Download - Goois Natuurreservaat

STICHTINGGOOISCH NATUURRESERVAATJAARVERSLAG 2012

COLOFONJAARVERSLAG NUMMER 80VERSLAGJAAR 2012KENMERK13-6650.01.01.54UITGAVEStichting Gooisch NatuurreservaatBEZOEKADRESNieuwe Meentweg 21217 DZ HILVERSUMPOSTADRESPostbus 10011200 BA HILVERSUMTELEFOON035 - 621 45 98E - MAILgooisnatuurreservaat@gnr.nlINTERNETwww.gnr.nlFOTO OMSLAGTonia WingelaarTEKST EN OPMAAKRob FassaertDe Nationale Postcode Loterij is partnervan het Goois Natuurreservaat

INHOUDWOORD VOORAF 3INLEIDING 4NATUURBEHEER 5Nieuwe beschikking subsidiestelsel natuur en landschapsbeheer 5Bosbeheer 5Heidebeheer 6Begrazing 6Graslandbeheer 8Akkerbeheer 8Wateren 9Landschappelijke elementen 9Archeologische elementen 9Tuinen, erven en hagen 9Beheer wegen 10Gebouwen natuurbeheer 10Faunabeheer 10Projecten natuurbeheer 10Poort Naardermeer 11Groene Schakel 12De Vuursche 13Poort EemlandFinanciën1314RECREATIE 16Toegangsvoorzieningen 16Nieuwe beschikking Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer 16Dagrecreatie(-terreinen) 17Fietspaden 17Ruiterregeling 18Verblijfsrecreatie 18Toezicht en handhaving 18Projecten 18Poort Naardermeer 18Verbinding Hoorneboeg 19Groene Schakel 19Heidebrug Westerheide 19Ruitersportonderzoek 19Vernieuwing zitbank en boom schaapskooi Blaricum 19Landgoed Kommerrust 20Financiën 20GEBIEDSONTWIKKELING 22Oppervlak terreinen 22Verwerving en verkrijgingBeleid- en beheerplanning2222Natuurbescherming 23Integrale gebiedsontwikkeling 23Projecten 23Financiën 25COMMUNICATIE, EDUCATIE EN VOORLICHTING 27Middelen en materialen 27Onderzoek vrijwilligers 27Verhalen via mobiele website: Layar en QR-routes 28Layar 28QR-routes 28Website 291

Nieuwsbrief 29Publieksactiviteiten, evenementen en excursies 29Natuureducatie 29Vrijwilligers 30Maatschappelijke stages 31Groepsverblijf ’t Laer voor veldwerk en natuureducatie 31ProjectenFinanciën3135BESTUUR EN BESTUURSONDERSTEUNING 36Bestuur 36Bestuursondersteuning 36Klankbordgroep 36Controller en Financiële adviescommissie 36Steunstichting 37Projecten 37Financiën 38GEBOUWEN EN TERREINEN 40Gebouwen en huisvestingskosten 40Exploitatie gebouwen gebruik door derden 40Sportpark Crailoo 40Overig gebruik derden 40Projecten 40Financiën 41OVERZICHTSKAART TERREINEN 43NATIONALE POSTCODE LOTERIJ 44Kansspelsector 44BEDRIJFSVOERING 45Personeel 45Verzuimanalyse 46Extern personeel 46Overige bedrijfsvoering 46Automatisering 46Huisvesting 47Kantoor 47Voertuigen en machines 47RISICOPARAGRAAF 48Personeel en organisatie 48Projecten 49Beheer 50Subsidies 50Overig 51Onroerend goed 51BTW compensatiefonds 51ONTWIKKELING PARTICIPANTENBIJDRAGE 52Regulier beheer 52Rijwielpaden 54Overzicht totale participantenbijdrage 54GEBIEDSEIGENDOM IN CIJFERS 55Eigendom (incl. erfpacht) 55Verdeling oppervlakte GNR over de gemeenten 55RECAPITULATIE 562

