Download PDF - randkrant

kernvernieuwingOverijse© PB22© FC28©FC26© FC3204Het verdict van de kiezersIn de meeste van de dertien randgemeentenis N-VA de grote winnaar,al boeken hier en daar ook anderepartijen een opmerkelijke winst.Opvallend is dat in zes van detwaalf randgemeenten waar al eencoalitie is gevormd de meerderheidzeer nipt is. In de zes faciliteitengemeentenverandert er weinig,FRuitgezonderd in Wemmel.10Acteur Paul Ricour akaPolycarpus TackPolycarpus ‘Pol’ Tack, bekend vande jeugdseries op televisie zoalsDe Opkopers, Merlina, Postbus X enInterflix, staat onuitwisbaar in hetgeheugen van de meeste Vlaamsetwintigers en dertigers gegrift. Nuis de man uit Groot-Bijgaarden producervan het theatergezelschapCour &ENJardin.12Karel van LorreinenherleeftDit najaar kan je in Tervuren nietlangs Karel van Lorreinen heen.De gemeente en de heemkundigekring Sint-Hubertus zetteneen groot evenement op touwom de 300e verjaardag van delandvoogd uit de 18e eeuw tevieren, moest hij nog levenDEtenminste.colofonRandKrant verschijnt maandelijks op 188.000 exemplaren voor de inwoners van de Vlaamse Rand rond Brussel. Het is een uitgave van de VlaamseGemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant | Realisatie vzw ‘de Rand’ | Hoofdredactie Geert Selleslach | Eindredactie en coördinatie Ingrid Laporte |Vormgeving Jansen & Janssen, Gent | Fotografie Filip Claessens en David Legrève | Druk Roularta, Roeselare | Redactieadres Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel,tel 02 767 57 89, e-mail randkrant@derand.be, website www.derand.be | Verantwoordelijke uitgever Jan de Bock, Departement Diensten voor AlgemeenRegeringsbeleid, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel | uit in de Rand wordt gerealiseerd met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant en deVlaamse Gemeenschap.02 deketting06 vanassetotzaventem09 mijngedacht16 bouwwerk24 opstap25 dekijker26 natuurlijk29 kwestievansmaak30 lostinderand32 gemengdegevoelens3

Het verdict van deIn de meeste van de dertien randgemeenten is N-VA degrote winnaar, al boeken hier en daar ook andere partijeneen opmerkelijke winst. Opvallend is dat in zes van de twaalfrandgemeenten waar al een coalitie is gevormd de meerderheidzeer nipt is. In de zes faciliteitengemeenten veranderter weinig aan de machtsverhoudingen, uitgezonderdin Wemmel.tekst Luc Vanheerentals • foto Filip ClaessensIn Linkebeek behaalt de lijst van waarnemendburgemeester Damien Thiéry 79,1 procent(+19,3) van de stemmen, maar in 2006 kwamer ook nog een tweetalige lijst op. De Nederlandstaligeformatie Prolink behaalt 20,9 procent(+4,8), maar deze stemmenwinst vertaaltzich niet in een schepenzetel. In Sint-Genesius-Rodekrijgt de Vlaamse eenheidslijst Respect34,47 procent van de stemmen. De lichtestijging met 0,2 procent is onvoldoende vooreen tweede Vlaamse schepenzetel. LijsttrekkerGeertrui Windels, mevrouw Herman VanRompuy, wordt schepen in de plaats van AnneSobrie. Pierre Rolin, broer van uittredend burgemeesterMyriam Rolin, wordt er voorgedragenals nieuwe burgemeester.Tot slot is er Wemmel waar oud-burgemeesterMarcel Van Langenhove (onafhankelijke) enschepen Monique Van der Straeten (Open Vld)overstapte van de Lijst van de Burgemeester(LVB) van Chris Andries naar de eenheidslijstWEMMEL. De Franstalige eenheidslijst IntérêtsCommunaux vervoegde dan weer de LVB. ZowelWEMMEL als LVB behalen 12 zetels, het UF 1 zetel.WEMMEL behaalt een tweede schepenzetel.Een onverwacht sterk resultaat voor de lijstWEMMEL, maar ook een echte patstelling. Opdit ogenblik is er over een mogelijke coalitie nogniets bekend. In het OCMW – die in faciliteitengemeentenapart wordt verkozen – haalt de lijstWEMMEL de meerderheid.Eerst een overzicht van de toestand inde zes faciliteitengemeenten, waarde schepenen rechtstreeks wordenaangeduid. Samengevat: in vijf vande zes blijft de situatie vrijwel ongewijzigd,uitgezonderd in Wemmel. Daar haalt de eenheidslijstWEMMEL een tweede zetel in hetschepencollege. In Kraainem verliezen zowelde Nederlandstalige als Franstalige eenheidslijsttwee zetels aan de nieuwe tweetalige lijstKraainem Unie. Het Franstalige Union behaalt16 zetels op 23 en alle mandaten in hetschepencollege. Lijsttrekker Veronique Caprasse(FDF) wordt voorgedragen als burgemeester.Dat was vorig jaar ook al het geval,maar toen weigerde Vlaams minister GeertBourgeois (N-VA) haar te benoemen omdat zeniet wilde beloven de taalwetten te respecteren.Vraag is of dit nu anders zal zijn?In Wezembeek-Oppem vergroot deFranstalige lijst LB-Union zijn meerderheidmet één zetel tot 19 op 23. Waarnemendburgemeester François van Hoobrouckd’Aspre (MR) wil dat nog één jaar blijven, totzijn 80e verjaardag, waarna hij zal wordenopgevolgd door partijgenoot Frédéric Petit,sinds 2007 schepen. In Drogenbos behaaltde tweetalige lijst Drogenbos Plus-LB vanburgemeester Alexis Calmeyn met 63,5 procent(+16,9) van de stemmen opnieuw eenvolstrekte meerderheid. De Nederlandstaligelijst Accent kwam niet meer op. HetFranstalige UF behaalt 36,5 procent (-5,2)maar behoudt een schepenzetel.De dertien randgemeentenIn de meeste van de dertien overige randgemeentenis N-VA de grote winnaar, al boekenhier en daar ook andere partijen een opmerkelijkewinst. In Hoeilaart bijvoorbeeld behaaltOpen Vld een volstrekte meerderheid van12 zetels (+4) op 21. Ook in Vilvoorde dikt sp.a-Groen haar zetelaantal met 4 eenheden aan tot10. N-VA behaalt percentages van 16 (Vilvoorde)tot 26,4 (Sint-Pieters-Leeuw en Asse). Enkel inHoeilaart, waar de partij opkwam in kartel metCD&V, verliest N-VA. Het kartel haalt er zes zetels,een verlies van drie. Omdat de N-VA in 2006in alle gemeenten kartel vormde met CD&Vmaakte ze – vaak onzichtbaar – tijdens vorigelegislatuur reeds deel uit van coalities waarinook CD&V participeerde. Op 14 oktober haalt4

