Moeilijkheden van deze soort waren in de aanvang van de oorlog groot. Het veevoederprobleembleef gedurende de gehele oorlogsperiode nijpend en wat nog alsveevoeder te koop werd aangeboden ging soms kwalitatief vèr buiten de perken.Waar de zelfkazende boeren in overgrote meerderheid zuivere weide bedrijvenhebben, waarvan de aard van de bodem geen akkerbouwproductie toelaat, was hetveevoederprobleem daar wel uitzonderlijk moeilijk. Echter, spoedig stegen deprijzen tot een zodanige hoogte, dat er aan de financiële zijde geen moeilijkhedenmeer waren. De te verkrijgen kwantiteit bleef het probleem gedurende de geheleduur van de oorlog. Het gaf aanleiding tot inkrimping van vee- en varkensstapel.In een land tussen twee oorlogvoerende groepen liggen vele dingen moeilijk. Hetwordt voor de overheid een laveren tussen de klippen door, om de neutraliteit tekunnen bewaren. Daarbij wierpen de beperkte export en import vele problemen opin de volkshuishouding. 049 Dit alles bracht de Bond al direct midden in het werken deed hem het bestaansrecht verdienen. Medewerking aan de regering en strijdtegen al te vrijmoedige handelingen van de profiteerders van gelegenheden werddagwerk.Eind 1914 en begin 1915 woedde een mond- en klauwzeer-epidemie. Men bestreeddeze ziekte met afmaken van vee. In twee maanden waren reeds 4700 stuksvolwassen vee afgemaakt plus kleinvee en nog bleef men doorgaan. Onder de veehouderswas deze maatregel onsympathiek. Door de wijze waarop deze massaleslachtingen en het vervoer geschiedde en wel moest geschieden, ging de antipathieover in fel verzet. De Bond werd er in betrokken en heeft gewaarschuwd.In een veerijk gebied bij een zodanige uitbreiding is van afmaken met al zijn gevaren,geen heil te verwachten. Latere tijden hebben de erkenning van deskundigenhieromtrent gebracht.Het enige nut wat wellicht in deze affaire heeft gelegen is de groei van de overtuigingdat deze ziekte langs wetenschappelijke wegen diende te worden bestreden.Van meer principiële aard was een nieuwe kwestie met de kaashandel over het 2%kortingstelsel. De Bond kon het nut hiervan niet inzien. Het Hoofdbestuur van deHoll. Mij van Landbouw schreef in haar orgaan van 16 Aug. 1915: „Hoe langmoet het nog duren, o, boeren van Zuid-Holland, voordat gij de kinderschoenenontwassen zijt en U niet meer particuliere belastingen door heren kaaskopers laatopleggen?”De Bond nam niet dit krasse standpunt in. Er ware te praten geweest en voor enkeleargumenten was wel gevoel. Maar samenspreken met de Ned. Ver. van Kaashandelarenbleef moeilijk.Op deze wijze was verder werken met de organisatie van de kaashandel problematischen kwam het bestaan van de Bond op dit terrein niet tot zijn recht. Er zouniet veel meer nodig zijn om dit tot een wending te brengen in een voor de kaashandelniet verwachte richting.▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl38© Bond van Kaasproducenten
Dit weinige kwam toen de overheid meer 050 en meer ingreep in de afzet van levensmiddelenen vooral levensmiddelen waarvan voorheen een grote export bestond.Doordat de naaste buren met elkaar in felle strijd waren, was er een scherptoezicht op de gedragingen van <strong>Nederland</strong>. Dit maande de overheid tot uiterstevoorzichtigheid en tengevolge daarvan stond o.a. tijdelijk de export stil. Waar tevensde kleinhandel en de grossier vrijwel aan banden waren gelegd, werden devrijmoedigheden van de groothandel er niet kleiner op.Reeds voor de oorlog, bij het eerste treffen tussen de organisatie van de kaashandelen de Bond en het weinige animo tot rekening houden met de Bond, gingen erstemmen op in de richting zelf zich ook op het terrein van de afzet van boerenkaaste begeven. Zij herhaalden zich bij de strubbelingen direct na het uitbreken van deoorlog en namen vaster vormen aan in de loop van 1915. Eén ding zou tenslottede doorslag geven, n.l. het meer dan ergerlijke misbruik dat er van een kans totextra winst werd gemaakt toen door de oorlog de Duitse afnemers de leverantiesuit <strong>Nederland</strong> vooraf moesten betalen. Waar dus gevaar voor weigering of kortingenniet meer bestond en het hongerige Duitsland alles gebruiken kon, ontzagmen zich niet de winst nog eens extra te vergroten door veel te jonge en slechterommel en wat erger was, kaas met 20% vet voor volvet te verkopen.Het „Orgaan” van Juni 1915 zegt hiervan o.a. het volgende:„En ten slotte gaf het hoog houden van de naam van ons product eveneens eenstoot aan deze beweging. De treurige toestanden van de laatste maanden, waarinkaas