10.07.2015 Views

Vitamine D en calcium - vzw farmaka asbl

Vitamine D en calcium - vzw farmaka asbl

Vitamine D en calcium - vzw farmaka asbl

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

11diepe sedatie. Deze laatste groep wasslechts e<strong>en</strong> kleine minderheid. In degeïncludeerde onderzoek<strong>en</strong> werd depalliatieve sedatie het meest voor korteperiodes aangew<strong>en</strong>d.Voor zover vergelijking<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong>beide groep<strong>en</strong> op basis van dit literatuuronderzoekmogelijk zijn, blijkt deoverleving bij gesedeerde <strong>en</strong> niet-gesedeerdepatiënt<strong>en</strong> niet te verschill<strong>en</strong>.De auteurs stell<strong>en</strong> dat wanneer palliatievesedatie zuiver <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> voorsymptoomverlichting (lees: intermitt<strong>en</strong>t)wordt toegepast, deze praktijkge<strong>en</strong> invloed heeft op de overlevingsduurbij de laatste lev<strong>en</strong>sfase.Comm<strong>en</strong>taar van de redactieDe zeer uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de handelswijzein het toepass<strong>en</strong> van palliatieve sedatiein de studies in dit literatuuronderzoekdoet twijfel ontstaan overwat onder palliatieve sedatie preciesverstaan moet word<strong>en</strong>. In het WZC-Formularium gaan we ervan uit date<strong>en</strong>s de palliatieve sedatie wordtingesteld, deze tot aan het mom<strong>en</strong>tvan overlijd<strong>en</strong> wordt aangehoud<strong>en</strong>.De auteurs van besprok<strong>en</strong> literatuuroverzichthebb<strong>en</strong> hier klaarblijkelijke<strong>en</strong> andere m<strong>en</strong>ing over: palliatievesedatie wordt hier als e<strong>en</strong> symptomatischeaanpak van anders onbehandelbareklacht<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> nietals e<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong>de keuze voor hetlev<strong>en</strong>seinde. Het antwoord op devraag of palliatieve sedatie al danniet de lev<strong>en</strong>sduur beïnvloedt lijktdus eerder af te hang<strong>en</strong> van wat onderpalliatieve sedatie precies wordtbegrep<strong>en</strong>.Refer<strong>en</strong>ties1 Billings JA, Block SD. Slow euthanasia.J Palliat Care 1996;12:21-30.Extrapiramidale ongew<strong>en</strong>steeffect<strong>en</strong> van eerste <strong>en</strong> tweedeg<strong>en</strong>eratie neurolepticaBespreking van:aaPeluso MJ, Lewis SW, Barnes TRand Jones PB. Extrapyramidal motorside-effects of first- and secondg<strong>en</strong>erationantipsychotic drugs. BrJ Psychiatry 2012;200:387-92.Lange tijd werd gedacht dat behandelingmet atypische antipsychoticagepaard ging met minder extrapiramidaleongew<strong>en</strong>ste effect<strong>en</strong>. Rec<strong>en</strong>testudiegev<strong>en</strong>s lijk<strong>en</strong> dit echter teg<strong>en</strong> tesprek<strong>en</strong>.In de CUtLass 1-studie werd<strong>en</strong> 227schizofr<strong>en</strong>iepatiënt<strong>en</strong>, waarvan detherapie met neuroleptica gewijzigddi<strong>en</strong>de te word<strong>en</strong> omwille van onvoldo<strong>en</strong>dewerkzaamheid of ongew<strong>en</strong>steeffect<strong>en</strong>, gerandomiseerd overgeschakeldnaar ofwel e<strong>en</strong> neurolepticumvan de eerste g<strong>en</strong>eratie (typisch neurolepticum)ofwel e<strong>en</strong> neurolepticumvan de tweede g<strong>en</strong>eratie (atypischneurolepticum, clozapine uitgezonderd).Binn<strong>en</strong> deze klass<strong>en</strong> was de behandel<strong>en</strong>dearts vrij om e<strong>en</strong> specifiekproduct te kiez<strong>en</strong>. Enkel de beoordelaarvan het effect van de behandeling<strong>en</strong> de ongew<strong>en</strong>ste effect<strong>en</strong> was blindover de keuze van medicatie. Primaireindpunt was lev<strong>en</strong>skwaliteit. E<strong>en</strong> secundaireanalyse werd uitgevoerd omna te gaan of er e<strong>en</strong> verschil was in hetvoorkom<strong>en</strong> van extrapiramidale ongew<strong>en</strong>steeffect<strong>en</strong> zoals acute dystonie,acathisie, parkinsonisme <strong>en</strong> tardievedyskinesie. Als klinisch belangrijk effectwerd e<strong>en</strong> odds ratio van 2 ofwel0,5 vooropgesteld, dit wil zegg<strong>en</strong>: e<strong>en</strong>verdubbeling ofwel e<strong>en</strong> halvering vanhet risico op extrapiramidale ongew<strong>en</strong>steeffect<strong>en</strong> van tweede g<strong>en</strong>erati<strong>en</strong>euroleptica t<strong>en</strong> opzichte van eersteg<strong>en</strong>eratie neuroleptica. E<strong>en</strong> beoordelingvond plaats op 12 wek<strong>en</strong> <strong>en</strong> 52wek<strong>en</strong>.Na 12 wek<strong>en</strong> vond m<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s devooropgestelde criteria klinisch relevantminder ontstaan van parkinsonisme<strong>en</strong> acathasie, maar het verschilwas niet statistisch significant na 52wek<strong>en</strong>. Omgekeerd kwam tardievedyskinesie na 12 wek<strong>en</strong> klinisch relevantmeer frequ<strong>en</strong>t voor bij de behandelingmet tweede g<strong>en</strong>eratie neuroleptica,al was dit verschil ook hier nietstatistisch significant na 52 wek<strong>en</strong>. Erwas ge<strong>en</strong> statistisch significant verschilin het verbeter<strong>en</strong> van bestaande extrapiramidaleverschijnsel<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> beideklass<strong>en</strong> neuroleptica zowel op 12 als 52wek<strong>en</strong>.Wijzig<strong>en</strong> van klasse was toegelat<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>shet verloop van de studie. Doorde int<strong>en</strong>tion-to-treat analyse blijv<strong>en</strong>patiënt<strong>en</strong> die wisseld<strong>en</strong> van klasse welgerek<strong>en</strong>d bij de klasse van neurolepticabij randomisatie, wat volg<strong>en</strong>s deauteurs e<strong>en</strong> mogelijke verklaring isvoor het verdwijn<strong>en</strong> van het verschilop 52 wek<strong>en</strong>.Comm<strong>en</strong>taar van de redactieDeze kleine studie besluit dat erge<strong>en</strong> verschil bestaat in het voorkom<strong>en</strong>van extrapiramidale verschijnsel<strong>en</strong>tuss<strong>en</strong> eerste <strong>en</strong> tweede g<strong>en</strong>erati<strong>en</strong>euroleptica. De verkeerdeopvatting dat er e<strong>en</strong> verhoogd risicozou zijn met de eerste g<strong>en</strong>eratie t<strong>en</strong>opzichte van de tweede is mogelijkontstaan doordat in de eerdere studiesde tweede g<strong>en</strong>eratie neurolepticavaak werd<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> methaloperidol in hoge dosis.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!