2.3 Mb. - Zuivelhistorie Nederland

In een lange vergadering van het Hoofdbestuur, in December 1931, waren de principesbesproken. Tekenend daarbij is dat twee 079 dingen naar voren kwamen n.l.dat zoveel mogelijk op zelfhulp moest worden gebouwd en dat hulp van buiten,dus van de overheid, steeds betrekkelijk zou blijken te zijn. Volkomen begrip waser in die vergadering, dat crisismaatregelen aldoor leiden tot weer nieuwe maatregelenen dus tot steeds verder ingrijpen.De toestanden voor de veehouder waren in de loop van 1931 steeds precairder geworden.De akkerbouw was hieraan reeds voorafgegaan. Ook de tuinbouw had hetzeer moeilijk.Vele pachters konden hun pacht niet bijeen brengen. Trots van families zorgdendoor bijpassen, dat het niet naar buiten kwam. Menig rustend landbouwer heeftzijn rustige oude dag hieraan ten offer gebracht.Er waren zeer redelijke eigenaren, die de pachter ontzagen, indien eigen omstandighedendit mogelijk maakten. Maar helaas, er waren ook anderen.Als een andere zwarte bladzijde in de geschiedenis staat dat sommige hypotheekbezitters,de volle rente verlangden of tot verkoop dreven, meest onderling geregeld.Verkoop, toen alle waarden, dus ook van vaste goederen en van vee enz. opeen heel laag peil stonden, soms met recht van blijven huren, soms ook zonder ditrecht. En om deze bittere dingen compleet te maken, kwam het ook voor dat zo’neigenaar geworden hypotheekgever later, toen de tijd beter en de vaste goederenduurder waren, de huurder de eis stelde van onderhands kopen, met als achtergronddat anders de woning publiek te koop zou worden gesteld.Hoevelen van onze trouwe, hardwerkende en eenvoudig levende boeren zijn hierin meerdere of mindere mate slachtoffer geworden! Wat moest men de boeren raden?De industrie kan nog kiezen uit twee mogelijkheden. Hij kan proberen doorhogere productie een lagere prijs per eenheid te bereiken om zo zijn afzet te vergroten.Hij kan, als deze mogelijkheid er niet is, zijn productie verlagen tot hetnog steeds verkoopbare. Hij werkt dan zeker met verlies, maar hij beperkt dit verlies.Deze middelen zijn in de agrarische sector nauwelijks of niet hanteerbaar. Opkorte 080 termijn is een verandering van productie-intensiteit niet te verwezenlijken.Bovendien gaat al spoedig de wet van de verminderde meeropbrengst gelden, terwijlbij productie-extensivering de boer maar een betrekkelijk gering deel van zijnvaste lasten kwijt raakt. Stagnerende afzet is voor de boer steeds moeilijker teoverwinnen door maatregelen dan door de industrie. Bij de zuivelproducenten lagdit bovendien uitzonderlijk moeilijk, omdat contingenteringen in de voornaamstelanden de afzet belemmerden.Zwaar werd in die Decembervergadering de vraag overwogen: intensief of extensiefgaan werken. Het advies aan de leden werd: bestendig doorgaan, vooral nietgeforceerd, en zo min mogelijk gokken op hoger prijzen en daardoor te veel risico’snemen. Dit kán juist de laatste duw zijn, die het evenwicht als boer doet ver-▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl60© Bond van Kaasproducenten