Winkel- en horecaplan deel 1.pdf - OOGent

Gent zoveel winkel- en horecastad2011Gents Winkel- en Horecaplan2020Gent zoveel meer winkel- en horecastad

VoorwoordGeachte lezer,Winkels en horecazaken zorgen voor een aanzienlijke dynamiek in een stad. Samen vormen ze een belangrijke economische sector die in Genttewerkstelling biedt aan bijna 9.000 mensen. Deze handelszaken bepalen mee de uitstraling en het imago van een stad. Dit komt tot uiting in deaantrekkingskracht van het bestaande aanbod op de Gentse inwoners, bezoekers uit de regio en toeristen.In 1997 heeft de Stad Gent voor de eerste m aal een langetermijnvisie of strategisch-commercieel plan voor de detailhandel opgemaakt. Dit is hetbeleidskader geweest voor heel wat concrete ontwikkelingen en acties de afgelopen jaren om Gent als winkelstad te versterken. Daarnaast is in2003 een horecabeleidsplan opgemaakt.Een stad is evenwel voortdurend in transformatie. Op bijna 15 jaar tijd zijn zowel de stedelijke context als de maatschappelijke trends sterkgewijzigd. Daarom was er nood aan een actualisatie van het strategisch-commercieel plan uit 1997. Voor wat betreft het horecabeleidsplan wordter verder gebouwd op de gewenste visie naar deelgebieden.Met het uitwerken van een nieuwe langetermijnvisie tot 2020 willen we een duidelijk kader bieden voor bestaande en nieuwe handels- enhorecazaken, waarbij de nodige groeikansen worden geboden en waarbij de concurrentiepositie van Gent als winkel- en horecastad in haar geheelverder versterkt wordt.Tien belangrijke strategische doelstellingen vormen de ruggengraat van dit Gents Winkel- en Horecaplan.We hebben de ambitie om het handels- en horeca-aanbod verder te laten groeien op een zodanig doordachte manier dat het bestaande aanbodzich verder kan ontwikkelen en dat er ruimte is voor de creatie van nieuw aanbod. Hierdoor garanderen we een consistente groei van hethandelsaanbod in Gent. Daarbij streven we steeds naar een complementaire detailhandelsstructuur die gericht is op de bezoekmotieven van deconsument en waarbij er gezocht wordt naar meer synergie tussen de winkelconcentratiegebieden. Belangrijk hierbij is dat we ons toeleggen opeen verdere concentratie en clustering van detailhandel, met uitzondering voor buurtwinkels waar er gestreefd wordt naar een voldoendeverspreid aanbod in de diverse wijken en buurten. Dit gaat om een kernversterkend beleid, een én-én-beleid waarbij zowel de binnenstad als dediverse winkelconcentratiegebieden in de rand van Gent verder kunnen blijven ontwikkelen.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 1

InhoudsopgaveVoorwoord ................................................................................................................................................................................................................... 1Deel 1 – De Gentse detailhandel en horeca 2011 ......................................................................................................................................................... 52.1. We hebben de ambitie om binnen de reële marktruimte het handels- en horeca-aanbod doordacht te laten groeien .................................... 122.1.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 122.1.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 192.1.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 222.2. We streven naar een complementaire detailhandelsstructuur gericht op bezoekmotieven ............................................................................. 242.2.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 242.2.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 272.2.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 292.3. We streven naar een verdere concentratie en clustering van detailhandel (met uitzondering van buurtwinkels) .......................................... 302.3.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 302.3.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 322.3.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 342.4. We versterken de kwaliteit en de leefbaarheid van handel en horeca en van winkelconcentratiegebieden ................................................... 362.4.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 362.4.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 402.4.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 422.5. We bevorderen de diversiteit van het winkel- en horeca-aanbod met extra inzet op de versterking en aantrekking van authentieke zaken enspeciaalzaken .......................................................................................................................................................................................................... 462.5.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 462.5.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 502.5.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 512.6. We stimuleren innovatie binnen de handel en horeca en zetten in op vernieuwende winkelconcepten ......................................................... 542.6.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 542.6.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 572.6.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 59juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 3

2.7. We stimuleren de ondernemersgeest met focus op zelfstandig ondernemerschap ......................................................................................... 622.7.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 622.7.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 642.7.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 652.8. We promoten Gent als authentieke, complete, gezellige en diverse winkel- en horecastad ........................................................................... 682.8.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 682.8.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 712.8.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 722.9. We geven samen richting aan Gent als winkel- en horecastad door monitoring, overleg en participatie ...................................................... 762.9.1. Analyse ..................................................................................................................................................................................................... 762.9.2. Visie en ambitie ........................................................................................................................................................................................ 772.9.3. Actieplan .................................................................................................................................................................................................. 782.10. We zetten in op duurzaam ondernemen in functie van economische groei .................................................................................................. 802.10.1 Analyse .................................................................................................................................................................................................... 802.10.2 Visie en ambitie ....................................................................................................................................................................................... 812.10.3. Actieplan ................................................................................................................................................................................................ 82Slotbeschouwing ........................................................................................................................................................................................................ 86Bijlagen ...................................................................................................................................................................................................................... 88juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 4

Deel 1 – De Gentse detailhandel en horeca 2011In dit hoofdstuk wordt een eerste beeld weergegeven van Gent als winkel- en horecastad. Dit gebeurt op basis van een aantal relevantekerncijfers. Voor een uitgebreide analyse over Gent als winkel- en horecastad (2009) kan verwezen worden naar het adviesrapport deel 1 datdoor het studiebureau BRO is opgemaakt en welke als bijlage 1 deel uitmaakt van dit Gents Winkel- en Horecaplan. Dit omvat onder meer eenanalyse van de Gentse detailhandel en horeca 1 met een evolutie tussen 2002 en 2009 op basis van verschillende indicatoren, een overzicht van opstapel staande projecten in de regio en een meer gebiedsgerichte analyse van een aantal deelgebieden.Daar waar het adviesrapport ging over Gent als winkel- en horecastad in 2009, wordt in dit hoofdstuk een zo actueel mogelijk beeld geschetst aande hand van de meest actuele kerncijfers. Dit betreft allemaal cijfers van 2011 tenzij anders aangegeven.1) Demografische kerncijfersBevolking GentBevolking – directe regio (2009)Bevolking – indirecte regio (2009)248.179 inwoners190.000 inwoners990.000 inwoners2) Economische kerncijfersAantal detailhandelszaken 2.495Omvang winkelvloeroppervlakte476.130m²Aantal m² per 1.000 inwoners1.920m²Gemiddelde oppervlakte winkel 191m²Aantal horecazaken 1.437Omvang vloeroppervlakte107.736m²Aantal horeca per 1.000 inwoners 5,8Gemiddelde oppervlakte horeca 75m²1 Onder de term horeca wordt verstaan alle plaatsen waar ter plaatse voeding of drank kan worden genuttigd. De zuivere hotelfunctie is hier niet inbegrepen.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 5

Detailhandel 2011Per branche Aantal m² wvoLevensmiddelen 826 112557Persoonlijke verzorging 209 10419Totaal dagelijkse artikelen 1.035 122.976Warenhuis 4 9767Kleding en mode 382 58860Schoenen en lederwaren 80 17129Juwelier en optiek 101 4992Huishoudelijke en luxe artikelen 77 12321Antiek en kunst 44 4494Sport en spel 49 15166Hobby 72 8042Media 76 10240Plant en dier 85 16902Bruin en witgoed 98 18073Auto en fiets 35 5132Doe-het-zelf 69 38721Wonen 177 110443Detailhandel overig 111 22872Totaal niet-dagelijkse artikelen 1.460 353.154Totaal 2.495 476.130Tewerkstelling handel en horeca 9.000Aantal leegstaande panden 197Omvang leegstand vloeroppervlakte25.817m²Aantal leegstaande panden / totaal aantal panden handel + 3,5%horeca + commerciële dienstenOmvang leegstand / omvang handel + horeca +4,4%commerciële dienstenjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 6

Passantenstromen (aantal per week) Veldstraat = 140.000Koopbinding (2009)95% dagelijkse artikelen85% niet-dagelijkse artikelenKoopattractie (2009)16% dagelijkse artikelen38% niet-dagelijkse artikelenAantal overnachtingen (toerisme) (2010)805.000 overnachtingen per jaarGemiddelde omzet (2009)747 miljoen euro dagelijkse artikelen986 miljoen euro niet-dagelijks artikelenGemiddelde omzet/m² (2009)6.448 euro dagelijkse artikelen1.907 euro niet-dagelijkse artikelenAantal zelfstandigen detailhandel (2009) 80%Aantal m² winkelvloeroppervlakte zelfstandigen50%detailhandel (2009)juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 7

Deel 2 – De Gentse detailhandel en horeca 2020 – strategische doelstellingenIn dit tweede deel wordt dieper ingegaan op enerzijds de visie en de hoofdstrategische doelstellingen van de Stad Gent en anderzijds op debelangrijkste strategische doelstellingen om Gent als winkel- en horecastad verder uit te bouwen de komende jaren.Missie en hoofdstrategische doelstellingen van de Stad GentGent is een scheppende stad, die door een doorgedreven bundeling vanalle creatieve krachten, een voortrekkersrol speelt bij de ontwikkelingvan een duurzame, solidaire en open samenleving.Om de missie van de Stad Gent te realiseren zijn er vijf hoofdstrategische doelstellingen bepaald:1. Kennis, innovatie en creativiteit: Ten laatste in 2020 is Gent internationaal erkend als centrum voor innovatie en experimenten en is Gent eenvoortrekker in de evolutie naar een lerende en creatieve samenleving.2. Sociale pijler duurzaamheid: In 2020 heeft elke Gentenaar, ongeacht geslacht, leeftijd, afkomst, geloofsovertuiging, seksuele voorkeur,handicap of socio-economische situatie, toegang tot alles wat de samenleving te bieden heeft en is voor elke Gentenaar gelijke toegang totkwaliteitsvol leven, wonen, werken en onderwijs maximaal gegarandeerd.3. Economische pijler duurzaamheid: In 2020 is Gent een Europese centrumstad en een Vlaamse poort op de wereld die zich onderscheidt dooreen dynamische en gediversifieerde economie met een sterke maritieme groeipijler, gedreven door partnerschappen die mensen, middelen enideeën samenbrengen.4. Ecologische pijler duurzaamheid: Tegen 2020 biedt Gent haar inwoners een gezonde kwaliteitsvolle leefomgeving en heeft Gent een kleinereecologische voetafdruk.5. Communicatie en inspraak: In 2020 is de inspraak in de besluitvormingsprocessen maximaal georganiseerd. Een belangrijke voorwaarde omdit te bereiken is een op maat gesneden en doelmatige communicatie.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 9

juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 11

2.1. We hebben de ambitie om binnen de reële marktruimte het handels- en horeca-aanbod doordacht telaten groeienSLIM GROEIEN2.1.1. Analyse 21) Bestaand winkel- en horeca-aanbodAantal detailhandelszaken 2.544 Aantal horecazaken 1.444Omvang winkelvloeroppervlakte 473.317m² Omvang vloeroppervlakte 107.736m²Aantal m² per 1.000 inwoners 1.974m² Aantal horeca per 1.000 inwoners 6Gemiddelde oppervlakte winkel 185m² Gemiddelde oppervlakte horeca 75m²In Vlaanderen wordt de totale winkelvloeroppervlakte in 2008 geraamd op 10.571.000m² of bijna 54.000 handelszaken. Dit komt neer op eenwinkelvloeroppervlakte in verhouding tot het aantal inwoners van 1.716m² per 1.000 inwoners. 3Gent heeft een hogere dichtheid dan het Vlaams gemiddelde, maar scoort lager dan andere centrumsteden als Hasselt (3.002m²), St.-Niklaas(2.937m²), Aalst (2.302m²) en Kortrijk (2.011m²).Het aantal horecazaken in Vlaanderen wordt in 2007 geraamd op 31.667. 4 Dit komt neer op 5,5 horecazaken per 1.000 inwoners.Wat betreft het aantal horecazaken, telt Gent in 2009 gemiddeld 6 horecazaken per 1.000 inwoners. Dit is iets hoger dan het Vlaams gemiddeldemaar een stuk minder dan Antwerpen (12,5) en Brugge (8,5).2 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.3 Startnota winkelen in Vlaanderen, Vlaamse regering, 20104 Statistiek, FOD Economie, 2009juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 12

2) LeegstandAantal leegstaande panden 208 Aantal leegstaande panden / totaalaantal panden handel + horeca +commerciële diensten (5.560)Omvang leegstand vloeroppervlakte 21.984m² Omvang leegstand / omvang handel+ horeca + commerciële diensten(766.000m²)3,74%2,87%In Vlaanderen wordt de totale leegstand in 2009 geraamd op gemiddeld 6,2 %. 5 Met minder dan 4% van het totale aantal panden en minder dan3% van de totale oppervlakte scoort Gent heel laag ten opzichte van dit Vlaamse gemiddelde.Ondanks deze lage leegstand voor gans het grondgebied, is de leegstand in bepaalde winkelconcentratiegebieden wel vrij hoog (maar overal blijftze wel onder de gemiddelde leegstand op Vlaams niveau). Volgende winkelconcentratiegebieden kampen met de hoogste leegstand:Centrum Ledeberg 10,8% Centrum St.-Amandsberg 9,1%Bevrijdingslaan / Phoenixstraat 10,4% Muide 9%Dendermondsesteenweg 10,2% Overig St.-Amandsberg 7,2%3) Ruimtelijk beleid in functie van uitbreidingsmogelijkheden detailhandel en horecaNa de goedkeuring van het Ruimtelijk Structuurplan Gent (RSG) in 2003 zijn diverse ruimtelijke uitvoeringsplannen goedgekeurd welkeplanologisch voorzien in de nodige extra ruimte voor detailhandel en horeca. Theoretisch is er voor ongeveer 200.000m² aan bijkomende ruimteeffectief bestemd via gemeentelijke en gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (zie bijlage 2).4) Potentiële consumenten (zie kaart 1)Inwoners stad Gent 239.729 Inwoners directe zone 190.000Inwoners incl. niet-ingeschrevenen 270.000 Inwoners indirecte zone 987.5005 Retail Facts, Locatus, 2009juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 13

Toeristische overnachtingen 770.000 Aantal studenten (incl. buitenlanders) 65.888Het aantal toeristische overnachtingen per jaar in Gent is bijna de helft van het aantal overnachtingen in Antwerpen en Brugge, waar jaarlijksongeveer 1,4 miljoen overnachtingen worden geregistreerd. Het aantal overnachtingen is in Gent op 15 jaar tijd wel verdubbeld.Gent is met zijn bijna 66.000 studenten de grootste studentenstad van Vlaanderen.Kaart 1: Marktgebiedjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 14

5) Koopbinding, koopattractie en omzetjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 15

De koopbinding is het aandeel van het aanwezige bestedingspotentieel in Gent dat effectief in Gent wordt besteed aan detailhandel. Hieruit kanafgeleid worden dat ten opzichte van andere centrumsteden Gent een hoge koopbinding heeft voor zowel de dagelijkse artikelen als de nietdagelijkseartikelen.Koopbinding Dagelijkse artikelen Niet-dagelijkse artikelenGent 95% 85%Antwerpen 91% 83%Hasselt 95% 88%Brugge 91% 85%Kortrijk 94% 75%St.-Niklaas 93% 78%Aalst 92% 85%Ongeveer 17% van de totale omzet voor wat betreft de dagelijkse artikelen, wordt gerealiseerd door bestedingen van consumenten afkomstig vanbuiten Gent. Voor de niet-dagelijkse artikelen betreft dit 46% of bijna de helft van de totale omzet. Dit toont aan dat Gent naast een hogekoopbinding ook een belangrijke aantrekkingskracht (koopattractie) heeft op consumenten afkomstig van buiten Gent.In totaal wordt er een omzet in de detailhandel in Gent gerealiseerd van 1,73 miljard euro. Voor de dagelijkse artikelen gaat dit om een omzet van0,75 miljard euro, voor de niet-dagelijkse artikelen 0,98 miljard euro.Omgerekend naar omzet per m², wordt er een omzet gegenereerd van gemiddeld 3.650 euro/m². Opgesplitst naar dagelijkse en niet-dagelijkseartikelen gaat dit om respectievelijk 6.450 euro/m² en 2.750 euro/m².juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 16

8) ConclusieDeze analyse geeft duidelijk aan dat Gent nog potentieel heeft om te groeien zonder het functioneren van het bestaande handels- en horecaapparaatte ontwrichten.Het gemiddelde aantal m² winkelvloeroppervlakte per 1.000 inwoners ligt vandaag de dag lager dan in diverse andere centrumsteden.Ook wat betreft het aantal horecazaken is er nog voldoende groeipotentieel in vergelijking met steden als Antwerpen en Brugge.De leegstand is vandaag de dag veel lager dan het Vlaamse gemiddelde en onder de frictieleegstand van 6% die als aanvaardbaar wordt geachtvoor een goed functionerende markt. Daarnaast is het effectief beschikbare aanbod via nieuwe projecten op dit moment nog beperkt. Voor veelprojecten is het ruimtelijke kader al goedgekeurd, de realisatie ervan dient nog opgestart te worden.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 18

2.1.2. Visie en ambitieOm de concurrentiepositie van Gent als winkel- en horecastad nog te versterken, is een verdere doordachte groei van het aanbod wenselijk. Eenactief aanbodbeleid moet zorgen voor een voldoende aantal vestigingsmogelijkheden. Planologisch zijn hiervoor de meeste ruimtelijkeuitvoeringsplannen reeds goedgekeurd of in procedure, de concrete realisatie van deze projecten moet nu voor de effectief noodzakelijkebeschikbare ruimte zorgen. Deze ontwikkelingen kunnen enkel binnen de maximale berekende marktruimte, volgens een richtinggevendefasering en volgens een geografische spreiding conform de zones die hiervoor planologisch voorbestemd zijn.Nieuwe bijkomende grootschalige projecten die zich zouden aandienen buiten de lijst van potentiële nieuwe projecten, zullen pas ontwikkeldkunnen worden als duidelijk kan onderbouwd worden dat er nog voldoende marktruimte is rekening houdend met het bestaand aanbod en dereeds gekende geplande projecten.De marktruimte is gebaseerd op diverse indicatoren zoals bevolkingsevolutie, ambitieniveau, omzet, koopbinding, koopattractie,… van zowel deinwoners en studenten als regionale bezoekers en toeristen. Tot 2020 wordt er uitgegaan dat deze marktruimte maximaal 150.000m² voordetailhandel en 25.000m² voor horeca bedraagt. Via deze doordachte groei kan het bestaande winkelapparaat zich verder ontwikkelen waardooreen consistente groei van het handelsaanbod wordt gegarandeerd.Dergelijke doordachte groei zal ook resulteren in de effectieve creatie van nieuwe bijkomende jobs, zowel bij de kleinschalige als degrootschalige handelszaken. Dit is een belangrijke algemene beleidsdoelstelling.De bijkomende marktruimte biedt onder meer mogelijkheden voor nieuwe en innovatieve winkel- en horecaconcepten, voor het aantrekken vanauthentieke zaken en speciaalzaken, voor het versterken van groeibranches en voor het invullen van ondervertegenwoordigde branches. Het biedtruimte voor verdere clustering van het winkel- en horeca-aanbod. Het moet bijdragen tot de uitstraling van Gent als complete en diverse winkelenhorecastad.Kwaliteit staat hierbij boven kwantiteit. Het nastreven van de maximale marktruimte is niet de ambitie, wel het kwalitatief versterken van hetwinkel- en horeca-aanbod op vlak van diversiteit.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 19

