MENSEN IN WORDING Theologische, ethische en pastorale ...

dat daar een aanwijsbare oorzaak voor bestaat. Ook is aandacht nodig wanneer doormeningen en oordelen van anderen de eigen verantwoordelijkheid van de betrokkenen in hetgedrang dreigt te komen. Het is immers niet denkbeeldig dat mensen zich door druk vanbuitenaf gedwongen voelen tot het nemen van stappen, die men zelf liever niet zou nemen, enwaar men achteraf geen vrede mee heeft. Een belangrijke taak voor een pastor ligt daarom inhet bewustmaken van datgene, wat de partners zèlf willen.Het komen tot een eigen beslissing staat in de christelijke gemeente nooit los van derelatie, die iedere betrokkene persoonlijk tot God heeft. Bij de gesprekken kan gebed daaromeen troostrijke functie hebben in het omgaan met moeilijke situaties en helderheid en krachtverschaffen bij het nemen van verstrekkende beslissingen. Ook zij gewezen op de belangrijkebetekenis die gebed kan hebben als "vragen": het vragen om een oplossing. Van de pastor zaler daarom ook in dit opzicht een stimulans mogen uitgaan. Ook verdient het zeer deaanbeveling om de hier geschetste problemen in de context van de prediking aan de orde testellen: hier is het immers waar individu en gemeenschap, God en mens, menselijkewerkelijkheid en goddelijk woord het meest uitgesproken met elkaar in verband gebrachtkunnen worden.Een laatste opmerking betreft de verantwoordelijkheid van de kerkelijke gemeenschap.Het krijgen van kinderen ontleent een diepe betekenis aan het feit dat men daardooreen gemeenschap helpt opbouwen en verder voeren: de familie, de kerk, de wereld. Ontstaanbij het krijgen van kinderen problemen, dan is dit omgekeerd een zaak die de helegemeenschap aangaat, en niet alleen van de pastor. Deze pastorale taak zou bovendien nietpas op het punt moeten beginnen, waarbij sprake is van een acute pastorale crisissituatie.Alleen door onderlinge betrokkenheid van gemeenteleden op elkaar kan voorkomen wordendat nood pas wordt onderkend wanneer we echt kunnen spreken van een crisis. In degemeente moet getracht worden een onderling klimaat te scheppen, waarin kinderloosheidniet extra wordt belast door onbespreekbaarheid. Voorts mag in het leven van de kerkelijkegemeente duidelijk zijn dat het hebben van kinderen geen zaak is van één gezin, maar eenvreugd is van de hele gemeenschap. Juist ouders, die kinderen als een gave van God zien,kunnen anderen laten delen in hun ouderschap.7.3 Pastoraat bij blijvende kinderloosheidEen aantal mensen zullen ervoor kiezen om met behulp van de nieuwe technieken te trachtende kinderloosheid op te heffen. Als dit uiteindelijk ook geen oplossing blijkt te bieden breekteen bijzonder moeilijke fase aan: dromen lijken definitief in duigen te zijn gevallen, enmensen moeten beginnen aan een volledige heroriëntering op hun toekomst. Mogelijk kunnenwij de gevoelens, die na een bericht van constatering van blijvende kinderloosheid opkomen,het beste vergelijken met gevoelens die een rol spelen bij rouwverwerking.Dat betekent dat wie te horen krijgen, dat zij geen kinderen kunnen krijgen, zullenmoeten klaarkomen met veelomvattende gevoelens: schuldgevoelens, gevoelens van falen,van jaloezie, van door God verlaten te zijn of het slachtoffer te zijn geworden van een wredespeling der natuur. Juist in een tijd, waarin zo vele van onze wensen met behulp vanmenselijke inzet kunnen worden vervuld, zal de constatering dat aan kinderloosheid niets is tedoen een gevoel van grote machteloosheid teweeg kunnen brengen. Menselijk inzicht schietjuist dan vaak tekort om het waarom en het waartoe van situaties in te schatten.Het gaat er dan om, een zuivering aan te brengen tussen legitieme en illegitiemegevoelens t.a.v. kwaad en leed. Gewezen mag worden op het onbijbelse van de gedachte datkinderloosheid een straf is, of een uiting van goddelijke willekeur. Mensen zullen zich alsgevolg van deze opvattingen over God op alle fronten onzeker voelen. Maar evenmin gaat het