10.07.2015 Views

Alles stroomt... naar de Noordzee - Aquafin

Alles stroomt... naar de Noordzee - Aquafin

Alles stroomt... naar de Noordzee - Aquafin

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Aqua I 2006/4Nadruk opbuurtvrien<strong>de</strong>lijk werkenEen jaar gele<strong>de</strong>n nam <strong>Aquafin</strong> zijn hele Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r procedure on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>n, om maximale aandacht te kunnen beste<strong>de</strong>n aan omgevingsvrien<strong>de</strong>lijkwerken. Een enorm proces, maar één met voelbare resultaten.Een goe<strong>de</strong> communicatie en een planmatige aanpak kunnenveel van <strong>de</strong> hin<strong>de</strong>r beperken die <strong>de</strong> werken van <strong>Aquafin</strong> onvermij<strong>de</strong>lijkmet zich meebrengen. Zowel intern als extern zette<strong>Aquafin</strong> vorig jaar terug <strong>de</strong> puntjes op <strong>de</strong> i voor <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong>procedures. Waar nodig wer<strong>de</strong>n ook nieuwe afspraken gemaaktom onze projecten met zo min mogelijk hin<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> buurt uitte voeren.‘De projectlei<strong>de</strong>rs van <strong>Aquafin</strong> overleggen uitgebreid met <strong>de</strong> gemeentenvóór en tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> uitvoering van een project. Daarinkomen een aantal vaste punten aan bod. Er moet bijvoorbeeld alheel vroeg gepeild wor<strong>de</strong>n <strong>naar</strong> <strong>de</strong> behoeften van <strong>de</strong> lokale han<strong>de</strong>laars,’vertelt Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r verantwoor<strong>de</strong>lijke Gaby Rappoort.‘Ook <strong>de</strong> buurtbewoners moeten uitgebrei<strong>de</strong>r geïnformeerd wor<strong>de</strong>n,zowel vóór als tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> werken. Dat gebeurt meestal insamenspraak met <strong>de</strong> gemeente. Om een voorbeeld te geven: <strong>de</strong>voorbije 2 maan<strong>de</strong>n heeft <strong>Aquafin</strong> meer dan 40 informatieverga<strong>de</strong>ringengeorganiseerd. Je kan <strong>de</strong> uitvoering van een projecttrouwens opvolgen via <strong>de</strong> website van <strong>Aquafin</strong>. Daarvoor ga je<strong>naar</strong> www.aquafin.be en klik je op ‘werken per gemeente’.’De basis van <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>ling voor <strong>de</strong> award is een enquête diewordt ingevuld door <strong>de</strong> toezichter op <strong>de</strong> bouwplaats, <strong>de</strong> projectlei<strong>de</strong>rvan <strong>Aquafin</strong>, het studiebureau en <strong>de</strong> projectverantwoor<strong>de</strong>lijkenbij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re betrokken besturen. ‘Daaruit blijkt on<strong>de</strong>ran<strong>de</strong>re in welke mate <strong>de</strong> aannemer <strong>de</strong> bestekvoorschriften heeftnageleefd in verband met hin<strong>de</strong>rbeperking,’ legt Gaby Rappoortuit. ‘Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebruik van aangepastmaterieel, <strong>de</strong> toegankelijkheid van <strong>de</strong> straat voor voetgangersen fietsers en <strong>de</strong> signalisatie. De verschillen<strong>de</strong> partijen beoor<strong>de</strong>lenook <strong>de</strong> informatiedoorstroming tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> werken. Ook hetalgemene veiligheidsbewustzijn van <strong>de</strong> aannemer en eventuelescha<strong>de</strong>gevallen of ongevallen wor<strong>de</strong>n mee in <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>ling opgenomen.Uiteraard wordt rekening gehou<strong>de</strong>n met het aantalkeren dat een aannemer voor <strong>Aquafin</strong> gewerkt heeft en met <strong>de</strong>complexiteit van <strong>de</strong> uitgevoer<strong>de</strong> werken.’Ook <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> jaren zal <strong>de</strong> Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r-aanpak van <strong>Aquafin</strong>nog ver<strong>de</strong>r verfijnd wor<strong>de</strong>n, op basis van <strong>de</strong> feedback van projectpartnersen gemeenten, maar ook van buurtbewoners. ‘Sindsjuni voeren we in <strong>de</strong> buurt tevre<strong>de</strong>nheidson<strong>de</strong>rzoeken uit als <strong>de</strong>werken beëindigd zijn. Daar hebben we tot nu toe vooral uit geleerddat er nood is aan nog meer communicatie en een betertoezicht op <strong>de</strong> toegankelijkheid en <strong>de</strong> afwerking van privé-domein,’besluit Gaby Rappoort.•5Award voor beste aannemerDe hin<strong>de</strong>rbeperken<strong>de</strong> maatregelen moeten ook op het terreinuitgevoerd wor<strong>de</strong>n. Daarvoor is een goe<strong>de</strong> samenwerking metstudiebureaus en aannemers onmisbaar. <strong>Aquafin</strong> wil daaromjaarlijks een award uitreiken aan <strong>de</strong> aannemer die het meestomgevingsvrien<strong>de</strong>lijk gewerkt heeft. Voorlopig komen alleenuitvoer<strong>de</strong>rs van rioleringswerken in aanmerking, omdat <strong>de</strong>zewerken het meeste hin<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> omgeving met zich meebrengen.In september 2007 wordt <strong>de</strong> award voor <strong>de</strong> eerste keer uitgereikt.Het initiatief kan rekenen op <strong>de</strong> steun van Kris Peeters,minister van Leefmilieu en Openbare Werken.Verantwoor<strong>de</strong>lijke Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r Gaby Rappoort bewaakt <strong>de</strong> procedures,terwijl ombudsman Julien De Mul<strong>de</strong>r (links) bemid<strong>de</strong>lt tussen het bedrijf enomwonen<strong>de</strong>n bij klachten. De technische kennis van Mark Van Heck (rechts),groepslei<strong>de</strong>r werftoezicht, is voor bei<strong>de</strong> invalshoeken van onschatbare waar<strong>de</strong>.Foto: Jan Locus


