2.3 Mb. - Zuivelhistorie Nederland

Over het tijdperk van de Republiek geeft Dr Boekel in zijn samenvatting over wathij over deze periode schreef o.a. het volgende weer:„Hoewel het niet werd ingezien, was vooral de betekenis van de veehouderij in devruchtbare gedeelten van ons land dan ook groot. De 17e eeuw en speciaal de eerstehelft daarvan, was een tijdperk van bloei voor het veehouderszuivelbedrijf”.En dan verder:„De zuivelbereiding stond in de 17e eeuw reeds ongeveer op hetzelfde peil als inde 19e eeuw op de boerderijen nog het geval was. Toch werden in de loop van de18e eeuw enige verbeteringen ingevoerd of meer algemeen in toepassing gebracht.Genoemd moeten worden de vervanging van hout door meer hygiënisch aardewerkof metaal als materiaal van het oproomvaatwerk; de uitvinding van de karnmolen;het wassen van de boter; het gebruik van doeken en persen bij de kaasbereidingenz.Het hoogst stond de zuivelbereiding in Holland. De Edammer 021 kazen warenvan de zoetemelkse de beste en door het buitenland de meest gevraagde soort.Met de zindelijkheid bij melkwinning en zuivelbereiding en de techniek van delaatste, was het in West Friesland goed gesteld. Men bezigde hier, in tegenstellingmet Zuid-Holland, bij de volvette kaasbereiding al doeken en persen.De volvette kaasbereiding werd in de 18e eeuw in Holland, speciaal in het Noorderkwartier,ter voorkoming van vervalsing en ter verbetering van de kwaliteit vanhet product, aan strenge voorschriften onderworpen.”Het werk van Dr Boekel besluit met de mededeling dat de netto uitvoerwaardevan zuivelproducten steeds stijgende was en deze dus een hoogst belangrijke postop de actieve handelsbalans uitmaakte. Onze uitstekende zuivelproducten leverdeneen der rijkste bronnen van uitvoer voor ons land. Zij zijn dit tot op heden gebleven.Tot zover enige grepen uit het belangrijke werk van Dr Boekel. Duidelijk blijktdat de kaasproductie een belangrijke factor in het maatschappelijk leven ging worden.Enige gegevens uit dit werk tonen waardering buiten de landbouw voor deze takvan bedrijf, een waardering, die vrij matig was wanneer het de industrie en vooralde Ned. koophandel goed ging, maar die zich keerde tot aandacht wanneer hetland door oorlogen of sterke handelsbelemmeringen in een noodtoestand was geraakt.Dan werden zuivelproducten belangrijk en toonde men bereidheid iets voorde boer te doen.Zoals men ziet, er is heden niets nieuws onder de zon. Dergelijke ervaringen wordenook nu nog wel opgedaan! Het lijkt er op, alsof de boerenstand thans bezig iseen meer vaste plaats in het geheel te gaan innemen. Laat men met deze verwachtingennog altijd wat voorzichtig zijn en attent blijven op wat de geschiedenis bijkerend getij aldoor heeft geleerd.▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl17© Bond van Kaasproducenten