Vitamine D en calcium - vzw farmaka asbl

5De resultaten van dergelijk onderzoekmoet men zeer voorzichtig interpreteren:het eindpunt sterfte wasnooit een primair eindpunt in dezeonderzoeken waarbij fractuurpreventiewordt onderzocht. De auteurs zelfbesluiten dat “het toedienen van vitamineD geen schadelijke invloed heeftop het overleven”.Er is geen overeenstemming in deresultaten van de verschillendesystematische literatuurstudiesover mortaliteitsreductie door hettoedienen van vitamine D zondercalcium.1.6 Voor wie vitamineD-supplementen?Op consensus gebaseerde (lokale)richtlijnen zijn niet eensluidend inhet omschrijven van een populatiedie een vitamine D-supplement dientte krijgen. Er bestaat, op basis vanactuele evidentie, een consensus vanexperten uit de Verenigde Staten omniet systematisch en zonder specifiekdoel vitamine D-supplementen toete dienen 33,34 . De Nederlandse Gezondheidsraadechter geeft de meestmaximalistische aanbeveling, namelijkhet dagelijks toedienen van 400 IUvitamine D aan elke vrouw boven de50 jaar 1 .Op basis van de huidige gegevensbeschikken we niet over afdoendebewijzen om het toedienen van supplementenvan vitamine D aan allepersonen ouder dan 50 of 65 jaar aante bevelen.1.7 De dosis van vitamineD-supplementenEen dosis van meer dan 2000 IUvitamine D per dag wordt niet aangeraden.De toxische dosis is vermoedelijkeen stuk hoger maar deze waardeis niet precies gekend 1 .Uit een RCT die 2256 niet-geïnstitutionaliseerdevrouwen van minstens70 jaar oud includeerde, bleekdat het één maal per jaar toedienenvan een zeer hoge dosis vitamine D(500000 IU) gedurende 3 tot 5 jaareen negatief effect veroorzaakte, metname een verhoogd valrisico en eenhogere frequentie van fracturen 16 .Een recente meta-analyse van individuelegegevens kon aantonen dat eendosis van minstens 800 IU maar minderdan 2000 IU vitamine D noodzakelijkis voor fractuurpreventie 35 .Hierbij dient vermeld dat de therapietrouwgroter was in de groep diedagelijks minstens 800 IU vitamine Dinnam, dan bij patiënten die een lageredosis kregen, wat de interpretatie vande resultaten enigszins bemoeilijkt.Een andere recente meta-analysetoont aan dat met het gebruik vanvitamine D 3een hogere concentratievan 25OHD kan bereikt worden danmet vitamine D 236.Een intoxicatie met vitamine D is gekenmerktdoor neerslag van calciumfosfaatin de nieren (nierstenen en nefrocalcinose).Dit kan nierinsufficiën tievoor gevolg hebben. Calciumfosfaatkan ook neerslaan in de lens (cataract),in de bloedvatwand, longen, pancreasen huid. Een hoge calciëmie kan nausea,braken, obstipatie, polydypsie,polyurie en verminderd bewustzijnveroorzaken 37 .Een dagelijkse dosis van vitamineD 3(cholecalciferol) van minstens800 IU, maar minder dan 2000 IU iswaarschijnlijk de meest geschiktedosis voor fractuurpreventie (opvoorwaarde dat er ook voldoendecalcium wordt ingenomen).2 Calcium2.1 Bronnen en hoeveelhedencalciumMelkproducten zijn de belangrijkstebronnen van calcium in de voeding.Vier of vijf eenheden melkproducten(glazen melk of plakken kaas) per dagvoor volwassenen volstaan om de calciumbehoeftete dekken, zonder dathierbij nog calciumsupplementen nodigzijn 37,38 .Verschillende calciumzouten wordenals oraal calciumsupplement gebruikt:carbonaat, citraat, glubionaat, gluconaaten lactaat. In magistrale vormworden in België vooral het carbonaaten acetaat gebruikt. Calcium wordtactief geresorbeerd in de dundarm.Verschillende factoren, waarondervitamine D, beïnvloeden deze resorptie.Ongeveer één derde vanhet ingenomen calcium wordt uiteindelijkopgenomen. Calciumcarbonaat(2,5 g = 1 g elementair calcium)wordt bij voorkeur tijdens of naeen maaltijd ingenomen, wegens eenverbeterde biodisponibiliteit in zuurgastrisch milieu 39 . Het is vermoedelijkbeter om bij patiënten die lijden aanachloorhydrie, en misschien ook bijpersonen die behandeld worden meteen protonpompinhibitor, om geencalcium carbonaat te gebruiken, maarcalciumcitraat (4,74 g = 1 g elementaircalcium) want de resorptie hiervanis niet afhankelijk van de pH in demaag 40 . Wetenschappelijk bewijs voordeze aanbeveling is er echter niet 41 .Indien men alle factoren die een rolspelen in acht neemt zijn de verschillenin biodisponibiliteit waarschijnlijkonbelangrijk.Alle orale calciumpreparaten kunnenobstipatie uitlokken. Calciumcarbonaatzou meer oprispingen veroorzaken38 . Algemeen wordt geadviseerdom calciumsupplementen ’s avonds inte nemen 42,43 .De dagelijkse calciuminname (via devoeding inbegrepen) mag niet meerzijn dan 2500 mg, zoniet is er risicoop hypercalciëmie, vorming van nierstenenen nierfunctiedaling 2 .