3xGpZh

Kwaliteit van zorg, pagina 307stoomtreinen gaat, nieuwe technologieën hebbeneigenlijk altijd tot utopische hoop geïnspireerd.Zeker ook tot angst en weerstand, maar demoderne mens omarmt nieuwe technologieënmet doorgaans dezelfde optimistische, uit deVerlichting stammende, vooronderstellingen.Technologie brengt tenminste universelerijkdom binnen ons bereik, alsook meer vrijheiden gezondheid, gemeenschapszin en wareindividuele vervulling. In het geval van informatieencommunicatietechnologie werd dat nogversterkt door de opkomst van een ‘virtueleklasse’ van jonge, stedelijke, internationaalgeoriënteerde professionals voor wie dezetechnologie uiteenlopende (cyberculturele eneconomische) waarden symboliseerde.Dit techno-utopisme belemmert ons ineHealth. Te hoge verwachtingen kunnen diepeteleurstelling geven. Er zijn talloze eHealthprojecten gesneuveld in de pilot-fase. In eigenland liep het Elektronisch Patiënten Dossierernstige averij op, onze Britse buren lieten hetkostbare ‘NHS National Program for IT’ vallen, enondanks mega-investeringen stagneert deimplementatie en zijn er steeds weer twijfelsover privacy en veiligheid. En dan blijft ooknog het bewijs voor kwaliteitsverbetering in dezorg achter bij de verwachtingen. Kan eHealthtechnologie werkelijk helpen bij de oplossingvan de grote vraag of we in de nabije toekomstgoede zorg met minder middelen aan iedereenkunnen blijven leveren?Daartoe blijft stimulering van onderzoeknodig, en dat gebeurt ook in Nederland; ziebijvoorbeeld het ‘Actieprogramma eHealth’ datZonMw sinds 2012 uitvoert [19]. We begrijpenook steeds beter dat eHealth onderzoek eeneigen dynamiek heeft, bijvoorbeeld vanwegede hoge ‘break-through rate’ van technologiedie de zinvolheid van RCT’s ondergraaft endaarmee de traditionele wetenschappelijkebewijsvoering. Daar worden momenteel nieuweoplossingen voor bedacht [20]. Belangrijker nogis een accentverschuiving naar implementatie.We weten inmiddels wel aardig wat werkten waarom. We weten ook wat niet werkt enwaarom. De kern-vraag is: hoe krijgen we dezeinzichten overgedragen in de (klinische) praktijken aan de professionals die er werken.Sinds een jaar of tien maken we daarvoor gebruikvan concepten uit de implementatiewetenschap.Die kunnen behulpzaam zijn bij het begrijpen vanwat het betekent een technologie in te beddenin de complexe omgeving van de zorg [21]. Zijhelpen bij het ontwerp van eHealth interventieszodat die ook werkelijk gebruikt worden en niet,zoals nog te vaak gebeurt, worden afgewezendoor de eindgebruikers [22].