Oplaadpuntvoor auto en fiets© dlVILVOORDE Op de Grote Markt in Vilvoordehebben Eandis en het stadsbestuurhet eerste oplaadeilandvoor elektrische wagens en fietsengeopend. Voor Vilvoorde moet diteen opstap zijn naar meer duurzamemobiliteit. ‘Dit is een belangrijkeprincipiële stap naar een stadmet minder mobiliteitsproblemen’,zegt burgemeester Marc Van Asch(CD&V). ‘Mobiliteit is ongetwijfeldeen van de grootste uitdagingenvan onze stad en dit project kan eenantwoord bieden op de groeiendeverkeersdruk.’ Vilvoorde is een vande 71 locaties in Vlaanderen waaroplaadpunten worden geplaatst.Eandis verwacht tegen 2020 in Vlaanderen85.000 elektrische wagens opde weg. Automobilisten kunnen inVilvoorde kiezen uit een stopcontactvoor elektrische wagens of eenoplaadpaal voor fietsen en scooters.In een straal van 50 meter rond hetoplaadeiland kunnen Telenet-klantenvia een zogenaamde hotspotgratis op het internet surfen of hunmails bekijken. • tdArmen aan het woordVILVOORDE ‘(W)arm-kracht… armenaan het woord’, een Vilvoordse verenigingwaar mensen met en zonderarmoede-ervaring elkaar ontmoeten,is sinds twee jaar actief en treedt indecember naar buiten met een heleresem activiteiten. ‘Onze bedoeling isdat dankzij onze vereniging mensenmet en zonder armoede-ervaring mekaarleren kennen, ondersteunen envan mekaar leren’, vertelt coördinatorLuk Hollebecq. ‘Economische crisissenkunnen iedereen treffen. Niemand isonkwetsbaar en als samenleving hebbenwe eigenlijk maar één verweeren dat is solidariteit.’ Iedere tweedemaandag van de maand van 18.15 tot20.15 uur houdt de vereniging een bijeenkomstin Dienstencentrum Pallieterin de Parkstraat in Vilvoorde. ‘Westaan op 8 december in de voormiddagook op de markt in Vilvoorde met deactie ‘Soep op de stoep’ en op 24 decemberorganiseren we een kerstfeestjein Dienstencentrum Pallieter.’ • tdiMeer informatie over de vereniging‘(W) arm-kracht… armen aan het woord’en de activiteiten vind je opwww.warmkracht.be©fc8.200 m 2 , goed voor een investeringvan 20 miljoen euro, enop termijn honderd nieuwe arbeidsplaatsen. De politieschoolvan het PIVO in Relegem heefteen recruteringsdag gehoudenomdat het vooral in de regioHalle-Vilvoorde moeilijk blijft omnieuwe kandidaat-politiemensenuit eigen streek aan te trekken. De politiezone Vilvoorde-Machelen (VIMA) heeft nu ookeen kantoor in de Vilvoordse wijkFaubourg. Daarmee heeft VIMAin elke grote wijk een kantoor. De VlaamseRegering en devervoersmaatschappijDe LijnBrabant. Een daarvan wordt eenringtram, een tramlijn die hettraject van de grote ringvolgt en Jette, de Heizel,Vilvoorde, de luchthaven,Kraainem enTervuren zou aandoen. Anderstalige inwijkelingendie aankomenin Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw, Halle, Liede-denken eraanom vier tramlijnenaan te leggen in Vlaamskerkeen Asse kunnen voortaanrekenen op een inburgeringscoachmet wie ze regelmatigop stap gaan om zo hun Nederlandste oefenen. De wekelijkseboerenmarkt in Dilbeekbestaat dertig jaar. Het Huisvan het Nederlands Brusselheeft een digitaal lessenpakketNederlands samengesteldwaarmee het personeel van de8

mijngedachtiFatima Ualgasi is een geboren en getogenVilvoordse met internationale roots,literaire ambities en diverse blogs. VoorRandKrant schrijft zij afwisselend met TomSerkeyn, Joris Hintjens, en Dirk Volckaertsde column mijngedacht.BinokkelDILBEEK / STROMBEEK Het Dilbeeksecultuurcentrum Westranden cultuurcentrum Strombeeklanceren het project ‘Binokkel’. Decentra werken daarvoor samenmet theaterrecensente en Rand-Krant-medewerkster Ines Minten.De naam van het project verwijstnaar een ‘binocle’, een theaterkijkerdankzij dewelke je een voorstellingvan dichterbij kunt zien. ‘MetBinokkel willen we mensen de kansbieden om intensiever een theatervoorstellingte beleven’, legt InesMinten uit. ‘We kiezen vier voorstellingenuit, twee in Dilbeek entwee in Strombeek, en na die voorstellingenpraten we na over onzekijkervaringen. Het gaat er op eenerg informele manier aan toe. Hetis zeker niet de bedoeling dat menseniets voorbereiden of een exposégeven. Het is gewoon een toffe eninteressante babbel achteraf, waarbijik wat begeleiding geef.’ • tdiMeer informatie over het Binokkelprojectin CC Westrand Dilbeek enCC Strombeek vind je opwww.westrand.be ofwww.ccstrombeek.beBrusselse ziekenhuizen aan deslag kan. Het Spoelberchpleinin Machelen wordt volgendjaar grondig heraangelegd. Hetplein wordt opengetrokken enstorende elementen zoals de tvcabine,de gsm-mast, de glasbollenen de oude bomen wordenverwijderd. In Diegem zijngelijkaardige plannen opgevatvoor de Schetswijk. • tdWe zijn weer december. De maand vanpakjes in het schoentje en onder dekerstboom. Samen uitgebreid tafelenmet exquise ingrediënten op het menu.Maar niet bij iedereen.tekst Fatima Ualgasi • foto Filip ClaessensOnlangs was het nog op het nieuws. 15 % vande Vlamingen leeft in armoede. Alleenstaandevrouwen met kinderen lopen het meestrisico. Maar liefst 20 % van de 65-plussersblijkt in armoede te leven. Laag opgeleiden,allochtonen, ook dat zijn groepen die vakerarm zijn. Dan zijn er nog de mensen die vaneen vervangingsinkomen moeten leven:zieken en gehandicapten, werklozen, leefloners.Net geen 35 % van de werklozen leeftin armoede. Met de degressiviteit van de uitkeringenzal dat er niet beter op worden. Endan mogen we hier nog van geluk spreken.In Duitsland zijn tweederde van de werklozengetroffen. Is dat het geweldige modeldat we moeten volgen? Trouwens, ookwerk beschermt niet meer tegen armoede.Als ik hier dit onderwerp aansnij, is dat nietom te preken of om u aan uw feesttafel eenslecht geweten te bezorgen. Wel om begripte vragen, en inleving. Omdat het net indeze periode nog moeilijker is dan andersom arm te zijn. Omdat de verleidingen ende contrasten groter zijn. Wie arm is, moetin deze tijd van het jaar nog meer met devinger op de knip leven. Er ligt zoveel verlokkelijkste blinken in de winkels. Zelfs dedagelijkse boodschappen worden een tikjeduurder. Minstens even erg – zoniet erger –dan voor jezelf elke cent in twee te moetenbijten, is het om geen cadeautjes te kunnengeven aan de mensen om wie je geeft. Metname wie zijn kinderen niet alles kan gevenArmwaar ze recht op hebben, lijdt daaronder.Helaas scoort onze regio op dit vlak niet zobest. Vlaams-Brabant telt 11 van de rijkstegemeenten van België. Een aantal daarvanbevinden zich hier, in de Rand. Maartegelijk is de kloof tussen rijk en arm nergenszo groot. De hogere inkomens stijgen,de lagere stagneren of dalen zelfs endus wordt het verschil groter. Huur- enwoningprijzen liggen hoog; er zijn nogsteeds te weinig sociale woningen. En eris ook de uitstroom uit Brussel natuurlijk.Mij gaat het echter niet zozeer om de cijfers.Ik wil vooral armoede een gezicht geven.Toevallig ben ik daarvoor goed geplaatst.U zal het misschien niet verwachten, maarook ik ben een van die 15 %. Niet omdat ikniet met geld kan omgaan, niet omdat ikgeen kwaliteiten heb, niet omdat ik niet wilwerken. Ik heb gewoon heel veel brute pechgehad. Als ik me als arme niet in de anonimiteitverberg, is dat niet om uw medelijdenop te wekken. Ik weet alleen heel goeddat het, voor wie genoeg heeft om van televen, ontzettend moeilijk is om te begrijpenhoe het is om arm te zijn. Ik wist hetook niet, tot het me overkwam. Ik wil ookanderen in dezelfde situatie laten horen dater nog mensen zijn zoals zij. En hen raad gevenwaar ik het kan. Maar vooral, ik wil datiedereen kan zien dat ik geen cijfer ben in destatistieken, geen hete aardappel die vanhet ene departement naar het andere kandoorgeschoven worden. Ik heb een naam,een verhaal, een geschiedenis en een context.Ik heb kwaliteiten en beperkingen. Ikdoe mijn best, heb waarden en normen. Ikleef. Ik ben, net als u, een mens.Reacties? Mail naar randkrant@derand.be9

