Feiten om te delen - Considerati

8 MAATSCHAPPELIJKE EFFECTEN VAN HET DOWNLOADEN UIT ILLEGALE BRON8.9 SCHEMATISCHE WEERGAVEOMZETVERSCHUIVINGEN ENOVERDRACHT SURPLUSWanneer wij het bovenstaande overzien dan kunnenwe vaststellen dat op basis van de huidige literatuur hetniet mogelijk is om te bepalen welk deel van de consumentenbestedingenzich autonoom heeft verplaatstals gevolg van directe concurrentie en welk deel zichheeft verplaatst als gevolg van het feit dat de consumentdoor het downloaden uit illegale bron besteedbaarinkomen overhoudt. Wel is het mogelijk om eenschematisch overzicht te geven van de verschuivingen.Wij zullen hierbij de muziekindustrie als uitgangspuntnemen, maar het schema zou evengoed voor films,games en ebooks gemaakt kunnen worden.8.10 TUSSENCONCLUSIEHet bepalen van de economische en maatschappelijkekosten en baten als gevolg van het downloaden uitillegale bron is, evenals het berekenen van de schadedie het downloaden uit illegale bron toebrengt aande entertainmentindustrie, niet eenvoudig. De voornaamstereden hiervoor is gelegen in het feit dat demethoden die gebruikt worden om de kosten en batenvan het downloaden uit illegale bron te berekenengebaseerd zijn op economische modellen die niet goedde complexiteit van de markt voor entertainmentproductenkunnen vangen. Desalniettemin zijn erdiverse studies die meer licht werpen op de positieveen negatieve effecten van het downloaden uit illegalebron voor de economie en maatschappij als geheel.Grofweg kunnen we deze onderzoeken onderscheidenin onderzoeken die zich richten op de directe schadedie het downloaden uit illegale bron toebrengt aan deentertainmentindustrie en in het verlengde daarvande economie als geheel en onderzoeken die zich richtenop de welvaartseffecten van het downloaden uit illegalebron.Uit de studies naar de economische schade die hetdownloaden uit illegale bron toebrengt aan de entertainmentindustriekomt het beeld naar voren dat bijde muziekindustrie de markt voor fysieke dragershet hardst geraakt is en bij de home entertainmentverkopen en de fysieke verhuur. De voor de Nederlandsemarkt meest relevante onderzoeken (die vanHuygen et al. 2009 en Forrester Research 2009) zienenkel op de muziekindustrie en komen tot een schade–in de zin van gederfde omzet- aan de Nederlandsemuziekindustrie van maximaal 100 miljoen euro perjaar inclusief BTW. Gezien het feit dat in 2010 de totaleomzet van de muziekindustrie uit fysieke dragers endigitale downloads 218,1 miljoen euro inclusief BTWbedroeg, is dit een aanzienlijk deel.De schade voor de industrie is primair het gevolg vanhet substitutie effect. Deze substitutie ondermijnt decapaciteit van de entertainmentindustrie om de investeringendie zijn gemaakt in een entertainmentproductterug te verdienen. De hoge initiële kosten diegemoeid zijn met het produceren en vermarkten vaneen entertainmentproduct moet de industrie terugverdienenvia de verkoop van het entertainmentproductaan consumenten. Wanneer deze consumentenhet product niet kopen, maar gratis downloaden uitillegale bron, verliest de industrie verdiencapaciteitdie nodig is om de investeringen terug te verdienen.Schade aan de industrie (in de zin van omzetderving)ontstaat dus primair wanneer consumenten die koopkrachtigen koopbereid zijn, desondanks kiezen vooreen gratis kopie uit illegale bron.Tegenover de directe schade voor de creatieve industrie(en daarmee de economie) staat een toename in ‘nut’van de consument. Consumenten ontlenen plezier (ineconomische termen nut) aan de producten die doorhen uit illegale bron zijn gedownload. Huygen et al.(2009) schatten het consumentensurplus dat ontstaatals gevolg van het downloaden uit illegale bron op200 miljoen euro per jaar (voor de muziekmarkt).Wanneer wij op basis van een micro-economischemaatschappelijke kosten-baten analyse de schade vande muziekindustrie als gevolg van het downloaden uitillegale bron afzetten tegen de toename van het consumentensurplus,dan zien wij dat op basis van de cijfersvan Huygen et al. (2009) er sprake is van een positiefnetto welvaartseffect van 100 miljoen euro per jaar.103