MAART 200724MANAGEMENTDOSSIERTPM biedt kansen om verliezen te elim<strong>in</strong>eren, maar ook te <strong>voor</strong>komenPijler 2: Planmatig onderhoud en pijler 3:Early Equipment and Product ManagementDaar waar TPM wordt toegepast is het doel onder andere hetelim<strong>in</strong>eren van verliezen, waarbij tevens wordt vastgehoudenaan het hoogst haalbare kwaliteitsniveau. Dat wordt bereikt metpijler 1: Autonoom onderhoud en pijler 2: Planmatig onderhoud.Maar zou het niet nog beter zijn als er werd gewerkt aan het<strong>voor</strong>komen van verliezen? Dat kan als meer aandacht wordtbesteed aan het ontwerp en de ontwikkel<strong>in</strong>g van mach<strong>in</strong>es enapparatuur, waardoor er direct vanaf de start een hogere effectiviteitwordt bereikt. Daar is pijler 3: Early Equipment andProduct Management’ <strong>voor</strong>. Ja, ook ‘Product’, want door bij hetontwerp van producten al reken<strong>in</strong>g te houden met een efficiënteproductie en assemblage kan veel tijd worden bespaard.Pijler 2: PlanmatigonderhoudAutonoom onderhoud hebbenwe gehad. Op naar pijler 2:Planmatig onderhoud. De wensvan iedere producent is het hebbenvan stor<strong>in</strong>gsvrije mach<strong>in</strong>es,die uitsluitend ‘zero defects’producten maken, waarbij deklant honderd procent tevredenis. Een utopie? Dit lukt <strong>in</strong> iedergeval niet als er geen effectiefen efficiënt onderhoud wordtgepleegd.Onderhoud kan <strong>in</strong> vier groepenvan soorten onderhoud wordenverdeeld, te weten: preventiefonderhoud, onderhoud <strong>in</strong> gevalvan stor<strong>in</strong>gen, correctief onderhouden onderhoudspreventie.Met planmatig onderhoud gaanwe over van reactief onderhoudnaar proactief onderhoud,waarbij een getra<strong>in</strong>de staf vanonderhoudstechnici wordt <strong>in</strong>gezet<strong>voor</strong> de ondersteun<strong>in</strong>g vantra<strong>in</strong><strong>in</strong>g aan operators, zodatdeze hun apparatuur beter kunnenonderhouden.Stor<strong>in</strong>gen moeten<strong>voor</strong>spelbaar zijnDe toepasbaarheid of het z<strong>in</strong>volzijn van planmatig onderhoud isafhankelijk van of de stor<strong>in</strong>gen<strong>voor</strong>spelbaar zijn en van dewijze waarop het proces, dattot een stor<strong>in</strong>g leidt, verloopt.Pas als de kans op een stor<strong>in</strong>gtoeneemt tijdens het gebruik isplanmatig onderhoud z<strong>in</strong>vol.Juist omdat planmatig onderhoudgoed is te <strong>voor</strong>zien, te<strong>voor</strong>spellen en te plannen, kanhet ook worden beschreven,wat we doen <strong>in</strong> de vorm vanstandaarden. Elke standaardis <strong>voor</strong>zien van een checklist.Hierop worden belangrijkegegevens zoals meetwaarden,geconstateerde afwijk<strong>in</strong>gen endergelijke genoteerd. Tijdensde levensduur van een mach<strong>in</strong>eof apparatuur zal het planmatigonderhoudsplan regelmatigmoeten worden aangepast.Bijstell<strong>in</strong>gen worden gedaanop basis van conclusies uit oorzaakanalyses,maar ook doorveranderend stor<strong>in</strong>gsgedrag engewijzigde gebruiksomstandigheden.Stambestand PlanmatigOnderhoud (SPO)Voor het uitvoeren van planmatigonderhoud wordt eenonderhoudsboekje gebruikt,<strong>in</strong> feite een verzamel<strong>in</strong>g vanonderhouds<strong>voor</strong>schriften, diewe Stambestand PlanmatigOnderhoud noemen. Hier<strong>in</strong>Overeenkomsten en verschillentussen TPM en TQMAls je bekijkt wat TPM <strong>in</strong>houdt zou je kunnen denken dat het wel erg sterk lijkt op Total QualityManagement (TQM). Er zijn <strong>in</strong>derdaad overeenkomsten, maar