappelijk werker. Voor een goed verloopvan uw opname is het noodzakelijkdat u en uw partner zo goed mogelijk zijngeïn formeerd. Wij nodigen u dan ook vanharte uit voor deze bijeenkomst. Dezebegint om 13.45u en duurt ongeveer tot16.30u. U volgt gewoon de bewegwijzering“Joint Care” vanaf de hoofdingang van hetziekenhuis.Op deze informatiebijeenkomst moet usteeds uw continue zorgmap & eventueleresultaten van preoperatieve onderzoekenmeebrengen (zie fig. 6).fig. 6: INFORMATIEBIJEENKOMSTCoachHet is de bedoeling dat tijdens de opnameeen “coach” u bijstaat bij uw therapie enandere activiteiten. Hiervoor kunt u uwpartner of iemand anders uit uw omgevingvragen. Deze persoon is dan goed op dehoogte van uw situatie wanneer u na uwontslag uit het ziekenhuis weer thuis bent.De heupprothese 9Opm. heupprothese_ok.indd 9 20-02-2009 20:22:14

ThuiszorgOp het ogenblik dat de beslissing genomenwordt om bij u een heupprothese te plaatsen,krijgt u uw continue zorgmap, waarmeeu naar uw huisarts stapt. Deze zal dan depreoperatieve onderzoeken uitvoeren ofcoördineren.fig. 7: THUISsituatieOok uw thuiskinesitherapeut moet door u opde hoogte gesteld worden van de ingreep omeen functioneel bilan op te maken. Dezeheeft zo ook de gelegenheid om reeds voorde operatie uw persoonlijke situatie te lerenkennen en met u te kijken of er kleine aanpassingenin het huis nodig zijn (denk bijvoorbeeldaan een verhoog op het toilet ofeen extra handsteun aan de muur). U kanmisschien nu reeds een af spraak maken metuw thuis verpleeg kundige die u zal begeleidenna uw ontslag (zie fig. 7).Voorbereidende kinesitherapie energotherapie-sessieTijdens deze sessie ontmoet u een kinesitherapeuten ergotherapeut van het ziekenhuisen krijgt u informatie over hun rol voor,tijdens en na de opname. Omdat het debe doeling is dat u na de operatie weer directop de been bent, is het belangrijk dat u bijvoorbeeldhet lopen met krukken, het in enuit het bed stappen, het traplopen en dergelijkeal voor de opname heeft geoefend.Dit wordt u de week voor de operatie aangeleerd.Het is de bedoeling dat u de krukkendie u tijdens de opname zal gebruiken, nu10De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 10 20-02-2009 20:22:16

al meebrengt. De kinesitherapeut of ergotherapeutcontroleert ze op hun degelijkheiden stelt ze af op uw maat. Deze krukken kanu bekomen bij uw ziekenfonds. Op deze dagwordt er eveneens een informatieve filmover de operatie getoond. Tijdens deze sessiehebt u ook een persoonlijk contact met eenanesthesist en een fysiotherapeut, verbondenaan het Joint Care team van het ziekenhuis(zie fig. 8A+8B).fig. 8A: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIE fig. 8B: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIEBelangrijkStel uw behandelend specialist op de hoogte als u bloedverdunnende medicijnengebruikt. Hij zal u zeggen wanneer u deze moet stoppen voor de operatie. De huisartsbeoordeelt of u gezond genoeg bent voor de operatie. Indien hij het nodig acht,stuurt hij u door naar de specialist voor preoperatief nazicht.De heupprothese 11Opm. heupprothese_ok.indd 11 20-02-2009 20:22:18