NAAM Paul RicourBEROEP Producer theatergezelschap Cour & JardinWOONPLAATS Groot-BijgaardenActeur Paul Ricour aka Polycarpus Tackserie die je aanhaalt,leid ik af hoe oud je bent’gelopen, maar de middelen waren toch beperkt.We waren bijvoorbeeld verplicht omin één decor te werken, en alleen bij groteuitzondering mochten we buiten opnemen.Voor Merlina waren de budgetten iets groter.Een bepaald percentage van de afleveringenmochten we buiten de studio opnemen, watons toch iets meer armslag gaf. En het sloeggeweldig aan. Eerlijk gezegd verwonderdeons dat toen, omdat we het toch een vrij eenvoudigzaakje vonden. Maar waarschijnlijknet daarom … Toen het feuilleton zo’n jaarliep, begonnen de fanbrieven toe te stromen.Een derde daarvan kwam uit Nederland, dusook daar was Merlina populair.’ De reeks bereiktein de loop van de jaren een ware cultstatusen kreeg met Postbus X en Interflix nogtwee spin-offs, allebei uitgewerkt rond hetpersonage van Pol. Na detective werd hij reporter,en uiteindelijk werd hij barman. Watzijn officiële job ook was, problemen oplossenen boeven pakken bleef zijn grootstehobby. ‘Pol heeft uiteindelijk een spelprogrammaen vier jeugdseries overleefd’, verteltRicour. ‘Het personage is wel geëvolueerd.In het begin was hij degene die niks kon, dekluns van het gezelschap. In Interflix was hijde slimste. Hij heeft dus veel bijgeleerd in deloop van de jaren.’ Nog dagelijks wordt Ricouraangesproken over zijn werk voor de jeugdtelevisie.‘Ik vind dat wel prettig. En afhankelijkvan welk programma de mensen aanhalen, kanik altijd vrij goed inschatten hoe oud ze zijn’,lacht hij. ‘De Merlina’s zijn veelal dertigers, terwijlde Postbus X-fans eerder twintigers zijn.’Carolientje heeft een bootjeUiteraard mogen we de fervente fans van Carolientjeen kapitein Snorrebaard niet vergeten,het programma over het meisje met derode salopette en het speelgoedduikbootje.Die reeks blikte Ricour in 1980-1981 in, samenmet zijn dochter, Ann Ricour. Het waren debegindagen van de speciale effecten en deblue key, een techniek waar Carolientje volopgebruik van maakte. ‘Carolientje was eenidee van Mil Lenssens zaliger, die ook Tik Takheeft gemaakt. We zochten nog een meisjeom Carolientje te spelen en dat was niet zoeenvoudig omdat we zouden opnemen tijdensde schoolperioden. Ann was op datmoment al twaalf jaar, maar ze was klein vanstuk, dus het kon nog. Ik twijfelde of ik haarwou laten spijbelen op school, maar zelf wasze wild enthousiast over het idee, dus heb ikhet toch maar toegestaan. Het was een heelfijne periode, hoewel het geen gemakkelijkereeks was om op te nemen. Door die bluekey speelden we in een volledig leeg decor.De achtergronden, rekwisieten en de anderepersonages werden achteraf met trucagetoegevoegd. Het was dus prutsen om allesgoed te krijgen. Voor je het wist, stapte jerecht het decor in, of liep je tegen een fantasiepersonageaan. Ik was vooraf bang datAnn het moeilijk zou hebben met die techniek,maar ze was er sneller mee weg dan ik.Nu zou zo’n serie veel makkelijker te realiserenzijn, maar in die tijd bestonden de digitaletechnieken nog niet, dus het was echtzoeken en knutselen om alles goed te krijgen.’Ook op Carolientje krijgt Paul Ricour totde dag van vandaag positieve reacties. ‘Zokwam ik ooit Helmut Lotti tegen op de VRT endie vroeg onmiddellijk hoe het met Carolientjeging. Flip Kowlier heeft ooit toegegevenENdat hij als kind verliefd op haar was en ookRonny Mosuse was helemaal in haar ban.’Georganiseerde chaosNa zijn periode als acteur voor de jeugdtelevisie,stortte Ricour zich op productiewerk.Bij de VRT werkte hij onder meer achter deschermen van Flikken en Hof van assisen.‘Helemaal nieuw was dat niet. Voor PostbusX en Interflix trad ik ook al op als uitvoerendproducer, niet in titel, maar wel in werkelijkheid.Ik deed dat heel graag. Net zoals bijtheater zorgt een televisieproducer ervoordat het programma in orde komt. Het groteverschil met wat ik tegenwoordig doe, is datje op de VRT een pot geld kreeg waarmee jealles moest realiseren. Nu moet ik dat potjezelf bij elkaar zoeken.’ Organisatie ligt jedus? Hij lacht: ‘Ja, hoewel ik tegelijk ookslordig ben. Je zou mijn bureau eens moetenzien … Ik heb dat een beetje van BobDavidse. Diens bureau was ook altijd éénpuinhoop, maar hij wist wel altijd heel precieswaar alles in die puinhoop te vinden was.’DI ·11 DEC ·14.30Tsjechov zegt Tolstoj vaarwelCour & JardinVilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90‘TV programmes that give your age away’Akkerdjieje, akkerdjieje (Goddamn it, goddamnit): a blast from the past. This expletive used tobe uttered by one of the many TV characters theFlemish actor Paul Ricour played long beforeMega Mindy, the gnome Plop & Samson overranour screens. It was his portrayalWINof Polycarpus‘Pol’ Tack, seen in De Opkopers, Merlina, PostbusX and Interflix, that is indelibly engravedin the memories of a lot of Flemish people nowin their 20s and 30s. Even now people are anxiousto question Ricour about his work actingin television programmes for young people inthe 1980s. ‘I am pleased about it. And you knowI'm quite at guessing people's ages from theprogrammes they mention. People who referto Merlina are generally in their 30s, whilePostbus X fans tend to be in their 20s.’ After histime acting in TV programmes for young audiences,Ricour became involved in the productionside. For the VRT (Flemish Radio and TelevisionCorporation) he worked behind the sceneson various programmes including Flikken andHof van assisen. He is now the producer for theCour & Jardin theatre company.11

Tervuren keert terug naar de 18e eeuwKarel van Lorreinen herleeftDit najaar kan je in Tervuren niet langs Karel van Lorreinen heen. De gemeenteen de heemkundige kring Sint-Hubertus zetten een groot evenement op touwom de 300e verjaardag van de man te vieren, moest hij nog leven tenminste. tekst Bart Claes • foto Filip ClaessensDEDe landvoogd kneedde Tervuren in de18e eeuw helemaal naar zijn hand. KarelAlexander van Lotharingen, roepnaamKarel van Lorreinen, werd op 12december 1712 geboren in het Franse Lunéville.Hij kon het slechter getroffen hebben: zijn vaderwas hertog Leopold van Lotharingen en kwamuit een oud adellijk geslacht. Karels broer FransI Stefanus huwde niemand minder dan keizerinMaria-Theresia van Oostenrijk. Karel zelf liet zijnoog vallen op haar jongere zus Maria-Anna. Hetleverde hem de titel van landvoogd van de ZuidelijkeNederlanden op. In 1744, het jaar dat hijals landvoogd zijn intrede maakte in de streek,stierf Maria-Anna in het kraambed.Karl von Lothingen lebt wieder aufIn diesem Herbst kommt man in Tervuren nicht an Karlvon Lothringen vorbei. Die Gemeinde und der HeimatkundekreisSankt-Hubertus organisieren eine grosseFeierlichkeit, um den 300. Geburtstag dieses Manneszu begehen. Der Landvogt hat Tervuren im 18. Jahrhundertgänzlich nach seinem Gutdünken gestaltet. KarlAlexander von Lothringen, genannt Karl von Lothringen,wurde am 12. Dezember 1712 im französischen Lunévillegeboren und 1744 zum Landvogt der südlichenNiederlande ernannt. Er residierte in Schlössern inBrüssel und Tervuren. Karl war ein notorischer Lebensgeniesser,hatte aber auch Interesse an Kunst, Kulturund Wissenschaften. Im Park von Tervuren liess ereine Fabrik errichten, in der er nach Herzenslust mitallerlei Werkstoffen experimentieren konnte.Kastelen in TervurenKarel van Lorreinen voelde zich snel thuis inzijn residentie in Brussel, maar zodra de lentebegon te kriebelen trok hij naar Tervuren.Daar liet hij het oude hertogelijke kasteel verbouwentot een 18e-eeuws paleis. Hij bouwdezelfs een tweede kasteel op het hoger gelegenHoogvorst. De Kasteelstraat met haarmooie, 18e-eeuwse gebouwen zijn aan Karelte danken, net als de schitterende KazernePanquin. Dit machtige, hoefijzervormige gebouwwas niet meer dan een personeelswoningen een stallencomplex waar hij de paardenen honden voor de jacht hield. Jagen waseen van de favoriete bezigheden van Karel.Na de jacht volgde het feest. Want als militairbevelhebber brak Karel misschien geen potten,hij hield wel van een stevig feestje vantijd tot tijd.ExperimenterenMaar Karel was geen losbol. Hij had groteinteresse in kunst en cultuur, steunde jongekunstenaars en verplichtte alle drukkersin de Oostenrijkse Nederlanden om tweeexemplaren van hun uitgaven aan de bibliotheekvan de stad Brussel te schenken.Karel was ook geboeid door mechanica ennatuurkunde. Hij had een imposante collectiehorloges en klokken, en in zijn paleisin Brussel richtte hij zelfs een heus fysicalaboratoriumin.Dat was niet genoeg om zijn nieuwsgierigheidnaar wetenschappen te stillen: in hetmidden van het Park van Tervuren liet hij eenfabriek neerpoten. Hier experimenteerde hijnaar hartenlust met allerlei materialen om zijnpaleizen in te richten. Er was een atelier waarkatoen werd bedrukt, een kwekerij van zijderupsen,een productie-eenheid van behangpapier,een porseleinfabriekje, een goud- enzilversmederij en een metaalgieterij.FeestprogrammaKarel van Lorreinen stierf in Tervuren in 1780.Kazerne Panquin staat er nog steeds. De kastelenen de fabriek werden afgebroken doorKarels neef, de Oostenrijkse keizer Jozef II. Tochleeft Karel nog steeds in de hoofden en geestenvan de Tervurenaren. Een legertje vrijwilligersvan de heemkundige kring Sint-Hubertuswerkte een goed gevuld programma uit. Derode draad is de tentoonstelling Karel van Lorreinen& Tervuren in het gemeentelijk museumHof van Melijn, nog tot 20 januari 2013. ‘Eenunieke collectie prenten, schilderijen, documentenen andere objecten’, vertelt curator ElisabethDerveaux. ‘Samengebracht uit verschillendemusea en privéverzamelingen. Er zullenook producten uit de verdwenen fabriek vanTervuren te zien zijn.’Er zijn ook gegidste wandelingen, een concertmet sopraan Anne Cambier, 18e-eeuwsemuziek in de kerk en meer. De blikvanger ismisschien wel de première van de kortfilmover het leven van Karel van Lorreinen, opdinsdag 11 december in gemeenschapscentrumPapeblok. Cineast Piet Vandenpoelschetst in die film het leven aan het hof, defeesten, de jacht, de dans, de kunst en de wetenschapvan de landvoogd.Het volledige programma vind je opwww.tervuren.be.12