Aqua I 2006/4Gemeenten kiezen voortechnische expertiseEr is weeral een jaar voorbij. Dat betekent dat we ook weer een jaardichter staan bij 2015, Europa’s <strong>de</strong>adline voor zuiver water in allebeken en rivieren. Heel wat ste<strong>de</strong>n en gemeenten zijn op zoek <strong>naar</strong>een partner om hen te helpen <strong>de</strong>ze zware opdracht te vervullen.In Vlaams-Brabant on<strong>de</strong>rteken<strong>de</strong>n zowel Haacht als Kampenhoutonlangs een concessieovereenkomst met <strong>Aquafin</strong>. Zo’n samenwerkinggaran<strong>de</strong>ert hen immers specialistenwerk, terwijl <strong>de</strong> autonomie van <strong>de</strong>gemeente gerespecteerd blijft.6De beslissing om met <strong>Aquafin</strong> in zee te gaan, kwam er in Haacht Geen onbeken<strong>de</strong>nen Kampenhout na een officiële marktbevraging. Bei<strong>de</strong> buurgemeentenvergeleken <strong>de</strong> ingedien<strong>de</strong> offertes <strong>naar</strong> aanbod en gemeenten. Ook op bovengemeentelijk niveau zijn we vaak part-Natuurlijk is <strong>Aquafin</strong> geen onbeken<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> Vlaamse ste<strong>de</strong>n enprijs, alvorens <strong>de</strong> knoop door te hakken. ‘Ons sterk technisch on<strong>de</strong>rbouwddossier heeft tot nu toe telkens <strong>de</strong> doorslag gegeven dikwijls voor het eerst kennis met onze knowhow en ervaring.ners. Bou<strong>de</strong>wijn Van <strong>de</strong> Steene: ‘In die rol maken lokale besturenom voor <strong>Aquafin</strong> te kiezen. Gemeenten willen <strong>de</strong> kat niet langer Een logische volgen<strong>de</strong> stap is dat ze hier ook voor hun eigen projecteneen beroep op willen doen. Dat merken we aan <strong>de</strong> almaaruit <strong>de</strong> boom kijken maar willen met zekerheid weten wat hente doen staat met het oog op Europa,’ zegt Bou<strong>de</strong>wijn Van <strong>de</strong> groeien<strong>de</strong> belangstelling voor onze RioTotaal-producten.’Steene, Commercieel Directeur bij <strong>Aquafin</strong>.Het RioTotaal-dienstenpakket staat voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> facettenin <strong>de</strong> uitbouw en het beheer van het rioleringsstelsel. EenEen stad of gemeente die een concessieovereenkomst on<strong>de</strong>rtekentmet <strong>Aquafin</strong>, krijgt daar een uitgebrei<strong>de</strong> service voor in <strong>de</strong> plaats. stad of gemeente kan kiezen of ze voor één of meer<strong>de</strong>re <strong>de</strong>eltakeneen beroep doet op <strong>Aquafin</strong>. Met RioHerrekening analy-Uitgangspunt is steeds een langetermijnvisie. Op basis daarvanwerkt <strong>Aquafin</strong> een plan uit dat alle noodzakelijke projecten <strong>naar</strong> seert <strong>Aquafin</strong> bijvoorbeeld <strong>de</strong> werking van het huidige stelsel.beheer en on<strong>de</strong>rhoud, mét <strong>de</strong> bijhoren<strong>de</strong> budgetten, voor <strong>de</strong> komen<strong>de</strong>jaren in kaart brengt. Zo’nwordt gesimuleerd aan <strong>de</strong>Knelpunten wor<strong>de</strong>n gelokaliseerd en een optimale werkinghandge<strong>de</strong>tailleerd financieel plan is onmisbaarom <strong>de</strong> kosten te sprei<strong>de</strong>nen <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len van <strong>de</strong> gemeentezo efficiënt mogelijk in te zetten. En‘Gemeenten willen <strong>de</strong> katniet langer uit <strong>de</strong> boom kijken’van computermo<strong>de</strong>llen. Op basisdaarvan doet <strong>Aquafin</strong> voorstellenvoor <strong>de</strong> verbetering en <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>reuitbouw van het stelsel. RioPro-hoewel het <strong>Aquafin</strong> is die <strong>de</strong> projecten voorstelt, is het in elk geval ject on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> gemeente dan weer in alle formaliteiten die<strong>de</strong> gemeente die beslist welk project wanneer wordt uitgevoerd. De komen kijken bij het aanstellen van studiebureaus en van aanbeste<strong>de</strong>n,gunnen en opleveren van rioleringsprojecten. Ver<strong>de</strong>rgemeente doet geen afstand van haar rioleringsstelsel, maar blijft ereige<strong>naar</strong> van. Ook <strong>de</strong> termijn van <strong>de</strong> concessie is bespreekbaar, maar zijn er nog modules voor <strong>de</strong> opmaak van een investeringsplan ofom een zekere continuïteit te garan<strong>de</strong>ren, is een perio<strong>de</strong> tussen een on<strong>de</strong>rhoudsschema en voor <strong>de</strong> exploitatie van <strong>de</strong> gemeentelijke10 en 20 jaar gangbaar.rioleringsinfrastructuur.