De opnameTijdens de infosessie wordt u geïnformeerd over uw opname uur in het ziekenhuis.Wat brengt u mee?Bij de opname in het zie ken huis, neemt unaast de gebruikelijke zaken als nachtgoeden toiletartikelen ook mee:- De medicijnen die u thuis reeds gebruikte.- Gemakkelijke kledij die u toelaat uwbovenbeen vrij te maken.- Gemakkelijke schoenen die u overdagdraagt. Ze moeten vast aan de voetzitten en een brede hak hebben, dusgeen slippers. Vast gesloten schoenenzijn noodzakelijk. Eventueel een langeschoentrekker meebrengen.- Krukken.- Pantoffels voor ’s avonds.fig. 9a: DE OPNAMETandprothesen, juwelen, nagellak en makeupworden verwijderd. Dure juwelen brengtu best niet mee naar het ziekenhuis.U krijgt een operatiehemd aan en wordt tegepasten tijde naar de operatiezaal gebracht.In de operatiekamer wordt een infuusingebracht. Daarna zal de anesthesist metde verdoving starten.fig. 9b: DE hygiëneAnesthesie en pijnstillingDe anesthesist is de arts die u de verdovingtoedient. De verdoving gebeurt, in de matevan het mogelijke en mits uw toestemming,12De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 12 20-02-2009 20:22:22

via een ruggenprik. Bovendien kan deanesthesist ervoor zorgen dat u tijdens deoperatie slaapt. Mocht u hierover vragenhebben, dan kunt u deze aan de anesthesiststellen, de week voor de operatie. Om rustigte slapen kunt u een slaapmiddel krijgen.De pijnstilling die u tijdens en na de operatiekrijgt toegediend, gaat via een slangetjewaardoor de pijn sneller en gerichter wordtbestreden.BelangrijkU mag normaal eten of uw dieet volgen tot de dag voor de ingreep. Voor infectiepreventieis het van belang dat u zich grondig wast voor uw opname (zie fig. 9B).De heupprothese 13Opm. heupprothese_ok.indd 13 20-02-2009 20:22:22

De operatieWanneer de operatie ’s morgensplaatsvindt, mag u vanaf middernachtniet meer eten en drinken.Een verpleegkundige brengt u in uw bed vande afdeling naar de voorbereidingsruimte vanhet operatiekwartier. In de voorbereidingsruimteis het kouder dan op de afdeling.Zo u dit wenst, kan u een extra deken vragen.Voor de operatie krijgt u meestal een blaaskatheter.Na de operatie, die 1 tot 2 uurduurt, is uw been ingepakt in een verband.Uit uw verband kunnen één of meerderedrains komen. Dit zijn slangetjes waardoorbloed en wondvocht worden afgevoerd.Meestal worden deze binnen de 48uver wijderd.MedicatieOm het risico op infectie zo klein mogelijkte houden, krijgt u tijdens de operatie antibioticatoegediend. Verder schrijft uw artsu bloedverdunnende medicatie voor omtrombose te voorkomen (= klontering vanhet bloed). Deze bloedverdunnende medicatiekrijgt u elke dag tot ongeveer 6 wekenna de operatie.14De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 14 20-02-2009 20:22:22

ComplicatiesIn de meeste gevallen verloopt een operatiezonder problemen. Toch is het van belangdat u weet welke complicaties kunnenvoorkomen:- Infectie:preventief krijgt u hiervoorantibiotica.- Luxatie van de prothese:hierbij komt de kop van de prothese uitde kom.- Trombose, eventueel longembolie:hiervoor krijgt u eveneens preventiefanti-stollingsmiddelen die volgens voorschriftworden toegediend.Doorgaans zijn deze complicaties eerderbeperkt, en betekenen ze vaak slechts eenvertraging in de revalidatie. Het is dan ookbelangrijk uw chirurg tijdig te verwittigenindien één van de volgende alarmtekenszich zouden voordoen:- Als de pijn in het operatiegebiedtoeneemt in combinatie met vochtafscheiding,roodheid of koorts.- Als de heup steeds moeilijker beweegten pijnlijker wordt bij het oefenen.- Wanneer u kortademig bent en/of pijnhebt in uw borststreek bij het ademen.- Bij zwelling van het been met pijn entoenemende kuitpijn.- ZenuwletselDe heupprothese 15Opm. heupprothese_ok.indd 15 20-02-2009 20:22:23