WOORD VOORAFIn 2012 heeft de stichting Gooisch Natuurreservaat zich opnieuw sterk gemaaktvoor de Gooise natuur. Er zijn weer tal van mooie projecten in het Gooi gerealiseerd,zoals het recreatieve fietspad Laarder Wasmeer en de aanleg van een heideverbindingin het Spanderswoud. Dit alles mede dankzij de steun en inzet van onzeparticipanten, andere partners en niet in de laatste plaats de Nationale PostcodeLoterij. Met de Loterij is in 2012 opnieuw de samenwerking voor vijf jaar gecontinueerd,waarmee we bijzonder blij zijn.Omdat de Stichting zich in dit jaar genoodzaakt zag de uitgaven te beperken, warenenkele scherpe keuzes onvermijdelijk. Gelukkig is het Goois Natuurreservaat eenkostenbewuste organisatie. In 2012 hebben wij, gesteund door de provincie Noord-Holland, geparticipeerd in een samenwerkingstraject met alle Noord-Hollandseterreinbeherende organisaties. Tijdens dit traject bleek dat er tal van kansen zijn om totvergaande samenwerking te komen en te profiteren – zonder de kracht van het merkGNR te verliezen – van schaalvoordelen en elkaars expertise. In 2013 zullen een aantalvan deze kansen verder worden uitgewerkt, zoals gezamenlijke inkoop en aanbesteding,en ook vrijwilligersbeleid.Projecten uitvoeren: zonder vrijwilligers lukt dat niet. De Stichting heeft dit jaar danook, mede dankzij de vele actievevrijwilligers, weer veel kunnendoen aan beheeractiviteiten,voorlichting en educatie. Zohebben vrijwilligers een oudwandelpad op landgoed‘Kommerrust’ hersteld, terwijl ookhet Speelbos ’t Laer in 2012gerealiseerd is door de nietaflatende inzet van vrijwilligers.Overigens waren het ook bij ditproject weer sponsoren die definanciering voor hun rekeningnamen. Geweldig natuurlijk!Ook zeer verheugend dit jaar was het voornemen van zeven Gooise organisaties ophet gebied van erfgoed, monumenten en natuur- en milieueducatie om de handenineen te slaan en te gaan samenwerken vanuit de Infoschuur. In 2013 zal deze wensbekrachtigd worden en invulling krijgen. Zo’n samenwerking kan de Gooise natuuralleen maar sterker maken!Jaap Bond(voorzitter stichting Gooisch Natuurreservaat)3

INLEIDINGDe stichting Gooisch Natuurreservaat is in 1932 opgericht als samenwerkingsverbandvan de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam,Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren en Naarden. De acht participantenzijn als het ware de ‘eigenaren’ van het Goois Natuurreservaat. Amsterdam isparticipant omdat veel inwoners van die stad van oudsher in het Gooi komenrecreëren.Een uitgebreide beschrijving van het ontstaan en de verdere geschiedenis van deStichting is te vinden in Beheervisie en beheerplan 2010-2019 en ook op de website van hetGoois Natuurreservaat (www.gnr.nl).Het statutaire doel (artikel 2) van de stichting Gooisch Natuurreservaat is tweeledig.De letterlijke tekst is:I) De instandhouding van het natuurschoon in het Gooi door de verkrijging van dealdaar gelegen terreinen, teneinde deze ten eeuwigen dage ongeschonden alsnatuurreservaat te behouden.II) Het publiek het genot van dat natuurschoon te verzekeren door vrije toegang totdie terreinen, onder eventueel te stellen bepalingen.De activiteiten van het Goois Natuurreservaat richten zich op het in stand houden vande diverse terreintypen, zoals bossen en heidevelden. De daarin voorkomende karakteristiekeelementen (van landschappelijke/geologische en cultuurhistorische/archeologischewaarde) worden met zorg en aandacht beheerd. Hetzelfde geldt voor de in dezegebieden levende fauna: ook die valt onder de verantwoordelijkheid van de Stichting.Daarnaast zorgt de Stichting voor goede toegankelijkheid via een uitgebreid net vanwandel- en fietspaden, diverse uitzichtpunten, recreatieterreinen en parkeervoorzieningen.In Beheervisie en beheerplan 2010-2019 zijn de achtergronden van het terreinbeheeruitvoerig beschreven en toegelicht. De ambities daarin verwoord staan niet ter discussie.Wel is het tempo waarmee de middelen voor de uitvoering ervan beschikbaarkomen, afhankelijk van het economische klimaat en het overheidsbeleid.Daarom werd binnen de begroting 2012 het beleid van 2011 voortgezet om de middelenom te buigen ten behoeve van beide statutaire taken: de instandhouding van hetnatuurschoon en het genot daarvan door vrije toegang aan het publiek.4