Aqua I 2006/4Een stad of gemeente die een concessieovereenkomst tekent met <strong>Aquafin</strong>, krijgt daarvoor een uitgebrei<strong>de</strong> service in <strong>de</strong> plaats.<strong>Aquafin</strong> heeft naast het technische van rioleringswerken ooksteeds oog voor het maatschappelijk aspect. Vorig jaar heeft hetzijn Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r-maatregelen grondig herbekeken en uitgebreid.Het bedrijf acht inmid<strong>de</strong>ls <strong>de</strong> tijd rijp om op basis van <strong>de</strong>bovengemeentelijke ervaringen ook voor gemeentelijke projectenadvies te geven rond Min<strong>de</strong>r Hin<strong>de</strong>r. Als extra dienstverleningkrijgt een stad of gemeente die met <strong>Aquafin</strong> samenwerkt voortaandus een concreet voorstel met hin<strong>de</strong>rbeperken<strong>de</strong> maatregelen.Uiteraard staat het <strong>de</strong> klant ook hier vrij om het voorstel aldan niet te volgen.Gerenommeer<strong>de</strong> techniekenBij het uitvoeren van studieopdrachten kan <strong>Aquafin</strong> bouwen openkele internationaal gerenommeer<strong>de</strong> technieken, zoals bijvoorbeeldHydroplan. Dat is een methodologie voor het beheer van<strong>de</strong> gemeentelijke riolering op hydraulisch, structureel en ecologischvlak. Een computermo<strong>de</strong>l geeft aan <strong>de</strong> hand van een aantalin te geven parameters aan wanneer welke rioolstreng moeton<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n, gerenoveerd of vernieuwd wor<strong>de</strong>n voor een maximalewerking. Ha<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> nieuwste ontwikkeling van <strong>Aquafin</strong>, iseen vervolg op Hydroplan. Het is een objectieve metho<strong>de</strong> om <strong>de</strong>kosten van preventief on<strong>de</strong>rhoud af te wegen tegen <strong>de</strong> kans opscha<strong>de</strong> ten gevolge van niet-on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n. ‘Het risico staat in ditmo<strong>de</strong>l gelijk aan <strong>de</strong> kost vermeningvuldigd met <strong>de</strong> kans’, legtstudieverantwoor<strong>de</strong>lijke Ivo Boonen uit. ‘We zoeken met an<strong>de</strong>rewoor<strong>de</strong>n <strong>naar</strong> het juiste evenwicht tussen voldoen<strong>de</strong> preventiefon<strong>de</strong>rhoud en/of renovatie om grote gevolgscha<strong>de</strong> te voorkomen.Tot gevolgscha<strong>de</strong> rekenen we zowel consequenties <strong>naar</strong> hetmilieu (overstorten), verkeer (beschadigd weg<strong>de</strong>k door verzakteriolen) als last voor <strong>de</strong> omwonen<strong>de</strong>n (on<strong>de</strong>rgelopen kel<strong>de</strong>rs). Deoutput van <strong>de</strong> oefening is dus uitein<strong>de</strong>lijk een realistisch on<strong>de</strong>rhouds-en renovatieplan voor <strong>de</strong> gemeente.’Ha<strong>de</strong>s werd het voorbije jaar succesvol toegepast op <strong>de</strong> Griekseste<strong>de</strong>n Thessaloniki en Athene. In België werd het mo<strong>de</strong>l op eenge<strong>de</strong>elte van Leuven uitgetest. Ivo Boonen: ‘De bevinding is datdoor <strong>de</strong>ze oefening tot maar liefst 20 % kan bespaard wor<strong>de</strong>n aanverme<strong>de</strong>n gevolgscha<strong>de</strong>. Een niet onbelangrijk gegeven voor <strong>de</strong>het gemeentebudget dus.’Net zoals voor vele an<strong>de</strong>re innovatieprojecten, werkte <strong>Aquafin</strong>ook voor <strong>de</strong> ontwikkeling van Ha<strong>de</strong>s samen met Europese universiteitenen on<strong>de</strong>rzoekscentra. De methodologie ka<strong>de</strong>rt trouwensin het Hydroplan EU-concept en <strong>de</strong> ontwikkeling ervan werdgefinancierd door <strong>de</strong> Europese Unie. ‘In <strong>de</strong> waterzuiverings- enrioleringssector draait <strong>Aquafin</strong> op Europees niveau mee aan <strong>de</strong>top wat betreft innovatie. Juist omdat rioleringsbeheer en rioolwaterzuiveringzo’n hot topic is, komen er voortdurend nieuwe,verbeter<strong>de</strong> technieken op <strong>de</strong> markt. Wij zijn dan ook trots dat wijals vaste waar<strong>de</strong> telkens mee aan <strong>de</strong> wieg kunnen staan’, on<strong>de</strong>rstreeptBou<strong>de</strong>wijn Van <strong>de</strong> Steene.•7