Potentiële projecten versus potentiële marktruimte detailhandel 2020Nr. Project Omvang (aantal m² bvo) 2009-2015 2016-2020 na 20201 Vrijdagmarkt/Langemunt* 3.000 3.0002 Korenmarkt/Hoogpoort* 4.000 4.0003 Kouter/Kouterdreef 6.000 6.0004 ACEC Dok Noord 18.000 18.0005 Arteveldestadion Ottergemsesteenweg 6 12.000 12.0006 The Loop 38.500 25.000 13.5007 Station GSP 10.000 10.0008 Gasmeterlaan 5.000 5.0009 Muide Meulestede 5.000 5.00010 Keizerspoort* 1.500 1.50011 Filature du Rabot 6.000 6.00012 Oude Dokken 13.000 7.000 6.00013 Alsberghe Van Oost 3.000 3.00014 Antwerpsesteenweg Carrefour 7.500 7.50015 Antwerpsesteenweg Mediamarkt 7.500 7.50016 R4/N70 Oostakker zuid 7 35.000 25.000 10.00017 Kortrijksesteenweg Carrefour 8.000 1.000 7.00018 Brusselsesteenweg Arsenaal p.m.19 Waalse Krook 1.000 1.00020 Binnenstedelijk shoppingcenter en/of15.000 15.000andere binnenstedelijke projecten21 Gerealiseerde projecten 2009-2010 12.000 12.000Totaal in BVO 211.000 93.000 94.500 23.500Totaal in WVO 168.800 74.400 75.600 18.800* Bij herontwikkelingsprojecten wordt aangegeven hoeveel m² bvo er extra bij komt ten opzichte van de bestaande situatie.6 Van de 15.000m² bvo mogelijk volgens het RUP wordt 12.000m² bvo ingevuld voor kleinhandel.7 De mobiliteitseffecten van de mogelijke invulling in relatie met de ontsluitingsinfrastructuur zullen bepalend zijn voor het definitief programma. Er wordt uitgegaan van eenprogramma grootschalige detailhandel van richtinggevend 35.000m².juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 20

Deze indicatieve fasering toont aan dat de projecten die momenteel gekend zijn (exclusief de mogelijkheid voor een binnenstedelijkshoppingcenter en/of andere binnenstedelijke projecten) voor de periode tot 2020 met een omvang van bijna 135.000m² winkelvloeroppervlakte,passen binnen de berekende maximale marktruimte van 150.000m² winkelvloeroppervlakte. Een aantal uitbreidingen hebben zich ondertussenreeds gerealiseerd (ongeveer 12.000m² in de periode 2009-2010).Voor een aantal projecten zal mogelijks bij effectieve ontwikkeling gekozen worden voor een minder dens programma (dit kan zeker overwogenworden voor Gasmeterlaan, Oude Dokken, station Gent-St.-Pieters en Alsberghe Van Oost). Afhankelijk hiervan kunnen projecten die nuvoorzien zijn voor na 2020 eventueel vroeger ontwikkeld worden.De marge die er nog is ten opzichte van de totaal maximaal berekende marktruimte en de potentiële projecten (ongeveer 15.000m²winkelvloeroppervlakte), wordt in de eerste plaats voorbehouden voor mogelijks nieuwe projecten in de binnenstad om zo het globale aanbod ende shoppingcircuits nog meer te versterken. De inpassing van een bijkomend binnenstedelijk shoppingcenter van richtinggevend minstens10.000m² winkelvloeroppervlakte behoort tot de mogelijkheden en dit binnen de randvoorwaarden opgenomen in het rapport over dehaalbaarheid van een binnenstedelijk shoppingcenter. 8De nieuwe ontwikkelingen zoals hierboven beschreven, sluiten ofwel aan bij bestaande winkelconcentratiegebieden waardoor deze versterktworden, ofwel gaat het om nieuwe geclusterde zones die voldoende kritische massa hebben om een nieuw winkelconcentratiegebied te vormen.Dergelijke groei in het algemeen en in het bijzonder in de Kuip van Gent zal ook enkel maar mogelijk zijn als dit ondersteund wordt vanuitandere beleidsdomeinen en past binnen de randvoorwaarden voortkomend uit deze beleidsdomeinen.8 Onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een binnenstedelijk shoppingcentrum, Idea Consult, CBS 09/09/2010juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 21

2.1.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Realiseren van nieuwe ontwikkelingenNieuwe ontwikkelingen zijn mogelijk binnen de maximaal berekende marktruimte en volgens een richtinggevendefasering zoals opgenomen in deze doelstelling. Er wordt uitgegaan van een actief aanbodbeleid welke moet zorgen vooreen voldoende aantal bijkomende vestigingsmogelijkheden voor handel en horeca.2 Opmaken van ruimtelijke uitvoeringsplannenVoor een aantal projecten handel en horeca dient een ruimtelijk uitvoeringsplan nog te worden goedgekeurd (nietlimitatief):RUP hoofdsteenwegen AntwerpsesteenwegRUP hoofdsteenwegen KortrijksesteenwegRUP Oude Dokken3 Monitoren van ontwikkelingen in het winkel- en horeca-aanbodVia een jaarlijkse monitor wordt de evolutie van het aantal detailhandel- en horecazaken, de wijzigingen in hetwinkelvolume, de leegstand en dergelijke meer geanalyseerd.4 AccountmanagementDe Dienst Economie helpt via een uitgebouwd accountmanagement de ontwikkeling van nieuwe zones faciliteren enondersteunt kandidaat-investeerders bij de zoektocht naar beschikbare locaties.5 ImmodatabankRealiseren van een online toepassing met overzicht van het aanbod aan beschikbare handels- en horecapanden, zowelleegstaande panden als nieuwe projecten met daaraan gekoppeld alle relevante informatie (bv. typering bezoekmotieven).6 Deelname aan vastgoedbeurzenDoor de deelname aan vastgoedbeurzen zoals Mapic wordt Gent als vestigingsplaats in the picture gezet en wordt ergewerkt aan de internationale bekendheid van Gent als winkelstad. De organisatie van een vastgoed retailtour kan,aanvullend op de beurzen, een goed middel zijn om nieuwe investeerders aan te trekken.7 Locatieonderzoek potentiële ontwikkelingen detailhandel en horeca Kuip van GentOnderzoek naar mogelijke bijkomende ontwikkelingen ter versterking van het winkelconcentratiegebied Kuip van Gentbinnen de maximaal berekende marktruimte. De realisatie van een bijkomend binnenstedelijk shoppingcenter behoort totde mogelijkheden.8 Economische impact studentenOnderzoek economisch belang studentenpopulatie uitgeschreven in 2011 welke meer zicht zal geven over het economischbelang van studenten.Diverse (inhoofdzaak privatepartijen)StedenbouwEconomieEconomieEconomieDigipolisEconomieEconomieStedenbouwABISOnderwijsinstellingenjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 22

9 Herziening Ruimtelijk Structuurplan GentBij de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Gent wordt de ruimtelijke visie waar nodig in overeenstemminggebracht met de visie van dit plan, wetende dat de bepalingen van het RSG de basis vormen voor dit plan. Dit kan gaanom de actualisering van de marktruimte, verdere integratie van de detailhandelsstructuur op basis van bezoekmotieven,…10 Visie marktruimte na 2020Om de potentiële marktruimte in kaart te brengen na 2020 wordt tegen 2020 een actualisatie van de marktruimte gemaakt.StedenbouwEconomieEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 23

2.2. We streven naar een complementaire detailhandelsstructuur gericht op bezoekmotievenAFSTEMMEN2.2.1. Analyse 91) Winkelconcentratiegebieden op basis van bezoekmotievenIn Gent worden 34 winkelconcentratiegebieden afgebakend (zie bijlage 4 en 5 en kaart 2). Als winkelconcentratiegebied wordt beschouwd eenplanmatig dan wel organisch gegroeide groep van minimaal 5 winkels die in de beleving van de consument als een eenheid (beloopbare afstand –duidelijke zichtrelatie) worden gezien én met een gezamenlijke winkelvloeroppervlakte van minstens 1.000m². 10De bestaande handels- en horecazaken zijn ingedeeld op basis van volgende bezoekmotieven van de consument:* Vergelijkend en/of recreatief winkelen: dit komt overeen met funshoppen – voor de aankopen wordt de tijd genomen, in combinatie met anderezaken (horeca, cultuur, beleving, sfeer,…)* Doelgericht winkelen: dit is gericht op doelgerichte grote aankopen (bv. meubels, huishoudtoestellen, doe het zelf,…) – aankopen vindenlaagfrequent plaats* Boodschappen doen: dit is gericht op aankopen voor dagelijks gebruik in het huishouden – aankopen vinden hoogfrequent plaatsDe indeling opgemaakt door BRO van de handels- en horecazaken op basis van hun bezoekmotief wordt als indicatief kader gebruikt (zie bijlage6).Winkelconcentratiegebieden worden getypeerd als één van bovengenoemde profielen als meer dan 50% van de winkelvloeroppervlakte behoorttot dit profiel. Wanneer geen enkel bezoekmotief meer dan 50% scoort, wordt dit getypeerd als gemengd profiel.9 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.10 Hiermee wordt voor een stuk afgeweken van de definiëring opgenomen in het advies van BRO. In dit rapport wordt er geen minimale oppervlakte opgegeven en kunnengrootschalige solitaire winkels ook een winkelconcentratiegebied vormen. Met deze aanpassing wordt er afstemming gezocht met de methodologie die gehanteerd wordt ineen rapport ‘Ruimtelijk afwegingskader voor grootschalige detailhandelsvestigingen’ in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap waar als eenwinkelconcentratie wordt beschouwd iedere cluster van minstens 3 winkels met een gezamenlijke oppervlakte van minstens 1.000m².juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 24

Kaart 2: Overzicht bestaande winkelconcentratiegebieden op basis van bezoekmotiefjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 25

De verschillende winkelconcentratiegebieden in de binnenstad hebben een overwegend recreatief profiel met sterke verweving van horeca.Langsheen de belangrijkste invalswegen zoals de stadsring en de hoofdsteenwegen hebben de winkelconcentratiegebieden in hoofdzaak eendoelgericht profiel. Winkelconcentratiegebieden die men bezoekt voor boodschappen doen liggen hoofdzakelijk in de verschillende centra vanwoongebieden.2) Winkelvolume op basis van bezoekmotievenToestand 2009 Winkelvloeroppervlakte Aandeel in de totale winkelvloeroppervlakteVergelijkend / recreatief winkelen 172.727 36,5%Doelgericht winkelen 190.897 40,3%Boodschappen doen 109.639 23,2%Totaal 473.263 100%Uit de evolutie tussen 2002-2009 kan afgeleid worden dat het aandeel recreatief-vergelijkend winkelen gedaald is van 40,4% naar 36,5% of inabsolute cijfers een afname met 8.000m², voor het doelgericht winkelen is er een omgekeerde beweging met een stijging van 36,3% naar 40,3%met een toename van 28.000m² in absolute cijfers.Opvallende vaststelling is dat het recreatief-vergelijkend aanbod in de Kuip van Gent wel een stijging heeft gekend. In de branche kleding enmode is het aanbod bijvoorbeeld gestegen met bijna 20%.3) Ruimtelijk Structuurplan GentIn het Ruimtelijk Structuurplan Gent wordt de ruimtelijke visie weergegeven voor de toekomstige handel. Dit gebeurt aan de hand van eencategorisering van handelslocaties op basis van reikwijdte en uitstraling, waarbij de bereikbaarheid met het openbaar vervoer en per wagen eenrol speelt, evenals de aard en de draagkracht van de omgeving waarin kleinhandelszaken worden ingepast. Deze zones worden compact, metkwaliteitsvolle omgeving en zoveel mogelijk met eigen profielen uitgebouwd. Deze categorisering is mee doorvertaald bij de opmaak van deruimtelijke uitvoeringsplannen de afgelopen jaren.4) ConclusieGent kan opgedeeld worden in 34 winkelconcentratiegebieden elk met een specifiek bezoekmotief. Het recreatief-vergelijkend winkelen ishoofdzakelijk gesitueerd in de Kuip van Gent met een sterke verweving van horeca. Algemeen is het aandeel van het recreatief-vergelijkendwinkelen voor Gent de afgelopen jaren verminderd, specifiek voor de Kuip van Gent is dit aanbod gestegen.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 26

2.2.2. Visie en ambitieDe hierboven genoemde bezoekmotieven vormen de basis waarop de winkelstructuur in de toekomst verder zal worden gericht, en dit om deconcurrentie tussen winkelconcentratiegebieden zoveel mogelijk te beperken en de complementariteit te versterken. Dergelijke indeling moetevenwel niet eng benaderd worden, een gezonde mix van bezoekmotieven in een winkelconcentratiegebied werkt immers versterkend, zolang hetbelangrijkste bezoekmotief niet ondergeschikt wordt.Nieuwe ontwikkelingen in de binnenstad en meer specifiek het winkelconcentratiegebied de Kuip van Gent zullen in hoofdzaak ingevuld moetenworden met recreatief-vergelijkend aanbod. Nieuwe ontwikkelingen langsheen de belangrijkste invalswegen en de stadsring zullen voornamelijkingevuld moeten worden met doelgericht winkelen. Voor de verschillende projecten wordt een indicatieve typering naar voren geschoven om decomplementaire winkelstructuur te versterken.Winkelconcentratiegebieden moeten daarbij zoveel mogelijk focussen op hun onderscheidend vermogen (zowel naar handel als horeca). Ditonderscheidend karakter kan zich ook voordoen binnen de winkelconcentratiegebieden zelf. Het is de ambitie om actief in te zetten opwinkelconcentratiegebieden en delen ervan met een specifiek en onderscheidend vermogen.Thematische centra zijn gewenst voor zover deze complementair zijn aan de winkelstructuur. Deze kunnen een toegevoegde waarde betekenenvoor het functioneren van het ganse winkelapparaat.Een mogelijk factory outletcenter op The Loop is hiervan een voorbeeld. Ondanks het gegeven dat dergelijk outletcenter hoofdzakelijk eenrecreatief-vergelijkend aanbod heeft, kan dit toch buiten de binnenstad gevestigd worden. Uit onderzoek is immers gebleken dat dergelijkoutletcenter complementair kan functioneren ten opzichte van onder meer het winkelapparaat in de binnenstad. Door het specifieke aanbod metstopgezette reeksen, artikelen met een productiefout, voorlaatste collecties en dit tegen sterk verlaagde prijzen, wordt een aanbod gecreëerd dataanvullend is aan het aanbod van het bestaande winkelapparaat. Gezien de bovenlokale aantrekkingskracht van dergelijk outletcenter met eenpotentieel van 3 miljoen bezoekers op jaarbasis, zal dit door synergie-effecten (600.000 bezoekers extra bezoekers voor de binnenstad zelf) eenneutraal effect hebben voor de modische sectoren in de binnenstad, voor alle andere winkelbranches en sectoren (horeca, cultuur,…) zal demogelijke komst van een outletcenter enkel en alleen maar positieve effecten hebben, mede omdat Gent nog meer als winkelstad zal wordenbeschouwd in de beleving van de consument.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 27

Omgekeerd een klassiek shoppingcenter buiten de binnenstad past niet binnen de visie van een complementaire winkelstructuur aangezien hetaanbod in een dergelijk perifeer shoppingcenter hetzelfde zal zijn als het aanbod in het bestaande winkelapparaat van de binnenstad. Dergelijkeontwikkeling is dan ook niet gewenst.Een complementaire detailhandelsstructuur op basis van bezoekmotieven laat toe om ook zoveel mogelijk synergieën te bewerkstelligen tussenverschillende types winkelconcentratiegebieden. In eerste plaats wordt gedacht aan het versterken van synergieën tussen de binnenstad en dewinkelconcentratiegebieden er buiten (via goede openbaar vervoersverbinding, via promotie,…).Het is de ambitie om het aandeel van het recreatief-vergelijkend aanbod in de toekomst minstens te bestendigen (36,5%) om zo de tendens van deafgelopen jaren te stoppen.Toestand 2020 Winkelvloeroppervlakte Aandeel in de totale winkelvloeroppervlakteVergelijkend / recreatief winkelen 214.980 36,6%Doelgericht winkelen 253.386 43,2%Boodschappen doen 118.649 20,2%Totaal 587.015 100,0%Op basis van dit ambitieniveau zou, rekening houdend dat het totale winkelaanbod in 2020 587.000m² zou bedragen, er een effectieve groei zijnvan ongeveer 40.000m² recreatief-vergelijkend winkelen, 60.000m² doelgericht winkelen en 10.000m² boodschappen doen.De visie uitgewerkt in het Ruimtelijk Structuurplan Gent wordt verder gehanteerd bij de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen en voor deinvulling van de geselecteerde kleinhandelslocaties, waarbij er onderscheid gemaakt wordt tussen zones op grootstedelijk niveau, stedelijkniveau, stadsdeelniveau en wijkniveau.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 28

2.2.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Faciliteren en richting geven van nieuwe ontwikkelingenVia overleg met ontwikkelaars wordt aan de invulling van bestaande en de creatie van nieuwe ontwikkelingen richtinggegeven waarbij dit Winkel- en Horecaplan, naast de juridische plannen, als kader geldt. Via een grondpositie kan de StadGent hier nog actiever richting geven.2 Analyse van evoluties binnen het winkel- en horeca-aanbod op niveau van bezoekmotievenVia een jaarlijkse monitor worden ontwikkelingen inzake handel en horeca in kaart gebracht. Dit kan gaan om de evolutievan stedenbouwkundige vergunningen, socio-economische vergunningen, inventarisatie van de leegstand, evolutie vanhet aantal detailhandel- en horecazaken,… Aan de hand van deze monitor wordt de evolutie van het winkel- en horecaaanbodgeanalyseerd op niveau van de bezoekmotieven.3 Streven naar mix bij nieuwe ontwikkelingenEen gezonde mix tussen de verschillende bezoekmotieven bij nieuwe ontwikkelingen kan versterkend werken, opvoorwaarde dat het belangrijkste bezoekmotief niet ondergeschikt wordt.4 Bevorderen synergieën tussen winkelconcentratiegebiedenVersterken link tussen verschillende perifere winkelconcentratiegebieden en de binnenstad (promotie voor Gent alsshopping- en horecastad, link toerisme en cultuur, promotie openbaar vervoer). The Loop wordt als pilootprojectuitgewerkt.5 Onderzoek realisatie en promotie themagerichte sfeergebiedenDoor te focussen op het onderscheidend vermogen tussen winkelconcentratiegebieden, wordt de complementairewinkelstructuur versterkt. Dit kan door te werken met sfeergebieden, waarbij de winkelconcentratiegebieden een eigensfeer / identiteit krijgen. Dit zal gebeuren in overleg met de lokale handel en horeca. Naast het versterken van dezesfeergebieden via promotie zal ook onderzocht worden in hoeverre dit kan ondersteund worden via inrichting van hetopenbaar domein.6 Realisatie van een infokiosk op The LoopBij effectieve bouw van een factory outletcenter op The Loop wordt in het globale concept een toeristisch infopuntgeïntegreerd, naast andere hoger genoemde mogelijke synergieën.7 AcquisitiebeleidEr wordt een acquisitiebeleid gevoerd in functie van de verschillende bezoekmotieven van dewinkelconcentratiegebieden. Om het aanbod recreatief-vergelijkend winkelen verhoudingsgewijs te bestendigen, wordteen proactief acquisitiebeleid uitgewerkt gericht op dergelijk profiel, waarbij dit bezoekmotief hoofdzakelijk versterktdient te worden in de binnenstad.EconomieStedenbouwEconomieEconomieStedenbouwEconomieToerismeEconomieLokale handelToerismeEconomieAG SOBEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 29