NATUURBEHEERRegiobeheerders, boswachters,veeverzorgers en uitvoerendemedewerkers staan garant voorhet noodzakelijke onderhoud, datvanuit organisatorisch en financieeloogpunt het meest efficiënt in eigenbeheer kan worden uitgevoerd. Deonderhoudswerkzaamheden betreffende terreinen, de recreatie- en begrazingsvoorzieningenalsmede enigvastgoed dat daarvoor nodig is.Het team Terreinbeheer heeft in 2012flexibel en adequaat ingespeeld opaandacht vragende werkzaamheden,zodat het meest essentiële onderhoudkon worden uitgevoerd. De medewerkerstraden slagvaardig op bij hetoplossen van acute problemen. Zijwaren service-gericht en hieldentegelijkertijd de onderhoudsstaat vanvoorzieningen, werkplaatsen, opslag- enstallingsruimte, materieel en materialengoed in het oog.Wel leidde langdurige ziekte van enkelemedewerkers ertoe dat in een paargevallen de uitvoering van bepaaldemaatregelen achterwege moest blijven,met als gevolg: beperkt achterstalligonderhoud.Nieuwe beschikking subsidiestelselnatuur en landschapsbeheerOp dit onderdeel werd ook het natuurenlandschapsdeel begroot van de subsidiein het kader van het SubsidiestelselNatuur en Landschapsbeheer (SNL).Het nog niet uitgegeven subsidiebedrag(de meeropbrengst) werd conform hetbesluit van het Dagelijks Bestuur van10 november 2011 gestort in de nieuwte vormen voorziening ‘Onderhoudnatuurgebieden en recreatievoorzieningen’.Dit met het doel om de beheerinspanningendie voortvloeien uit de5subsidievoorwaarden, te kunnen nakomenin de periode tot en met 2016.BOSBEHEERHet bosareaal beslaat zo’n 1500hectare. Ook dit jaar is er gewerkt aanhet omvormen van naald- naar loofbos,vooral wat betreft het bosgebied DeZuid in Hilversum nabij HollandscheRading. Het opstellen van het uitvoeringsplan,de communicatie met deomgeving en de aanbesteding vondenin 2012 plaats. De uitvoering in hetveld zal begin 2013 van start gaan. Omruimte te scheppen voor verjonging envoor natuurlijke inheemse vegetatiezullen open plekken worden gecreëerdin voormalige uitheemse productiebossen.Het daarbij vrijkomende naaldhoutis verkocht aan de aannemer. Dekosten van bestrijding van Amerikaansevogelkers worden gedekt uit deopbrengsten van de houtverkoop.Het snoeiwerk is ook in 2012 eengroeiende en telkens terugkerendekostenpost gebleken. Als gevolg van degrote randlengte van het natuurgebied,de stijgende leeftijd van de bossen enhet veelvuldig grenzen aan wegen,woonhuizen en tuinen, moet deStichting in toenemende mate voldoenaan haar wettelijke verplichting ombomen aan de bosrand te (doen)snoeien. De veiligheid van aanwonendenen van bezoekers in onze bossenspeelt hierbij een rol (risicoaansprakelijkheid).Het is arbeidsintensief,gespecialiseerd en veelal uitbesteedwerk, met soms de inschakeling vanhoogwerkers.Voorts is er bos gekapt in het kader vande aanleg van de heideverbinding doorhet Spanderswoud. Deze open zonedoor het bos biedt warmteminnendedieren van heide en schraalgraslanden