cultkids +6jmijmerenik niet minder dan negen songs opgenomen.’ Rain falls downon Mirawart verwijst naar die creatieve nacht. De gerijptestem op de plaat doet aan Neil Youngs klassieker Harvestdenken. Across the River herinnert aan de film Les géantsvan Bouli Lanner, waarvoor Vanparijs de soundtrack schreef.Another day is done en On my way home zijn autobiografisch.Hij wil immers alles achterlaten en opnieuw beginnen. • ldZA · 22 DEC · 20.30The Bony King of NowhereGrimbergen, CC Strombeek,02 263 03 43Mijnheer Germain (FabriceFILuchini) was maar al teLMgraag schrijver geworden,maar het lot dreef hem naar het onderwijs. Wanneerzijn leerlingen een opstel moeten redigerenover wat zij het afgelopen weekend hebbenbeleefd, levert dat een mager resultaat op. Tochraakt hij gefascineerd door de aparte schrijfstijlvan Claude (Ernst Umhauer), die in het huis vanzijn vriend Rafa is geïnfiltreerd. Elke week breithij een vervolg aan zijn verhaal. Als filmkijkerwil je te weten komen hoe deze psycho-thriller© bram van parysFlinterdunne grenstussen realiteit en fictieafloopt, maar regisseur François Ozon plaagtde toeschouwer, zoals we dat van hem gewendzijn sinds Swimming Pool. De grens tussen realiteiten fictie is erg vaag. Het duurt lang voorwe te weten komen of Claude een ziekelijkevoyeur dan wel een handige fantast is. • ldDI · 11 DEC · 20.30Dans la maisonGrimbergen,CC Strombeek,02 263 03 43Op een gansnaar de zonPapa’s en mama’s van jonge kinderen herinnerenzich vast nog de televisieserie NielsHolgersson, over het Zweedse boerenjongetjedat op de nek van een gans gezeten allerleiavonturen beleeft. De reeks was gebaseerdop een kinderboek van Selma Lagerlöfen inspireerde het Brusselse gezelschap DeWaancel nu tot ‘een kindvriendelijk oratoriumvoor verteller en koor’. De Waancelbestaat uit Ketnetwrapper Peter Pype encomponist Peter Spaepen. Zij nemen indeze voorstelling nog een heel koor op hetpodium, dat de kleine Niels begeleidt opzijn tocht door Zweden richting volwassenheid.Het jongetje dat zich op de ouderlijkeboerderij bezighoudt met het kwellen vanweerloze diertjes wordt betoverd en komtterecht in een stoere vlucht wilde ganzen.Tijdens hun gezamenlijke reis komt Niels’menselijke kant soms onzacht in botsingmet de wrede natuur. Terwijl het imposantekoor een Zweeds landschap schetst ofzich op een grappige manier in de debattenmengt (‘Houd u bakkes dicht en luisternu naar de kracht van dit koraal’), vertolktPeter Pype in zijn gescheurde boerenplunjezonder moeite het hoofdpersonage en alledierlijke nevenpersonages. Voor het overigekrijgen de jonge kijkers alle ruimte om hunverbeelding te gebruiken. • mbZO · 2 DEC · 15.00Niels (6j)De WaancelMeise, GC De Muze van Meise, 02 268 61 7415

ouwwerkHerinneringenvan lolita en dePasserelleSINT-PIETERS-WOLUWE Koning LeopoldII had op zijn minst gezegd een visie. Hijzette in de tweede helft van de 19e eeuwde grote lijnen uit voor zijn hoofdstaden hertekende het plan van Brussel radicaal.Zo trok hij een brede, prestigieuzelaan, dwars door het Zoniënwoud, vanhet gloednieuwe Jubelpark naar het Koloniënpaleisen zijn Museum van Midden-Afrikain Tervuren. Het authentieketrammetje van toen rijdt nog steeds hettraject Tervuren-Montgomery. De trambeddingligt vandaag echter temiddenvan zes rijstroken waar de auto’s voorbijrazen. Om de groene promenade teherstellen werd in 2001 ter hoogte vanhet trammuseum en de Mellaertsvijverseen brug voor fietsers en voetgangersgebouwd. Architect Pierre Blondelen ingenieur Laurent Ney tekenden hetontwerp. De passerelle valt op door zijnlichte, ranke structuur en door de fijnbedachte circulatie. Een stalen boogbrugoverspant dertig meter zondertussensteun. Het rechte brugdek datde twee taluds aan beide zijden van deTervurenlaan verbindt, ligt echter nietop de boog, maar ernaast. Fijne stalenarmen verbinden het met de dragendeboog. In het midden komen de tweebruggen samen tot één brugdek. Fietsvan talud naar talud via het rechte brugdek,doe de oversteek via de trappen vande boogbrug of combineer beide. Blijf inieder geval staan in het midden en kijkvan daaruit naar de op- en afrijdendewagens en trams, de kleurenpracht vanbomen, de vijvers, het park. Doen! • TDWTHEATERIn opdracht van het NTGentschreef huisdramaturg BernardDewulf twee monologen dievoortborduren op het boek Lolitavan Vladimir Nabokov. Hetkindvrouwtje van weleer is ondertussenvijftig geworden; haarvroegere minnaar hoogbejaard.Zij blikken terug op hun verbodenrelatie.Voor het relaas van de vrouw raadpleegde Dewulf ookDagboek van Lo van de Italiaanse auteur Pia Pera, diede vrouwelijke ziel tracht te doorgronden. ‘Het gaatover twee mensen die de passie van hun leven hebbengedeeld’, legt de dramaturg uit. ‘Hoe hebben ze dit verwerkt?De man in het stuk is kapot van de scheiding. Hijis niet in staat om met vrouwen van zijn leeftijd om tegaan. Na jou was mijn leven afgelopen, was ik dood! vertrouwthij haar toe. Voor de vrouw lijkt het alsof alles nogmaar pas is gebeurd. Ze kon zich weliswaar goed uit deslag trekken, maar houdt toch een wrang gevoel over: Jehebt me alles gegeven en vervolgens alles ontnomen! Deformuleringen zijn meerduidig zodat je als toeschouwernooit weet welke kant de voorstelling uitgaat. We nemenechter geen standpunt in tegenover pedofilie, maar explorerende dwaaltuin van het geheugen en het labyrintvan de erotiek. De enige uitweg is de eenzaamheid.’Els Dottermans belichaamt een Lolita die niet ouderwil worden. Als jong meisje in de bloei van haar bestaan,voelt ze zich gewichtloos als een klaproos in de wind. Zevraagt zich af waarom de schittering van de jeugd korterduurt dan het aftakelingsproces op latere leeftijd.Frank Focketyn, die de oudere man speelt, vreest dat demensheid vervloekt is. Het leven staat niet stil. De tijdtikt voort en iedere seconde laat zijn sporen na. Tenzijwe sterven, maar dat willen we natuurlijk niet. De ont-16