Aqua I 2006/4De uitbouw van <strong>de</strong> infrastructuur voor waterzuivering is begonnenaan <strong>de</strong> kust. In het belang van het strandtoerisme kregen<strong>de</strong> kustgemeentes al vroeg oog voor <strong>de</strong> afvoer van hun huishou<strong>de</strong>lijkafvalwater. Aanvankelijk voer<strong>de</strong>n lange leidingen hetafvalwater enkele hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n meter <strong>de</strong> zee in, zodat het strandrelatief schoon bleef voor <strong>de</strong> ba<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toeristen. In 1929 werdin Knokke <strong>de</strong> eerste zuiveringsinstallatie in België gebouwd. Detwee<strong>de</strong> kwam er eveneens aan <strong>de</strong> kust, in Nieuwpoort. Na hettoeristische seizoen wer<strong>de</strong>n ze gewoon stilgelegd, tot het voor-<strong>Alles</strong> <strong>stroomt</strong>jaar weer <strong>de</strong> eerste vakantiegangers bracht.Afgelopen zomer waren er nu en dan weerberichten over vervuiling van het kustwater,vooral na hevig regenweer. Nochtans is <strong>de</strong>zuiveringsinfrastructuur langs <strong>de</strong> kust goeduitgebouwd. Een groot <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> vervuiling isdan ook afkomstig uit het binnenland.Vanaf <strong>de</strong> jaren ’60 werd <strong>de</strong> uitbouw van <strong>de</strong> waterzuiveringsinfrastructuuraan <strong>de</strong> kust meer structureel aangepakt. Eerst doorTVZAK, <strong>de</strong> Tussengemeentelijke Vereniging voor <strong>de</strong> Zuivering vanhet Afvalwater van <strong>de</strong> Kust, maar vooral in <strong>de</strong> jaren ’70 en ’80door WZK, <strong>de</strong> parastatale Waterzuiveringsmaatschappij van hetKustbekken. Toen <strong>Aquafin</strong> werd opgericht om <strong>de</strong> ontbreken<strong>de</strong>infrastructuur in heel Vlaan<strong>de</strong>ren versneld uit te bouwen, waren<strong>de</strong> meeste grote zuiveringsinstallaties aan <strong>de</strong> kust al gebouw<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste collectoren voor rioolwater <strong>naar</strong> <strong>de</strong>ze zuiveringsinstallatiesaangelegd. Veel van die installaties wer<strong>de</strong>n door <strong>Aquafin</strong>intussen zelfs al gerenoveerd, uitgebreid en aangepast om tevoldoen aan <strong>de</strong> strengste Europese normen.KoplopersDat <strong>de</strong> strandwaterkwaliteit aan <strong>de</strong> Belgische kust soms tewensen overlaat, ligt dus niet aan een gebrek aan zuiveringsinfrastructuuraan <strong>de</strong> kust. Ook <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n en gemeenten blevener ver<strong>de</strong>r investeren in <strong>de</strong> uitbouw van hun rioleringstelsels,waardoor <strong>de</strong> zuiveringsgraad in <strong>de</strong> kustgemeenten on<strong>de</strong>rtussentussen <strong>de</strong> 92% en 98% ligt. Een score die veel hoger is dan hetgemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> in Vlaan<strong>de</strong>ren. De grootste opdracht van <strong>Aquafin</strong>ligt er in het on<strong>de</strong>rhoud, <strong>de</strong> renovatie en <strong>de</strong> optimalisatie van <strong>de</strong>bestaan<strong>de</strong> infrastructuur.Maar waar ligt dan <strong>de</strong> oorzaak van <strong>de</strong> piekverontreiniging vanhet strandwater? Aangezien <strong>de</strong> rechtstreekse rioollozingen in <strong>de</strong>zee tot het verle<strong>de</strong>n behoren, kan verontreiniging enkel via <strong>de</strong>afwateringspunten van waterlopen en rivieren. De uitbouw van<strong>de</strong> zuiveringsinfrastructuur in het binnenland kwam dan ooklater op gang. ‘Afvalwater dat 25 km landinwaarts in <strong>de</strong> rivierenen kanalen vloeit, bereikt pas enkele dagen later <strong>de</strong> zee,’ weetMaarten Everaert, bekkenverantwoor<strong>de</strong>lijke Brugse Pol<strong>de</strong>rs bij<strong>Aquafin</strong>. ‘In het Brugse Pol<strong>de</strong>rbekken zijn <strong>de</strong> pijnpunten bekend.