2.3. We streven naar een verdere concentratie en clustering van detailhandel (met uitzondering vanbuurtwinkels)2.3.1. Analyse 111) TrendsCONCENTREREN• Winkels willen graag in de nabijheid van andere winkels zitten. Niet alleen neemt daarmee het aantal bezoekmotieven om naar een winkel tegaan toe, maar dit leidt ook tot combinatiebezoek van winkels.• Kleine buurtwinkels zijn in opmars, meer bepaald de vestiging van kleine buurtsupermarkten.• In bepaalde deelgemeenten en wijken wordt ervaren dat er een tekort aan buurtwinkels is.• De vraag naar buurtwinkels zal in de toekomst nog stijgen door maatschappelijke evoluties als kleinere huishoudens, toenemend aantalouderen.2) Geconcentreerd versus verspreidBoodschappen Recreatief Doelgericht winkelen Totaal detailhandel Totaal horecadoen vergelijkendWinkelconcentratiegebieden 77.731 136.371 118.562 332.664 59.655Verspreide bewinkeling 31.962 36.356 72.335 140.653 48.084Boodschappen Recreatief Doelgericht winkelen Totaal detailhandel Totaal horecadoen vergelijkendWinkelconcentratiegebieden 70,8% 79,0% 62,1% 70,3% 55,4%Verspreide bewinkeling 29,2% 21,0% 37,9% 29,7% 44,6%11 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 30

Van de totale winkelvloeroppervlakte is ongeveer 30% gelegen buiten een winkelconcentratiegebied, 70% is gelegen binnen de 34 afgebakendewinkelconcentratiegebieden. Van in totaal 140.000m² verspreide winkeloppervlakte is ongeveer de helft bestemd voor doelgericht winkelen.Ten opzichte van 2002 is een duidelijke tendens tot concentratie merkbaar. Waar in 2002 55% van de winkeloppervlakte gesitueerd was inwinkelconcentratiegebieden, is dit in 2009 gestegen tot 70%.Wat betreft de horecazaken, daar is 55% gelegen binnen een winkelconcentratiegebied.3) ConclusieDe afgelopen jaren is er een zekere tendens van concentratie merkbaar. Het is wenselijk om hierop verder in te zetten, met uitzondering voor debuurtwinkels.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 31

2.3.2. Visie en ambitieEr wordt gestreefd naar een verdere concentratie en clustering van detailhandel met uitzondering van buurtwinkels. Hierbij wordt er in de eersteplaats uitgegaan van de bestaande structuur van winkelconcentratiegebieden. Deze gebieden versterken we door verdere concentratie enclustering en via een kernversterkend beleid. Dit verhoogt de aantrekkingskracht van deze winkelconcentratiegebieden en werktcombinatiebezoek in de hand. Hierdoor stijgt de verblijfsduur waardoor de gevestigde winkels nog beter kunnen functioneren dankzij meerbestedingen.Prioritair wordt er ingezet op de versterking van de Kuip van Gent. Daarbij wordt er gefocust op het invullen van missing links op de bestaandeshoppingcircuits (zie kaart 3). Nieuwe ontwikkelingen buiten de Kuip van Gent kunnen op voorwaarde dat dit gaat om geclusterde zones. Doorte clusteren is het de bedoeling om verlinting van individuele baanwinkels tegen te gaan, om zorgvuldig om te springen met de beschikbareruimte, om de verkeersveiligheid te verbeteren,…. Met de projecten die voorliggen, zal het aantal winkelconcentratiegebieden stijgen van 34 naar40.Zuivere kleinhandel op bedrijventerreinen is niet wenselijk, tenzij specifiek opgenomen in de stedenbouwkundige voorschriften.Doelstelling is om tegen 2020 de omvang van de verspreide winkels verder te verminderen van 30% tot 20%. Zowel het economische beleid(acquisitie, promotie,…) als het mobiliteitsbeleid (parkeervoorzieningen, bereikbaarheid verschillende vervoersmodi,…) zullen op ditkernversterkend beleid worden afgestemd. Dit moet mee gefaciliteerd worden door het ruimtelijk beleid hierop af te stemmen.Buurtwinkels hebben, net zoals de bestaande markten, een buurtverzorgend karakter en vervullen een belangrijke socio-economische rol. Voorbuurtwinkels wordt daarom niet gestreefd naar concentratie en clustering, maar naar een voldoende verspreid aanbod in de diverse wijken enbuurten van de stad. Daarom wordt de vervangingsvraag ook veel lager ingeschat dan bij de andere bezoekmotieven. 12 Op wijkniveau zal eenconcrete buurtwinkelindex worden bepaald. Dit zal een indicatie geven waar stimulerende maatregelen moeten genomen worden om zo te komentot een voldoende aanbod aan buurtwinkels. Voor de markten wordt gestreefd naar het behoud en versterken van de bestaande markten in deverschillende buurten en wijken.Voor horeca wordt er verder uitvoering gegeven aan de visie naar deelgebieden uitgewerkt in het horecabeleidsplan, waarbij er onderscheidwordt gemaakt naar concentratie, consolidatie en ontwikkelingsbeleid (zie bijlage 7).12 In het adviesrapport van BRO wordt uitgegaan van eenzelfde vervangsvraag voor de verschillende bezoekmotieven.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 32

Kaart 3: Missing links Kuip van Gentjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 33

2.3.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Mate van concentratie van het winkel- en horeca-aanbod analyserenEconomieVia een jaarlijkse monitor worden ontwikkelingen inzake handel en horeca in kaart gebracht. Deze monitor geeft via eenanalyse van de ontwikkelingen binnen de winkelconcentratiegebieden en de verspreide bewinkeling de mate vanconcentratie van het winkelaanbod weer.2 Opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannenVia ruimtelijke uitvoeringsplannen worden nieuwe clusters bestemd.StedenbouwEconomie3 Missing links Kuip van Gent invullenPrivate ontwikkelaarsWinkel- en horeca-aanbod in de Kuip van Gent verder concentreren ter hoogte van de missing links ter versterking van deshoppinglussen:- project Vrijdagmarkt/Langemunt- project Korenmarkt/Hoogpoort- project Kouter/Kouterdreef- project Waalse Krook- mogelijks bijkomend binnenstedelijk shoppingcenter- locatieonderzoek potentiële ontwikkelingen detailhandel- haalbaarheidsstudie herinvulling stadseigendommen Veldstraat naar detailhandel4 Acquisitie in winkelconcentratiegebiedenEconomieVoor winkelconcentratiegebieden wordt een proactief acquisitiebeleid gevoerd via een kernversterkend beleid. Er wordtactief ingezet op het invullen van leegstaande panden in winkelconcentratiegebieden, op het promoten vanwinkelconcentratiegebieden,…5 Monitoren van evolutie buurtwinkelsEconomieVia een jaarlijkse monitor wordt de evolutie van buurtwinkels in kaart gebracht aan de hand van onder meer eenbuurtwinkelindex (dit is een maatstaf die aangeeft in welke mate er een voldoend aanbod is aan buurtwinkels). Dezebuurtwinkelindex zal ontwikkeld worden tot op wijkniveau.6 Acquisitie buurtwinkelsEconomieAan de hand van de buurtwinkelindex zal een proactief acquisitiebeleid worden uitgewerkt om buurtwinkels aan tetrekken in deelgemeenten en wijken met een lager dan gemiddeld voorzieningenniveau. Dit kan gaan viainvesteringsfiches, advertenties (bv. Gent zoekt slager),…7 Buurtverzorgende handel integreren in stadsvernieuwingsprojecten en nieuwe woonprojectenBij stadsvernieuwingsprojecten en grootschalige woonprojecten de mogelijkheid voorzien voor inplanting vanbuurtwinkels.EconomieStedenbouwjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 34

8 Stimuli voor buurtwinkelsOnderzoek naar mogelijke stimuli om buurtwinkels aan te trekken.9 Concentratie horecagebiedenDe visie opgenomen in het horecabeleidsplan rond concentratie, consolidatie en ontwikkeling vormt nog steeds hetuitgangspunt en wordt mee opgenomen in het acquisitiebeleid. Zone rond het kunstenkwartier wordt mee onderzocht naarmogelijke ontwikkelingszone voor horeca.EconomieEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 35

2.4. We versterken de kwaliteit en de leefbaarheid van handel en horeca en vanwinkelconcentratiegebieden2.4.1. Analyse 13KWALITEIT VERZEKEREN1) Trends• De consument stelt steeds hogere eisen aan de kwaliteit van het winkelaanbod en de winkelomgeving. Beleving wordt steeds belangrijker.• Het aspect veiligheid krijgt meer en meer aandacht bij de ontwikkeling van commerciële projecten en bij het ontwerpen van nieuwewinkelgebieden. Uiteraard is het garanderen van de veiligheid (en het veiligheidsgevoel) binnen bestaande winkelgebieden ook een constantaandachtspunt in het beheer van winkelgebieden.• Consumenten zoeken meer en meer naar een integraal concept. Consumenten eisen een hoge kwaliteit van het handelsaanbod en kiezendaarenboven voor winkelgebieden met een sterke ruimtelijke kwaliteit, met voldoende comfort & faciliteiten. Daarom zijn aspecten zoalskwaliteit van het openbaar domein, bereikbaarheid en parkeren, leefbaarheid en een veilige en nette (winkel)omgeving belangrijk voor deuitbouw van de handel en horeca.2) Leegstand in winkelconcentratiegebiedenAantal leegstaande panden 208 Aantal leegstaande panden / totaalaantal panden handel + horeca +commerciële dienstenOmvang leegstand vloeroppervlakte 21.984m² Omvang leegstand / omvang handel+ horeca + commerciële diensten3,74%2,87%In Vlaanderen wordt de totale leegstand in 2009 geraamd op gemiddeld 6,2 %. 14 Met minder dan 4% van het totale aantal panden en minder dan3% van de totale oppervlakte scoort Gent heel laag ten opzichte van dit Vlaamse gemiddelde.13 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.14 Retail Facts, Locatus, 2009juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 36

Ondanks deze lage leegstand voor gans het grondgebied, is de leegstand in bepaalde winkelconcentratiegebieden wel vrij hoog (maar overal blijftze wel onder de gemiddelde leegstand op Vlaams niveau). Volgende winkelconcentratiegebieden kampen met de hoogste leegstand:Centrum Ledeberg 10,8% Centrum St.-Amandsberg 9,1%Bevrijdingslaan / Phoenixstraat 10,4% Muide 9%Dendermondsesteenweg 10,2% Overig St.-Amandsberg 7,2%3) Het economisch functioneren van detailhandelOmzet en vloerproductiviteit zijn belangrijke indicatoren om de kwaliteit en leefbaarheid van de detailhandel te meten. De gemiddeldevloerproductiviteit in Gent ligt boven het Vlaams gemiddelde, zowel op vlak van de dagelijkse artikelen als de niet-dagelijkse artikelen.Dagelijkse artikelenNiet-dagelijkse artikelenOmzet 747 miljoen euro 986 miljoen euroAanwezige aanbod 115.941m² wvo 357.376m² wvoGemiddelde omzet per m² wvo €6.448 €2.758Vergelijkbare omzet in Vlaanderen per m² wvo €6.209 €1.9074) PassantenstromenTellingen van passanten geven een indicatie welke de belangrijkste winkelstraten zijn qua passantenstromen. Dit gaat over tellingen in de Kuipvan Gent 15 .WinkelstraatAantal passanten/weekVeldstraat 140.000Langemunt 130.000Mageleinstraat 75.000Koestraat 60.000Brabantdam 40.00015 Fastigon 2008/2009juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 37

5) Bereikbaarheid en parkeren in GentBereikbaarheid speelt een belangrijke rol voor het functioneren van de handel en de horeca. Hierbij wordt het STOP-principe gehanteerd(Stappen, Trappen, Openbaar vervoer en Personenverkeer), om het belang van de duurzame vervoersmodi te beklemtonen.Bereikbaarheid betreft alle vormen van vervoersmodi: te voet, met de fiets (rijden en de fiets veilig stallen), het openbaar vervoer of de auto(rijden en parkeren).De bezoekmotieven per winkelconcentratiegebied bepalen mee het belang van de verschillende vervoersmodi.6) Kwaliteit handels- en horecapandenDe aantrekkelijkheid en uitstraling van winkelconcentratiegebieden wordt mee bepaald door de kwaliteit van de handels- en horecapanden. Sinds2002 is een subsidiereglement ingevoerd ter verfraaiing van handelspanden. Dit reglement beoogt diverse doelstellingen.Een eerste focus ligt op het verbeteren van de kwaliteit van de handelspanden zelf. Gerenoveerde panden zorgen voor een positieve dynamiek,een verhoging van de aantrekkingskracht. Naast het renoveren van de handelspanden, is een belangrijk onderdeel van het reglement ook hetstimuleren van het wonen boven winkels. Met dit onderdeel wordt er voor een stuk ingespeeld op de grote woonbehoefte in Gent, wordt deruimte zo optimaal mogelijk benut. Door het mengen van de functies wordt er voor gezorgd dat de winkelstraten ook na de sluitingsuren noglevendig zijn. Via stimuli draagt het reglement ook bij tot duurzaam verbouwen, zowel in het commercieel gedeelte als in het woongedeelte.Sinds de invoering van het subsidiereglement in 2002 zijn ongeveer 500 dossiers goedgekeurd. In de periode 2005-2009 zijn bijna 300bijkomende woonentiteiten gecreëerd.Daarnaast worden via het project ‘The Make-Over’ onverzorgde gevels van handelspanden opgeknapt.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 38

7) Investeringen in het openbaar domeinDe kwaliteit en inrichting van het openbaar domein zijn mede bepalend voor de kwaliteit en leefbaarheid van winkelconcentratiegebieden. Omdeze redenen wordt er ook al jaren sterk geïnvesteerd in de verfraaiing van het openbaar domein.Dit gaat zowel om stadsvernieuwingsprojecten, heraanleg van pleinen, optimaliseren van openbaar vervoerstracés, kwaliteitsvol straatmeubilair,inbreng van bomen en groen in functie van aangename rustplekjes,…De afgelopen jaren betreft dit onder meer:• Kobra: heraanleg van Korenmarkt, Sint-Niklaasstraat, Sint-Michielshelling, Cataloniëstraat, …• Tramlijn 1: Konining Elisabethlaan, Nederkouter, Korte Meer, …• Stadsvernieuwingsprojecten: Ledeberg Leeft, Bruggen naar Rabot, …• Stationsproject Gent-St.-PietersVia de opmaak van terrasinplantingsplannen in overleg met de horeca wordt er ook gestreefd naar meer kwaliteitsvolle terrassen op het openbaardomein. Dit draagt bij tot de aantrekkelijkheid van Gent als winkel- en horecastad. In het kader van de heraanleg van de centrumpleinen zijnhiertoe de eerste terrasinplantingsplannen goedgekeurd.8) ConclusieConsumenten stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van het winkelaanbod en de winkelomgeving.Heel wat randvoorwaarden bepalen mee deze kwaliteit. Dit gaat om onder meer de kwaliteit en diversiteit van het winkel- en horeca-aanbod, deuitstraling van handelspanden en winkelstraten, de kwaliteit en inrichting van het openbaar domein (comfort, netheid, veiligheid,…), debereikbaarheid met de verschillende vervoersmodi naar de verschillende winkelconcentratiegebieden,…Inzetten op kwaliteit betekent dan ook inzetten op de verschillende randvoorwaarden om de leefbaarheid van handel en horeca verder teversterken.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 39

2.4.2. Visie en ambitieOm de kwaliteit en de leefbaarheid van de handel en horeca enerzijds en de winkelconcentratiegebieden anderzijds te versterken, zal er verderworden ingezet op diverse aspecten.Hierdoor ontstaat een winwin voor zowel de consument, de handel & horeca als de stad. De consument zal zich gaan binden aan kwalitatieve enaantrekkelijke winkelomgevingen waardoor de handel en horeca beter zal kunnen functioneren. Als gevolg is de continuïteit van dezewinkelconcentratiegebieden verzekerd waardoor zowel private als publieke investeringen makkelijker zullen aangetrokken worden.Een eerste belangrijk uitgangspunt is de diversiteit en de kwaliteit van het winkel- en horeca-aanbod verder optimaliseren op basis van debezoekmotieven. Hierbij moet ingespeeld worden op het onderscheidend karakter van ieder winkelconcentratiegebied. Dit kan gaan door dediversiteit verder te versterken zodat combinatiebezoeken worden bewerkstelligd. Andere mogelijkheid is door de typische eigenheid met eenspecifiek aanbod aan winkels en horeca verder uit te bouwen (winkel- en horecagebieden met een specifieke uitstraling qua aanbod). Belangrijkhierbij is dat ieder winkelconcentratiegebied een voldoende kritische massa blijft hebben: het gaat immers om aaneengesloten winkelzones.Daarnaast is het de ambitie om verder in te zetten op de fysische kwaliteit van panden en winkel- en horecagebieden. Inzetten op de verfraaiingvan gevels blijft een belangrijke doelstelling om zo de kwaliteit van de handelspanden en de uitstraling van het winkelgebied te verbeteren. Bijnieuwbouwprojecten en herontwikkelingen dient er gestreefd te worden naar een kwaliteitsvolle architectuur. Via investeringen in het openbaardomein (heraanleg, inrichting, inplanting van straatmeubilair, aanleg van aangename groenzones als rustplek,…) wordt ingezet op het verhogenvan de kwaliteit van winkel- en horecagebieden. Dergelijke investeringen (waaronder ook aspecten zoals bv. publiek sanitair, zitbanken,…)moeten bijdragen tot aangename, comfortabele en aantrekkelijke winkelomgevingen en horecagebieden. Het belang van handel en horeca wordtdan ook van bij de ontwerpfase van dergelijke investeringen in het openbaar domein mee in beeld gebracht. Waar mogelijk wordt gestreefd omook een soort van winkelrouting/circuit mee op te nemen bij de inrichting van het openbaar domein.Een derde belangrijk uitgangspunt is het beheer van de openbare ruimte. Thema’s zoals veiligheid (bv. aanpak van winkeldiefstallen),aantrekkelijkheid van het openbaar domein, netheid en het beperken van overlastproblemen zijn bepalende factoren in functie van eenaangenaam winkelbezoek.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 40