er zijn ook verschillen. Overeenkomstenzijn punten als:1. Zowel <strong>in</strong> TPM als <strong>in</strong> TQM is on<strong>voor</strong>waardelijke commitment ten aanzien van het programmavereist door de directie en hoger management.2. Medewerkers moeten geautoriseerd zijn om correctieve acties te ondernemen.3. Net als TQM is TPM een <strong>voor</strong>tdurend proces en beide programma’s hebben ten m<strong>in</strong>ste een jaarnodig om geïmplementeerd te raken.4. Tevens is het <strong>in</strong> beide programma’s een must dat medewerkers zich verantwoordelijk voelen<strong>voor</strong> hun prestaties en sterk betrokken zijn bij het bedrijf.Er zijn ook verschillen tussen TPM en TQM:1. Kijkend naar het onderwerp van het programma gaat het bij TQM om de kwaliteit (output ende resultaten) en bij TPM om de apparatuur (<strong>in</strong>put en oorzaak).2. Om het doel te bereiken is de meest belangrijke aanpak bij TQM het systematiseren van hetmanagement. Dit is software georiënteerd. Bij TPM is de participatie van de medewerkers hetmeest belangrijk en hier betreft het de hardware.3. Het beoogde doel bij TQM is kwaliteit <strong>voor</strong> PPM en bij TPM de elim<strong>in</strong>atie van verliezen enverspill<strong>in</strong>gen.staan de beschrijv<strong>in</strong>gen van de<strong>in</strong>houd van de werkzaamhedenvermeld, maar ook de bepal<strong>in</strong>gwanneer en <strong>in</strong> welke comb<strong>in</strong>atiede werkzaamheden dienen teworden uitgevoerd.Beurten en looproutesPlanmatig uit te voeren onderhouds<strong>voor</strong>schriftenkunnenworden gecomb<strong>in</strong>eerd tot eenbeurt (heeft betrekk<strong>in</strong>g op ééntoestel) of een looproute (kanbetrekk<strong>in</strong>g hebben op toestellenuit verschillende objecten). Beidenzijn gekoppeld aan concretemach<strong>in</strong>es. Onderhouds<strong>voor</strong>schriftenzijn primair gekoppeldaan types.Beurten en looproutes worden‘getriggerd’, dit gebeurt op basisvan het planmatig onderhoudsplan.De trigger<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>dt plaatsbij overschrijd<strong>in</strong>g van zekerewaarden van bepaalde meetpunten.Deze waarden wordenvergeleken met van tevorenvastgelegde normen.Pijler 3: Early Equipmentand ProductManagementMet <strong>in</strong> het achterhoofd dat<strong>voor</strong>komen beter is dan genezen,is het wijs om al <strong>in</strong> hetontwerp en bij het bouwen vande mach<strong>in</strong>es en apparatuurreken<strong>in</strong>g te houden met een optimaleeffectiviteit van de <strong>in</strong>stallaties.Vanaf kostenbereken<strong>in</strong>gtot productontwikkel<strong>in</strong>g en alleandere zaken, die uite<strong>in</strong>delijkbijdragen aan een hogere effectiviteit.De doelen die worden nagestreefdb<strong>in</strong>nen Early Equipmentand Product Management zijn:a. het opleveren van mach<strong>in</strong>esen apparatuur, die direct eenzeer grote <strong>in</strong>itiële effectiviteithebben (80% of meer) enwaar<strong>voor</strong> ook standaarden<strong>voor</strong> autonoom en planmatigonderhoud zijn geschreven; en— om planmatig onderhoud tekunnen plegen moeten stor<strong>in</strong>gen<strong>voor</strong>spelbaar zijn, dus —