Na de operatieDag 1De eerste dag wordt u begeleid bij de eerstepassen die u met een looprekje door uwkamer maakt. Als uw heup met cement isvastgezet, mag u uw geopereerde beendirect volledige belasten. Heeft u een ongecementeerdeprothese, dan mag u de heupde eerste 3 weken slechts gedeeltelijk belastenwaarna u mag overgaan tot wandelenmet één kruk. De kinesitherapeut en deergotherapeut helpen u in een comfortabelezetel, die u in relaxstand kunt zetten.Dag 2De tweede dag na de operatie worden allekatheters verwijderd. Vanaf nu gaat u ’s ochtendsen ’s namiddags in gewone kledij naarde therapie op de afdeling. De therapiegebeurt gezamenlijk met de mensen die opdiezelfde dag geopereerd zijn. De oefeningenkrijgt u in een speciale oefenruimte onderde leiding van een ervaren kinesitherapeuten ergotherapeut (zie fig. 10). U start metde oefeningen uit dit boekje en krijgtinstructies over hoe u moet lopen met krukken.Dag na dag breidt de looptraining zichgeleidelijk uit.Dag 3Vanaf de 3e dag stapt u met de krukkenreeds een trap op en af! (zie fig. 11).Dagelijks is uw ergotherapeut aanwezigtijdens de oefensessies. Deze leert u debeste methode om op een veilige manierzelfstandig uw dagelijkse activiteiten tehernemen.BezoekurenProbeer uw bezoek zoveel mogelijk tebeperken. U zult een rustpauze nog bestkunnen gebruiken. De oefeningen vindentwee maal per dag plaats. Het is vanzelfsprekenddat uw partner of coach op iedermoment van de dag kan langs komen.Vanaf de 2e dag eet u elke dagsamen met de mensen van uwgroep in de dagzaal. Daarna gaat uterug naar uw kamer (zie fig. 12).16De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 16 20-02-2009 20:22:23

fig. 10: DE OEFENRUIMTEfig. 11: DE TRAP fig. 12: DE DAGZAALDe heupprothese 17Opm. heupprothese_ok.indd 17 20-02-2009 20:22:27

OntslagZodra uw medische behandeling is afgelopen,wordt u uit het ziekenhuis ontslagen.De gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuisvarieert van 5 tot 7 dagen en is uiteraardgeheel afhankelijk van de genezing vanuw wonde, algemeen herstel en revalidatie.De huisarts houdt het gebruik van de bloedverdunnendemiddelen onder controle wanneeru terug thuis bent.fig. 13: ONTSLAGThuis krijgt u verdere kinesitherapeutischebegeleiding tot zes weken na ontslag. Indienu dit wenst, kunt u ook dagelijks naar dedienst Revalidatie in ons ziekenhuis komen.Uw thuisverpleegkundige komt aan huis,ge durende deze periode van verdereop volging.Welke documenten krijgt u mee bij hetontslag:- Een ontslagbrief voor uw huisarts.- Een afspraak voor de eerste raadpleging,ongeveer zes weken na de ingreep.- Een brief met de nodige uitleg voor uzelf.- Een heupfolder met nuttige tips over hetleven met een heupprothese.Ongeveer drie weken na de operatieworden de resorbeerbare hechtingen (lusjes)afgeknipt door uw huisarts of uw thuisverpleegkundige. Het is mogelijk dat hetwondgebied rood ziet en warm aanvoelt.Hierover hoeft u zich niet ongerust temaken. Voor de controle komt u zes wekenna de operatie op afspraak bij uw orthopedischchirurg. Deze afspraak wordt bijuw ontslag geregeld.18De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 18 20-02-2009 20:22:29

Terug thuisZodra u terug thuis bent, wordt de revalidatieenkele weken thuis of in ons ziekenhuisvoortgezet onder be geleiding van uwkinesitherapeut. Alle informatie over debehandelingsdoelen vindt u verder in dezebrochure terug.De beweeglijkheid zal stap voor stap wordenopgedreven en het gebruik van krukkenwordt afgebouwd. Meestal kan dit na zesweken. Met fietsen kan gestart wordenzodra de heup opnieuw voldoende beweeglijkis. Sporthervatting en andere hobby’szijn mogelijk op voorwaarde dat de heupniet te veel wordt belast. Bespreek dit altijdmet uw kinesitherapeut, uw huisarts of uwchirurg. Hoe meer u thuis oefent, hoe snelleru vooruitgang boekt in beweeglijkheiden kracht.Het oefenprogramma zal geleidelijk aanworden uitgebreid door uw thuiskinesitherapeut.Deze vertelt u hierover meerwanneer u terug thuis bent.De heupprothese 19Opm. heupprothese_ok.indd 19 20-02-2009 20:22:29

