3xGpZh

Stakeholders behoefte, pagina 92In de volgende alinea’s vergelijken we deLeefdomeinen van Schalock met die van deVitaliteitsbehoeften.OnafhankelijkheidPersoonlijke Ontwikkeling - de kans krijgen omals mens te groeien; groeien in je gevoel vaneigenwaarde, leren door het zelf te ervaren, maarook simpel door naar school te kunnen gaan.Persoonlijke ontwikkeling is ook eenvitaliteitscriterium.Zelfbepaling - veiligheid en waardigheid /zelfrespect ontlenen aan het feit dat je je eigenkeuzes mag maken, dat niet anderen steeds overje hoofd heen beslissingen nemen; zelf dingenkunnen proberen; zelf beslissen dat je iets wilproberen; zelf bepalen hoe laat je naar bed gaat.Zelfbepaling komt overeen met devitaliteitsbehoefte autonomie.Sociale ParticipatieInterpersoonlijke Relaties - je eigen sociaalnetwerk kunnen behouden en onderhouden.Interpersoonlijke relaties is een (onnodig)bredere variant van de vitaliteitsbehoefte sociaalwelzijn.Sociale Inclusie - ervaren dat je erbij hoort inde samenleving, dat je mens onder de mensenbent. Sociale Inclusie is een bredere variant vanMaatschappelijke participatie.Rechten – de rechten ervaren die je toekomen.Rechtvaardige rechten hebben.Vanuit de vitaliteitsbehoeften zijn rechten eenmiddel om te voorzien in behoeften, maar nietzelf een behoefte.WelbevindenEmotioneel Welbevinden - respect en voor volworden aangezien, je veilig en zeker kunnenvoelen in je leven. Emotioneel welbevindenzien we als een belangrijk resultaat bijvervulling van Sociale participatie en anderevitaliteitsbehoeften, niet als behoefte.Fysiek Welbevinden - serieus genomen teworden in je lichamelijke integriteit; indien nodignaar je eigen huisarts en behandelaars.Fysiek welbevinden komt overeen metLichamelijke (medisch – fysieke) gezondheid.Materieel Welbevinden - materieleomstandigheden die je je menselijkewaardigheid doen behouden, bv. je eigen wc enwoonruimte. Bezoek kunnen ontvangen of weren,privacy. Materieel welbevinden zien we bij devitaliteitsdomeinen als deel van Autonomie; alsbelangrijk middel.Vitaliteitsbehoeften verdiepen modellenals OMAHA, Zorgleefplan, RAIView enSAMPC.De vitaliteitsbehoeften zijn goed te combinerenmet de andere gangbare modellen in de zorg.Over het algemeen geven de vitaliteitsbehoeftenaanvullingen en extra inzichten in deonderliggende werkingsprincipes bij deonderdelen van deze modellen, op eenvergelijkbare manier als bij de leefdomeinen vanSchalock. Hiermee is een geleidelijke transitievan de huidige zorgmodellen mogelijk, doordeze te verdiepen met de vitaliteitsbehoeften.Zo kan de ervaring en kennis geleidelijk wordenuitgebreid en doorontwikkeld, en kunnende eerste resultaten snel geboekt worden.Een snelle overgang is onnodig risicovol eningrijpend. Op de lange termijn verwachtik dat een zorgmodel puur op basis van deVitaliserende zorgmatrix betere resultaten zalgeven.