MAART 200725MANAGEMENTDOSSIERb. een vorm van beheers<strong>in</strong>g vanhet ontwerp- en bouwproces,waardoor zaken als kwaliteit,levensduurkosten, flexibiliteitvan het productieproces, (goedkope)productie-automatiser<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>tr<strong>in</strong>sieke veiligheid van hetproductieproces <strong>voor</strong>spelbaaren beheersbaar zijn.Informatiestromenoptimaal gebruikenHet ontwerpproces bepaalt<strong>voor</strong> een groot deel de <strong>in</strong>stallatie-effectiviteiten de<strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g <strong>voor</strong> noodzakelijkonderhoud. Het is daarombelangrijk dat alle relevante<strong>in</strong>formatie wordt verzameld,beheerst en <strong>in</strong>gezet. Het totaleproces kan worden <strong>in</strong>gedeeld<strong>in</strong> drie fasen; vanaf het ideeloopt het naar de ontwerpfase,daarna naar de bouwfase enals laatste naar de gebruiksfase.Tijdens de ontwerpfaseworden de standaarden opgesteld<strong>voor</strong> zowel de kosten alshet ontwerp. Door kennis enervar<strong>in</strong>g ondersteund wordengedurende het totale ontwikkel<strong>in</strong>gsprocesde operationeleen onderhoudsstandaarden geformuleerd.Deze worden directna de bouwfase en bij destart van de gebruiksfase alsonderhouds- en gebruiksstandaardenmeegeleverd, ter ondersteun<strong>in</strong>gvan het autonoomen planmatig onderhoud. Deervar<strong>in</strong>g en kennis, die doorhet gebruik en onderhoud vande <strong>in</strong>stallatie worden opgedaan,kunnen worden gebruiktbij het opstellen van ontwerpeneconomische standaarden,die weer worden <strong>in</strong>gezet bij deontwerpfase van een nieuwe ofte modificeren <strong>in</strong>stallatie.Pijler 3 ook <strong>voor</strong>productenPijler 3 geldt <strong>voor</strong> <strong>in</strong>stallaties,maar <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe ook <strong>voor</strong>producten: wat is de meest effectieveen efficiënte manierom producten te maken. Ookhier hebben we alle relevanteS.M.E.D. S<strong>in</strong>gle M<strong>in</strong>uteExchange of DieEén van de mogelijkheden tot het reduceren van verliezen b<strong>in</strong>neneen productie-omgev<strong>in</strong>g is het verkorten van de omsteltijd.Dit wordt de S.M.E.D. ofwel de S<strong>in</strong>gle M<strong>in</strong>ute Exchangeof Die genoemd. Het pr<strong>in</strong>cipe van S.M.E.D., wat ook wordttoegepast b<strong>in</strong>nen TPM, is het vastleggen hoe een omstell<strong>in</strong>gzo efficiënt mogelijk kan worden uitgevoerd. Dit gebeurt middelsvideo-opnamen van een omstell<strong>in</strong>g bij een mach<strong>in</strong>e, diede grootste bottleneck <strong>in</strong> de keten vormt. Naar aanleid<strong>in</strong>g vandeze <strong>in</strong>formatie wordt vastgelegd wat er off-l<strong>in</strong>e, tijdens hetdraaien van de mach<strong>in</strong>e kan worden gedaan en daarnaast wordende overgebleven activiteiten <strong>voor</strong> het omstellen gem<strong>in</strong>imaliseerd.Dit alles leidt tot een fl<strong>in</strong>ke verkort<strong>in</strong>g van de stilstandvan de mach<strong>in</strong>e vanwege het omstellen. Ofwel het resultaatis een verbeterde beschikbaarheid van de mach<strong>in</strong>e, wat eenpositief effect heeft op de hele productieketen en een reductiebetekent van de omstelkosten.<strong>in</strong>formatie nodig, welke wekunnen beheersen en <strong>in</strong>zetten.Als we een product(deel)kunnen maken dat kwalitatiefen functioneel gelijk is aan eeneerder model, maar waarbij bij<strong>voor</strong>beeldéén assemblagegangbepaald <strong>in</strong>strument hanterenis mooi, maar z<strong>in</strong>loos als datgereedschap er vervolgens nietblijkt te zijn. Hetzelfde geldtonverkort <strong>voor</strong> het materiaal.Verder dienen ook de methodescont<strong>in</strong>u te worden beoordeeld.Is de beste methodenog altijd goed genoeg? Is er<strong>in</strong>middels niet al een beteremethode?De mooiste manier van hetbeheersen van de kwaliteit<strong>in</strong> het proces