Multimodale bereikbaarheid en parkeervoorzieningen (parkeerplaatsen, fietsenstallingen,…) zijn ook belangrijke randvoorwaarden om dekwaliteit en leefbaarheid van winkelconcentratiegebieden te versterken. Een goede afweging over de noodzaak van deze randvoorwaarden op hetniveau van ieder winkelconcentratiegebied, is dan ook wenselijk. Bij bestaande winkelgebieden (onder andere bij heraanleg en herinrichting)wordt nagegaan welke acties ondernomen kunnen worden om de bereikbaarheid en de parkeervoorzieningen verder te optimaliseren, uiteraardpassend binnen een globaal beleidskader. Verder inzetten op de bereikbaarheid van en parkeermogelijkheden in de Kuip van Gent draagt bij toteen kernversterkend beleid.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 41

2.4.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Monitoren winkelconcentratiegebiedenDe verschillende winkelconcentratiegebieden worden gedetailleerd in kaart gebracht. Hierbij worden onder anderevolgende elementen en evoluties gescreend: aantal handels- en horecazaken, leegstand en verwaarlozing, branchemix endiversiteit van het aanbod, bereikbaarheidsprofiel, parkeervoorzieningen (fiets en auto), kwaliteit van het openbaardomein,… Op basis van dergelijke screening zal bepaald worden in welke winkelconcentratiegebieden prioritair actiemoet ondernomen worden om de kwaliteit en de leefbaarheid te versterken. Dit wordt gecoördineerd vanuit de DienstEconomie (management op niveau van winkelconcentratiegebieden). Dergelijke monitoring kan op termijn aanwijzenwelke (delen van) winkelconcentratiegebieden geen voldoende perspectief meer hebben om te consolideren alswinkelconcentratiegebied.2 Kwalitatief aanbod versterken in winkelconcentratiegebiedenVoor winkelconcentratiegebieden wordt een proactief beleid gevoerd inzake kernversterking. Er wordt actief ingezet ophet invullen van leegstaande panden in winkelconcentratiegebieden, op het promoten van winkelconcentratiegebieden, ophet wegwerken van missing links, op het versterken van de diversiteit,… Dit laatste gebeurt aan de hand vanbrancheplannen waarin bepaald wordt welke functies (handel en horeca) wenselijk zijn om het aanbod te versterken enwat het ambitieniveau is van het winkelconcentratiegebied. Dergelijke brancheplannen zullen alle relevante informatieomvatten voor mogelijke kandidaat-investeerders.3 Kwaliteit handelspandenContinuering van de steunmaatregelen in het kader van de verfraaiing van handelspanden en wonen boven winkels encontinuering van het project Make Over. Mogelijkheid wordt onderzocht om reglement te verruimen en extra stimuli tevoorzien voor invullen van langdurige leegstand, aantrekken van buurtwinkels en aantrekken van zelfstandigondernemerschap. Inzetten op interieurverfraaiing (via promotie van KMO-portefeuille bij detailhandel), vermijdengesloten rolluiken, acties rond duurzame verlichting etalages,…4 Tijdelijke invulling leegstaande handelspandenActief aantrekken van tijdelijke handelszaken en horecazaken om invulling te geven aan leegstaande handelspanden.Voor Gentse Feesten is een specifieke reglementering van toepassing om dergelijk fenomeen tegen te gaan. Naast eentijdelijke economische invulling kan er ook gezocht worden om leegstaande handelspanden te gebruiken alstentoonstellings- of expositieruimte of in te kleden (bv. met promotiepanelen voor lokale evenementen of promotie Gentals winkelstad,…). Hiervoor zal samenwerking gezocht worden met de mode- en kunstsector.5 Investeringen in het openbaar domeinVia investeringen in het openbaar domein wordt ingezet op het verhogen van de kwaliteit van dewinkelconcentratiegebieden. Volgende investeringen in het openbaar domein met een rechtstreekse link naar winkel- enEconomieMobiliteitsbedrijfLokale handelEconomieEconomieWerkEconomieFeestelijkhedenCoördinatieDienst WegenStedenbouwjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 42

horecagebieden zijn in realisatie of staan op korte termijn gefaseerd (niet-limitatieve lijst):• Heraanleg Braunplein, Botermarkt, Gouden Leeuwplein en de Belfortstraat• Heraanleg tramlijn 21/22 PAG-as (Papegaaistraat – Gebroeders Vandeveldestraat)• Herinrichting Brusselsesteenweg• Heraanleg stationsomgeving Gent-Sint-Pieters6 Economische toets bij investeringen in het openbaar domeinIn het kader van investeringen in het openbaar domein wordt steeds een economische toets voorafgaandelijk doorgevoerd.Aandachtspunten hierbij zijn onder meer het vermijden van obstakels in winkelwandelstraten, impact ontwerp opbestaande handel en horeca, impact werkzaamheden op gevestigde handel- en horecazaken, multimodale bereikbaarheid,parkeervoorzieningen (fiets+auto), vermijden van donkere hoeken,…7 Criteriahandboek winkelconcentratiegebiedenOp basis van bezoekmotieven hebben winkelconcentratiegebieden andere noden aan inrichting, multimodalebereikbaarheid, parkeervoorzieningen (fiets+auto), comfort,… Een winkelwandelstraat zal anders ingericht worden daneen kleinhandelszone of een horecaplein, buurtwinkels in de wijken hebben een ander parkeerprofiel dan grootschaligewinkels langs de steenwegen,… In het kader van de inrichting publieke ruimte zal onderzocht worden in hoeverre er eencriteriahandboek kan opgesteld worden voor de diverse winkelconcentratiegebieden op basis van bezoekmotief.8 Beperken hinder tijdens openbare werkenBij grootschalige infrastructuurwerken in winkelconcentratiegebieden worden minder hinder maatregelen genomen zowelin functie van de handel en horeca, de consument en de leveranciers. Voor en gedurende de werken wordt tijdig en gerichtgecommuniceerd. De bereikbaarheid van handel en horeca moet maximaal gegarandeerd blijven en moet op een adequatemanier aangegeven worden (bv. bewegwijzering ‘handelszaken bereikbaar’ met uniforme oplijsting van gevestigdehandelszaken). Bij langdurige werkzaamheden wordt gestreefd naar voldoende fasering.9 Innovatieve concepten openbaar domeinOm de kwaliteit van het openbaar domein nog te versterken en het comfort voor de consument te verbeteren, kan eronderzoek gebeuren naar innovatieve concepten die hiertoe bijdragen. Mogelijke zaken hierbij zijn de haalbaarheid vanondergrondse opslagplaatsen (bv. voor afval in winkelconcentratiegebieden - cfr. ondergrondse sorteerstraten actieplanafvalpreventie), onderzoek naar de meerwaarde van de creatie van gedeeltelijk overkapte winkelstraten,...10 TerrasinplantingsplannenIn samenspraak met de lokale horeca wordt voor diverse plaatsen verder gewerkt aan de opmaak vanterrasinplantingsplannen. In dergelijke plannen worden richtlijnen opgenomen om de kwaliteit van terrassen op hetopenbaar domein te versterken (bv. uniforme windschermen, richtlijnen rond publiciteit op zonneluifels en parasols,kleurgebruik,…).11 EindejaarsverlichtingEindejaarsverlichting zorgt mee voor de kwaliteit van een winkelstraat tijdens de eindejaarsperiode. Er wordt eenGroendienstMobiliteitsbedrijfToerismeCoördinatieDienst WegenEconomieMobiliteitsbedrijfEconomieStedenbouwCoördinatieMobiliteitsbedrijfEconomieDienst WegenCoördinatieGebiedsgerichteWerkingMobiliteitsbedrijfEconomieCoördinatieAdministratieHorecacoachStedenbouwGroendienstEconomieLokale horecaFeestelijkhedenCoördinatiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 43

etoelaging gegeven voor het verbruik van de verlichting aan de dekenijen voor duurzame eindejaarsverlichting.12 Opfleuren winkel- en horecagebiedenVerfraaiing van winkel- en horecagebieden met bebloemingselementen. Bij de inrichting van het openbaar domein wordtgestreefd naar invulling met duurzame groenelementen op basis van het groenstructuurplan in opmaak.13 Integrale aanpak overlastVia een integrale aanpak worden mogelijke overlastaspecten in bepaalde winkelconcentratiegebieden adequaat aangepakt.Dit kan gaan om ongewenst verkeersgedrag, winkeldiefstallen, sluikstorten, illegale praktijken,… Deze integrale aanpakkadert in de nieuwe samenwerkingsstructuur wijkgerichte aanpak.14 Aanpak bedelarij winkel- en horecagebiedenOnderzoek naar mogelijke instrumenten aanpak bedelarij in winkel- en horecagebieden15 Inzetten op een propere winkelomgeving – de netheidslabelNaast sluikstorten kan het aspect van bedrijfsafval ook storend zijn voor een aangenaam winkelbezoek. Samen met dehandel en horeca zal onderzocht worden of de ophaling en verwerking van het afval efficiënter kan verlopen. Er wordthierbij gedacht aan het afsluiten van convenanten (opname van richtlijnen rond plaatsen van afval net voor ophaling,plaatsen van afvalkorven, vermijden wegwerpverpakkingen,…). Een netheidslabel kan ingevoerd worden voor handelaarsmet een voorbeeldfunctie.16 Overleg met nacht- en belwinkelsEr wordt overleg gepleegd met de sector van de nacht- en belwinkels om mogelijke overlast te vermijden (bv. via eencharter). Indien uit een analyse blijkt dat er overlast is ten gevolge van een te sterke concentratie van nacht- en belwinkelswordt er nagegaan in hoeverre er een mogelijkheid is om een beperking op te leggen voor de vestiging van nieuwe nachtenbelwinkels.17 Informeren veranderende of nieuwe wetgevingVia gerichte communicatie en sensibilisering de sector informeren over veranderende of nieuwe wetgevingen (bv.rookreglementering, geluidsnormen, inzetten bewakingsagenten,…) zodat een hogere kwaliteit kan worden nagestreefd.18 ParkeerstudieEr zal een parkeerstudie worden uitgevoerd met de bedoeling om te komen tot een vernieuwde, innovatieve, duurzametotaalvisie op parkeren. Deze opdracht zal onder meer voorstellen tot oplossing of verbetering van de algemene enspecifieke parkeerproblematiek (fiets+auto) naar voor brengen, toegespitst op de verschillende doelgroepen zoalsbewoners, bezoekers, handelaars, werknemers,…19 Een nieuw verkeersgeleidingssyteemNieuw verkeersgeleidingssysteem zal bijdragen tot de verbetering van de autobereikbaarheid van de verschillendewinkelconcentratiegebieden, specifiek de Kuip van Gent. Een goede bereikbaarheid draagt bij tot een kernversterkendbeleid.20 Een betere controle op de toegang van het voetgangersgebiedDe controle op de toegang van het voetgangersgebied en op het respecteren van de venstertijden is ook belangrijk voor deEconomieEconomieGroendienstVeiligheid &PreventiePolitie GentDiverse dienstenJuridische DienstPolitieMilieutoezichtVeiligheid &PreventieEconomieEconomiePreventie &VeiligheidJuridische DienstHorecacoachHorecacel PolitieMobiliteitsbedrijfEconomieMobiliteitsbedrijfMobiliteitsbedrijfjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 44

elevering van Gent als winkelstad. Het winkelwandelgebied is één van de belangrijkste winkelzones in de stad en is éénvan de troeven die Gent kan uitspelen naar haar bezoekers dus ook naar consumenten. Daarom zal er gestreefd wordennaar een zo autovrij mogelijk voetgangersgebied. Buiten de venstertijden moet de belevering van de handels- enhorecazaken zo vlot mogelijk kunnen gebeuren zodat de kwaliteit van het aanbod gegarandeerd blijft.21 Acties kindvriendelijke winkel- en horecastadUitwerken van acties om Gent als kindvriendelijke winkel- en horecastad op de kaart te zetten (kinderopvang,speelelementen in het openbaar domein, promotie kindvriendelijke horecazaken,…)22 Acties toegankelijke winkel- en horecastadUitwerken van acties (informeren en sensibiliseren) rond toegankelijkheid om Gent als toegankelijke winkel- enhorecastad op de kaart te zetten (toegang tot handels- en horecazaken, toegankelijkheid openbare ruimte,…).23 Snelrechtprocedure winkeldiefstallenAanpak van winkeldiefstallen via snelrechtprocedureEconomieJeugddienstToegankelijksambtenaarEconomiePolitiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 45

2.5. We bevorderen de diversiteit van het winkel- en horeca-aanbod met extra inzet op de versterking enaantrekking van authentieke zaken en speciaalzakenDIVERSIFIËREN & SPECIALISEREN2.5.1. Analyse 161) Schaalvergroting versus specialisatieWinkels worden steeds groter. In Gent is de gemiddelde winkelomvang met bijna 15% gestegen op 7 jaar tijd (160 m² in 2002 tov 185 m² in2009). Winkelcentra en ook binnensteden hebben vaak geen ruimte om deze schaalvergroting te kunnen accommoderen. Daarom zullen intoenemende mate deze grotere formules zich vestigen in de periferie. Daarentegen zijn in binnensteden kleine, zeer gespecialiseerde winkels inopkomst, zoals designwinkels, gespecialiseerde speelgoedwinkels, enz.2) Filialisering van winkelsVan het totale aantal winkels in Gent zijn er 2.075 zelfstandig. Dat is ruim 80% van het aantal winkels. Ten opzichte van andere centrumstedenheeft enkel Antwerpen een nog ruimer aandeel zelfstandigen. Uitgedrukt in m² wvo is, zoals in alle centrumsteden, het aandeel dat ingenomenwordt door een winkelketen aanzienlijk hoger. Dit gaat om de helft van de oppervlakte. Dit ligt in de lijn van steden als Brugge, Kortrijk enHasselt.Filialisering % aantal vestigingen % aantal m² wvoGent 20% 50%Antwerpen 14% 44%Hasselt 23% 47%Brugge 19% 48%Kortrijk 19% 48%St.-Niklaas 26% 43%Aalst 21% 42%16 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 46

3) Diversiteit aanbod bezoekmotievenAantal winkels Winkelvloeroppervlakte (m²) Aandeel in totale wvoVergelijkend / recreatief winkelen 1.124 172.727 36,5%Doelgericht winkelen 331 190.897 40,3%Boodschappen doen 1.089 109.639 23,2%Totaal 2.544 473.263 100%Wanneer een onderscheid wordt gemaakt op het niveau van het aantal winkels, dan richt 43% zich op boodschappen doen (supermarkten,drogisterijen, levensmiddelen) en 44% op recreatief/vergelijkend winkelen (kleding, mode, huishoudelijke artikelen, kunst en antiek,…). Hetaantal winkels waar men doelgericht naar toe gaat (bouwmarkten, woninginrichting, tuincentra,…) bedraagt circa 13%.Deze analyse wijzigt als er een onderscheid wordt gemaakt op niveau van winkelvloeroppervlakte. Ruim 190.000 m² (ofwel ruim 40% van hettotale aanbod) richt zich op doelgericht winkelen, terwijl het boodschappen doen en recreatief/vergelijkend winkelen bescheidener in omvangzijn (respectievelijk 23% en 36%). Daarenboven neemt de omvang van het doelgericht winkelen in omvang toe. In 2002 was 36% van het totaleaantal m² doelgericht. In 2009 was dit 40%.Deze evolutie is gemakkelijk te verklaren omdat enerzijds de tendens van schaalvergroting zich het sterkst manifesteert binnen de branches diedoelgericht zijn en anderzijds omdat de groei in dit bezoekmotief wordt gestuurd door de vraag van de consument naar doelgericht winkelen(‘runshoppen’).juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 47

4) Diversiteit aanbod branchesDetailhandel 2009Per branche Aantal m² wvoLevensmiddelen 836 105.456Persoonlijke verzorging 207 10.485Totaal dagelijkse artikelen 1.043 115.941Warenhuis 7 19.037Kleding en mode 395 61.751Schoenen en lederwaren 81 16.740Juwelier en optiek 102 5.009Huishoudelijke en luxe artikelen 81 14.766Antiek en kunst 47 4.945Sport en spel 49 16.747Hobby 70 6.916Media 80 11.587Plant en dier 89 17.257Bruin en witgoed 102 18.334Auto en fiets 35 5.132Doe-het-zelf 75 41.647Wonen 177 96.110Detailhandel overig 111 21.398Totaal niet-dagelijkse artikelen 1.501 357.376Totaal 2.544 473.317Horeca 1.444 107.736Leegstand 221 23.266Gent is goed voorzien van alle branches en kent een goede spreiding van het aantal winkels over deze branches (rekening houdend met debehoefte van de consument inzake producten in de verschillende branches).juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 48

In het adviesrapport van BRO is berekend – rekening houdend met de vigerende markttendensen - dat er vooral groeipotentieel is in volgendebranches:• Levensmiddelen (focus op supermarkten)• Kleding en mode• Huishoudelijke en luxe artikelen• Sport en spel• Doe-het-zelf• Wonen5) Diversiteit marktenGent heeft met een 20-tal markten een rijk aanbod aan markten. Bovendien is er heel wat diversiteit: bloemen, boeken, antiek, nieuwe producten,verse voeding, boerenmarkten,…6) ConclusieUit de analyse komt naar voren dat Gent op vlak van winkels een divers aanbod heeft, zowel naar branches toe als naar bezoekmotieven. Acht opde tien winkels hebben zelfstandigen als uitbater. Op het grondgebied van Gent is er ook een divers aanbod aan markten.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 49

