te downloaden - Nederlandse Hydrologische Vereniging

II) Het Hitte-eilandeffect of Urban Heat Island Effect (UHI). Het UHI is het fenomeen dat detemperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijkgebied. De belangrijkste oorzaken van het UHI zijn de absorptie van zonlicht door de in destad aanwezige donkere materialen en de relatief lage windsnelheden. Door het UHI wordenproblemen tijdens warme perioden, zoals hittestress, mogelijk verergerd. Het is de vraag ofdit klopt, omdat de extra warmte vooral ’s nachts vrijkomt en tevens overdag wordtvastgehouden in donkere oppervlaktes. Het temperatuurverschil wordt door de volgendefactoren bepaald:• In steden wordt meer zonlicht geabsorbeerd dan in omliggende gebieden door de daaraanwezige, donkere materialen, zoals asfalt;• De afkoeling door straling is in de stad lager dan in het landelijk gebied;• Er is verminderd warmteverlies van gebouwen door lagere windsnelheden (en dusminder verdamping);• Er komt warmte vrij door menselijke activiteiten (verwarming, gemotoriseerd vervoer,airconditioning, fabrieken et cetera);• In steden vindt 10 tot 20% minder verdamping plaats, omdat deze grotendeels uitverhard oppervlak bestaan.Bron: Wikipedia; Zie voor meer diepgaande theorie o.a. Oke (1994).Voor het verdampingsproces heeft dit als gevolg dat er door de hogere temperaturen meerenergie voorhanden is, waardoor planten mogelijk meer verdampen, mits er voldoende vochtaanwezig is. Een relatief eenvoudige manier om dit effect mee te nemen in een berekening isdoor op basis van kennis van de temperatuur de energieterm in de Makkink of Penman-Monteith vergelijking aan te passen. De eerste aanpak wordt beschreven inMuluken_Emagnu_Teshager (2005), de tweede aanpak o.a. in Grimmond en Oke (1991).Laatstgenoemd artikel schetst überhaupt een integraal beeld van het stedelijkeverdampingproces, inclusief vergelijkingen en concepten om de stedelijke waterbalans enmet name ook de interceptieverdamping van het stedelijk gebied in beeld te brengen.Tenslotte is het interessant op te merken dat de verdamping van tuinen ook in droge tijdenvaak potentieel is, omdat burgers vaak hun tuinen besproeien. Er wordt dan aan dewaterbalans een extra invoerterm toegevoegd.5.3. Verdamping in Nederlandse modellen5.3.1. AlgemeenIn de voorgaande paragrafen zijn verschillende methodes gepresenteerd waarmeeverdamping in hydrologische modellen geschematiseerd kan worden. Bij het gebruik vanmodellen is het belangrijk om het doel van een modeltoepassing goed voor ogen te hebben(Droogers en Immerzeel, 2010). Er wordt vaak vanuit gegaan dat meer detail en een hogereresolutie zondermeer beter is, terwijl dat voor het doel van de modeltoepassing niet altijdnodig is. Dat geldt bijvoorbeeld voor scenario-analyses waarbij men geïnteresseerd is inrelatieve verschillen en niet in absolute waarden. In dit soort studies kunnen mindergedetailleerde modellen en data al voldoende inzicht geven en (beleids)vragen beantwoorden(Droogers et al., 2008). In andere gevallen zal de keuze op een gedetailleerd model vallen.Voor verschillende doelen zijn daarom zijn ook modellen ontwikkeld met verschillenderuimtelijk en fysisch detail niveau (Figuur 10). Hier bespreken we enkele modellen, waarbijwe ons beperken tot de verdamping van gewassen en natuurlijke vegetaties.Actuele verdamping in hydrologische modellen; CONCEPT, TBV Review 2013Bartholomeus, Heijkers, Droogers, Van Dam, Van Walsum19