Aqua I 2006/410<strong>de</strong>n zodra het maximale peil bereikt is, moet het teveel aan watervia zogenaam<strong>de</strong> overstorten geëvacueerd wor<strong>de</strong>n <strong>naar</strong> eenwaterloop in <strong>de</strong> buurt. Dat mengsel van regenwater en afvalwaterheeft wel een impact op <strong>de</strong> waterlopen. Het aantal lozingenmoet dus zoveel mogelijk wor<strong>de</strong>n beperkt. Daarvoor moet er eenvoldoen<strong>de</strong> grote bergingscapaciteit zijn in het rioolstelsel en eenvoldoen<strong>de</strong> afvoercapaciteit <strong>naar</strong> een zuiveringsinstallatie.De overstortconstructies of noodoverlopen op het stelsel, wor<strong>de</strong>nin principe ontworpen om maximum 7 of 10 dagen per jaarte werken. Op <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> stelsels voert <strong>Aquafin</strong> hydronautstudiesuit om <strong>de</strong> pijnpunten in kaart te brengen. Als een probleemniet onmid<strong>de</strong>llijk kan wor<strong>de</strong>n aangepakt, doet <strong>Aquafin</strong>projectvoorstellen aan <strong>de</strong> Vlaamse Milieumaatschappij (VMM),met <strong>de</strong> vraag om <strong>de</strong>ze op te nemen op het rollend meerjarenprogrammavoor <strong>de</strong> optimalisatie van <strong>de</strong> bovengemeentelijkeinfrastructuur. ‘Als er bijvoorbeeld onvoldoen<strong>de</strong> bergingscapaciteitis op een bestaan<strong>de</strong> riolering, kan er op termijn, na goedkeuringvan <strong>de</strong> VMM, extra capaciteit wor<strong>de</strong>n bijgebouwd aan <strong>de</strong>overstort,’ verklaart Maarten Everaert. ‘In <strong>de</strong> omgeving van hetkanaal tussen Brugge en Oosten<strong>de</strong> alleen al, zijn er meer dan100 overstorten op <strong>de</strong> bovengemeentelijke infrastructuur. Endaarbij komen nog alle overstorten op het gemeentelijk stelsel,die mee <strong>de</strong> waterkwaliteit beïnvloe<strong>de</strong>n.’ Op dit moment bouwt<strong>de</strong> VMM overigens een meetnet uit om <strong>de</strong> meest kritische overstortenin kaart te kunnen brengen.Een structurele oplossing voor een probleem vraagt vaak omeen samenwerking met <strong>de</strong> gemeente. Maarten Everaert: ‘Eenpijnpunt dat we bijvoorbeeld gezamenlijk aangepakt hebben, iseen vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> overstorten op <strong>de</strong> jachthaven van Blankenberge.Via een optimalisatie van <strong>de</strong> gemeentelijke rioleringen <strong>de</strong> infrastructuur van <strong>Aquafin</strong>, kan er nu 3000 m 3 water extrain <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> riolering gestockeerd wor<strong>de</strong>n.’Min<strong>de</strong>r water in <strong>de</strong> rioolDe werking van <strong>de</strong> overstorten kan ook fel vermin<strong>de</strong>ren doorregenwater van het rioolstelsel af te koppelen. Bij aanleg vannieuwe rioleringen bekijken zowel <strong>de</strong> gemeenten als <strong>Aquafin</strong>hoe regen- en afvalwater zoveel mogelijk geschei<strong>de</strong>n kunnenwor<strong>de</strong>n. Zo heeft bijvoorbeeld <strong>de</strong> gemeente Ichtegem <strong>de</strong> Engelbeekvan het rioolstelsel afgekoppeld, tegelijk met <strong>de</strong> uitvoeringvan een project van <strong>Aquafin</strong>. ‘In ste<strong>de</strong>lijke centra, zoals in Bruggeen Oosten<strong>de</strong>, is dat niet zo evi<strong>de</strong>nt,’ legt Dirk Hou<strong>de</strong>naert uit.‘De vroegere waterlopen zijn er vaak ingeschakeld in het rioleringsstelsel,waardoor er weinig mogelijkhe<strong>de</strong>n zijn voor eengeschei<strong>de</strong>n afvoer van regenwater. Om dat probleem op te lossen,moeten er nieuwe collectoren voor afvalwater wor<strong>de</strong>n aangelegd,terwijl <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> collectoren behou<strong>de</strong>n blijven voor<strong>de</strong> afvoer van regenwater. Dergelijke projecten zijn al ontworpenvoor Bre<strong>de</strong>ne en Ichtegem. <strong>Aquafin</strong> on<strong>de</strong>rzoekt momenteel ook<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> stad Oosten<strong>de</strong> en een <strong>de</strong>el van DeHaan. Ook voor Assebroek (Brugge), Zuienkerke en Blankenbergewor<strong>de</strong>n soortgelijke studies opgemaakt.’Optimalisering en saneringOp een aantal locaties zou <strong>de</strong> doorvoercapaciteit <strong>naar</strong> <strong>de</strong> zuiveringsinstallatieskunnen wor<strong>de</strong>n verbeterd. Dirk Hou<strong>de</strong>naert:‘<strong>Aquafin</strong> heeft <strong>de</strong> uitbreiding