Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen

Conceptrichtlijn Werk en Ernstige psychische aandoeningenZelfmanagementprogramma's51015202530Hoewel onderzoek naar zelfmanagementprogramma's nog beperkt in omvang is, zijn erdrie RCT's uitgevoerd waarbij de effecten op arbeidsparticipatie of werkbehoud zijnonderzocht. In de RCT van Lysaker e.a. (2005, n=50) is een individueel engroepsgewijs cognitief gedragstherapieprogramma (Indianapolis Vocational InterventionProgram) vergeleken met standaard ondersteuningsgroepen (support groups). Na 5maanden hadden de deelnemers aan IVIP gemiddeld meer weken gewerkt (20.39±8.00vs. 13.71±10.44, effect size= 0.71, p = 0.02), meer uren gewerkt (347.10±158.20 vs.243.88±120.61, effect size = 0.73, p = 0.06) en hadden IVIP deelnemers een hogerescore op de Work Behavior Inventory (118.34±20.30 vs. 107.55±8.49, F=5.12,p=0.03).De RCT van Mueser e.a. (2005, n=35) vergeleek de toevoeging van devaardigheidstraining Workplace Fundamentals Program (in Nederland bekend als deLibermanmodule Omgaan met werk) aan Supported Employment met alleen SupportedEmployment. Onderdelen van de vaardigheidstraining zijn onder andereprobleemoplossing, omgaan met psychische en lichamelijke gezondheidsklachten,sociale vaardigheden, motivatie en gebruik maken van ondersteuningsbronnen. Hetonderzoek toonde aan dat er na 18 maanden geen significante verschillen zijn tussenbeide groepen in het aantal gewerkte uren, het aantal gewerkte dagen en in salaris.In een studie van Vauth e.a. (2005, n=138) worden drie condities vergeleken:toevoeging van computergestuurde cognitieve strategietraining (CAST) aanarbeidsrehabilitatie, toevoeging van een training zelfmanagementvaardigheden voornegatieve symptomen (TSSN) aan arbeidsrehabilitatie en standaardzorg (alleenarbeidsrehabilitatie). CAST richt zich vooral op beperkingen in aandacht, geheugen enplanning, TSSN op sociale vermijding, passiviteit en gevoelsvervlakking. De studie toontaan dat bij CAST deelnemers de aandacht en het geheugen verbeteren, maar deplanningsvaardigheden niet. Bij TSSN deelnemers is er geen verbetering in denegatieve symptomen. Na 18 maanden blijken deelnemers aan CAST & AR meer dantwee keer zo succesvol te zijn in het verkrijgen van werk dan deelnemers aan alleen AR(65% vs. 43%, ARR=0.22 NNT= 4.54). Er is geen significant verschil tussendeelnemers aan TSSN & AR en deelnemers aan alleen AR.3.3 ConclusiesNiveau 2Er zijn aanwijzingen dat de inzet van zelfmanagementprogramma's(waaronder cognitief gedragstherapieprogramma en cognitievestrategietraining) effectief is voor het verkrijgen en behouden van werk.35Niveau 3B Lysaker e.a. (2005); Vauth e.a. (2005)Mensen met ernstige psychische aandoeningen gebruikenzelfmanagementstrategieën op het terrein van attitude (versterken positiefzelfbeeld, positieve verwachtingen), cognitie (accepteren van beperkingen,grenzen stellen) en gedrag (pauzes nemen, grenzen stellen, regelmatigleven) om hun arbeidsfunctioneren te verbeteren.31