in de toekomst de mogelijkheid zich teverspreiden. Zie voor meer informatieonder Projecten.HEIDEBEHEERIn heidelandschappen en stuifzandgebieden(de totale oppervlakte bedraagtongeveer achthonderd hectare)worden de spontaan opkomendebomen en struiken verwijderd om hetlandschap open te houden. Vrijwilligerstrekken jaarlijks jonge dennen uit. Hetmaaibeheer van een deel van de heidegebiedenis uitbesteed aan een aannemer.Amerikaanse vogelkersstruikenworden machinaal gerooid. Op plaatsenmet archeologische monumenten(voornamelijk grafheuvels) of anderearcheologisch waardevolle elementenwordt Amerikaanse vogelkers afgezaagden ingesmeerd met het bestrijdingsmiddelglyfosaat. Ook wordt ergeplagd om zandige plekken te creërenen daarmee de ecologische kwaliteit vanheide- en stuifzandlandschappen teverbeteren. Enkele bijenhouders van deregio plaatsen hun bijenkasten op deheide. De Stichting voert bovendien bosenheidebeheer uit op het drinkwaterpompstationLaarderhoogt van WaterleidingbedrijfPWN.In 2012 zijn tijdens een najaarcampagnede struiken en bomen verwijderd in devolgende terreinen: ’t Harde, Mauvezand,Nieuw Bussummerheide,Bussumer- en Westerheide, Zuiderheide,Laarder Wasmeer, Hoorneboegseheide, Anna’s Hoeve, Laapersveld(-bos en -heide).BEGRAZINGDe aanwezigheid van runderen enschapen draagt in hoge mate bij aan detoeristisch-recreatieve belevingswaardevan het Gooise landschap, en daarmeeaan het draagvlak onder de Gooisebevolking voor de Stichting. Onzeschaapskuddes en ‘grote grazers’konden in 2012 hun graaswerkvoortzetten onder sturing en toezichtvan de herders en veeverzorgers.Ongeveer 1.500 hectare van het totaleterreinbezit van circa 2.800 hectarewordt begraasd. Begrazing houdt deheide vitaal, dringt bebossing terug enhoudt tevens de vergrassing ondercontrole. De combinatiebegrazing doorschapen en runderen geeft op langetermijn het beste resultaat. De rundereneten de wat grovere begroeiing enmaken met hun hoeven de bodem los,waardoor kruiden- en heidezaad kanontkiemen. De mest van de grazerszorgt voor ruige plekken, welke op hunbeurt weer bijdragen aan de diversiteitvan flora en fauna. Jaarlijks wordt degewenste begrazingsdichtheid vanrunderen bepaald, wat verschuivingenin aantallen grazers per gebied totgevolg heeft.De runderen voorzien zoveel mogelijkin hun eigen voedselbehoefte. Alleenbij aanhoudende sneeuw wordt er bijgevoerd.Het aantal volwassen runderenin de verschillende begrazingsgebiedenis in 2012 gedaald van 59 naar51. De daling vindt z’n oorzaak ingedragsproblemen en in ziekte ensterfte. In 2012 zijn twee kalverengeboren. Om de begrazing op peil tehouden is bij de Charolaisrunderen eendekprogramma gestart, waaruit naarverwachting volgend jaar tussen de achten dertien kalveren zullen wordengeboren.Controle van de gezondheid en hetgedrag van de runderen gebeurt opregelmatige basis. In de winter wordenin de terreinen de drinkbakken frequentgecontroleerd en wakken in het ijsgemaakt om het water voor de grazersbereikbaar te houden.Het graslandgebied van het Gijzenveen(tussen Bussum en de HilversumseMeent) is in 2012 gemaaid en het gewas6