van <strong>de</strong> verwerkingscapaciteit vanRWZI Wulpen voorgesteld aan <strong>de</strong> VMM. Een hydraulische uitbreidingvan <strong>de</strong>ze installatie, zou een enorme impact hebbenop <strong>de</strong> overstortfrequenties en -volumes op het Langgeleed en<strong>de</strong> havengeul van Nieuwpoort. De renovatie van RWZI Adinkerkeis on<strong>de</strong>rtussen wel al op het programma opgenomen.’Ver<strong>de</strong>r moet <strong>de</strong> aansluiting van <strong>de</strong> resteren<strong>de</strong> kleinere woonkernenop <strong>de</strong> zuiveringsinfrastructuur ook nog voor verbeteringvan het kustwater zorgen. De grootste waterzuiveringsinstallatiedie nog moet gebouwd wor<strong>de</strong>n achter <strong>de</strong> kustlijn, is er éénvoor 6000 inwoners van Koekelare. In Jabbeke wordt nu ook volopgewerkt aan <strong>de</strong> aansluiting van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elgemeente Snellegem.Bovendien zal <strong>de</strong> RWZI Jabbeke op termijn nog ver<strong>de</strong>r uitgebreidwor<strong>de</strong>n. Er zijn ook enkele kleinschalige zuiveringsinstallatiesvoorzien, zoals voor <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke woonkernen van Moere, Stalhilleen Vlissegem.Om in het binnenland tot <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> hoge zuiveringsgraad te komenals langs <strong>de</strong> kuststrook, zijn nog extra inspanningen nodig.Ook het afvalwater van <strong>de</strong> woningen die ver<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> woonkernliggen, moet ver<strong>de</strong>r aangepakt wor<strong>de</strong>n. Hier ligt een belangrijkeuitdaging, vooral voor <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n en gemeenten.•Een goe<strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> pompstations aan <strong>de</strong> kust is cruciaalvoor <strong>de</strong> kwaliteit van het strandwater. Foto: Misjel Decleer


Aqua I 2006/411Foto: Misjel DecleerNieuwe Europese ZwemwaterrichtlijnOp 24 maart 2006 werd <strong>de</strong> nieuwe Zwemwaterrichtlijn vankracht. Ze moet binnen <strong>de</strong> twee jaar in Vlaams recht wor<strong>de</strong>nomgezet. De ou<strong>de</strong> Zwemwaterrichtlijn vervalt pas eind 2014,aangezien <strong>de</strong> nieuwe stapsgewijze wordt ingevoerd. De richtlijnpast in <strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>rrichtlijn Water en versterkt <strong>de</strong> Nitraatrichtlijn en<strong>de</strong> Richtlijn Ste<strong>de</strong>lijk afvalwater. Deze laatste bevat immers eenbepaling waarbij voor <strong>de</strong> dimensionering van rioolwaterzuiveringsinstallatiesrekening moet gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> toenamevan <strong>de</strong> belasting tij<strong>de</strong>ns het toeristische seizoen. De nietnalevingvan <strong>de</strong>ze bepaling is een veel voorkomen<strong>de</strong> oorzaakvan <strong>de</strong> bacteriologische verontreiniging van het zwemwater.In 2008 zal er voor het eerst een bemonsteringsprogramma volgens<strong>de</strong> nieuwe richtlijn wor<strong>de</strong>n opgemaakt. De nieuwe richtlijngeeft aan hoe <strong>de</strong> monsternames, analyses en evaluaties moetengebeuren. Er zullen twee bacteriologische indicatoren opgevolgdwor<strong>de</strong>n. Deze twee geven <strong>de</strong> best beschikbare koppeling tussen<strong>de</strong> fecale verontreiniging en gezondheidseffecten in recreatievewateren. De normen voor kustwater zullen tweemaal strengerzijn dan voor zoetwater. De microbiologische parameters wor<strong>de</strong>naangevuld met een visuele inspectie (teer, rubber, olie) enindien nodig een on<strong>de</strong>rzoek <strong>naar</strong> <strong>de</strong> woekering van macroalgen,fytoplankton en cyanobacteriën.De zwemwaterkwaliteit wordt in een reeks van 4 jaren beoor<strong>de</strong>eld.De score gaat van slecht <strong>naar</strong> aanvaardbaar tot goed ofuitstekend. Een eerste officiële in<strong>de</strong>ling van onze zwemwatersvolgt na het badseizoen 2015. Ter bescherming van <strong>de</strong> volksgezondheidzal dit voor geken<strong>de</strong> “slechte” zwemwaters nu al gebeurenop basis van historische gegevens. Tegen eind 2015 moetalle zwemwater minstens een aanvaardbare waterkwaliteithebben. Bovendien moeten er actieplannen komen om <strong>de</strong> kwaliteitvan zwemwaters te verbeteren. Een slechte beoor<strong>de</strong>ling 5jaar na elkaar of een niet haalbaar geacht verbeteringstrajectvan een slecht zwemwater betekent immers een permanentzwemverbod.