2.5.2. Visie en ambitieHet is de visie om het divers winkel- en horeca-aanbod welke Gent als winkelstad kenmerkt, verder te versterken met aandacht voor authentiekezaken en speciaalzaken.Hierbij moet er rekening gehouden worden met trends als schaalvergroting, groei doelgerichte winkels en stijgende filialiseringsgraad die hiervoor een stuk tegen ingaan en leiden tot een meer eenzijdig aanbod.Er wordt uitgegaan van een én-én beleid. Ketens vormen het minimum basisaanbod en fungeren als trekkers voor het goed functioneren vanwinkelconcentratiegebieden. Bezoekers van de stad zoeken vaak ook naar dat ietsje meer. Daarom wordt er uitgegaan van het versterken van hetnoodzakelijk basisaanbod met daarbij aanvullend extra aandacht voor leuke en unieke speciaalzaken. Hierdoor stijgt de aantrekkelijkheid en hetonderscheidend vermogen van Gent als winkelstad. In die zin verglijdt men niet in de zogenaamde ‘éénheidsworst’. Het is dan ook de ambitieom het aandeel zelfstandige winkels rond de 80% te houden.Naast de hoofdwinkelcircuits (dubbele shoppinglussen) zijn secundaire winkelcircuits de ideale broedplaatsfunctie voor het aantrekken vannieuwe zaken.Een doordachte groei van het winkel- en horeca-aanbod moet dan ook ruimte geven aan een voldoende aanbod voor zelfstandig uitgebatewinkels en horecazaken.Door in te zetten op authentieke en speciaalzaken wordt er een winwin ervaren op volgende vlakken:• De diversiteit in het aanbod zal hoog blijven omdat er een goede mix blijft bestaan tussen ketenwinkels en speciaalzaken. Tevens wordt erzo gegarandeerd dat er bepaalde branches niet zullen verdwijnen uit winkelgebieden.• De meeste hoofdwinkelstraten zijn – gezien de hoge vastgoedprijzen – vooral gericht op ketenwinkels. Daarom vormen de zijstratenervan het ideale milieu om de mix tussen ketenwinkels en speciaalzaken te bewerkstelligen. Op die manier komt de couleur locale vaneen stad naar boven en verkrijg je verschillende sferen binnen de verschillende winkelgebieden.• Een goede mix tussen types winkels en ook tussen verschillende bezoekmotieven draagt bij tot de aantrekkelijkheid van winkelgebieden.• Inzetten op speciaalzaken betekent ook ruimte geven aan nichemarkten. In deze nichemarkten is er nog veel groeipotentieel zoals dejongerencultuur, de modescène, …juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 50

2.5.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Verder inzetten op het startersbeleidEconomieVia het startersbeleid (starterscontracten, startersevents,…) wordt er verder ingezet op het aantrekken en stimuleren vanhet zelfstandig ondernemerschap bij handel en horeca.2 Diverse steunmaatregelen zelfstandig ondernemerschapEconomieHandels- en horecazaken met een oppervlakte kleiner dan 500m² zijn vrijgesteld van lokale bedrijfsbelasting. Handels- enhorecazaken met een oppervlakte kleiner dan 600m² kunnen beroep doen op het reglement verfraaiing van handelspandenen wonen boven winkels. Mogelijkheid wordt onderzocht om reglement te verruimen en extra stimuli te voorzien voorinvullen van langdurige leegstand, aantrekken van buurtwinkels en aantrekken van zelfstandig ondernemerschap.Maatregelen in het kader van het startersbeleid ter stimulering van het zelfstandig ondernemerschap.3 Jaarlijkse analyse van het aantal speciaalzakenEconomieJaarlijks wordt aan de hand van de inventaris van handelspanden de evolutie van het aantal zelfstandige winkels in beeldgebracht.4 Structureel overleg met sectorenVoor het stimuleren van zelfstandig ondernemerschap en het aantrekken van speciaalzaken zullen er acties wordenuitgewerkt in nauw overleg met de diverse sectororganisaties. Dit kan gaan om acties rond onderwijs en opleiding (bv.Week van de slager), rond acquisitie, rond promotie,...5 Ondersteuning initiatieven van derdenInitiatieven van derden die authentieke en speciaalzaken in de kijker willen zetten, worden ondersteund. Dezeondersteuning kan via het reglement ondernemende stad zolang de initiatieven het individuele belang overstijgen6 Acquisitie van speciaalzakenOp basis van noden en behoeften in diverse winkelconcentratiegebieden en wijken (bv. onderzoek uitgevoerd in het kadervan de Wondelgemstraat en omgeving) zal een proactief acquisitiebeleid worden gevoerd om speciaalzaken aan trekken.7 Onderzoek realiseren van themagerichte sfeergebieden. Focus op de Kuip van GentSpontaan zijn een aantal aanzetten tot sfeergebieden ontstaan in de Kuip van Gent. Een winkelconcentratiegebied datlogisch ingedeeld is in verschillende sferen wordt meer aantrekkelijker voor bezoekers omdat er verschillendebezoekmotieven binnen een wandelbare afstand worden gecombineerd. Mogelijke typering van dergelijke sfeergebiedenzijn:• Walpoortstraat/Kortedagsteeg - urban culture• Brabantdam/Vlaanderenstraat - high-fashion• Hoogpoort - young & design karakterEconomieSectororganisatiesEconomieEconomieEconomieHandel en horecajuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 51

• Donkersteeg/Groentemarkt - ambachtelijk en authentiek• Veldstraat/Langemunt – mainstream fashion• Koestraat/Mageleinestraat – gezellig en diversDoor te focussen op het onderscheidend vermogen tussen winkelconcentratiegebieden, wordt de complementairewinkelstructuur versterkt. Dit kan door te werken met sfeergebieden, waarbij de winkelconcentratiegebieden een eigensfeer / identiteit krijgen. Dit zal gebeuren in overleg met de lokale handel en horeca. Naast het versterken van dezesfeergebieden via promotie (website, shoppingplan,…) zal ook onderzocht worden in hoeverre dit kan ondersteundworden via inrichting van het openbaar domein (vloermarkeringen, banners aan de ingangen van de winkelgebieden,informatieborden, specifieke inrichting in het openbaar domein,…). Ook via het acquisitiebeleid kan ingezet worden omde invulling rond bepaalde sfeergebieden te behouden en te versterken.8 Streven naar mix bij nieuwe ontwikkelingenEen gezonde mix tussen de verschillende bezoekmotieven bij nieuwe ontwikkelingen kan versterkend werken, opvoorwaarde dat het belangrijkste bezoekmotief niet ondergeschikt wordt. Daarnaast dient er ook gestreefd te worden naareen mix van grote en kleine winkelvolumes bij grootschalige nieuwe projecten voor zover dit commercieel haalbaar enwerkbaar is. Grote volumes bieden een antwoord op de trend van schaalvergroting, kleine volumes geven mogelijkhedenvoor authentieke zaken en speciaalzaken.9 Inrichten van gespecialiseerde marktenOok vanuit de sector markten wordt ‘specialiseren’ gepromoot. Nieuwe gespecialiseerde markten kunnen het aanbodversterken. Mogelijkheden zijn:• Gespecialiseerde designmarkten• Markten met specifieke streekproducten• Literaire markten• …10 Specifieke niches of sectoren in de kijker plaatsenVia samenwerking met sectoren binnen de handel en de horeca kan onderzocht worden welke acties gezamenlijkgenomen kunnen worden:• organisatie van een designweekend waarin de Gentse design speciaalzaken worden gepromoot• een culinaire avond waarin er campagne wordt gevoerd voor het culinaire aanbod in Gent, waar restaurants enbrasseries in de kijker worden gezet• promotie van de modesector door etalages van (leegstaande) handelspanden in te kleden met nieuwemodecreaties• de veggie-scéne heeft zich al sterk gepositioneerd via donderdag Veggiedag; deze campagne kan nog een keerextra in de kijker gezet worden waarin Gent als Europese hoofdstad van de Veggie wordt geprofileerd.• …EconomieStedenbouwEconomieMarkten en forenEconomieLokale handeljuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 52

11 Vacature ‘speciaalzaken gezocht’Promotiecampagne om speciaalzaken aan te trekken. Een mogelijk campagne-idee is ‘Vacature Gent: … gezocht’. Op diemanier kan er – best buurtgericht – acquisitie gevoerd worden naar kandidaten om een bepaalde soort winkel of horecaaan te trekken.12 Authenticiteit bewaken – tentoonstelling authentieke zaken en familiezakenPromotiecampagne om authentieke zaken in de kijker te zetten. Mogelijke idee is de uitwerking van een tentoonstellingmet bestaande en historische familiezaken om de authenticiteit in de kijker te zetten.13 Promotie Gentse speciaalzakenSpeciaalzaken kunnen aan de hand van een brochure of een shoppingroute worden gepromoot. Daarnaast kan er eentoeristische route worden uitgewerkt waarbij deze speciaalzaken in de kijker worden gezet (verhaal rond de GentseHelden – couleur locale).14 Promotie lokale productenActies worden uitgewerkt om typisch Gentse producten te promoten (bv. tijdens evenementen, tijdens deeindejaarsperiode,…) Op zich dragen deze producten ook bij tot de promotie voor de diversiteit van Gent als winkelstad.15 Promotie via www.gentverwent.beVia de website www.gentverwent.be worden authentieke en speciaalzaken gratis in de kijker gezet met allerhanderelevante informatie.16 Linken leggen met het onderwijsHet is belangrijk dat het (zelfstandig) ondernemerschap ook wordt gepromoot in het onderwijs. Specifiek voor deversterking van speciaalzaken kan samenwerking aangegaan worden met de hotelschool, de modeacademie, debakkerscholen, …17 WelkomstpakkettenLanceren van enerzijds welkomstpakketten voor nieuwe zelfstandige winkels en horeca met info over de stedelijkedienstverlening, de steunmaatregelen, contactgegevens, toelichting bij het beleid, ... Anderzijds toevoegen vanpromotiemateriaal over Gent als winkel- en horecastad in de bestaande welkomstpakketten voor nieuwe inwoners. Hierinwordt dan de focus gelegd op het aanbod aan authentieke en speciaalzaken, aan buurtwinkels,... Ook naar studenten toekunnen acties worden uitgewerkt om buurtwinkels en speciaalzaken te promoten (bv. invoeren van spaarkaarten).EconomieEconomieEconomieEconomieEconomieEconomieEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 53

2.6. We stimuleren innovatie binnen de handel en horeca en zetten in op vernieuwende winkelconceptenINNOVEREN2.6.1. Analyse 171) Technologische trendsTechnologische ontwikkelingen vormen de drijvende kracht achter maatschappelijke, sociale, culturele en economische veranderingsprocessen.Ook in de detailhandel hebben ze hun invloed op zowel het productgamma, de behoeften van de consument als op de verkoopsmodaliteiten.Belangrijke trends in dit kader zijn:- Steeds snellere, goedkopere en betere technologie.- Informatie wordt via steeds meer mediakanalen verspreid: film, radio, televisie, computer, gsm,…- Toename van het computergebruik en opkomst van het internet.- De distributiemogelijkheden worden verruimd door de digitalisering van media en entertainment.- Toename van de mobiliteit.- Web 2.0 toepassingen zitten in de lift en zullen steeds belangrijker worden … zeker met de marketing power van de social media.Maw. consumenten beslissen vaker zelf. Ze maken steeds vaker gebruik van discussieforums, gebruikersrecensies en sociale mediaom het juiste product te vinden. Hierdoor neemt de invloed van advertenties en winkelreclame af. Consumenten zullen vanuit dewinkel zelf via hun mobiele toestel productonderzoek doen.- Smartphone apps zijn meer en meer toegankelijk en worden ook meer en meer in de promotie van winkels gebruikt.Belangrijke technologische trends die zich voordoen, zijn in toenemende mate de invloeden van ’Instore Communication’. Instorecommunicatie/marketing is de overkoepelende benaming voor alle aankoopstimulerende concepten en communicatie in de winkel die ten doelhebben shoppers te verleiden. Voorbeelden hiervan zijn actiedisplays, shop-in-shop presentaties, touchscreen in de winkel die het winkelaanbodin the picture zet, digitale music stores waar je muziek kan beluisteren voor je ze aankoopt, …17 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 54

2) Online winkelen zit in de liftBelgen kopen in toenemende mate producten online. Het aantal online betalingen steeg in 2009 tot 8,4 miljoen, 31% meer dan in 2008. Dedeelsectoren reizen, ticketing, boeken, cd’s, dvd’s en home elektronica waren ook in 2009 en 2010 de meest succesvolle branches. Internet zal dewinkel echter nooit verdrijven. De behoefte aan ‘het zien van en het voelen van’ de producten zal blijven bestaan. Daar waar ‘de winkel’ eenverschil kan (moet) maken tov het online winkelen, is in het belevenisaspect. Shoppen is vaak een ‘ervaring’.3) Nieuwe aanbodsvormen en vermenging van functiesEr zijn een aantal nieuwe aanbodsvormen die zich in België voordoen of waarvan verwacht wordt dat deze binnen niet al te lange tijd zich ook inBelgië en wellicht ook in de regio Gent willen gaan vestigen of zich reeds hebben voorgedaan. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om:• pop-up retail• gethematiseerde centra• innovatieve concepten in de horeca: merkhoreca, een werkhotel met aparte kantoorruimte een offitel, een crisisrestaurant (de klantbepaalt zelf hoeveel hij wenst te betalen), horecazaak in een historisch gebouw of een kerk, ecohotel, …Steeds vaker komen formules voor waarin combinaties van functies plaatsvinden. Voorbeelden zijn een combinatie van detailhandel met horeca,leisure, detailhandel met financiële dienstverlening, detailhandel met ambacht,… Integratie van functies is gericht op het verlengen van deverblijfsduur in de winkels, het verlenen van meer service en het realiseren van extra toegevoegde waarde in het aangeboden winkelconcept.4) Het multividu – de momentconsumentHet consumentengedrag is erg veranderlijk. De consument van vroeger is niet die van vandaag en zeker niet die van morgen. De maatschappij is ooksterk gewijzigd waardoor er nieuwe behoeften zijn ontstaan. Zo moet het winkellandschap ook rekening houden met sociologische tendensen zoals:• De vergrijzing• De gemiddelde gezinsgrootte blijft dalen• Jongeren studeren langer en komen pas later op de arbeidsmarkt• Gemiddeld hoger opleidingsniveau van de bevolking• Tijd wordt een schaars goedjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 55

Omwille van deze wijzigingen is de consument niet meer op te delen in hokjes. Het tijdperk van het multividu is ingezet 18 . Afhankelijk van hetkoopmoment heeft de consument steeds andere behoeften. Op het ene moment is de consument gehaast en wil hij vlot en doelgericht zijn aankopendoen. Op een ander moment wordt winkelen een echte vrijetijdsbesteding en wil hij vooral recreatief winkelen en’ funshoppen’.Het winkelapparaat moet gevarieerd genoeg zijn om in te spelen op de diverse behoeften van de consument.5) ConclusieDetailhandel en horeca zijn zeer dynamische sectoren die snel reageren op nieuwe maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Daaromspeelt de markt zeer snel in op het veranderende consumentengedrag en stuurt de marktwerking tegelijk ook de verandering van dit gedrag aan.Gent winkelstad wil mee evolueren met de nieuwste trends en ontwikkelingen en daarenboven pro-actief inzetten op deze nieuwe trends. Op diemanier zal het Gentse handelsapparaat ook interessant zijn en blijven voor ‘de consument van morgen’.18 Bron: presentatie van professor Gino Van Ossel – Vlerick Management Schooljuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 56

2.6.2. Visie en ambitieEr zal actief worden ingezet op de integratie van nieuwe maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in de handel en de horeca, waarbijeen evenwicht wordt gezocht tussen authenticiteit en gezelligheid enerzijds en het stimuleren van innovatie anderzijds. Het is de ambitie om doorde uitwerking van de doelstellingen ‘promoten’ en ‘innoveren’ er voor te zorgen dat Gent al haar troeven als hedendaagse winkel- en horecastadin een authentiek kader ten volle kan uitspelen.Om deze ambitie waar te maken zal er op verschillende fronten ingezet worden. De elementen uit de analysefase zijn hierin richtinggevend.Daarbij zal er gefocust worden op de technologische trends en ontwikkelingen en wordt innovatie in het winkel- en horeca-apparaatgestimuleerd.Ten eerste wordt er ingezet op vernieuwende winkel- en horecaconcepten. Gent wil een diverse en complete winkel- en horecastad zijn die ookruimte biedt voor nieuwe aanbodsvormen die op hun beurt nieuwe consumenten naar Gent kunnen lokken. Daarenboven zullen bestaandewinkels en horecazaken aangemoedigd worden om in te spelen op nieuwe trends en ontwikkelingen zoals de vermenging van branches enfuncties.Ten tweede, en daarbij aansluitend, wordt er aandacht besteed aan innovatie in de aanleg van het openbaar domein inwinkelconcentratiegebieden. De winkelomgeving en het handelsapparaat moeten aantrekkelijk zijn voor bezoekers en aangepast zijn aan debehoeften van de consument. Winkelen in Gent – met een focus op authenticiteit en gezelligheid – moet een totaalbeleving zijn die een meerhoogwaardig alternatief vormt tegenover internetaankopen.Ten derde kan er niet voorbijgegaan worden aan het fenomeen van online marketing en wordt er rekening mee gehouden dat internetaankopen inde lift zitten. Enerzijds is het de ambitie om de aspecten ‘zien en voelen’ te promoten. Anderzijds moet er aandacht geschonken worden aan deopkomst van het internet als marketingtool voor winkels en als alternatief voor het ‘fysieke winkelen’.Tot slot zal het beleid afgestemd worden op nieuwe maatschappelijke tendensen en wijzigingen in het consumentengedrag. Omdat dekoopbehoefte van klanten sterk afhankelijk is van situatie tot situatie moet hierop ingespeeld worden. De indeling van dewinkelconcentratiegebieden is dan ook gebeurd op deze bezoekmotieven:• Vergelijkend en/of recreatief winkelen: funshoppen waar de consument de tijd neemt voor zijn aankopen• Doelgericht winkelen: doelgerichte grote aankopen (bv. meubels, huishoudtoestellen, …) die eerder laagfrequent plaatsvinden• Boodschappen doen: aankopen voor dagelijks gebruik in het huishouden die eerder hoogfrequent plaatsjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 57

Door in te zetten op bovenstaande elementen zal Gent als winkel- en horecastad verder evolueren en zich kunnen profileren als authentieke &gezellige maar ook hedendaagse winkel- en horecastad. Dit genereert volgende voordelen:• Door het aantrekken en toelaten van nieuwe aanbodsvormen die in Gent en de ruime regio nog niet aanwezig zijn, zal Gent haar‘uniciteit’ kunnen uitspelen en kan Gent haar bovenregionale functie versterken. Dit resulteert in een even sterke koopbinding en eenmogelijke stijging van nieuwe bezoekers en dus ook de koopattractie.• De huidige aanwezige creativiteit (vooral in de jongerencultuur) in Gent wordt gevaloriseerd en zal in de toekomst nog een extra impulskrijgen. Zo stijgt de kans dat Gent als winkel- en horecastad zich blijft richten naar de consument van morgen.• Een hoogwaardig innovatief imago biedt kansen voor een gericht acquisitiebeleid voor nieuwe en innovatieve zaken die zich in Gentwillen vestigen.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 58