Richtlijnen voor het levenmet een totale heupprotheseAandachtspunten bij het gebruik van elleboogkrukken- Let er op dat de krukken op de goedehoogte zijn afgesteld. De krukken staan opde goede hoogte wanneer u kunt staanmet de handen op de hand grepen van dekrukken, met de ellebogen bijna gestrekt.- Wanneer u wilt gaan zitten, loopt u naarachteren tot u het bed of de stoel metde achterkant van uw benen voelt. Pakbeide krukken vast in één hand en steundan met uw andere hand op de leuningvan de stoel of op het bed. Laat u danlangzaam zakken tot dat u zit. Let er opdat u tijdens het zitten, uw geopereerdebeen wat naar voren zet. U mag dezeweer samenbrengen van zodra u zit(zie fig. 14).- Wanneer u wilt opstaan, verplaatst u zicheerst naar de rand van de zitting - dusnaar voren toe: neem de krukken in éénhand vast. Dan drukt u zich op met deandere hand vanaf de armleuningen. Lethierbij ook op dat u uw geopereerde beeniets naar voren zet tijdens het staan.Probeer nooit op te staan door u op tedrukken vanaf beide krukken: hierdoor zouu kunnen vallen.fig. 14: GAAN ZITTEN EN OPSTAAN20De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 20 20-02-2009 20:22:31

- Wanneer u met krukken loopt, doe dit inde goede houding. Hou uw hoofd rechtopen kijk recht vooruit. Wanneer u naar uwvoeten kijkt, bestaat de mogelijkheid datu struikelt en valt. Bovendien raakt u hierbijook sneller vermoeid. Loop rustig. Hetis niet nodig dat u zich haast. Haasten kaner ook voor zorgen dat u struikelt en valt.Controleer of de doppen van de krukkenonderaan nog voldoende profiel hebben.Zorg ervoor bij het gebruik van de krukken,dat u ze gelijktijdig neerzet. Zoondersteunt u het geopereerde beenmaximaal. Kijk uit voor natte en/ofgladde vloeren!- Uw thuiskinesitherapeut zal u op hetgepaste moment leren hoe u met éénkruk moet stappen. Hierbij laat u de krukaan de geopereerde zijde weg.Verdere praktische adviezen vindt u terug in de brochure “Het leven met een TotaleHeupprothese” die u in de loop van uw verblijf ontvangt van uw ergotherapeut.De heupprothese 21Opm. heupprothese_ok.indd 21 20-02-2009 20:22:31

De oefeningenDit schema is bedoeld als ruggensteuntje bij het onthouden van de oefeningen die dekinesitherapeut met u heeft doorgenomen.- Er zijn oefeningen die voornamelijkbedoeld zijn voor de eerste dagen na deoperatie en oefeningen voor wat later,wanneer u terug thuis bent.- Het is niet de bedoeling dat u op eigeninitiatief met nieuwe oefeningen begint,tenzij na overleg met uw kinesitherapeut.- Het kan gebeuren dat u wat moeiteondervindt om uw voorste dijbeenspieraan te spannen. Daarom wordt er iederedag een spierprikkel toegediend die uhelpt om deze spier te versterken.- Over het algemeen geldt dat u de eerstedagen best ieder uur oefent en dat dit ineen latere fase afgebouwd wordt naar 2tot 3 maal per dag.- Bij het oefenen mag u enige rek voelen ener mag gerust wat vermoeidheid optreden.Overdrijf echter nooit.- In de eerste plaats is het belangrijk dat uterug kunt stappen met een hulpmiddel(looprek of krukken). Doe dit zo vaak alsde pijn en de vermoeidheid het toelaten.Overdrijf niet! Bij hevige pijn en/of zwellingdient u wat rust te nemen. Des noodsdoet u het één dag wat kalmer aan.- Het is eveneens belangrijk dat u op dedag van de operatie en de dag erna regelmatigen rustig diep in- en uitademt. Zostimuleert u uw ademhaling tijdens deperiode waarin u hoofdzakelijk ligt of zit.Iedere oefening mag 5 tot 10 maal worden herhaald, binnen de pijngrens22De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 22 20-02-2009 20:22:31