met zelfs maar 20% vet als volvet werd verkocht en geleverd; waarinkaas per wagon is verzonden, zo jong, dat men zich geen voorstelling kan makenwat daarvan wel moet zijn geworden bij aankomst, doet de producent vanv o 1v e t t e boerenkaas zich afvragen: waar gaan we heen? Als de oorlogstoestandvoorbij is; als geen bovenmatige behoeften alles maar doen goedvinden,wat zal er dan zijn overgebleven van die oude, goede naam van ons product?”051 In Augustus 1915 besloot een kleine groep leden van de Bond tot de oprichtingvan een verkoopvereniging van eigen kaas. Deze vereniging, die de naamkreeg: Coöp. Ver. tot export van volvette boerenkaas onder rijksmerk, later herdooptin Coöp. Producenten Handelsvereniging „De Producent” en hierna aan teduiden met de verkorte naam „De Producent” is dus te zien als een dochter vande oude Bond, maar stond echter vanaf het begin geheel op eigen benen.Op grond daarvan zou deze organisatie hier verder buiten beschouwing kunnenblijven, ware het niet dat er nog vele en vrij belangrijke contacten bleven bestaan,wat uit het hierna volgende nog moge blijken. Het kan echter ook daarom bij hetaanhalen dezer contacten gelaten worden omdat vermoedelijk deze afzetorganisatie,het volgend jaar eveneens jubilerende, ook in een gedenkboekje haar levensloopzal neerleggen.Ware dit niet het geval, dan zou, tot goed begrip van het geheel, iets dieper hieropmoeten worden ingegaan. Immers, er heeft een belangrijke wederzijdse beïnvloedingplaats gehad. Een voorbeeld. Toen de plannen definitief waren en begin vanuitvoering verkregen, veranderde de houding van de kaashandel als een blad aan▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl39© Bond van Kaasproducenten
- Page 3 and 4: ▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 5 and 6: ▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 7 and 8: TEN GELEIDEGaarne geeft het Bestuur
- Page 9: Een tweede punt, waarop vooraf dien
- Page 12 and 13: Aleer de boer in zulke bewegingen t
- Page 14 and 15: Ongetwijfeld is hier sprake van een
- Page 16 and 17: In de dertiende eeuw schijnen er re
- Page 18 and 19: 022 De laatste periode van de gesch
- Page 20 and 21: 025Het tijdperk omstreeks 1880 is i
- Page 22 and 23: Hoe geheel anders lag het in het ze
- Page 24 and 25: Zo verteld is dit alles wat veroude
- Page 26 and 27: ingen, welke een nieuwe tijd inluid
- Page 28 and 29: Op het gebied van de zelfkazende bo
- Page 30 and 31: echter de aanmaak van kaas uit afge
- Page 32 and 33: 041 Wij protesteren:le. tegen het i
- Page 34 and 35: De naam werd: Bond van Kaasproducen
- Page 36 and 37: ▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 40 and 41: een boom. Er werden nog wel enkele
- Page 42 and 43: Zal nog meer over deze oorlogsperio
- Page 44 and 45: ▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 46 and 47: De Bond heeft veel, heel veel gewaa
- Page 48 and 49: Het was een gedegen stuk werk, waar
- Page 50 and 51: in de afdelingen - van de oude opri
- Page 52 and 53: legden in de nieuwe landen en dan g
- Page 54 and 55: van Friesland, dat de kaasboeren va
- Page 56 and 57: Hiermede werd de kern van het probl
- Page 58 and 59: 076Zo naderden de dertiger jaren, w
- Page 60 and 61: In een lange vergadering van het Ho
- Page 62 and 63: Het Crisis Zuivel Bureau, dat door
- Page 64 and 65: egreep dat men aan vrijheid zou ver
- Page 66 and 67: De Bond heeft heel vaak in die tijd
- Page 68 and 69: Pas na 8 maanden zag men in dat het
- Page 70 and 71: 094 Het zou bijna lijken alsof het
- Page 72 and 73: mer 1938. Een zeer lijvig rapport,
- Page 74 and 75: 099Negentien honderd veertig tot vi
- Page 76 and 77: Een gelukkige omstandigheid, getuig
- Page 78 and 79: een beeld van stemmingen en verhoud
- Page 80 and 81: 107Toen op 20 September 1945 het ee
- Page 82 and 83: concurrentie opeens terug, dan neem
- Page 84 and 85: ke aard -. Het is niet bezijden de
- Page 86 and 87: Daarom was deze tijd een periode va
- Page 88 and 89:
de moderne boerinnen wordt gedaan.
- Page 90 and 91:
eschouwend relaas geworden dan een
- Page 92 and 93:
▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 94 and 95:
▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 96 and 97:
▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 98 and 99:
BIJLAGE VIBESTUUR BOND VAN KAASPROD
- Page 100 and 101:
Dr. Ir. C. SchiereMevr. S. M. Visse
- Page 102 and 103:
trw-rTrefwoordenregisterAmerika....
- Page 104 and 105:
▲ Heruitgave zuivelhistorienederl
- Page 106 and 107:
▲ Heruitgave zuivelhistorienederl