2.6.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Acquisitieplan voor nieuwe innovatieve detailhandel en horecaEconomieProactief aantrekken van voor Gent nieuwe winkel- en horecaconcepten. Er zal een acquisitieplan opgesteld wordenwaarin een analyse wordt gemaakt welke nieuwe winkel- en horecaconcepten dienen aangetrokken te worden.2 Aantrekken pop-up retailEconomieGent staat positief tegenover het fenomeen van de pop-up winkels onder voorwaarde dat het effectief gaat over tijdelijkewinkels, een vernieuwing betekent voor het winkelaanbod en voldoende kwalitatief wordt ingevuld. Voor zover erinvloed kan uitgeoefend worden op de vestigingslocatie van pop up stores, is het wenselijk dat de plaatsing van dezewinkels gefaciliteerd wordt naar de (sfeer)gebieden waar ze het meest wenselijk zijn.3 The Loop – kansen voor een FOC … kansen voor GentEen Factory Outlet Center (FOC) zou een sterk nieuw winkelconcept in Gent en haar ruime regio kunnen zijn. Decomplementariteit met de binnenstad moet te allen tijde bewaakt worden.EconomieAG SOB4 Overleg met creatieve en innovatieve organisatiesVerkennen van de mogelijkheden om meer innovatie te brengen in het Gentse winkel- en horecalandschap. De bestemanier om dit te doen is de opstart van een dialoog met diverse creatieve en innovatieve organisaties. In overleg metbijvoorbeeld Vlerick Management School, de modeacademie, private initiatieven zal een longlist worden opgemaakt vanmogelijke innovatieve winkel- en horecaprojecten.5 Overwegingskader voor nieuwe aanbodsvormenOmdat de ruimte voor de creatie van nieuwe handel eerder schaars is, wordt een analyse gemaakt van bestaande nieuweaanbodsvormen. Deze analyse bepaalt welke aanbodsvormen het meest gewenst zijn. Dit zal richting geven aan hetacquisitiebeleid.6 Pilootwinkels zijn meer dan ooit welkom.Proactief aantrekken van pilootwinkels door deelname aan vastgoedbeurzen en het voeren van gerichtepromotiecampagnes. Als nieuwe winkel- en horecamerken de Belgische markt betreden en ze kiezen Gent alsvestigingsplaats stijgt het innoverend karakter van Gent als winkel- en horecastad.7 Longlist innovatieve acties verder uitwerkenOnderzoek naar de haalbaarheid van innovatieve acties:• Toepassen van smartphone applicaties binnen de promotie van Gent als winkel- en horecastad (bvb. dynamischeshoppingroute via de gsm)• Inzetten op communicatie met de doelgroep jongeren. Implementatie web 2.0-toepassingen en meer en meergebruik maken van de nieuwe social media instrumenten (bvb. facebook, twitter, …)EconomieCreatieve eninnovatieve spelersEconomieEconomieEconomieDigipolisjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 59

• Groeien naar systemen waar beschikbare data meer via ‘open source’ beschikbaar is. Zo kan men misschien in detoekomst via een ‘app’ varianten maken van shoppingroutes en –plannen die ook een meerwaarde betekenen voorGent als winkel- en horecastad.• Meer gebruik maken van digitale en interactieve displays voor de promotie van Gent als winkel- en horecastad.Dit soort displays kunnen bijvoorbeeld uitgetest worden op The Loop waar zo de link met shoppen in debinnenstad kan gelegd worden.8 Aandacht voor innovatie in de horecaGezien de stijgende bestedingen in de vrijetijdsbranche is de horeca een belangrijke sector om in te spelen om nieuweconsumententendensen. In overleg met de sector mogelijke promotie van volgende elementen bij de Gentse horeca:• Acquisitie van nieuwe sterrenrestaurants en kwalitatieve brasseries in Gent• Streven naar extra diversiteit en vernieuwing in de horeca door nieuwe (wereld)keukens aan te trekken (bvb.Argentijns, Chileens, …) en nieuwe horecaconcepten.9 Sfeergebieden –ruimtelijke-functionele innovatieDe uitwerking van sfeergebieden en de mogelijke fysieke aanpassingen heeft ook een vernieuwend karakter. Het is eenvoorbeeld van ruimtelijk-functionele innovatie waarin bestaande winkelgebieden op een creatieve manier wordengepromoot en vermarkt.10 Onderzoek handvrij winkelenOnderzoeken of inzetten op handvrij winkelen een meerwaarde biedt aan Gent als winkel- en horecastad. In eenbenchmark met andere steden en praktijkvoorbeelden wordt een inschatting gemaakt van enerzijds de behoefte van deconsument om handvrij te winkelen en anderzijds de te verwachten positieve effecten op het handelsapparaat. Alshandvrij winkelen effectief een meerwaarde kan beteken (bvb. hogere verblijfsduur en stijgende bestedingen), wordt derealiteitszin van de creatie van shopper lockers onderzocht. Dit met een focus op het centrum van Gent.11 Onderzoek haalbaarheid en wenselijkheid gedeeltelijke overkapping winkelstratenOnderzoek naar de haalbaarheid van gedeeltelijke overkapte winkelstraten op basis van best practices (met extra aandachtvoor architecturale en stedenbouwkundige randvoorwaarden) en wenselijkheid bij de handel en horeca en de consument.12 Vernieuwde concepten van buurtwinkelsBuurtwinkels hebben meer overlevingskansen als ze een vernieuwend concept bieden. Vermenging van functies enbranches waarin buurtwinkels bijvoorbeeld ook afhaalpunt worden voor (post)pakketten en leveringen van onlineaankopen is hiervan een voorbeeld.13 Stimuleren innovatie bij handel en horecaOnderzoek naar mogelijke acties om de innovatie bij handel en horeca te stimuleren. Mogelijke piste kan de opstart vaneen innovatiecentrum zijn. In dit centrum kunnen pilootprojecten en praktijkgerichte cases rond innovatie in detailhandelworden ondersteund. Dit bijvoorbeeld naar analogie van het innovatiecentrum in Amsterdam waarin innovatie encreatieve ideeën worden uitgewerkt en ondersteund.EconomieEconomieEconomieEconomieMonumentenzorgStedenbouwEconomieEconomie14 Realisatie webwinkel voor een stad Economiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 60

Opstarten vanuit een regierol van een unieke webwinkel op het niveau van een stad waarbij handelaars producten kunnenaanprijzen en consumenten online producten kunnen bestellen.Digipolisjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 61

2.7. We stimuleren de ondernemersgeest met focus op zelfstandig ondernemerschapONDERNEMEN STIMULEREN2.7.1. Analyse 191) Filialisering 20Filialisering % aantal vestigingen % aantal m² wvoGent 20% 50%Antwerpen 14% 44%Hasselt 23% 47%Brugge 19% 48%Kortrijk 19% 48%St.-Niklaas 26% 43%Aalst 21% 42%Eén op vijf winkels in Gent maakt deel uit van een winkelketen. Anders gezegd dit betekent dat 80% van het aantal winkels of in absolute cijfers2.075 winkels zelfstandig zijn. Ten opzichte van andere centrumsteden heeft enkel Antwerpen een nog ruimer aandeel zelfstandigen.Uitgedrukt in m² wvo is, zoals in alle centrumsteden, het aandeel dat ingenomen wordt door een winkelketen aanzienlijk hoger. Dit gaat om dehelft van de oppervlakte. Dit ligt in de lijn van steden als Brugge, Kortrijk en Hasselt.19 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.20 Locatusjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 62

2) Ondersteunende maatregelen om het ondernemerschap te stimulerenNr. Omschrijving actie1 Gratis startenIedere zelfstandige starter in Gent krijgt het inschrijvingsgeld bij het ondernemersloketterugbetaald. Op deze manier wil de stad Gent de ondernemersgeest stimuleren en het signaalgeven dat Gent een zeer ondernemersvriendelijke stad is.2 StarterseventsDe stad Gent organiseert 2 maal per jaar een startersevent. Tijdens dergelijk event worden allenieuwe starters in Gent uitgenodigd. Ze worden geïnformeerd over praktische zaken rond hetopstarten en uitbouwen van een zaak.3 StarterscontractStartende zelfstandigen (in hoofdberoep) kunnen ook een starterscontract met de stad Gentafsluiten waarin naast een aantal rechten ook een aantal plichten worden opgenomen (opmaakbusinessplan, volgen van opleidingen, professionele begeleiding). Dit contract geeft hen recht opeen financiële toelage voor bepaalde uitgaven (bvb. eerste investeringen, opleidingen,boekhoudkundig advies).4 Dienstverlening – OOGSinds 2010 heeft de Dienst Economie een uniek loket voor ondernemers. Het OOG(Ondersteuningspunt Ondernemers Gent) is het centrale aanspreekpunt voor alle Gentseondernemers.5 Fiscaal gunstig regime voor startende zelfstandigenHandelszaken kleiner dan 500 m² genieten van een gunstig fiscale regime. Ze worden vrijgesteldvan heffingen op economische activiteiten.6 Gentse OndernemersStimuleren van het ondernemerschap via rolmodellen.7 OndernemerschapsforumVia een samenwerking met alle Gentse hoger onderwijsinstellingen wordt het ondernemerschapbij studenten gepromoot.3) ConclusieGent heeft nog veel zelfstandige ondernemers. Ongeveer 80% van het aantal winkels is niet gefilialiseerd. Er is wel een dubbele tendens.Enerzijds is er al jaren een sterke filalisering in het winkellandschap. Anderzijds zijn bepaalde niches van speciaalzaken terug in opkomst.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 63

2.7.2. Visie en ambitieGent wil van alle markten thuis zijn. De ketens vormen als het ware het basisaanbod zoals in andere steden maar door extra in te zetten opzelfstandig ondernemerschap bij handel en horeca kan Gent zich in de toekomst verder onderscheiden.Momenteel wordt 80% van het aantal winkels uitgebaat door een zelfstandige ondernemer. Bedoeling is om dit aandeel te behouden.Inzetten op zelfstandig ondernemerschap biedt onder andere volgende voordelen:• Het huidige aanbod bestaat voor 40% uit doelgericht winkelen. De winkels die zich in dit bezoekmotief bevinden, zijn eerdergefilialiseerd. Dit is in mindere mate zo voor de andere bezoekmotieven. De taakstelling om het aandeel recreatief en vergelijkendwinkelen minstens op 35% te houden, biedt kansen voor zelfstandig ondernemerschap. De branches recreatief winkelen kunnen perfectmee ingevuld worden door niet gefilialiseerde winkels. Door in te zetten op zelfstandig ondernemerschap zal deze 35% makkelijkergehaald worden.• Het centrum van Gent – De Kuip – leent zich best voor recreatief winkelen en dus ook voor de verdere uitbouw van zelfstandige winkelsen speciaalzaken. Als in de Kuip een gezonde mix wordt nagestreefd tussen ketens en zelfstandige winkels zal de authenticiteit en dediversiteit van Gent winkelstad stijgen. Zo groeit het potentieel om Gent als winkelstad in die zin te promoten.• Inzetten op zelfstandig ondernemerschap betekent ook een verhoogde lokale verankering van winkels. Op termijn biedt dit extra kansenvoor een grotere betrokkenheid van handel en horeca bij het winkel- en horecabeleid.• Vaak dragen zelfstandige winkels bij tot extra creativiteit en innovatie in het winkellandschap. Dit is een sterke aanvulling op het aanbodaan ketens dat in de verschillende steden min of meer gelijk loopt. Het is de couleur locale die in de toekomst mee beeldbepalend zal zijnvoor Gent als winkel- en horecastad. Deze couleur locale kan ook een extra reden zijn voor consumenten uit de ruime regio om net inGent te komen winkelen.Al deze elementen dragen bij tot een verhoogde aantrekkelijkheid van Gent als winkel- en horecastad, zowel voor de consument, investeerder alsstartende ondernemer. Daarenboven zal het stimuleren van het ondernemerschap bijdragen tot extra tewerkstelling.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 64

2.7.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 StartersbeleidEconomieActies ter ondersteuning van startende zelfstandige handelaars en horeca-uitbaters. Het ondersteuningspakket bestaat uit:• Gratis starten (terugbetaling inschrijving ondernemersloket)• Startercontract (tot 5000 euro financiële steun)• Startersevents (infomomenten specifiek voor starters waarbij ervaringen worden uitgewisseld, stedelijkedienstverlening wordt toegelicht,…)2 InformatiedoorstromingEconomieHet OOG (Ondersteuningspunt Ondernemers Gent) is het uniek loket voor handelaars en horeca-uitbaters. Via gerichtecommunicatie wordt dit nog meer bekend gemaakt bij deze doelgroep. Via accountmanagement kunnen handelaars enhoreca-uitbaters beroep doen op persoonlijke begeleiding. Er is één aanspreekpunt voor de dekenijen enhandelsverenigingen. Doelgroepenwebsite www.investingent.be blijft de bron voor digitale dienstverlening naarzelfstandig ondernemerschap. Specifieke communicatiemiddelen zoals het horecazine, de economische nieuwsbrief en destartersevents worden verder gezet.3 Linken leggen met het onderwijsHet is belangrijk om studenten – de ondernemers van morgen - in contact te brengen met zelfstandig ondernemerschap.EconomieOnderwijsinstellingenVia het ondernemerschapsforum wordt de opstart van een zaak in de sectoren handel en horeca gepromoot.4 StarterspakketEconomieInformatie voor startende handelaars en horeca-uitbaters als een welkomstpakket.5 HorecabrochureSpecifiek voor de doelgroep horeca wordt periodiek een horecabrochure opgemaakt. Deze brochure bevat alle praktischeinfo voor mensen die een horecazaak willen starten en/of uitbaten. In deze brochure wordt er naast aspecten vanvergunningen, subsidievormen, wettelijke verplichtingen, het starten van een zaak ook de dienstverlening van de diensteneconomie en werk mee opgenomen.6 Administratieve vereenvoudigingReglementen en procedures worden continu gescreend naar verdere administratieve vereenvoudiging. Afstemmingnastreven van procedures stedenbouwkundige vergunning en socio-economische vergunning bij de hogere overheden.7 Detail- en horecadagVoor bestaande handels- en horecazaken wordt jaarlijks een infodag georganiseerd om de stedelijke dienstverlening(bijvoorbeeld economie, werk, …) , bestaande regelgeving en wetgeving nog beter bekend te makenEconomieWerkHorecacoachHorecacel PolitieToerismeEconomieStedenbouwHogere overhedenEconomieWerk8 Proactief aantrekken zelfstandig ondernemerschap op straat- en wijkniveau Economiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 65

Naar analogie van de wijkgerichte aanpak voor Rabot wordt er proactief ingezet op het aantrekken van zelfstandigondernemerschap in diverse wijken en buurten. Dit wordt geïntegreerd binnen stadsvernieuwingsprojecten. Voor hetaantrekken van zelfstandige ondernemers kan ook een samenwerking gezocht worden met de afdeling sociale economieactief binnen buurtgerichte ontwikkeling. Hier moet er uiteraard steeds een koppeling zijn met tewerkstelling in dereguliere economie (cfr. doorstroming naar ondernemerschap)9 Promotie winkel- en horecapandenPromotie van beschikbare panden en projecten aan potentiële eindgebruikers (immodatabank, samenwerkingvastgoedsector, retailtour).10 Incubatiecentrum voor handel en horecaOnderzoeken van de haalbaarheid en wenselijkheid van de opstart van een incubatiecentrum voor handel en horeca. Ditincubatiecentrum of ‘startersgebouw’ zal dan betaalbare huisvesting en een eerste begeleiding bieden voor startendeondernemers. Het is de bedoeling dat na een bepaalde periode de ondernemers uit het ‘startersgebouw’ zich vestigen opde Gentse markt. Voor horeca gaat dit om de piste van een horecacentrum waar naast ruimte voor startende horecazaken,er ook ruimte is voor opleiding en informatie. Als na dit onderzoek de opstart van een incubatiecentrum overwogenwordt, zal onderzocht worden of het incubatiecentrum ook opportuniteiten biedt voor de koppeling met eenopleidingscentrum voor werkzoekende in samenwerking met bvb. VDAB.11 De Gentse Ondernemer – rolmodellenPromoten van het ondernemerschap via rolmodellen, waaronder één rolmodel voor de sector horeca/detailhandel. Derolmodellen zijn voor de gevestigde ondernemers en toekomstige starters een bron van inspiratie om meer te innoveren ofondernemen. Deze rolmodellen worden tweejaarlijks gekozen.WerkEconomieVastgoedsectorEconomieWerkEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 66

juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 67

2.8. We promoten Gent als authentieke, complete, gezellige en diverse winkel- en horecastadPROMOTEN2.8.1. Analyse 211) Imago-onderzoekUit een onderzoek van ‘Berenschot’ blijk dat 75 % van de Vlamingen Gent zien als een winkelstad. Vooral Antwerpen, Brussel en in minderemate Hasselt worden ook als winkelstad gezien.Op de stelling ‘Gent is een echte winkelstad’ wordt als volgt geantwoord: 22Helemaal eens Eens Neutraal Oneens Helemaal oneensInwoners Gent 28% 55% 13% 3% 1%Niet-inwoners Gent 24% 51% 21% 3% 1%Ondernemers 25% 51% 19% 2% 2%Uit dit onderzoek blijkt dat binnen het totaalbeeld van Gent winkelen een minder prominente rol speelt dan toerisme, het studentikoze en cultuur.Gent profileert zich voor winkelen eerder op waarden zoals authenticiteit en gezelligheid. 23 Vanuit de globale stadsmarketing wordt er gericht opwaarden als authentiek, open en innovatief. In de uitwerking van dit actieplan zorgen we steeds voor afstemming met het stadsmarketingsplan.Daarenboven zijn diversiteit en compleetheid ook constante waarden van Gent als winkelstad. Gent heeft een ruim uitgebouwd winkel- enhoreca-apparaat. Er zijn wel nog een aantal branches met groeipotentieel. Als deze branches mee kunnen versterkt worden, zal Gent nog meerdivers en compleet worden. De diversiteit van Gent uit zich ook in een gezonde mix tussen winkelen, vrije tijdsbeleving, cultuur, horeca, … Ditversterkt de belevingswaarde van Gent als winkelstad.21 Cijfers zijn afkomstig uit het adviesrapport BRO tenzij anders aangegeven en betreffen cijfers van 2009 – recente cijfers zijn opgenomen in deel 1 voor zover beschikbaar.22 InSites Consulting, 200723 http://www.gent.be/eCache/THE/4/216.cmVjPTQzOTk2.htmljuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 68