oude manmoeting met Lolita heeft hem binnenstebuiten gekeerd.Hij betreedt de hoogspanningscabine op eigen risico.In tegenstelling tot de twee andere acteurs/personageslegt Johan Van Overbeke zich neer bij het verdict vanhet leven. Uiteindelijk zijn we allen gelijk. Schoonheid enlelijkheid of successen en mislukkingen houden elkaarin evenwicht.Voor de 31-jarige theatermaakster Julie Van den Bergheis Een lolita na Messen in hennen, Het meisje dat te veelvan lucifers hield en Olifant Jezus haar vierde regie. Graaghad ze de literaire kanjer van Nabokov onder handengenomen, maar de opvoeringsrechten bleken niet beschikbaar.‘De monologen van Bernard Dewulf zijn nietminder verschroeiend’, geeft ze toe. ‘Moeten Lolita en deoudere man zich schuldig of bevrijd voelen? De herinneringenzijn niet verworden tot fossielen, die ze ergens inhun hart hebben opgeborgen.’ • ludo dosogneEen lolitaNTGentDI · 4 DEC · 12.40Brussel, Bozar,www.bozar.beZA · 15 DEC · 20.30Vilvoorde, CC Het Bolwerk,02 255 46 90Licht en kleurOostende© harry gruyaertStranden, straatgezichtenen landschappenEXPOworden door de AntwerpseMagnum-fotograaf Harry Gruyaert(°1941) gestructureerd op basis vande kleur. Zijn composities worden er heellevendig door. In de jaren zeventig ondervondhij nog veel tegenstand van depleitbezorgers van de zwart-wit fotografie.Dat er met kleuren driftig geëxperimenteerdkon worden, ontdekte hij tijdenseen verblijf in een hotelkamer, waar hijop het televisiescherm enkel verstoordemaar dynamische kleurbeelden kon ontvangen.Hoewel hij vaak naar verre landenreisde, maakte hij ook vele reportages ineigen land. Hij exploreerde de multiculturelewijken in de steden, maar was evennieuwsgierig naar de beelden die hij op hetplatteland kon vastleggen. De weersomstandigheden,de verschillende momentenvan de dag en de nacht: ze leverdentelkens opmerkelijke foto’s op. Zijn oogconcentreert zich op objecten die de gewonesterveling niet opvallen. Om de gebouwenvan het Brusselse Zuidstation in beeldte brengen, richtte hij zich bijvoorbeeld opde rood-witte paal van een stoplicht. In deserres van de Botanique worden grote installatiesmet beelden van zijn reizen naarzijn geliefde Marokko geëxposeerd. • ld13 DEC TOT 3 FEBRootsHarry GruyaertBrussel, Botanique, www.botanique.be17

Improvisatie opklassiekkerstverhaalVooraleer hij ons over zijn wonderbaarlijke ontmoeting metScrooge vertelt, ontsteekt Rob Van der Wildt drie kaarsjes.Wil hij misschien de drie geesten oproepen, die de inhaligevrek tijdens de kerstnacht hebben beduveld?‘Ik treed niet in de voetsporenvan Charles Dic-THEATERkens. Christmas Carolheeft wel als inspiratiebron gediend’, zegtVan der Wildt. ‘In mijn versie is Scrooge totinzicht gekomen. Hij blikt als een gezuiverdmens op de gebeurtenissen terug, maar ikbelichaam hem niet en zal evenmin zijn stemimiteren. Het kerstverhaal van de Britse auteuris al zo vaak verteld dat het sentimenteelzou zijn, moest ik dit doen. Enkel de spiritueleontwikkeling van het personage loont demoeite. De rest moet gerelativeerd worden.’Meesterverteller Rob Van der Wildtheeft zich bijgevolg niet vastgebeten in detekst. ‘Ik leer nooit iets uit het hoofd. Datzou de spontaneïteit hinderen. Liever blijfik mezelf. Een schema met enkele ankerpuntenvolstaat. Daar kan ik in alle vrijheidmee improviseren. Bovendien hou ik rekeningmet de gevoeligheden van het momenten de reacties van het publiek. Elkevoorstelling is verschillend.’Heel even horen we op de achtergrond deengelenstem van Annie Lennox met eenkerstsong op een plaat van Sting. Naargelanghet verhaal vordert, ontsteekt Rob Vander Wildt ook meer kaarsjes. ‘Dat maakt hetin deze donkere tijd van het jaar extra gezellig.Ik hoop een intimistische, huiselijkesfeer te creëren. Kerstmis is immers een familiefeest.Vaak brengen grootouders hunkleinkinderen mee. Als ze zich behaaglijkvoelen, zijn ze ook luisterbereid. De kaarsjeskondigen de terugkeer van het licht aan.Net als bij Scrooge verdwijnt de angst voorde toekomst en keert de zekerheid terug dathet leven verder gaat.’Maar de spanning blijft gegarandeerd.‘Als verteller kan je de juiste woordenkiezen. Kostuums, pruiken of decorstukkenzijn overbodig. De taal heeft een veelgrotere kracht. Zij manipuleert de verbeeldingen schept een nieuwe werkelijkheid.Vermits ik voor mijn verhaal andere woordenen uitdrukkingen gebruik dan CharlesDickens lopen beide carols uit elkaar. DeBritse auteur voert een zondaar op, diezich bekeert. In mijn verhaal staat Scroogesymbool voor elk belangrijk keerpuntin het leven.’Het is de vierde keer dat Rob Van der Wildtte gast is met een namiddagvoorstelling inhet cultureel centrum Den Blank. In de loopder jaren specialiseerde hij zich ook in reminiscentietechniekenvoor ouderen. ‘Ik vraaghen om de rugzak van hun geheugen af tenemen zodat we samen kunnen snuisterennaar wat er allemaal in zit. Ik moedig henniet alleen aan om hun herinneringen op tehalen, maar ontwikkel ook een methode omze vorm te geven.’ • ludo dosogneDO · 20 DEC · 14.00ScroogeRob Van der WildtOverijse, CC Den Blank,02 687 59 5918

agendatheaterZA · 1 DEC · 20.00Haringen in de zomerzonTheater Toekan ToekanMeise, GC De Muze van Meise,02 268 61 74Een lolitaNTGentDI · 4 DEC · 12.40Brussel, Bozar, www.bozar.beZA · 15 DEC · 20.30Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90DO · 6 DEC · 20.30Vliegen met een vleugelFred Delfgaauw & Bert Van den BrinkOverijse, CC Den Blank, 02 687 59 59VR · 7 DEC · 20.30Het verdriet en de redede RooversDilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30ZA · 8 DEC · 20.30Zomeravond halfelfToneelhuis / Bart MeulemanGrimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43ZA · 8 DEC · 20.30Moord op de NijlLoge 10Vilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90ZA · 8 DEC · 20.30Tenderness can be just asabstract as insanitySpelersgroep De ZonderlingenKraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06DI · 11 DEC · 14.30Tsjechov zegt Tolstoj vaarwelCour & JardinVilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90VR · 14 DEC · 20.30DemonenDe Queeste / Toneelgroep MaastrichtGrimbergen, CC Strombeek,02 263 03 43VR · 14 DEC · 20.30Double actPaljas ProduktiesLinkebeek, GC de Moelie,02 380 77 51MA · 17 DEC · 20.30Krenz, de gedoodverfdeopvolgerde KoeDilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30DO · 20 DEC · 14.00ScroogeRob Van der WildtOverijse, CC Den Blank, 02 687 59 59KIDSZA · 1 DEC · 14.00Sinterklaasfeest metkapitein Winokio (+3j)Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30ZA · 1 DEC · 14.00De nieuwe kleren vande Sint (+3j)Theater UitgezonderdJezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79ZO · 2 DEC · 14.00Sinterklaashappening(2,5-10j)Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43ZO · 2 DEC · 15.00Niels (6j)De WaancelMeise, GC De Muze van Meise,02 268 61 74WO · 5 DEC · 14.00SintshowDreamteamanimatiesDrogenbos, GBS De Wonderwijzer,02 333 05 79WO · 5 DEC · 14.30Grote Sinterklaasshow (+2j)Kraainem, GC de Lijsterbes, 02 721 28 06WO · 12 DEC · 15.00De kleine ijsbeer (+3j)graanzolderfilmSint-Genesius-Rode,GC de Boesdaalhoeve,02 381 14 51Sneeuw (1-3j)Sprookjes enzoZA · 15 DEC · 11.00Wemmel, GC de Zandloper, 02 460 73 24ZO · 16 DEC · 11.00 EN 14.00Linkebeek, GC de Moelie, 02 380 77 51ZA · 15 DEC · 19.00JosetteTheater FroeFroeOverijse, CC Den Blank, 02 687 59 59ZO · 16 DEC · 14.00 EN 16.00Blaas het licht maar uitCie Vuil KonijnVilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90ZO · 23 DEC · 11.00Lotte en de maansteen (+4j)ontbijtfilmGrimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43humorZA · 1 DEC · 20.30Terra RareDe Frivole FramboosGrimbergen, CC Strombeek,02 263 03 43DO · 6 DEC · 20.00KoñecDe Nieuwe SnaarWemmel, GC de Zandloper,02 460 73 24VR · 7 DEC · 20.00Hier is wat ik denkWouter DeprezMeise, GC De Muze van Meise,02 268 61 74VR · 7 DEC · 20.00Try-out conference 2012Geert HosteDuisburg, Pachthof Stroykens,02 766 53 47HoogspanningAdriaan Van den HoofZA · 8 DEC · 20.30Overijse, CC Den Blank, 02 687 59 59WO · 19 DEC · 20.30Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30DO · 20 DEC · 20.00Meise, GC De Muze van Meise,02 268 61 74DO · 13 DEC · 20.30KokJoost Van HyfteVilvoorde, CC Het Bolwerk, 02 255 46 90ZA · 15 DEC · 20.30Ongericht enthousiasmeGrimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 4321 EN 22 DEC · 20.15Urbanus zelf!Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00ZA · 22 DEC · 20.30BrekenKommil FooOverijse, CC Den Blank, 02 687 59 59seniorenDO · 6 DEC · 14.00IntiemWendy Van WantenJezus-Eik, GC de Bosuil, 02 657 31 79dansDO · 6 DEC · 20.30RoccoEmio Greco / Pieter C. ScholtenGrimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43ZO · 9 DEC · 11.00AntigoneIda De VosDilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30Demonen (14/12) Sintshow (5/12)Sneeuw (15 en 16/12)Rocco (6/12)© Tom Roelofs© emio greco19