Aqua I 2006/4Droge voeten & gezon<strong>de</strong> bekensluiten elkaar niet uitAls het rioolstelsel te vol geraakt, wordt het teveel aan water alsnoodoplossing in een waterloop geloosd. Dat mag natuurlijk niet tevaak gebeuren. On<strong>de</strong>rzoek op gevoelige locaties moet het inzicht in<strong>de</strong> dynamiek van een rioolstelsel vergroten.12Als het hard regent en <strong>de</strong> riolen zich snel vullen, komt het watergelukkig niet zomaar op straat te staan. Op welbepaal<strong>de</strong> plaatsenin <strong>de</strong> riolering wer<strong>de</strong>n daarom overstortconstructies gebouwd,een soort noodoverlopen waarlangs het teveel aan waterweg kan stromen. Zo blijft <strong>de</strong> afvoer van water verzekerd enkan wor<strong>de</strong>n verme<strong>de</strong>n dat het op ongewenste plaatsen uit <strong>de</strong> riolenloopt, of in kel<strong>de</strong>rs binnen<strong>stroomt</strong> via <strong>de</strong> huisaansluitingen.Dat systeem heeft ook een keerzij<strong>de</strong> natuurlijk. Het afvalwaterdat uit <strong>de</strong> riool overstort is wel verdund met regenwater, maarverontreinigt toch in zekere mate <strong>de</strong> ontvangen<strong>de</strong> waterloop.Impact op <strong>de</strong> beek‘De co<strong>de</strong> van goe<strong>de</strong> praktijk bepaalt dat een overstort zeven tottien keer per jaar mag werken,’ verklaart studieverantwoor<strong>de</strong>lijkeLudwig Buts. ‘Maar een overstort die twee keer per jaar ergvervuild water loost, kan een groter effect hebben op een beekdan een overstort die twintig keer per jaar werkt, maar dan kortetijd weinig vervuild water uitstoot. On<strong>de</strong>rzoek op rioolstelselsmoet ons leren om <strong>de</strong> samenhang tussen alle factoren beter tebegrijpen. Daarmee anticiperen we ook op <strong>de</strong> Europese ka<strong>de</strong>rrichtlijnWater, die bepaalt dat tegen 2015 alle oppervlaktewatervan goe<strong>de</strong> kwaliteit moet zijn. Om aan die richtlijn te voldoen ishet dus niet voldoen<strong>de</strong> om <strong>de</strong> overstortfrequentie te beperken.We moeten een zicht krijgen op alle elementen die <strong>de</strong> kwaliteitvan het oppervlaktewater beïnvloe<strong>de</strong>n, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> hoeveelhei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> samenstelling van overgestort rioolwater.’ Hoevaak een overstort werkt, is nog vrij nauwkeurig te meten. Hoegroot het <strong>de</strong>biet is dat uit <strong>de</strong> riool loopt en wat <strong>de</strong> samenstellingvan het rioolwater is, valt veel moeilijker te achterhalen. Ook hetgedrag van het rioolwater tij<strong>de</strong>ns het transport in het stelsel isniet zomaar te voorspellen.Het <strong>de</strong>biet van het huishou<strong>de</strong>lijk afvalwater in <strong>de</strong> riool evolueertmee met <strong>de</strong> spitsuren in elk gezin: er is een piek ’s ochtendsen één ’s avonds. De samenstelling geduren<strong>de</strong> een typedag ismeestal ongeveer hetzelf<strong>de</strong>. De invloed van regenwater op hetrioolwater is meer veran<strong>de</strong>rlijk. ‘Dat komt omdat ook sedimentenals zand en leem mee <strong>de</strong> riool in spoelen,’ weet Ludwig Buts.‘De impact van <strong>de</strong> vervuiling die zich vastzet op zand of leem, ismin<strong>de</strong>r voorspelbaar. Deze sedimenten kunnen namelijk bezinkenen zich vastzetten op bijvoorbeeld scheuren in <strong>de</strong> riool ofbarsten in inspectieputten. Een bui zal een <strong>de</strong>el verplaatsen, eneen volgen<strong>de</strong> misschien weer. Als het lang niet geregend heeft,zullen <strong>de</strong> sedimenten groten<strong>de</strong>els in <strong>de</strong> riool blijven zitten. Alshet dan plots hard regent en <strong>de</strong> overstort op <strong>de</strong> riool in werkingtreedt, is <strong>de</strong> impact van het rioolwater op het beekwater natuurlijkgroter dan wanneer het al dagenlang nat weer is.’Meten in <strong>de</strong> riool is een hele uitdaging. Door <strong>de</strong> impact van het vuil en zandmoeten <strong>de</strong> gebruikte toestellen heel robuust en zelfreinigend zijn.Foto: Jan LocusMo<strong>de</strong>llen voe<strong>de</strong>nSinds 2004 voert <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling On<strong>de</strong>rzoek en Productontwikkelingeen intensieve studie uit van het rioolstelsel van Herent. Erwor<strong>de</strong>n een viertal overstorten en kritische punten bemeten. ‘Wehou<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> overstorten informatie bij over <strong>de</strong> waterhoogte, <strong>de</strong>graad van troebelheid, <strong>de</strong> temperatuur en <strong>de</strong> geleidbaarheid,’vertelt Ludwig Buts. ‘Deze parameters zijn continu meetbaar,