Oef. 1: Wandelen met krukken oflooprek.Oef. 2: Voeten optrekken enwegduwenOef. 3: De knie rustig optrekken in derichting van de borst. Niet verder dan90° buigen in de heup.Oef. 4: Met een rolletje onder de kniede voorste dijbeenspier aanspannen.De heupprothese 23Opm. heupprothese_ok.indd 23 20-02-2009 20:22:37

Oef. 5: Rechtzittend de knie strekkenen buigen.Oef. 6: Rechtzittend de voet een kleinstukje van de grond heffen.Oef. 7: Rechtzittend de knieën naarbuiten bewegen.Oef. 8: Rechtstaand het been gestrektzijwaarts heffen.24De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 24 20-02-2009 20:22:41

Oef. 9: Rechtstaand het been gestrektnaar achter bewegen.Oef. 10: Rechtstaand de knie heffen.De heupprothese 25Opm. heupprothese_ok.indd 25 20-02-2009 20:22:42

OEFENSCHEMA TOTALE HEUPPROTHESEMet cement of BHR: volledig steunen / Zonder cement: 3 weken partiële steunActiviteitenOperatieDag 1Dag 2Dag 3Dag 4Voeten bewegen (oef. 2)Dijbeenspier aanspannen (oef. 4)Stappen met looprek (oef. 1)Knie strekken in zit (oef. 5)Been heffen in zit (oef. 6)Knieën naar buiten in zit (oef. 7)Stappen met krukken (onder begeleiding)Stappen met krukken (zelfstandig)In/uit de zetel komenTrappenBeen zijwaarts heffen (oef. 8)Been naar achter bewegen (oef. 9)Been gebogen heffen (oef. 10)26De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 26 20-02-2009 20:22:43

Nuttige adressenHet orthopedisch team bestaat uit 7 chirurgen. Uw chirurg zal samen met de andere ledenvan het team uw dagelijkse toestand opvolgen en voor meer vragen kunt u bij deze terecht.Medische staf:Dienst OrthopedieDr. Luc Van den DaelenDr. Paul GunstDr. Lieven MissinneDr. Stijn MuermansDr. Karel WillemsDr. Peter VerdonkDr. Pieter D’HoogheDienst FysiotherapieDr. Patrick LindenDr. Anne-Mie BuyseDr. Michel SnoecxDr. Pascale RombautsDr. Valerie LefevereSecretariaat OrthopedieTel. 051 23 64 06 · www.orthopedie-roeselare.be of www.szr.beSecretariaat RevalidatieTel. 051 23 61 34Dhr. Lieven Declercq (Hoofdverpleegkundige Afdeling Orthopedie)Tel. 051 23 62 42Dhr. Philiep Vermandere (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Dienst Kinesitherapie)Tel. 051 23 61 35Dhr. Rinus Altes (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Dienst Ergotherapie)Tel. 051 23 61 35Maatschappelijke Assistent (Sociale dienst)Tel. 051 23 61 05De heupprothese 27Opm. heupprothese_ok.indd 27 20-02-2009 20:22:43

Notities..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................28De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 28 20-02-2009 20:22:43

Notities..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................De heupprothese 29Opm. heupprothese_ok.indd 29 20-02-2009 20:22:43

Notities..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................30De heupprotheseOpm. heupprothese_ok.indd 30 20-02-2009 20:22:44

Opm. heupprothese_ok.indd 31 20-02-2009 20:22:44

Stedelijk Ziekenhuis Roeselare (dienst orthopedie)Brugsesteenweg 90, 8800 RoeselareTel. 051 23 64 06 · Fax 051 23 66 77 · www.orthopedie-roeselare.beOpm. heupprothese_ok.indd 32 20-02-2009 20:22:44