8 En de boer, hij ploegde voortBloemen om te snijdenOndanks sterke prijsschommelingen en insecten is het snijbloemenbedrijf vanJohan Du Bois en Els De Winne uit Groot-Bijgaarden leefbaar. De schaal waarop,de specialisatie en de variatie waarmee ze aan bloementeelt doen, spelen eenbelangrijke rol in het gezond houden van hun bedrijf.tekst Gerard Hautekeur • foto Filip ClaessensJohan Du Bois en Els De Winne zijn de enigetelers van Bouvardia in België. Afhankelijkvan het seizoen wordt deze hoofdteeltaangevuld met andere bloemsoorten zoalstulpen. Hun bloemen en planten verkopenze op de Brusselse Euroveiling. Vanaf ditjaar kunnen klanten voor snijbloemen 24 uur op24 terecht bij de bloemenautomaat die aan deingang van het bedrijf staat.Johan en Els zijn de derde generatie van snijbloemtelers.We bezoeken hen op het drukstemoment van het jaar. Met het oog op Allerheiligenrealiseren ze in de laatste weken van oktoberde grootste omzet. In plaats van hun gewonezesdaagse werkweek moeten ze nu ookop zondag de handen uit de mouwen steken.‘We zijn zeer tevreden dat we vier jaar geledenvan chrysanten zijn overgeschakeld naar deteelt van Bouvardia’, aldus Johan en Els. ‘Voordienwerden we geleefd. Door de hevige werkdruken het non-stop bezig zijn met de kweekvan chrysanten hadden we geen vat meer opons leven. Dit is trouwens een veel gehoordeklacht in de tuinbouwsector. De specialisatiein de teelt van Bouvardia betekende voor onseen verademing. Bovendien is de schaal vanons familiebedrijf niet te groot en kunnen wede beste kwaliteit leveren. Als we zouden willenuitbreiden, moeten we ineens veel groter worden,nieuwe gronden aankopen en personeelaanwerven. We kiezen bewust voor een schaaldie we als familiebedrijf aankunnen. Zo blijvenwe onze eigen baas en werken we beiden thuis.We zijn er voor de kinderen als ze van school komen.Dat is ook een stukje van onze vrijheid.’Mexico‘De Bouvardia is een groenblijvende plant, dieafkomstig is uit subtropische gebieden vanNoord- en Midden-Amerika. De meeste soortentref je in Mexico aan; hier worden ze veredeldtot snijbloemen’, verduidelijkt Johan. ‘Dezekoninklijke bloem is genoemd naar de lijfartsvan Lodewijk XIII, Charles Bouvard, die tevenshoofd was van de Jardin des Plantes in Parijs.Er bestaan vele varianten van de Bouvardia endoor de verbetering van de teeltmethoden is deplant langer houdbaar. Toch is het geen makkelijketeelt, want ze is moeilijk in de opkweek. Bijde start heb ik advies ingewonnen bij een collegauit Nederland, waar Bouvardia meer voorkomt.Gelukkig vertoont de Bouvardia-kweekgelijkenissen met die van chrysanten en kon ikvoortbouwen op mijn ervaring. Aangezien ik inBelgië de enige teler ben, is er in ons land heelweinig kennis over insecten of ziekten bij deteelt. Je moet de insecten tijdig kunnen detecterenen onschadelijk maken. In de afgelopenvier jaar heb ik op dit gebied veel geleerd. Geregeldheb ik mijn licht opgestoken bij het NAK,de Nederlandse Algemene Keuringsdienst voorzaaizaad en pootgoed van landbouwgewassen.BloemenautomaatDe totale oppervlakte van het bedrijf bedraagt2 ha waarvan 4.000 m 2 onder glaswordt geteeld. Aangezien Bouvardia vanorigine een subtropische plant is, moet dieworden gekweekt bij een constante temperatuurvan 18°C. ‘De verwarming en verlichtingvormen onze grootste uitgaven en zijn debelangrijkste uitdaging voor de toekomst,zeker in een tijd van sterk stijgende stookolieprijzen.Vanaf november moeten we ookextra verlichting installeren. We onderzoekennu de investeringskost voor de plaatsing vaneen systeem van warmtekoppeling om uitgas zowel warmte als elektriciteit te halen.’‘Het huidige bedrijf is zeker leefbaar, maarwe moeten afrekenen met de prijsschommelingenop de veiling, waar nagenoeg onze heleproductie wordt verkocht. Er is een beperktdeel dat we rechtstreeks aan de klant kunnenverkopen via onze recent geplaatste bloemenautomaatwaar je zeven dagen op zeven terechtkunt. Een voordeel van de automaat isdat de klant zichzelf kan bedienen en wij geenpersoneelstijd moeten inzetten. Al maar meerklanten vinden de weg naar de automaat. Hetis een niche in de bloemenverkoop.’Gebrek aan grond, opvolging en specialisatiezet de landbouw in de VlaamseRand onder druk. In onze reeks En de boer,hij ploegde voort geven we voorbeelden vanmensen uit de sector die het hoofd bovenwater proberen te houden. Dit is het laatsteartikel in de reeks.23

