Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen

Conceptrichtlijn Werk en Ernstige psychische aandoeningen5101520Werkaanpassingen kunnen eraan bijdragen dat mensen met ernstige psychischeaandoeningen aan een baan kunnen beginnen of hun baan kunnen behouden (Secker etal., 2003; Fabian, 2002; Becker et al, 1998). Het aanbrengen van werkaanpassingen iseen belangrijke interventie in de IPS-praktijk. Werkaanpassingen zijn als volgt onder teverdelen (zie Dielis, 2000).Flexibele werktijden. Een werknemer met psychische beperkingen kan bijvoorbeeldlater aan zijn werkdag beginnen als hij juist in de ochtend moeizaam functioneert.Taakaanpassing. Bijvoorbeeld als iemand moeite heeft bepaalde taken tecombineren, zouden deze na elkaar kunnen worden uitgevoerd of met anderengedeeld kunnen worden.Communicatie en ondersteuning. Hiertoe behoren een heldere stijl van leidinggevenen het zoeken van een vertrouwenspersoon of ‘maatje’ op de werkplek.Werkplekaanpassingen. Hierbij kan worden gedacht aan een ‘rustkamer’ waarin dewerknemer zich tijdelijk kan terugtrekken om overstimulatie te voorkomen.Overigens zijn er geen standaardoplossingen voor werkaanpassingen bij werknemersmet ernstige psychische aandoeningen. Wel blijkt uit onderzoek van o.a. Fabian (2002)dat hoe meer verschillende werkaanpassingen een werkgever doorvoert, en hoe meerdeze tegemoet komen aan de vragen en problemen van individuele werknemers, des tegroter de kans dat deze werknemers hun baan behouden (zie ook Gioia & Brekke,2003). Volgens de Wet Verbetering Poortwachter en het beoordelingskader voor de reintegratie-inspanningenwordt overigens ook van werkgevers verwacht dat zij allewerkaanpassingen hebben gedaan die redelijkerwijs van hen verwacht mogen worden.252.5 Naar duurzame inzetbaarheid3035Praktijkervaringen en onderzoeksbevindingen laten zien dat succesvollearbeidsintegratie van mensen met ernstige psychische aandoeningen zeer wel mogelijkis. Maar in de praktijk zijn geslaagde trajecten nog teveel afhankelijk van hetdoorzettingsvermogen van individuele werkzoekenden en de bevlogenheid en hetvakmanschap van individuele professionals. In het huidige stelsel van zorg enarbeidsintegratie zijn er nog vele belemmeringen voor een succesvolle (re-)integratiepraktijk voor deze groep. Enerzijds maken aanbieders en financiers nogonvoldoende gebruik van de mogelijkheden die de regelgeving en de beschikbaremiddelen al wel bieden. Anderzijds wordt de bestaande regelgeving vaak als nogonvoldoende flexibel beleefd en zijn de beschikbare middelen ontoereikend.40Bovendien ontbreekt het aan een goede bestuurlijke en organisatorische infrastructuurvoor de arbeidsintegratie van mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dat geldtniet alleen voor de ondersteuning bij het vinden en behouden van werk op zich, maarook voor de landelijke implementatie van de bewezen effectieve modellen zoals IPS(Van Hoof e.a., 2010).45Wat is er nodig om de komende jaren meer mensen met ernstige psychischeaandoeningen aan de gewenste betaalde baan te helpen? Ten eerste dienen in de re-integratiepraktijk positieve verwachtingen en realistisch optimisme de boventoon te26