MENSEN IN WORDING Theologische, ethische en pastorale ...

aan te brengen. Vertrekpunt is niet de tweeheid maar de eenheid van de mens.Als reactie op het dualistisch mensbeeld kregen we te maken met een visie, waarinde nadruk werd gelegd op de biologische kenmerken van de mens. Wat afstandelijk gezegd:de mens kan beschouwd worden als een uiterst ingewikkeld organisme dat doorgaansverbazende bewustzijnsverschijnselen vertoont en een ongelooflijk gecoördineerd gedrag. Hetgevaar van deze visie is dat de mens gereduceerd wordt tot de som van zijn biologische engenetische kenmerken. In deze visie is een beginnend mensenleven ook "niet meer dan" eenklompje cellen die zich "willen" delen. Vanuit het geloof belijden we evenwel dat er bij eenmens meer aan de hand is: de mens is schepsel van God en wordt geroepen om beeld van Godte zijn. Hij is wie hij is omdat zijn bestaan rust in Gods welbehagen.Er is dus iets bijzonders aan de mens in vergelijking met de overige schepping, maarwe kunnen dat bijzondere niet "localiseren" in de ziel. Hij is een geheel, van wie hetbijzondere veeleer ligt in zijn relaties: zijn relatie tot God en zijn medemensen. Het is God,die hem tot aanzijn roept en zich over hem ontfermt. In de christelijke traditie wordt hetontstaan van een nieuw mens gezien als bekroning op een relatie van liefde en trouw vantwee mensen. Dankzij anderen kan een mens zijn identiteit ontwikkelen en met hen samenzoekt hij naar de zin en waarde van zijn bestaan. Het is van belang dit "geestelijke" aspectvast te houden, m.n. daar waar in de contekst van wetenschap en techniek een reductie dreigt.Als een anti-dualistisch denken zou uitlopen op een versimpeld materialistisch mensbeeldkomen we van de regen in de drup."Er is meer tussen hemel en aarde...."! Er zijn dus andere gezichtspunten dan hetdualistische en het natuurwetenschappelijke, hoe belangrijk zij op zich ook mogen zijn.Misschien mag het wat ouderwets gezegd worden: wij mogen de geestelijke kant van hetbestaan niet uit het oog verliezen: Schoonheid, humor, normen, waarden, geloof, hoop, liefde,godsdienst..., zaken, die slechts tot bloei komen in de relationaliteit van de mens tot God enzijn medemensen. Het gaat om dezelfde werkelijkheid als die waar de natuurwetenschappenmee bezig zijn, alleen bekeken vanuit een ander perspectief. Dat maakt het leven de moeitewaard!4 De status van het menselijk embryo.aVraagstellingBij alle door ons behandelde technieken is op de één of andere manier de status van hetembryo in het geding. Wat doen wij met eventuele overtollige pre-embryo's bij reageerbuisbevruchting:vernietigen of beschikbaar stellen voor wetenschappelijke en therapeutischedoeleinden? Bewaren voor donatie aan eventuele andere ouders? Mogen wij pre-embryo'sdoen ontstaan gericht op andere doeleinden dan een zwangerschap? Vroeg of laat kunnen weniet meer heen om de vraag: wat is de status van het menselijk embryo?De meeste mensen zijn ervan doordrongen dat menselijk leven beschermwaardig is.Hoewel we dit beamen, biedt dit ons om twee redenen toch onvoldoende houvast voor depraktijk. Ten eerste moet de term "beschermwaardig" nog worden toegelicht. Sommigengebruiken haar immers synoniem met "onaantastbaar", anderen zien onaantastbaarheid liggenaan het eind van een oplopende lijn van beschermwaardigheid. In dit rapport zullen wij determ "beschermwaardig" steeds in de laatste zin gebruiken. In deze terminologie zal alleen determ "absolute beschermwaardigheid" overeenkomen met "onaantastbaarheid". Ook willenwe duidelijk stellen dat "beschermwaardigheid" wat ons betreft niet hetzelfde is als"waardigheid". Met het eerste geven wij een normatieve aanduiding voor ons handelen, metde laatste term gaan we onnodig veel verder, doordat we ons uitspreken over de waarde van