2.3 Mb. - Zuivelhistorie Nederland

Dit weinige kwam toen de overheid meer 050 en meer ingreep in de afzet van levensmiddelenen vooral levensmiddelen waarvan voorheen een grote export bestond.Doordat de naaste buren met elkaar in felle strijd waren, was er een scherptoezicht op de gedragingen van Nederland. Dit maande de overheid tot uiterstevoorzichtigheid en tengevolge daarvan stond o.a. tijdelijk de export stil. Waar tevensde kleinhandel en de grossier vrijwel aan banden waren gelegd, werden devrijmoedigheden van de groothandel er niet kleiner op.Reeds voor de oorlog, bij het eerste treffen tussen de organisatie van de kaashandelen de Bond en het weinige animo tot rekening houden met de Bond, gingen erstemmen op in de richting zelf zich ook op het terrein van de afzet van boerenkaaste begeven. Zij herhaalden zich bij de strubbelingen direct na het uitbreken van deoorlog en namen vaster vormen aan in de loop van 1915. Eén ding zou tenslottede doorslag geven, n.l. het meer dan ergerlijke misbruik dat er van een kans totextra winst werd gemaakt toen door de oorlog de Duitse afnemers de leverantiesuit Nederland vooraf moesten betalen. Waar dus gevaar voor weigering of kortingenniet meer bestond en het hongerige Duitsland alles gebruiken kon, ontzagmen zich niet de winst nog eens extra te vergroten door veel te jonge en slechterommel en wat erger was, kaas met 20% vet voor volvet te verkopen.Het „Orgaan” van Juni 1915 zegt hiervan o.a. het volgende:„En ten slotte gaf het hoog houden van de naam van ons product eveneens eenstoot aan deze beweging. De treurige toestanden van de laatste maanden, waarinkaas met zelfs maar 20% vet als volvet werd verkocht en geleverd; waarinkaas per wagon is verzonden, zo jong, dat men zich geen voorstelling kan makenwat daarvan wel moet zijn geworden bij aankomst, doet de producent vanv o 1v e t t e boerenkaas zich afvragen: waar gaan we heen? Als de oorlogstoestandvoorbij is; als geen bovenmatige behoeften alles maar doen goedvinden,wat zal er dan zijn overgebleven van die oude, goede naam van ons product?”051 In Augustus 1915 besloot een kleine groep leden van de Bond tot de oprichtingvan een verkoopvereniging van eigen kaas. Deze vereniging, die de naamkreeg: Coöp. Ver. tot export van volvette boerenkaas onder rijksmerk, later herdooptin Coöp. Producenten Handelsvereniging „De Producent” en hierna aan teduiden met de verkorte naam „De Producent” is dus te zien als een dochter vande oude Bond, maar stond echter vanaf het begin geheel op eigen benen.Op grond daarvan zou deze organisatie hier verder buiten beschouwing kunnenblijven, ware het niet dat er nog vele en vrij belangrijke contacten bleven bestaan,wat uit het hierna volgende nog moge blijken. Het kan echter ook daarom bij hetaanhalen dezer contacten gelaten worden omdat vermoedelijk deze afzetorganisatie,het volgend jaar eveneens jubilerende, ook in een gedenkboekje haar levensloopzal neerleggen.Ware dit niet het geval, dan zou, tot goed begrip van het geheel, iets dieper hieropmoeten worden ingegaan. Immers, er heeft een belangrijke wederzijdse beïnvloedingplaats gehad. Een voorbeeld. Toen de plannen definitief waren en begin vanuitvoering verkregen, veranderde de houding van de kaashandel als een blad aan▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl39© Bond van Kaasproducenten