Vitamine D en calcium - vzw farmaka asbl

6jaargang 20 februari 2013 geneesmiddelenbrief2.2 Interactiesmet calciumzoutenOrale calciumzouten verminderen deabsorptie van tetracyclines (behalvevan doxycycline en minocycline), chinolonen,fluorides, bisfosfonaten enestramustine 38 .2.3 Calcium en hetcardiovasculair risicoUit een meta-analyse (15 RCT’s, n =12000, hoofdzakelijk blanke vrouwen,gemiddeld 75 jaar), gepubliceerd in2010, blijkt na een behandeling metcalciumsupplementen gedurende 2 tot5 jaar een significante stijging van deincidentie van myocardinfarct (RR =1,31) 44 . Deze meta-analyse kent echterverschillende beperkingen, in het bijzonderdat de gebruikte bronnen niettoelaten om een causaal verband tussende inname van calcium en de cardiovasculairevoorvallen te leggen 45 .Onderzoek op basis van gegevensuit de Women’s Health Initiative Calcium/VitaminD Supplementation Studymaakt onderscheid tussen vrouwendie calciumsupplementen innamen vanbij het begin van de studie (8429ontvingen in de loop van de studiecalcium plus vitamine D en 8289 eenplacebo) en tussen de vrouwen die ditinitieel niet kregen (9747 kregen in deloop van het onderzoek calcium plusvitamine D en 9817 een placebo). Deresultaten van dit onderzoek tonendat er in de eerste groep een verhoogdrisico op myocardinfarct ofvan coronaire revascularisatie optrad(Hazard Ratio 1,16 met 95%BI: 1,01 tot1,34), maar voor alle andere cardiovasculairecriteria zijn de 95%BI nauwelijkssignificant 46 . De auteurs van dezepublicatie combineren vervolgens deresultaten van deze studie met die van2 RCT’s over een associatie van calciumen vitamine D en tonen op diemanier een verhoogd risico op myocardinfarct,CVA en die twee samen.De onderwaarde van de 95%BI benadertechter steeds zeer dicht 1, voorwat het relatieve risico betreft. Dit betekentdat er nauwelijks verschil is aante tonen, wat twijfels doet ontstaanover het klinisch belang van de bekomenresultaten. Tenslotte toont eenmeta-analyse van alle studies met calciumsupplementen,al dan niet samenmet vitamine D, eveneens een stijgingvan het risico op myocardinfarct (RR= 1,24; 95%BI: 1,07 tot 1,45), op CVA(RR = 1,15; 95%BI: 1,00 tot 1,32), opinfarct en CVA samen (RR = 1,15;95%BI: 1,03 tot 1,27) 46 . Andermaal zijnde cijfers weinig overtuigend. Ookmaakt het combineren van studiesmet inname van calcium zonder vitamineD en calcium met vitamine D heter voor de clinicus niet eenvoudigerop om deze cijfers te interpreteren.Recenter onderzoek (een RCT over5 jaar, waarna observatie gedurendenog eens 4,5 jaar) kon geen stijgingvan overlijden of hospitalisatie tengevolge van cardiovasculaire oorzakenaantonen bij 1460 vrouwen (bijhet begin van de studie gemiddeld 75jaar). De resultaten suggereren zelfseen daling van het risico bij vrouwenmet een cardiovasculair voorval in devoorgeschiedenis 47 . Een prospectiefcohortonderzoek over een duur van 11jaar levert geen eenduidige resultatenover het verband tussen het optredenvan myocardinfarct en de totalecalcium inname (voeding + supplementen),opgedeeld in kwartielen 48 .Algemeen wordt voorzichtigheid geadviseerdbij het toedienen van calciumsupplementenbij personen meteen verhoogd cardiovasculair risico.Een toename van de incidentie vanmyocardinfarcten is waarschijnlijk alleenmogelijk door het toedienen vancalciumsupplementen en niet doorcalcium uit de voeding 44 . In de eerdergeciteerde prospectieve cohortstudieis het risico op myocardinfarct verhoogdbij gebruikers van calciumsupplementenversus niet-gebruikers,vooral in het geval van gebruik vansupplementen zonder inname van calciumvia de voeding 48 . Verder onderzoekop lange termijn met voldoendepower is nodig om dit potentieelgevaar van verhoogd risico op myocardinfarctaf te wegen tegenover devoordelen op gebied van fractuurpreventie.Er is onvoldoende evidentie om eenverhoogd cardiovasculair risico doorgebruik van calciumsupplementenuit te sluiten. Dit risico is niet aangetoondbij inname van calcium via devoeding.3 Osteoporose3.1 Calcium en vitamineD in de preventie vanosteoporotische fracturenEen meta-analyse gepubliceerd in2007 toonde het belang aan van hettoedienen van calcium (in een dosisvan minstens 1200 mg per dag) metof zonder vitamine D aan personenouder dan 50 jaar (het overgrote deelvrouwen) in de preventie van osteoporotischefracturen 49 .Een systematisch literatuuroverzichtvan de Cochrane Collaboration uit2009 toont aan dat de combinatie vancalcium en vitamine D het risico opheupfracturen doet dalen, terwijl vitamineD alleen hiervoor niet werkzaamis. De werkzaamheid was echter slechtsduidelijk bij geïnstitutionaliseerdevrouwen die dagelijks 700 tot 800IU vitamine D en 1200 mg elementaircalcium innamen, met name in tweestudies die in totaal 3853 personenincludeerden, waarvan de vitamine D-spiegel laag was bij inclusie in de studie(respectievelijk 40 en 21 nmol/l inde twee groepen voor het begin vande interventie) 50 . Deze meta-analysevan de Cochrane Collaboration werdrecent teruggetrokken.Een meta-analyse uit 2010 gebaseerdop individuele gegevens (7 studies,68516 personen) toont dat er bij personenvan gemiddeld 70 jaar (gaande