Gent vervult bovendien ook een bovenregionale functie als winkelstad. De combinatie en de wisselwerking tussen de USP’s (Unique SellingPropositions) authenticiteit, gezelligheid, diversheid en compleetheid dragen ertoe bij dat Gent zich niet enkel richt op de lokale consument. Ditblijkt ook uit de analyse van de koopbinding en –attractie.Dagelijkse artikelenNiet-dagelijkse artikelenKoopkrachtbinding 95% 85%Koopkrachttoevloeiing 16% 38%Koopvlucht 8% 15%2) ErkenningenIn een aantal recente erkenningen vormen deze waarden zoals authenticiteit en gezelligheid ook de motivatie.• 2005 – Gent is de gezelligste stad van Vlaanderen• 2008 – Gent als meest horecavriendelijke stad van Vlaanderen• 2008 – National Traveler Magazine roept Gent uit als 3 de meest authentieke historische bestemming van de wereld• 2009 - Gent als meest horecavriendelijke stad van Vlaanderen• 2009 - Gent ‘creative city for music’- lid van Unesco creative city network• 2010 – Lonely Planet roept Gent uit als 7 de meest interessante reisbestemming van de wereld.• 2010 – Gent als horecavriendelijke stad (persprijs)3) TrendsEen analyse van trends en ontwikkelingen geeft weer dat promotie van deze zachte waarden ook de handel ten goede komt:• Retailtainment is het creëren van een bepaalde sfeer of activiteit waardoor consumenten niet alleen interesse krijgen voor het product maarook in de juiste sfeer komen om het te kopen. Retailtainment is in opkomst in zowel de winkels als op het openbaar domein.• Er is een sterke toename van bestedingen in de vrijetijdsbranche. Winkels richten zich op de combinatie winkelen en vrije tijdsbelevingen.• In de horeca worden authentieke en unieke elementen meer en meer gewaardeerd. Steeds vaker worden horecazaken gevestigd inbijzondere gebouwen.• Steden profileren zich meer en meer als hoogwaardige verblijfsstad. Waarden als kwaliteit (vooral ruimtelijk-infrastructureel) enexclusiviteit (de couleur locale) zijn hierin zeer belangrijk.• Belevingseconomie is in volle opkomst. Deze beleving vindt zowel offline als online plaats via de web 2.0 evolutie waar we merken datbezoekers van de stad steeds vaker hun bezoek via het internet voorbereiden.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 69

4) Promotionele actiesNr. Omschrijving actie1 Campagne Gent Verwent / StadsmarketingfondsDiverse initiatieven zijn recentelijk ondernomen ter promotie van Gent als winkelstad. Hier enkeleinitiatieven:• Samenwerking en organisatie van grootschalige evenementen die ook Gent alswinkelstad in de picture zetten: Saradag, Louislouisedag, Flikkenparty, Floraliën, …• Uitwerking van communicatiecampagnes die de USP’s (Unique Selling Propositions)van Gent in the picture zetten. Zoals bijvoorbeeld de radiocampagne en ‘’t is in Gent datge moet zijn’die werd ondersteund door affichage op de bussen van de Lijn.• Acties ter ondersteuning van handel en horeca die hinder ondervinden van openbarewerken. Zoals bijvoorbeeld de acties tijdens de werken van Kobra (heraanleg Korenmarkten Braunplein).• De ondersteuning van de communicatie voor de eindejaarsperiode en de kerstmarkt.2 www.gentverwent.beDe website www.gentverwent.be geeft informatie over shoppen in Gent. De site is opgebouwdrond een shoppingplan waar je een 500-tal winkels op kan terugvinden en shoppingnieuws. Opgeregelde tijdstippen worden er nieuwsbrieven met Gentse initiatieven verstuurd naar een 35 000-tal consumenten.3 AvondshoppenIn najaar 2010 en voorjaar 2011 is er avondshoppen georganiseerd in de Gentse binnenstad.Dergelijk evenement zet Gent op de kaart als winkelstad en dit op een andere manier.Avondshoppen is een evenement waarin allerlei acties, initiatieven en randanimatie het shoppen inGent ondersteunt en waardoor de verblijfsduur alsook de bestedingen in handel en horeca stijgen.4 Betoelaging Gent ondernemende stadDe stad Gent heeft een reglement opgemaakt dat initiatieven ter promotie van Gent alsondernemende stad ondersteunt. Onder andere zelfstandige ondernemers die een gezamenlijkinitiatief nemen dat het Gentse ondernemerschap positief beïnvloedt, kunnen hiervoor eenfinanciële ondersteuning krijgen (van maximum 3.500 euro).juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 70

2.8.2. Visie en ambitieDe stad Gent moet haar sterke punten uitspelen in haar handelsbeleid. Authenticiteit, compleetheid, gezelligheid en diversiteit zijn daarom USP’s(Unique Selling Propositions) in de promotie van Gent als winkel- en horecastad. Inzetten op deze troeven betekent ook een meerwaarde voor dehandel en de horeca.Door een goede promotie van de USP’s zijn er meer (boven)regionale bezoekers in de winkelconcentratiegebieden. Investeren in een authentiekeen gezellige winkelomgeving resulteert in een langere verblijfsduur van potentiële consumenten. Een langere verblijfsduur gecombineerd met deuitbouw van een divers en compleet winkel- en horeca-aanbod zal de bestedingen doen toenemen. De koopbinding en de koopattractie van Gentals winkel- en horecastad zal hiermee verder stijgen.Dit alles moet leiden tot het nog beter functioneren van de bestaande handel en horeca, tot een omzetstijging en tot het nog aantrekkelijkerworden van Gent als vestigingsplaats.Gent als winkel- en horecastad kan haar unieke troeven nog meer uitspelen en zo meer bezoekers aantrekken en zich onderscheiden van anderesteden. Daarom is een actief promotiebeleid nodig dat zich zal richten op een aantal belangrijke peilers. De Kuip heeft een functioneel sterke omgeving met een goede mix van bezoekmotieven (winkelen, horeca, cultuur, evenementen, …) Stad Gent zet verder in op de versterking van zelfstandig ondernemerschap en van speciaalzaken. Door deze couleur locale met speciale,unieke en originele winkels en horecazaken te versterken, onderscheidt Gent zich van andere winkelsteden en versterkt het imago vanGent als winkel- en horecastad Stad Gent heeft een ruimtelijk aantrekkelijke omgeving met een compact centrum, historische elementen, hoogwaardige architectuur,integratie van waterwegen, bezienswaardigheden, … Stad Gent beschikt over een prachtig historisch kader en over het grootste autovrije winkelwandelgebied van België om al deze USP’s inte promoten.Deze visie zal worden afgestemd op de visie en de waarden van het stadsmarketingplan.In de toekomst kan de stad Gent een mogelijk nieuwe USP promoten. Als het factory outlet center op The Loop effectief zou gerealiseerdworden, heeft Gent er een uniek en, in de regio, vernieuwend (thema)winkelconcept bij.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 71

2.8.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Promotiecampagnes Gent winkel- en horecastad op maat van verschillende doelgroepen (runshoppers,funshoppers, dagtoeristen, verblijfstoeristen)Om Gent en meer specifiek de Kuip van Gent op de kaart te zetten als winkel- en horecastad worden er periodiekpromotiecampagnes gevoerd op maat van de verschillende doelgroepen. Mogelijke initiatieven worden besproken inoverleg met dekenijen en handelaarsverenigingen.2 Structureel overleg met Dienst Toerisme, Stadspromotie en Dienst EconomieUitbouw structureel overleg tussen Dienst Toerisme, Stadspromotie en Dienst Economie om synergieën tussen toerisme,evenementen en winkelen uit te werken, zowel op strategisch niveau als op productniveau (bvb. brochures,shoppingplannen, acties, …):• onderzoeken welke samenwerking en promotie van Gent als winkel- en horecastad kan gebeuren bijimagobepalende evenementen als Track en Expo 2013• inhoudelijk afstemmen websites toerisme en winkelen (www.gentverwent.be en www.visitgent.be)• integratie van acties ter promotie van Gent als winkel- en horecastad in de evenementenkalender op www.gent.be• integratie van de troeven van Gent als winkel- en horecastad in interne en externe publicatiesVoor de promotie van Gent als winkel- en horecastad zal er steeds een link worden gelegd naar het stadsmarketingsplan(als koepel) in het kader van het programma Gent: zoveel stad.3 Verlenging erkenning Gent als toeristisch centrumGezien de erkenning voor Gent als toeristisch centrum in het kader van de arbeidswetgeving in juli 2011 verloopt, is eennieuw aanvraagdossier ingediend. Bij goedkeuring door de bevoegde minister zal de erkenning voor 4 jaar geldig zijn totmedio 2015. In 2015 dient een nieuw aanvraagdossier te worden opgemaakt.4 Verdere uitbouw website www.gentverwent.be en nieuwsbrieven als instrumenten om Gent als winkel- enhorecastad te promotenBestaande website wordt verder uitgebouwd en geoptimaliseerd zodat consumenten alle relevante informatie vinden rondwinkels en horeca. Nieuwsbrieven zijn een belangrijk instrument om evenementen en acties in het kader van Gent alswinkel- en horecastad te promoten. Mogelijke insteken ter optimalisatie:• restyling van de website aan de nieuwe huisstijl van stad Gent en aan de behoeften van de doelgroep van deze site• integratie van social media toepassingen, uitbreiding van de acties naar de consumenten toe• integreren van de troeven (USP’s) van Gent als winkel- en horecastad op de website• het systeem van de Gent Verwent cadeaubon meer promoten en verfijnen• integreren van evenementen van dekenijen en handelsverenigingen, promotie van deelgemeentenEconomieToerismeStadspromotieEconomieToerismeStadspromotieEconomieToerismeEconomieToerismejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 72

5 Ontwikkelen van thematische shoppingplannenOpmaak van shoppingplannen rond specifieke thema’s (horeca, mode, design, authentieke winkels) of oversfeergebieden.6 Promotie sfeergebiedenSfeergebieden worden via diverse promotiekanalen gepromoot (website, shoppingplannen, toeristische brochures,…)7 Promotie winkelwandelgebiedHet grootste autovrije winkelwandelgebied van Vlaanderen is een belangrijke troef voor Gent als winkel- en horecastad.Dit wordt mee opgenomen in de diverse promotiekanalen.8 Uitbouw systeem cadeaubonnenHet bestaande systeem van cadeaubonnen wordt verder uitgebouwd:• voorzien van meer verkoopspunten (bv. via automaten)• verbeteren gebruiksvriendelijkheid voor zowel consument als handelaar• voorzien van meer promotie• cadeaubonnen linken aan nieuwe systemen (commerciële bonnen, toeristische arrangementen)9 Halfjaarlijks organiseren van een avondshoppingOrganiseren van per jaar 2 edities avondshoppen in nauw overleg met de lokale handel en horeca. Dergelijk evenementzet Gent als winkel- en horecastad op de kaart.10 Promotie deelgemeentenWinkelconcentratiegebieden in randgemeenten worden promotioneel ondersteund:• promotie via www.gentverwent.be• ondersteuning via reglement Gent Ondernemende Stad• ontwikkeling van unieke shoppingtassen (bv. ontwerp per deelgemeente)• deelgemeente in de kijker (periodieke promotie via website en nieuwsbrieven)• opmaak shoppingroute (bv. fietsroute in de rand rond Gent)11 Promoten binnenstad van op perifere grootschalige winkelconcentratiegebieden of belangrijke bronpuntenSpeciale acties uitwerken in de periferie - focus The Loop - om link met de binnenstad en de shoppingroutes te leggen.• infopunt op The Loop• visuele en functionele link met het winkelcentrum leggen op openbaar vervoerknooppunten, stations en in deparkeergarages• acties uitwerken waarin de link tussen de activiteiten op de The Loop en de binnenstad gecombineerd worden12 Link met het kunstenkwartier in de binnenstad leggen.Het kunstenkwartier is versterkt met oa. het STAM. In de toekomst wordt de zone van het Citadelpark ook verderuitgebouwd. Het is belangrijk dat de bezoekers naast het verblijf in de kunstclusters ook de weg vinden naar de Gentsebinnenstad via de bestaande winkelconcentratiegebieden. De aansluiting van het Citadelpark– via het Sint PieterspleinEconomieToerismeEconomieToerismeEconomieToerismeEconomieEconomieEconomieStadspromotieEconomieEconomieCultuurStadspromotieToerismejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 73

(+parking) – Walpoorstraat/Lammerstraat wordt in de toekomst, ook gezien de ontwikkeling van de nieuwe bibliotheekop de Waalse Krook, een belangrijke toegangspoort naar het Gentse winkelhart. Onderzoek naar de mogelijkheden omdeze as in samenspraak met departement stadspromotie en cultuur in de toekomst meer in de picture te brengen13 Nieuwe innovatieve toepassingen integreren in de promotie van Gent als winkel- en horecastadGebruik van social media, innovatieve webtoepassingen en smartphone-applicaties14 Duurzame bewegwijzering shoppingroutesOnderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van duurzame bewegwijzering voor aanduiding van shoppingrouteswaarbij extra obstakels op het openbaar domein maximaal moeten worden vermeden. Afstemmen van mogelijkeconcepten met toeristische bewegwijzering.15 De leesbaarheid van het centrum en de shoppingroutes versterkenDoor enkele ruimtelijke ingrepen zoals bijvoorbeeld doortrekken van bestrating, integratie van uniform straatmeubilair,verlichting, beplanting, bevlagging,... wordt de leesbaarheid van het centrum en de shoppingroutes versterkt16 Creatie van producten voor in bestaande of nieuwe welkomstpakkettenPromotie van Gent als winkel- en horecastad naar diverse doelgroepen (nieuwe inwoners, studenten, bedrijven,…) via opmaat gemaakt promotiemateriaal.17 Opstellen evenementenplanOpmaak van een evenementenplan met daaraan gekoppeld een pleinprofiel, welke zal fungeren als kader voor het al danniet organiseren/ondersteunen van initiatieven op bepaalde locaties. Er wordt hierbij ook rekening gehouden met deaanwezigheid van de gevestigde horeca op de verschillende pleinen (mogelijke impact evenementen,veiligheidsmaatregelen, synergieën,…). Dit plan wordt afgestemd met het Winkel- en Horecaplan.18 Onderzoek haalbaarheid promotiefonds bij grootschalige winkelprojectenOnderzoek haalbaarheid promotiefonds bij grootschalige winkelprojecten. Ontwikkelaars van grootschaligewinkelprojecten dragen bij aan dit promotiefonds waarbij promotionele acties kunnen ondernomen worden tijdens en nade werkzaamheden.19 Reglement Gent Ondernemende StadActies en evenementen die genomen worden om Gent als ondernemende stad en/of als winkel- en horecastad te promoten,kunnen een financiële betoelaging krijgen.20 Ontwikkelen van producten om synergieën tussen handel, horeca, cultuur en historie te stimulerenCreëren van een verhaal rond winkelen in Gent in combinatie met bezienswaardigheden en erfgoed. Bvb. uitwerking vaneen stadswandeling of van thematische stadsspelen. Uitwerken van een ‘cultuurrondje/kunstrondje’ waarbij galerijen,kunst-, antiek- curiosawinkeltjes gezamenlijk open zijn.21 Uitwerken van evenementen en acties met handel en horecaUitwerken van evenementen en acties met handel en horeca (bv. actie opening terrasseizoen, modeweek,megabraderij,…)StedenbouwEconomieStedenbouwDienst WegenToerismeStadspromotieStedenbouwDienst WegenEconomieFeestelijkhedenHorecacoachEconomieEconomiePrivate ontwikkelaarsEconomieEconomieCultuurToerismeEconomieLokale handel enhoreca22 Promotie buurtwinkels Economiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 74

Organiseren van periodieke campagne voor promotie van buurtwinkels. Ontwikkelen van acties om buurtwinkels beterkenbaar te maken (bv. folder per deelgemeente, waardebonnen,…).juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 75

2.9. We geven samen richting aan Gent als winkel- en horecastad door monitoring, overleg enparticipatieSAMENWERKEN2.9.1. Analyse1) Bestaande overlegvormen• Structureel overleg met dekenijen en handelaarsverenigingen (opgestart eind 2010) (ter vervanging van het Gedeho – Gents overleg metdetailhandel en horeca).• Platform stadsdistributie (overleg met handel, horeca, belangenorganisaties, vervoerders en transporteurs ifv. belevering enstadsdistributie).• Overleg marktbonden2) Bestaande communicatiekanalen• Horecazine• Nieuwsbrief Gent ondernemende stad• Nieuwsbrief Gent Verwent (zowel naar handelaar als naar consument)• Diverse themabrochures (bv. Horecabrochure, Starten in Gent,…)• Ondersteuningspunt Ondernemers Gent / Infostewards / Horecacoach3) Overzicht studies & data in functie van handel en horeca• Inventaris handelspanden met o.a. informatie over de branchering, winkelvloeroppervlakte en leegstand• Socio-economisch profiel Gent• Branchestudiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 76

2.9.2. Visie en ambitieOm alle doelstellingen van dit plan tot een goed einde te brengen is overleg en samenwerking met de sector noodzakelijk. We willen heteconomische beleid niet alleen bedenken en/of niet alleen uitvoeren. Daarom gaan we verder op zoek naar de uitbouw van bestaande (of nieuwe)overlegstructuren en bieden we samenwerkingsmogelijkheden aan voor de handel en de horeca.Belangrijke doelstelling hierbij is de uitbouw van het overleg met de commerciële dekenijen en handelaarsverenigingen binnen de structuur vande Opperdekenij.We willen ons handelsbeleid daarenboven baseren op objectieve indicatoren en wetenschappelijk onderbouwde premissen. Daarom monitorenwe wijzigingen binnen het handelsapparaat continu en houden we rekening met nieuwe trends en ontwikkelingen in het winkellandschap.Een goede communicatie met onze doelgroep brengt heel wat positieve effecten mee:• Overleg tussen de stad en de handelaars zorgt voor een breder draagvlak voor het handelsbeleid en voor de uitvoering van acties binnendit beleid.• De stad heeft goede aanspreekpunten nodig om de uitgangspunten van het beleid af te toetsten en de realiteitszin van geplande vanbeleidsacties in te schatten.• Het winkellandschap evolueert snel. Door overleg met ‘de ervaringsdeskundigen’ zijn we mee met de meest recente trends en verhoogt de‘marktconformiteit’ van ons winkelbeleid.• Als de beleidsinitiatieven ondersteund worden door de lokale handel en horeca verhoogt verder de aantrekkelijkheid van Gent alswinkelstad.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 77

2.9.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Structureel overleg met commerciële dekenijen en handelsverenigingenVerdere uitbouw van het structureel overleg met commerciële dekenijen en handelsverenigingen. Het overleg wordt zotransparant mogelijk gehouden. Er wordt een jaarplanning opgemaakt met de te verwachten acties en prioriteiten perkalenderjaar. Focus ligt in eerste instantie op het gezamenlijk bepalen van mogelijke promotionele acties in het kader vanGent als winkel- en horecastad. Er worden overlegmomenten voorzien met alle commerciële dekenijen, met decentrumdekenijen en met de dekenijen uit de randgemeenten. Er zal op termijn nagegaan worden in hoeverre dit forumkan uitgebreid worden met andere intermediaire organisaties.2 Periodiek overleg met stedelijke dienstenTer uitvoering van dit Gents Winkel- en Horecaplan wordt periodiek overleg voorzien tussen diverse stedelijke diensten:• Promotie Gent winkelstad – diensten toerisme, stadspromotie, …• Kwalitatieve winkelgebieden – diensten stedenbouw, mobiliteit, openbare werken, groendienst…3 Periodiek overleg met socio-economisch middenveldTer uitvoering van dit Gents Winkel- en Horecaplan wordt periodiek overleg voorzien met externe organisaties(belangenverenigingen, sociale partners, sectororganisaties, hogere overheden,…)4 Periodiek overleg met sectororganisaties• Overleg met nachtwinkels• Overleg met de bakkerfederaties• Overleg met de horecafederaties• Overleg met slagerfederaties• Overleg met de modesector• Overleg met de creatieve sector• Overleg marktbonden• …5 Periodiek overleg met lokale en hogere overhedenVia overleg met andere lokale en hogere overheden de uitvoering van dit Gents Winkel- en Horecaplan bewerkstelligen.Actieve deelname aan de overlegtafel VVSG in functie van kennisdeling.6 Monitoring Gents Winkel- en HorecaplanDe uitvoering, opvolging en evaluatie van dit Gents Winkel- en horecaplan zal op geregelde tijdstippen in kaart wordengebracht. Dit proces zal geïnitieerd en bewaakt worden door de aanstelling van een projectcoördinator (coördinator-expertbinnen de Dienst Economie), die in nauw overleg werkt met de verschillende bevoegde diensten en departementen.EconomieCommerciële dekenijenen handelsverenigingenEconomieDiverse andere dienstenEconomieSocio-economischeactorenEconomieSectororganisatiesEconomieDiverse overhedenEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 78