opstapEén Zoniënwoudzes poortenDeze maand geen echte wandeling in onze opstap, maar een uitnodiging omeens een kijkje te gaan nemen aan de eerste Woudpoort van het Zoniënwoudin Jezus-Eik. Dat machtige woud zal de komende jaren stapsgewijs een grondigegedaanteverwisseling ondergaan. Dertig jaar wordt het Zoniënwoudbeheerd door de drie gewesten dieeen deel ervan op hun grondgebiedhebben. Dat verloopt niet altijd harmonieusomdat overal een aparte wetgevingvan toepassing is. De drie beheerders hebbenlang overleg gepleegd en nu is afgesproken datconcrete samenwerking zal leiden tot een beterebescherming van de natuur en een beteretoegankelijkheid voor de talloze bezoekers.Het vierduizend vijfhonderd hectare groteZoniënwoud heeft het immers moeilijk metde E411, de grote ring rond Brussel, de Tervuursesteenweg,de Terhulpsesteenweg, deDuboislaan en een drukke spoorlijn die erdoorheen razen. Tegelijk liggen er 64 parkingsverspreid en versnipperd over het grondgebieden slepen ongedisciplineerde bezoekersnogal eens een spoor van vernieling achterzich aan. De nieuwe beheervisie wil daar zoveelmogelijk oplossingen voor bieden.tekst Herman Dierickx • foto Filip ClaessensGeen eilandDe grote verkeersassen die het woud doorkruisenzijn echte barrières voor vele diersoorten.Sommige wegen zullen verdwijnen.De straten die blijven, zullen op strategischeplaatsen ecoducten en tunnels krijgen voorde dieren. Omstreeks deze tijd wordt een ecoductafgewerkt boven de spoorweg Brussel-Luxemburg en er staat er nog eentje op hetprogramma boven de Terhulpsesteenweg. Deroofbouw die soms wordt gepleegd op hetnatuurlijke patrimonium zal aan banden wordengelegd. De paddenstoelenpluk, die vooralaan de Waalse kant van het Zoniënwoud populairis, zal binnen afzienbare tijd tot het verledenbehoren. Maar de nieuwe beheervisiebestaat in eerste instantie niet uit verbiedenof met het vingertje wijzen. Omwonenden engeïnteresseerde natuurliefhebbers wordener zoveel mogelijk bij betrokken. Vrijwilligerswerken al lang mee om de biodiversiteit vanhet Zoniënwoud in kaart te brengen, ondermeer via de website www.waarnemingen.be.Zij leiden mensen ook rond zodat ze het bosen het beheer ervan beter leren kennen.De nieuwe beheervisie houdt er rekeningmee dat het Zoniënwoud geen eiland magzijn. Daarom wordt gekeken naar ecologiminderdnaar zes toegangspoorten aan derand van het gebied. Het totaal aantal parkeerplaatsenzal ongeveer hetzelfde blijven,maar de bereikbaarheid via het openbaar vervoerzal verbeteren. In de onmiddellijke omgevingvan deze onthaalinfrastructuur zal derecreant een prominente plaats krijgen. Naarmateje dieper naar het hart van het Zoniënwoudgaat, zal de natuur meer beschermingkrijgen. Een van de maatregelen daarvoor isonder meer de versnippering van de tallozepaden en wegen tegengaan. De wirwar aanpaden is een hinderpaal voor de fauna en floraen zal op vele plaatsen worden afgebouwd.Wandelaars, fietsers, ruiters en mountainbikerskrijgen elk een eigen padenstelsel datde verbinding maakt met alle poorten, maarminder in kwetsbaar gebied zal liggen. Deverschillende wetgevingen van de drie gewestenworden zoveel mogelijk op elkaar afgestemd.De gebods- en verbodstekens wordenop termijn uniform aangeduid over de driegewesten met identieke icoontjes en borden.Vanaf 2006 zijn de besprekingen tussen dedrie gewestelijke administraties ingezet. DatRecreatieHet kanaliseren van de talloze bezoekers iseen prioriteit. De vele parkings worden veralleneuzen nu ongeveer in dezelfde richtingwijzen, is zondermeer een huzarenstukjewaar zowel de bezoekers als de natuur nogveel positieve gevolgen van zullen ervaren.24

sen gesloopt en vervangen door een modernrusthuis, is de Vuurmolen schitterend gerestaureerd,en is het Stationsplein heraangelegd.Hoe kreeg Brankaer voor elkaar wat zijnvoorganger niet kon? ‘Voor de heraanleg vanhet Stationsplein hebben we informatieavondengeorganiseerd en de bevolking inspraakgegeven. Het resultaat: op het nieuwe pleinkomen parkeerplaatsen en veel groen en hetriviertje de IJse wordt opnieuw opengelegd. Erkomt ook een buffervijver en in het beschermdedeel van het voormalige tramstation zoueen horecazaak komen. De rest van de stelplaatsis afgebroken. Ik hecht belang aan overlegen communicatie, maar dit betekent nietdat ik vind dat een goed gemeentelijk beleideen grijs gemiddelde is. Integendeel, als burgemeestermoet je soms het voortouw nemen.Als geboren en getogen Overijsenaar weet ikwaar de grens ligt, wat nog aanvaardbaar isvoor de bevolking.’‘Het is ook belangrijk om een ruimtelijkbeleid en ook een woonbeleid op maat vande gemeente te voeren. Zo hebben we inMaleizen 48 appartementen gekocht van deintercommunale Haviland, maar die brengenwe niet allemaal tegelijk op de markt. We verkopenin schijven, naargelang de behoeftenvan de plaatselijke bevolking. En we passendaarbij ook een puntensysteem toe waarbijmensen die een band met Overijse hebbenvoorrang krijgen.’De les van Overijse: ruimtelijke ordening kande identiteit van een dorp bedreigen, maar ookversterken. Al die moeilijk te lezen plannen enhermetische terminologie zijn wel degelijk relevant.Voor politici en voor jan-met-de-pet.DorpskernvernieuwingIn verschillende gemeenten in de Vlaamse Randstaan reconversie- en inbreidingsprojectenop stapel. Veel extra ruimte voor bedrijven enwoningen komt er de komende jaren niet, wantwie wil het symbool van de Groene Gordel opgeven?En dus moeten we de beschikbare plaatsoptimaal benutten. De afgelopen twee jaarbelichtte RandKrant voorbeelden van dergelijkedorpskernvernieuwing in Strombeek, Vilvoorde,Hoeilaart, Asse, Tervuren en Sint-Genesius-Rode. Dit is het laatste deel in de reeks.water, meestal uit de bovenste waterlagen ofdie net eronder. In het laatste geval zie je zegrondelen: de vogel gaat met bek en hals inhet water terwijl het achterste deel van hetlichaam verticaal boven de waterlijn uitkomt(dus met de staart naar boven). Grondeleendenkunnen vanaf het water meteen opstijgenom te vliegen in tegenstelling tot heel watandere soorten die zich eerst als het ware ingang moeten trappen. De pijlstaart is bij onseen rasechte wintervogel die je automatischvereenzelvigt met grauwe luchten, kille nevels,bevroren graslanden en vriestemperaturen.De mannetjes hebben sierlijke, langestaartveren waaraan de soort haar naam tedanken heeft. De vogels zijn omwille van hunleefgebieden nog beter geïsoleerd dan vele andereeendensoorten. Ze hebben daarvoor eenextra donzige pluimenlaag die hen beschermttegen de grote kou. Doodvriezen doen ze duszo goed als nooit, maar een gebrek aan voedsel,zowel plantaardig als dierlijk, kan hen serieuzeparten spelen. Dat overkomt hen enkeltijdens lange vorstperioden, wanneer de plassener gedurende lange tijd dichtgevroren bijliggen.In het uiterste geval kunnen pijlstaartennog verder doorvliegen naar het zuidenom onze winterse temperaturen te ontwijken.Het gebeurt dat pijlstaarten per ongeluk wordengeschoten. Ze zijn beschermd en mogendus niet worden bejaagd, maar er gebeurenwel eens vergissingen. Vooral de wijfjes kunnendaarvan het slachtoffer zijn omdat ze niet zogemakkelijk te onderscheiden zijn van andereeendensoorten.Vanaf april gaan de aantallen pijlstaart bijons drastisch naar beneden omdat ze dannaar de broedgebieden vliegen. Bij snel intredendekou in Finland zijn ze terug bij onsvanaf september, zij het in lage aantallen. Diegaan geleidelijk omhoog om in januari totmaart het jaarlijkse hoogtepunt te bereiken.Je hebt dus nog enkele maanden om ze uitgebreidte observeren.tekst Herman Dierickx27