is te zorgen dathet proces ‘foolproof’ wordt.Failsafe wordt het ook vaakgenoemd. Het houdt <strong>in</strong> dathet proces zodanig is <strong>in</strong>gerichtdat het verloop niet anderskan dan op die ene, door onsverkozen manier. Een <strong>voor</strong>beelddaarvan zijn bepaaldestekkers die zo zijn gemaaktdat ze enkel en alleen <strong>in</strong> dejuiste contactdoos passen.Maar de allermooiste maniervan kwaliteitsbeheers<strong>in</strong>g geeftTon Aerdts van Blom Consulm<strong>in</strong>derwordt vereist, kan dit opjaarbasis vele bespar<strong>in</strong>gen opleveren.Niet alleen <strong>in</strong> personelewerkuren, maar ook <strong>in</strong> slijtagevan de <strong>in</strong>stallatie, de <strong>in</strong>stallatiebezett<strong>in</strong>g,de kans op foutenenzo<strong>voor</strong>t.Pijlers 4 tot en met 8 zorgen <strong>voor</strong> de juiste ondersteun<strong>in</strong>gDe tempel van TPM is pas sterk alsalle dragers goed functionerenDe kett<strong>in</strong>g is zo sterk als de zwakste schakel. Ook de tempel vanTPM zal aan het wankelen raken als niet alle pijlers optimaal hunbijdrage leveren. De pijlers 4 tot en met 8 zorgen <strong>voor</strong> de juisteondersteun<strong>in</strong>g van de andere pijlers. We nemen ze kort door.Pijler 4: Opleid<strong>in</strong>g entra<strong>in</strong><strong>in</strong>gWillen mensen goed kunnenfunctioneren hebben zij kennisvan zaken nodig. Opleid<strong>in</strong>gen tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g als pijler is danook een vanzelfsprekendezaak. Technische opleid<strong>in</strong>gten aanzien van de <strong>in</strong>stallaties,maar ook tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g <strong>in</strong> timemanagement, <strong>in</strong> veiligheid enzo<strong>voor</strong>t.Wil je het optimale uitde medewerkers halen heb jestructuren nodig om de juistevaardigheden en competentiesbij hen aan te brengen of naarboven te halen.Pijler 5: Cont<strong>in</strong>uverbeterenEén van de belangrijkste pr<strong>in</strong>cipesvan TPM is cont<strong>in</strong>u verbeteren.Hierbij gaat het omcreativiteit, motivatie, kennisen kunde van de medewerkers,hun constante <strong>in</strong>zet hiervan ende wil om te verbeteren. Daartoezal de ondernem<strong>in</strong>g tijd,ruimte en middelen beschikbaarmoeten stellen.De laatste drie pijlers zijn:6. <strong>Kwaliteit</strong>sbeheers<strong>in</strong>g;7. TPM Office; en8. Veiligheid en milieu.Pijler 6: <strong>Kwaliteit</strong>sbeheers<strong>in</strong>gOp pag<strong>in</strong>a 20 is ten aanzienvan kwaliteitsbeheers<strong>in</strong>g algesteld dat onder kwaliteitsbeheers<strong>in</strong>gverstaan wordt hetvoldoen aan alle kwaliteitseisenvanaf <strong>in</strong>put tot en met output.In eerste <strong>in</strong>stantie denktmen dan aan borg<strong>in</strong>g. En wemoeten toegeven dat borg<strong>in</strong>gdaar een belangrijk aspect vanis. Maar het gaat om meer danborg<strong>in</strong>g. Het gaat ook om hetgeheel aan condities waarmeede vier M’s (mensen, middelen,materialen, methodes) temaken hebben.We moeten zorgen dat demensen, de medewerkers <strong>in</strong>staat worden gesteld en gemotiveerdworden om zo te handelenals uit de eerdere stappenals wenselijk naar vorenis gekomen. Daar hebben wedan te maken met zaken alsopleid<strong>in</strong>g, tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, maar <strong>voor</strong>alook feedback. Feedback iséén van de belangrijkste hulpmiddelenom gewijzigd gedragte verankeren.Vanzelfsprekend dienen ookde juiste middelen aanwezigte zijn. Van mensen verlangendat ze <strong>voor</strong> een taak een