7 Platform voor stadsdistributieOverleg met handel, horeca, belangenorganisaties, vervoerders en transporteurs ifv. belevering enstadsdistributie.8 Gerichte communicatie in het kader van openbare werkenGerichte communicatie in het kader van openbare werken via deelname aan werfvergaderingen van vertegenwoordigersvan handel en horeca, via bewonersbrieven, via digitale informatiesystemen. Handel en horeca worden in een zo vroegmogelijk stadium betrokken (waar mogelijk ook al tijdens de planningsfase).11 Opmaken gebiedsvisies in samenwerking met handel en horecaVoor de verschillende winkelconcentratiegebieden wordt er in samenwerking met de lokale handel en horeca eengebiedsvisie opgemaakt. Dit gebeurt enerzijds via het monitoren van economische indicatoren op het niveau van deverschillende winkelconcentratiegebieden, anderzijds via overleg met de lokale handel en horeca. Een eerste pilootprojectis uitgewerkt voor de wijk Rabot.12 ThemabrochuresUitwerken gerichte informatiebrochures in functie van handel en horeca (Starten in Gent, Horecabrochure, Bedrijven innood, Maatregelen in het kader van openbare werken, …).EconomieMobiliteitsbedrijfEconomieGebiedsgerichteWerkingDienst WegenEconomieEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 79

2.10. We zetten in op duurzaam ondernemen in functie van economische groeiVERDUURZAMEN2.10.1 AnalyseWinkels en horecazaken schenken vandaag de dag bij hun bedrijfsvoering meer en meer aandacht aan het milieu en het sociale aspect.De stad Gent heeft in het verleden ook initiatieven genomen om deze doelgroep verder bekend te maken met duurzaam ondernemen, waaronder:• Verhoogde toelage voor gevelrenovatie van handelspanden als er milieuvriendelijke materialen gebruikt worden.• Steun voor projecten ‘Bedrijf en Buurt’ via de steunmaatregel Duurzaam Ondernemen (ondersteuning van projecten die focussen op hetvergroten van de leefbaarheid in de buurt en die het samengaan van economie en wonen in een stedelijke omgeving bevorderen).• Integratie van criteria rond duurzaam ondernemen bij de verkiezing van ‘de Gentse Ondernemer’.• Aandacht voor de toegankelijkheid van de handels- en horecazaak voor personen met een handicap.• Inspanningen op het vlak van tewerkstelling om diverse doelgroepen aan het werk te helpen (bv. Jobkanaal).• Actie rond (gratis) energiescans voor handelszaken (REGent biedt sinds 2009 lichtaudits aan aan kleinhandelszaken; tijdens deze auditwordt de nadruk gelegd op energiezuinige verlichting met behoud van de aantrekkelijkheid van de etalage; na de audit kunnen dehandelaars intekenen op een betoelaging om de voorgestelde aanpassingswerken uit te voeren; ongeveer een 25-tal handelaars lieten eenlichtaudit uitvoeren).• Ondersteunen van ‘Donderdag Veggiedag’met deelname van Gentse horecazaken.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 80

2.10.2 Visie en ambitieGent heeft de ambitie om één van de voorbeeldsteden in Vlaanderen te worden op het gebied van duurzaamheid. De Stad Gent vervult al jareneen voortrekkersrol en heeft een voorbeeldfunctie ten aanzien van alle inwoners en gebruikers van de stad en dit om te komen tot een schone,gezonde, leefbare en duurzame stad.Bedoeling is de handel en horeca te betrekken binnen deze horizontale stadsmissie. Uiteraard onder de voorwaarde dat ‘verduurzamen’ van hethandelsapparaat steeds hand in hand gaat met het commercieel functioneren van handel en horeca. Duurzaam ondernemen wil zeggen dat ercontinue gestreefd wordt naar het bereiken van een optimaal evenwicht tussen de financieel-economische resultaten van de ondernemer enmaatschappelijke en milieu-technische belangen.Daarom wordt duurzaamheid benaderd op verschillende manieren, namelijk ‘People-Planet-Profit’, of de sociale, ecologisch-ruimtelijke eneconomische pijlers van duurzaamheid:• Sociale duurzaamheid: de versterking van de buurtwinkels resulteert in een grotere sociale cohesie en meer buurtgebondenvoorzieningen. Daarenboven gaat de groei van het winkelaanbod samen met de groei aan tewerkstelling in de sector. Bij deinvulling van deze tewerkstelling wordt rekening gehouden met sociale aspecten en een duurzaam personeelsbeleid.• Ecologische duurzaamheid: de handel en horeca schenkt in haar patrimonium en de uitbating van winkels en horecazakenaandacht voor het milieu en voor de omgeving in het algemeen• Ruimtelijke duurzaamheid: tijdens de ontwikkeling van handel en horeca wordt er rekening gehouden met de principes vanduurzaam ruimtegebruik en een duurzame mobiliteit• Economische duurzaamheid: de handel en horeca in Gent kan op lange termijn groeien op voorwaarde dat dit gaat om eendoordachte groei waarbij het bestaande winkelapparaat verder kan blijven functioneren zonder dat dit ontwricht zou worden. Eendoordachte groei resulteert ook in de creatie van nieuwe bijkomende duurzame jobs.Het is de visie dat ‘verduurzamen’ ook kan bijdragen tot een positief imago van Gent als duurzame winkel- en horecastad. Dit zal op langetermijn resulteren in een nog meer aantrekkelijke winkelomgeving en meer bezoekers voor handel en horeca. Volgende positieve effectenworden gezien:• Eco-efficiëntie als competitief voordeel voor Gent als winkelstad (besparingen energie + milieuvriendelijk imago).• Imago van de stad – vermarkting van een groen label en identiteit als milieuvriendelijke stad werkt positief – zeker toekomstgericht.• Leefbaarheid van de stad, de leef- en winkelomgeving gaan er op vooruit.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 81

2.10.3. ActieplanNr. Omschrijving actie Actoren1 Structureel overleg met de Milieudienst en Dienst EconomieTer uitvoering van deze doelstelling wordt een structureel overleg voorzien tussen de Milieudienst en de Dienst EconomieEconomieMilieudienstwaarbij (nieuwe) acties worden uitgewerkt.2 Duurzaamheidsmeter voor nieuwe winkelprojectenMilieudienstToepassing van de duurzaamheidsmeter van stadsontwikkelingsprojecten en bedrijventerreinen naar winkelprojecten.3 Sociale duurzaamheid (toegankelijkheid)Acties in het kader van toegankelijkheid (toegankelijkheid van handels- en horecazaken, vrijhouden blindenpaden,…)4 Sociale duurzaamheid (werk)Acties in het kader van tewerkstelling (Jobkanaal, Sokratest, informatie rond tewerkstellingsmaatregelen,…)5 Ecologische duurzaamheid (klimaatstraat)Onderzoek haalbaarheid toepassen klimaatstraat (cfr. www.amsterdamsmartcity.com) op Gentsewinkelconcentratiegebieden. Dit in samenwerking tussen diverse actoren die zich richten op de toepassing van duurzameen innovatieve technologieën om te komen tot een CO 2 -vriendelijke winkelomgeving.Competitie ‘meest CO 2 -vriendelijke winkelbuurt van Gent’.6 Ecologische duurzaamheid (diverse)Informeren en sensibiliseren over:• Promotie van het gebruik van duurzame (stevige en herbruikbare) winkelzakken en/of om minder winkelzakkente gebruiken.• Promotie van de actie ‘gratis energiescans’ voor handelszaken en realiseren verbeterpunten• Linken leggen tussen de subsidie bedrijf en buurt en ecologische duurzaamheid in het winkellandschap• Duurzame criteria bij betoelaging eindejaarsverlichting (bv. LED-verlichting)• Gebruik van groene elektriciteit• Investeren in alternatieve energie• Publiciteit zoveel als mogelijk op milieuvriendelijk papier• Hergebruik van kapstokken• Investeren in afgesloten frigo’s• Gebruik van glazen flessen water of kraantjeswater (voor het personeel)• Gebruik van energiezuinige verlichting• …EconomieEconomieToegankelijkheidsambtenaarEconomieWerkMilieudienstEconomieStafdienstenMilieudienstEconomiejuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 82

7 Duurzame mobiliteit (stadsdistributie)In 2004 is er een studie uitgevoerd die de wenselijkheid en de haalbaarheid van een stadsdistributiecentrum in Gent heeftonderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat er geen voldoende draagvlak was voor de implementatie van een klassiekstadsdistributiecentrum. In 2011 is het Vlaams onderzoek D-VIA inzake stadsdistributie afgerond. In navolging van dezestudie en in het kader van Civitas worden acties uitgewerkt om de belevering van de stad vlotter en duurzamer te latenverlopen, waarbij een vlotte bevoorrading van winkels en horecazaken steeds het uitgangspunt is. Niet de invoering vaneen stadsdistributiecentrum is in eerste fase het finale doel, wel de invoering van mogelijke alternatieven. Dit gebeurt viaeen bottum-up strategie, in samenspraak met de handel en horeca om een voldoende draagkracht te creëren. Via hetoverlegplatform stadsdistributie wordt gewerkt op niveau van winkelstraten en winkelconcentratiegebieden. Duurzameaspecten zoals met gebundelde leveringen, met schone en stille voertuigen zijn mogelijke items die ter bespreking komen.Volgende acties worden verder uitgewerkt:- uitwerking van preferentiële routes voor belevering in en rond het voetgangersgebied- actieplan opstellen waarin de uitwerking van kleinschalige en buurtgerichte oplossingen in kaart worden gebracht- inzetten op infrastructuur met een focus op laden en lossen in en buiten het voetgangersgebied- nieuwe initiatieven in het kader van duurzame stadsdistributie die ondersteuning vragen beoordelen op relevantie enmeerwaarde- controle op het voetgangersgebied via een systeem van nummerplaatherkenning (weren van ongewenst verkeer tijdensde venstertijden)8 Duurzame mobiliteit (diverse)Informeren en sensibiliseren over:• Aanpak van verkeersoverlast of ongewenst gedrag in het verkeer in winkelstraten• Ecodriving voor het personeel en voor de belevering.• Kuip van Gent promoten als fiets- en wandelgebied (voorzien van nieuwe fietsenstallingen,…).• Weergave van alle bereikbaarheidsmodi naar de Kuip van Gent in foldermateriaal en andere promotiemiddelen.• Streven naar een klantvriendelijke uitwerking van het Park & Ride-concept. De verbinding tussen de parkings aande rand van de stad en de Kuip van Gent moet vlot verlopen. Dit bijvoorbeeld door een optimalisatie van hettramnetwerk of door het inzetten van speciale shuttles. Het inzetten van shuttles kan getest worden tijdens drukkewinkeldagen of tijdens imagobepalende evenementen in de stad.• Uitvoeren van een parkeerstudie in het kader van een duurzaam mobiliteitsbeleid9 Ruimtelijke duurzaamheid• Inzetten op flexibel bouwen• Inzetten op duurzaam bouwen• Aandacht voor ruimtelijke draagkracht van iedere plek waaronder kiezen voor inplantingen conform hetvooropgestelde locatiebeleid (‘juiste bedrijf op de juiste locatie’)• Aandacht voor ruimtelijke kwaliteit bij iedere ingreep in de ruimte waaronder aandacht voor behoud/versterkingMobiliteitsbedrijfEconomieVTALokale handel enhorecaMobiliteitsbedrijfStedenbouwjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 83

van samenhangende architecturale en stedenbouwkundige gehelen en maximaal hergebruik van bestaandestructuren en gebouwen• Aandacht voor de korrelgrootte van het stedelijk weefsel (afweging schaalvergroting versus behoud kleinschaligweefsel)• Inzetten op verweving van functies (bv. wonen boven winkels)• …10 Economische duurzaamheidMonitoren van een doordachte economische groei van handel en horeca.Promoten reglement Bedrijf en Buurt11 Verdere uitbouw van het concept ‘donderdag veggiedag’• Gratis consultancy voor horecazaken via EVA vzw met professionele ondersteuning rond vegetarischkoken/uitbreiden vegetarisch aanbod.• Organisatie van een event in nauwe samenwerking met lokale horeca ter promotie van donderdag veggiedag enveggieroute.EconomieMilieudienstEva vzwjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 84

juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 85

Slotbeschouwing2011, Gent zoveel winkel- en horecastad.2020, Gent zoveel meer winkel- en horecastad.Deze twee zinnen, met slechts 1 woordje verschil, vatten kernachtig de finaliteit van dit Gents Winkel- en Horecaplan samen: het is de visie enambitie van het stadsbestuur om Gent, welke vandaag de dag reeds heel wat troeven heeft als winkel- en horecastad, tegen 2020 in haar geheelnog verder te versterken.Om deze ambitie mogelijk te maken, zal er de komende jaren worden ingezet op 10 strategische doelstellingen met daaraan gekoppeld meer dan100 mogelijke acties.Gent heeft nog heel wat groeipotentieel inzake aanbod, zowel op vlak van detailhandel als op vlak van horeca. De potentiële marktruimte tegen2020 wordt geraamd op 150.000m² voor detailhandel en 25.000m² voor horeca. Slim groeien is hierbij de boodschap, waarbij kwaliteit primeertboven kwantiteit en waarbij het bestaande aanbod zich verder kan ontwikkelen waardoor een consistente groei van het handelsaanbod wordtgegarandeerd.Op het grondgebied van Gent worden in 2011 34 winkelconcentratiegebieden onderscheiden. Het is de bedoeling om de complementariteittussen deze winkelconcentratiegebieden verder te versterken en de concurrentie zoveel mogelijk te beperken, en dit door het afstemmen van deverschillende mogelijke bezoekmotieven van de consument naar deze winkelconcentratiegebieden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussenrecreatief-vergelijkend winkelen, doelgericht winkelen en boodschappen doen.In deze winkelconcentratiegebieden situeert zich in 2011 70% van het aanbod detailhandel qua winkeloppervlakte en 55% van het aanbodhoreca. Het is de visie om dit aanbod nog meer te concentreren in de bestaande en nieuwe winkelconcentratiegebieden in functie van eenkernversterkend beleid. Uitzondering hierop wordt gemaakt voor buurtwinkels. Hierbij wordt gestreefd naar een voldoende verspreid aanbod inde diverse wijken en buurten.Aangezien de consument steeds hogere eisen stelt aan de kwaliteit van het winkel- en horeca-aanbod en omgeving, is een belangrijke doelstellingde kwaliteit verzekeren van het aanbod handel en horeca en van de verschillende winkelconcentratiegebieden. Heel wat randvoorwaardenbepalen mee deze kwaliteit, zoals de diversiteit van het aanbod, de uitstraling van handelspanden en winkelstraten, de kwaliteit en inrichting vanjuni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 86

het openbaar domein, de bereikbaarheid en parkeermogelijkheden,… Er worden dan ook diverse acties uitgewerkt om de kwaliteit verder teversterken.Uit de analyse komt naar voren dat Gent reeds een divers winkel- en horeca-aanbod heeft. Het is de visie om dit aanbod nog verder te versterkenmet aandacht voor authentieke zaken en speciaalzaken. Door te diversifiëren en specialiseren stijgt immers de aantrekkelijkheid en hetonderscheidend vermogen van Gent als winkel- en horecastad.Detailhandel en horeca zijn zeer dynamische sectoren die snel reageren op nieuwe maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Alsstadsbestuur willen we hierop inspelen door innovatie binnen de handel en horeca te stimuleren en door in te zetten op vernieuwendewinkelconcepten. Door te innoveren wordt Gent ook als een hedendaagse winkel- en horecastad verder uitgebouwd.Van het aantal handelszaken wordt in 2011 80% uitgebaat door een zelfstandige ondernemer. Dergelijke zaken bepalen mee het onderscheidendkarakter van Gent als winkel- en horecastad ten opzichte van andere steden en gemeenten. Er wordt dan ook heel sterk ingezet op hetondernemen stimuleren met focus op zelfstandig ondernemerschap.Authenticiteit, compleetheid, gezelligheid en diversiteit zijn de troeven welke meegenomen worden om Gent als winkel- en horecastad verder tepromoten. Door in te zetten op deze troeven willen we de koopattractie en koopbinding verhogen, de verblijfsduur verlengen en de bestedingenverhogen.Samenwerken is absoluut noodzakelijk om de verschillende doelstellingen en acties van dit plan te realiseren. Daarom wordt er sterk ingezet opde uitbouw van bestaande of nieuwe overlegstructuren.Tot slot wordt er gestreefd naar het verder verduurzamen van het handelsapparaat en dit vanuit sociaal, ecologisch, ruimtelijk en economischoogpunt. Dit zal bijdragen tot een positief imago van Gent als duurzame winkelstad.Deze 10 doelstellingen zijn de uitwerking van de langetermijnvisie tot 2020. Dit vormt een duidelijk kader voor de bestaande als nieuwe handelenhorecazaken. Maar uiteraard moet dit Winkel- en Horecaplan ook steeds gezien worden als een dynamisch plan waarbij doelstellingen enacties daar waar nodig op termijn zullen moeten bijgestuurd worden.Laat dit Gents Winkel- en Horecaplan dan ook geen eindpunt maar een startpunt zijn om zo samen Gent verder uit te bouwen tot zoveel meerwinkel- en horecastad.juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 87

BijlagenBijlage 1Advies tot opmaak van een lange termijnvisie voor detailhandel en horeca – het strategisch commercieel plan Gent 2020 – De Gentsedetailhandel en horeca anno 2009 in beeld - december 2010 – BROBijlage 2Ruimtelijk beleid in functie van uitbreidingsmogelijkheden voor handel en horecaBijlage 3Potentiële toekomstige marktruimte voor detailhandel tot 2020Bijlage 4Winkelconcentratiegebieden 2009Bijlage 5Winkelconcentratiegebieden - stratenlijstBijlage 6Indeling branches naar bezoekmotievenBijlage 7Visie naar deelgebieden (Horecabeleidsplan voor Gent – 2003)juni 2011 Gents Winkel- en Horecaplan 88