Aqua I 2006/4<strong>Aquafin</strong> valt op in het buitenlandMinister van Leefmilieu Kris Peeters benadrukte onlangs dat Vlaan<strong>de</strong>renmeer moet uitpakken met zijn milieutechnologie in het buitenland.<strong>Aquafin</strong> viel alvast op tij<strong>de</strong>ns missies in Roemenië en China.aanbestedingsdocumenten, zijn enkele vaardighe<strong>de</strong>n die <strong>Aquafin</strong><strong>de</strong> Roemenen kan aanbie<strong>de</strong>n. De on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>lingen voor <strong>de</strong>overeenkomst zijn in een eindfase en genieten <strong>de</strong> volle steun vanminister Peeters.ChinaOok <strong>de</strong> economische missie vorig jaar in China, on<strong>de</strong>r leiding vanVlaams minister van Buitenlandse han<strong>de</strong>l Fientje Moerman enMinister-presi<strong>de</strong>nt Yves Leterme, lever<strong>de</strong> <strong>Aquafin</strong> on<strong>de</strong>rtussen opportuniteitenop. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> missie van oktober 2006, zijn een aantalgesprekken gevoerd met <strong>de</strong> regio Hebei, om er methodologieënvan zonering, masterplan en hergebruik van afvalwater te implementeren.De concrete voorstellen die nu wor<strong>de</strong>n opgemaakt,zullen door onze partner in Hebei geïntroduceerd wor<strong>de</strong>n bij hetregionale bestuur, om financiële on<strong>de</strong>rsteuning te ontvangen.16Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Luc Bossyns en Commercieel directeur Bou<strong>de</strong>wijn VanDe Steene stel<strong>de</strong>n <strong>Aquafin</strong> voor aan <strong>de</strong> Roemeense minister van Milieu.Samen met minister Kris Peeters namen <strong>Aquafin</strong> en enkele an<strong>de</strong>reVlaamse milieubedrijven en overheidsinstellingen mid<strong>de</strong>nnovember <strong>de</strong>el aan het twee<strong>de</strong> Roemeens-Vlaamse seminarie.Kandidaat EU-lidstaat Roemenië heeft nog steeds problemenom zijn saneringsinfrastructuur overeen te stemmen met <strong>de</strong>Europese normen. Omdat <strong>de</strong> Vlaamse milieukennis in het buitenlandhoog aangeschreven staat, participeert <strong>Aquafin</strong> in eeninternationale projectgroep, geleid door Ecolas, om een contractbinnen te halen voor een 13 maan<strong>de</strong>n duren<strong>de</strong> training van Roemeenseambtenaren. Een goe<strong>de</strong> projectplanning opstellen, beoor<strong>de</strong>lenen prioriteren van projectvoorstellen en evalueren vanNaar aanleiding van het Creativity World Forum in Gent, brachteen <strong>de</strong>legatie van Qingdao, een Chinese provincie aan <strong>de</strong> GeleZee met ongeveer 7,5 miljoen inwoners, recent een bezoek aanBelgië. Op het forum on<strong>de</strong>rteken<strong>de</strong> <strong>de</strong> afgevaardig<strong>de</strong> WU Tiejung,samen met minister Fientje Moerman een ‘Memorandumof un<strong>de</strong>rstanding’, dat <strong>de</strong> toetreding bevestigt van <strong>de</strong>Chinese provincie tot een samenwerkingsverband van verschillen<strong>de</strong>regio’s op het vlak van creativiteit en innovatie. De <strong>de</strong>legatiebezocht ook enkele installaties van <strong>Aquafin</strong>.Qingdao ligt in een economisch bloeien<strong>de</strong> regio, maar kamptmet een tekort aan water. Om een duurzame groei mogelijkte maken, wil het kennis en ervaring uitwisselen met <strong>Aquafin</strong>.De provincie is vooral geïnteresseerd in <strong>de</strong> toepassing van membraantechnologievoor ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> zuivering en in het hergebruikvan gezuiverd afvalwater.Met een klik op <strong>de</strong> werfU kan <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong>rioleringsprojecten van <strong>Aquafin</strong>opvolgen via www.aquafin.be,on<strong>de</strong>r ‘werken per gemeente’.Vormgeving: Van Looveren & Gobert_11-06ColofonVerantwoor<strong>de</strong>lijke uitgever: Luc Bossyns, Dijkstraat 8, B-2630 AartselaarOmbudsman van <strong>Aquafin</strong>: tel. 0472 450 450, e-mail: ombudsman@aquafin.beNoodnummer (buiten werkuren): 0800 16 603<strong>Aquafin</strong> NV, tel. 03 450 45 11, fax 03 458 30 20, e-mail: info@aquafin.be, www.aquafin.beGratis abonnement op schriftelijke aanvraag.Aqua wordt gedrukt op milieuvrien<strong>de</strong>lijk papier (Arctic The Volume).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!