kwestievansmaakblijven’wil met zijn kunst middenin de maatschappijstaan. ‘Terwijl ik werk, voer ik een gesprekmet de materie. Nadien ontstaat er een dialoogtussen het werk en het publiek, dat eriets van mee naar huis neemt. Zo ontstaater een voortdurende wisselwerking vanenergie. Ik voel me goed in de maatschappijen ben ervan overtuigd dat een kunstenaareen rol te spelen heeft in die maatschappij.De mythe van de verheven Kunst met groteK is interessant, maar kunst die middeninde samenleving haar wortels vindt, is tienkeer interessanter.’www.carlosramirez.beTOT 30 JANCarlos RamirezTervuren, Enoteca per bacco, www.bacco.beRund uit PiëmonteRund uit het land aan de voet van deberg of rund uit de Italiaanse provinciePiëmonte, daar willen we het deze keerover hebben.Je zou denken dat het in ons land vol staat vanvette, sappige koeien. Vlees genoeg om de panaardig te vullen, maar niet elk rund levert goedvlees. Ook onze weiden worden bevolkt metbuitenlandse koeien. Eén van de meest opvallendezijn de Piëmontese runderen.Dit Italiaanse ras is amper dooraderd energ mager, maar toch rijk van smaak omdatde dieren op de zonnige heuvels van hetgras mogen grazen. Van oorsprong werd dekoe gebruikt om voor de kar en landbouwwerktuigente worden gespannen, maarinmiddels is dit ras vrijwel uitsluitend eenvleeskoe. Dit Italiaanse vleesras kalft gemakkelijk.Een speciaal gen zorgt ervoordat de kalveren licht gespierd geboren worden.Hierdoor is bevallen minder ingrijpenden is natuurlijk bevallen bij deze soort heelnormaal. Deze vleeskoe is ook bekend vanwegezijn goed en rustig karakter. De kalverenzijn bij de geboorte bruin, na een aantalmaanden veranderd de kleur naar grijswit.Kenmerkend voor de Piëmontese koeien isde bijna kolossale bespiering van rug, billen,schouders en hals. Ook heel herkenbaar ishet zwart rond de ogen en aan de binnenkantvan de oren. Ook de staartkwasten, klauwenen de punten van de horens zijn zwart.Mals vleesJan Meulenijzer, chef-kok in restaurant Bovis,vertelt me hoe belangrijk het is om hetvlees te laten rijpen. De volledige kwartierenvan de koe blijven gedurende drie weken inde koelkast hangen waardoor het water eruitdruipt. Zo verkrijg je een concentratie vansmaak en enzymatische werking. De eiwittenen vezels worden afgebroken waardoor je eenveel malser vlees en een uitgesproken smaakkrijgt. Het vlees heeft een laag vetgehalte eneen hoog percentage aan omega 3 vetzuren.In rundvlees zitten veel voedingstoffen zoalseiwitten, B-vitamines en mineralen zoals ijzeren zink. Er zijn aanwijzigingen dat hetvlees van runderen die alleen gras en kruideneten magerder is dan die op graan gebaseerdvoedsel eten. Daarnaast zitten er meer goede,gezonde vetten in dat vlees, zoals omega-3-vetten. Die omega-3-vetten zitten in hetgras dat de runderen eten.OverdadigDe Piëmontezen houden van vlees en de kwaliteitervan is hoog. De keuken van Piëmonteis erg afwisselend, soms zelfs op het overdadigeaf, een culinair festijn aan variëteiten vankaas en vlees. Ze bereiden bijvoorbeeld eenvan de beroemde Noord-Italiaanse klassiekers,bollito misto, niet met een of twee soortenvlees, maar altijd met vier of meer. Een bollitozonder rundvlees of kip is ondenkbaar. Maarniet alleen gekookte, ook gestoofde en rauwevleesgerechten zijn erg geliefd in Piëmonte.Restaurant Bovis heeft een Piëmontese tartaarop de kaart. Het vlees wordt gesnedenen niet gemalen omdat het dan een mooierestructuur krijgt. De tartaar wordt vermengdmet Italiaanse extra vierge olijfolie, pesto,een klein beetje citroensap, zongedroogdetomaten, geroosterde pijnboonpitten en peperen zout. Geserveerd met zelfgemaaktefrietjes en een rucolaslaatje met geschaafdeparmesan, groene kropsla met vinaigretteof huisgemaakte mayonaise. Een smulpartijwaarbij een lekkere Barbaresco wijn hoort.Onze medewerkster Anne Baekens gaat inde rubriek kwestievansmaak, samen met eenaantal chef-koks uit de Rand, op zoek naar bijzondere,doodgewone of verrassende smaken. Dezemaand sprak ze met chef-kok Jan Meulenijzer, diesamen met vennoot Sven Vander Elst eigenaar isvan restaurant Bovis, Heldenplein 16 in Zaventem,02 308 83 43.29

30lostinderand

Roger Van Vooren (56) is een freelance fotograafuit Zaventem. Naast de surrealistische enmelancholische reeks Onderweg – postkaartenmet een hoek af, noemt hij ze zelf – maakt Rogerook sobere, indringende portretten. Hij heeftmeerdere expo’s in België op zijn actief en werdrecent gevraagd als setfotograaf voor een nieuweVlaamse film. Roger blijft onderweg, zijn fotocredoblijft onveranderd: minder is meer.www.rogervanvooren.com31

gemengdegevoelensMOOISTE PLEK IN FRANKRIJKHet schiereiland van Saint-Tropez.MOOISTE HERINNERINGMijn studies in Parijs.GROOTSTE FRANCAISEDe vrijgevochten George Sand (1804-1876),maîtresse van componist Chopin.Dromen volgenZe kwam bewust in het ‘gezellige’ België wonen enreist vandaag land per land het Midden-Oosten en Aziëdoor. De Française Marie-Solange Pollard zet haar keuzesin daden om. ‘Ik heb altijd mijn dromen gevolgd.’tekst Johan De Crom • foto Filip ClaessensMisschien heeft Marie-Solangede daadkracht van haar vadergeërfd. Die was in de TweedeWereldoorlog krijgsgevangenein een Duits werkkamp, maar wist te ontsnappen.‘Omdat hij een woordje Duits kon, mochthij mee op een trein die zieke gevangenen uitDuitsland naar Frankrijk vervoerde. Hij zag dekans om van die trein te springen en is zijnvrouw en zijn twee dochters gaan zoeken inhet hart van Frankrijk, nabij Bourges en Orléans’,legt Marie-Solange niet zonder trots uit.Haar Belgische moeder en twee ouderezussen waren in die tijd voor het geweld uitNoord-Frankrijk gevlucht. ‘We zijn eigenlijkvan een dorp vlakbij de Belgische grens. Als jede straat van mijn vader uitreed, zat je in België.’Het gezin bleef in la France profonde wonen,waar Marie-Solange werd geboren. Ze koner echter moeilijk aarden. ‘Het is een desolateregio. Prachtig om op vakantie te gaan, maarals je er leeft, ligt er een gewicht op je. In hetnoorden krijg ik vleugeltjes.’ Die vleugeltjesfriemelden zich voor het eerst uit de schouderbladentoen Marie-Solange in Parijs aan deSorbonne ging studeren als vertaler Engels-Spaans. Het engeltje in wording bleek wel watin haar mars te hebben. Ze behaalde ook eenmaster in interne en externe communicatie.Jeugddroom‘Ik heb gewerkt als vertaler voor zakenmensenen kwam zo in contact met verschillende sectoren,van de haute couture tot de landbouw.Dat was een leuke intellectuele gymnastiekoefening,maar ik voelde dat ik iets meer wilde.’Ze las in The Herald Tribune een advertentie dieze niet zomaar kon laten passeren. ‘Men zochteen secretaris-generaal voor The InternationalChromium Development Association, een wereldwijdevereniging van alle producenten inde metallurgie, welbepaald het chroom. Dieorganisatie moest nog worden opgericht, metbasis in Parijs. Ik kreeg de job en zag een jeugddroomin vervulling gaan. Als kind wist ik nietmeteen wat ik wilde worden, maar wel dat ikergens wilde werken waar mensen uit de helewereld samenkwamen.’‘Mijn werk was mijn hobby, 26 jaar.’ Marie-Solangeging in 2010 met pensioen en blikt tevredenterug. ‘Wij hadden met de associatiegeen commerciële doeleinden. We deeldenkennis uit en verbeterden zo het welzijn vanonze industrie. We zochten samen hoe wede veiligheid en gezondheid van personeelen eindgebruikers van onze producten kondenverbeteren en hoe we zo milieubewustmogelijk konden werken.’ Mondiale omwentelingenzoals het einde van het apartheidsregimein Zuid-Afrika en de val van de Muurhadden hun rechtstreeks effect op de associatie.‘Plots speelden ook Zuid-Afrika en allelanden van het Oostblok en de Kaukasus eenrol. Toen de Chinese markt openging, was dateen openbaring.’GezelligheidMet haar Ierse man Damon, die helaas tweejaar geleden overleed, kwam Marie-Solangein Wemmel wonen. ‘Ik vond hier de gezelligheidvan het noorden terug en het wereldseBrussel sloot ook dichter aan bij het Ierlandvan Damon. Dit was voor ons de beste plek.’Ze woont op het marktplein en dat bevalthaar. Marie-Solange volgt Nederlands en enkeleculturele activiteiten in GC de Zandloper.Ze doet al dertig jaar aan Schots dansen enleert Russisch. Regelmatig bezoekt ze haardochter, schoonzoon en kleinkind die in Australiëwonen en ze schuimt de Balkan, Kaukasusen Azië af in een zoektocht naar nieuwelanden en ontdekkingen.DETräumen folgenSie ist bewusst ins ‘gesellige’ Belgien umgezogen unddurchreist heute Land für Land den Mittleren Ostenund Asien. Die Französin Marie-Solange Pollard lässt ihrenVorsätzen Taten folgen. ‘Ich bin schon immer meinenTräumen gefolgt.’ Sie hat an der Sorbonne studiertund als Übersetzerin für Geschäftsleute gearbeitet. Soist sie mit verschiedenen Sektoren in Kontakt gekommen,von der Haute Couture bis zur Landwirtschaft.Das war eine schöne intellektuelle Gymnastikübung,aber sie wollte mehr. So wurde sie Generalsekretärinbei der International Chromium Development Association,einer weltweiten Vereinigung aller Produzenten inder Metallurgie. Damit ging ein Jugendtraum in Erfüllung.‘Als Kind wusste ich nicht gleich, was ich werdenwollte, aber wohl, dass ich irgendwo arbeiten wollte,wo Menschen aus der ganzen Welt zusammenkommen.’Nun wohnt sie in Wemmel, wo sie die ‘Geselligkeitdes Nordens’ wiedergefunden hat.