Feiten om te delen - Considerati

7 INVLOED ILLEGAAL AANBOD OP DE LEGALE MARKT‘endogeen’ is. 149 Dit betekent dat er factoren zijn,waarvan sommige niet worden gezien door de onderzoekers,die zowel downloads als verkopen gelijktijdigbeïnvloeden. 150 Deze endogeniteit maakt het lastig omcausale verbanden aan te tonen tussen downloads enstijgende of dalende verkopen. Om het probleem vanendogeniteit te vermijden maken econometristengebruik van diverse technieken. Een methode die inhet empirisch onderzoek naar het downloaden uitillegale bron veel gebruikt is, is het zoeken naar variabelendie wel samenhangen met het downloadgedragmaar niet met het aanschaffen van content (exogenevariabelen). 151 Dergelijke exogene variabelen worden‘instrumenten’ genoemd en kunnen gebruikt wordenom causale relaties aan te tonen. Helaas is het vindenvan goede instrumenten bijzonder lastig. De kritiek dieop veel studies wordt geleverd is dat zij of in het geheelniet instrumenteren, of dat de variabelen die wordengebruikt voor het instrumenteren niet exogeen zijn,waardoor de onderzoeksresultaten invalide zijn.De verschillende manieren waarop economen hundata verzamelen en analyseren en de omgang methet probleem van endogeniteit heeft geleid tot veeltegengestelde conclusies en twisten over gehanteerdemethodologieën, gebruikte data en uitkomsten. Hetis dan ook niet goed mogelijk om de inhoud van deverschillende studies direct te vergelijken, te beoordelenen daaruit definitieve conclusies te trekken. Omdeze reden zullen wij de verschillende studies kortbeschrijven (inhoud, methodologie, gebruikte data,eventuele kritiek) en de belangrijkste conclusies weergeven.152 Hiermee kan vervolgens een beeld wordengeschetst van de huidige status van het wetenschappelijkdiscours.Hieronder bespreken wij de negatieve en positieveeffecten die het downloaden uit illegale bron mogelijkerwijsheeft op de verkoop van legaal aangebodencontent. Wij richten ons op die studies die het meestrelevant zijn. Indicaties hiervoor zijn de gezaghebbendheidvan de studie (welke bijvoorbeeld is af te leidenuit het tijdschrift waarin de studie is gepubliceerd),de publicatiedatum (recentere studies worden relevantergeacht), de mate waarin studies terugkomen inhet maatschappelijk debat en de eventuele kritiek opde studies. Wij beseffen ons dat wij door de gemaakteselectie niet geheel volledig kunnen zijn maar menendat de selectie representatief is voor de literatuur.7.3.1 NEGATIEVE EFFECTENMet name het substitutie effect is uitgebreid onderzochtin de literatuur. De overige twee negatieveeffecten (vraaguitval door sampling en uitstel vankoop) zijn zeer nauw gerelateerd aan substitutie,hetgeen een verklaring kan zijn waarom nagenoeggeen studies specifiek kijken naar deze effecten.7.3.1.1 SUBSTITUTIEDe invloed van het downloaden uit illegale bron op delegale verkopen is met name voor muziek uitgebreidonderzocht. Dit is niet verwonderlijk, nu muziekin MP3 formaat het eerste entertainment productis dat sinds 1999 op grote schaal via p2p netwerkenwerd uitgewisseld. De meeste datasets die gebruiktzijn voor het empirisch onderzoek naar de substitutiedoor downloaden uit illegale bron stammen ook uitde periode 1999-2004. Voor de Nederlandse marktis weinig specifiek onderzoek gedaan, alleen Huygenet al. (2009) en Forrester Research (2009) onderzoekende invloed van het downloaden uit illegalebron op de legale verkopen van muziek in Nederland.Zij komen respectievelijk tot een omzetverlies vanmaximaal 100 miljoen euro per jaar (inclusief BTW)en een omzetverlies van rond de 80 miljoen euro perjaar (inclusief BTW).149Huygen, A., Poort, J., Van Eijk, N. (2009), Ups and downs: Economische en culturele gevolgen van lesharing voor muziek, lm en games,januari 2009, TNO/SEO/IViR, p. 105.150Oberholzer-Gee, F., Strumpf, K. (2009), Filesharing and copyright, Working paper 9-132, Harvard Business School, p. 18.151Oberholzer-Gee, F., Strumpf, K. (2009), Filesharing and copyright, Working paper 9-132, Harvard Business School, p. 18 en Huygen, A., Poort, J.,Van Eijk, N. (2009), Ups and downs: Economische en culturele gevolgen van lesharing voor muziek, lm en games, januari 2009, TNO/SEO/IViR,p. 105.152Dejean, S. (2009), What Can We Learn from Empirical Studies About Piracy?, in: CESifo Economic Studies, 2009, 55 (2), p. 326.65