in balen verpakt: bestemd als wintervoervoor de schapen.In alle begrazingsgebieden worden deveeroosters bij de doorgangen voorwandelaars en fietsers jaarlijks schoongemaakt.Controle van de hekwerkenvindt permanent plaats ter voorkomingvan het ontsnappen van de runderen.In 2012 zijn de hekwerken verbeterd opde volgende plekken: bij de NieuwBussummerheide, rondom het uitkijkpuntde Tafelberg te Huizen en aan deOude Meentweg te Hilversum. Daarnaastzijn er kosten verbonden aanmaterieel, gereedschappen, veevoer,wettelijk verplichte dierregistratie,watervoorzieningen in de terreinen encontrole en behandeling door dierenartsen.de meeste toegevoegde waarde heeft isafhankelijk van de samenstelling enstructuur van de vegetatie, gecombineerdmet de effecten van begrazingvan het vorige jaar. Daarbij wordtgericht ingespeeld op plekken waarbebossing, vergrassing en struweelvormingoptreden. Door regelmatig tewisselen van nachtkraal komen dediverse terreinen aan bod.Ook buiten de door de hekwerkenbegrensde begrazingsterreinen, dus inde hondenlosloopgebieden, vindtbegrazing plaats. Hier worden deschapen binnen flexibele nettengehouden, die regelmatig wordenverplaatst om ruigtevorming enbebossing tegen te gaan en heidevormingte stimuleren.Om de begrazing mogelijk te makenworden twee schaapskooien en veekeringen(ca. 75 kilometer) in standgehouden. De gescheperde schaapskuddeis gehuisvest in de schaapskooiHeidebloem, naast groepsverblijf ’tLaer. Daar verblijven de schapen enigeweken voor, tijdens en na de lammertijd.Verder grazen zij op de heideterreinen,met de volgende aanpak als richtsnoer:in een cirkel rondom een nachtkraal(aanwezig op diverse plaatsen op deheidevelden) wordt plekgewijs begraasd.De vraag waar de schaapskuddeHet verheugt de Stichting dat de provincieNoord-Holland over de periode2011 tot en met 2013 een jaarlijksebijdrage van € 17.000 verstrekt tenbehoeve van de gescheperde schaapskudde.Na 2013 zal de Provincie voordit doel geen specifieke financiële steunmeer verlenen, maar is deze steunondergebracht in de SNL-regeling.De trekkende schaapskudde begraasdein 2012 onder leiding van herder enhond de Zuiderheide, de randen van deWester- en Bussummerheide, deFransche Kampheide en de Postiljonheide.Bij het begrazen in de terreinen7

zijn twee vrijwilligers actief. Stagiairsassisteren de herders en veeverzorgerstijdens de lammertijd in februari tot enmet april. Een deel van de schaapskuddewordt tegen vergoeding ingezetbij begrazing van een tuin op eenlandgoed.De schaapskudde op de Tafelberg- enBlaricummerheide loopt vrij rond ineen afgerasterd gebied. De veeverzorgersstelden in 2012 vast dat de schapenlast ondervonden van de vele loslopendehonden in dit gebied. Hetafgenomen toezicht op het hondenaanlijngebodspeelde hierbij een rol: deschapen durfden de veilige omgevingvan de kooi niet te verlaten. Maar eenvrijwilliger laten oefenen met zijnschaapshond in dit omheinde terreinsloeg twee vliegen in één klap: deschapen zwierven onder de hoede vande herder weer veilig over de heide ende vrijwilliger en zijn hond konden hunvaardigheden verder ontwikkelen.GRASLANDBEHEERTerwijl graslanden zonder hoge ecologischewaarde vooral door pachters enhuurders worden onderhouden, beheertde Stichting zelf diverse graslanden diewel ecologisch van betekenis zijn, zoalsde zeer kwetsbare en kleinschaligeleemkuilen, de kalkterreintjes in ZanderijCrailoo, de natte heidevegetaties(waaronder de zogenaamde Gentianenveldjes)en de schraalgraslanden vanCruysbergen en het Laarder Wasmeergebied.Deze terreinen met hoge biodiversiteitbrengen relatief hoge kostenmet zich mee vanwege het maaibeheer.Maaien is niet alleen nodig om hetdichtgroeien met bomen en struiken tevoorkomen, maar ook om voedingsstoffenaf te voeren en daarmee zeldzamevegetaties met bijzondere plantenen dieren in stand te houden.In 2012 zijn genoemde gebieden in hetkader van terugkerend beheer gemaaiden is het gewas op vaste plekkengedeponeerd. In Cruysbergen is sprakevan sterke opslag van elzenbomenwelke de ontwikkeling van bijzonderevegetaties in de weg staat. Ook dreigthierdoor het open landschap versnelddicht te groeien. Om het tij te keren isdit jaar in de vroege zomer extragemaaid.Aan Landschap Noord-Holland is opdrachtgegeven een beheeradvies uit tebrengen voor het Laarder Wasmeer enCruysbergen. Het beheeradvies wordtvolgend voorjaar verwacht.AKKERBEHEERRuim de helft van het areaal akkers vande Stichting (ca. zestien hectare in eigenbeheer) is verpacht aan boeren. Ditlevert enige pachtopbrengsten op. Erzijn echter nog maar een paar pachtersmet een volwaardig agrarische bedrijfsvoeringdie deze onrendabele akkergrondenwillen gebruiken. De vrijkomendepachtvrije gronden wordentegen een lagere of geen financiëlevergoeding in gebruik gegeven aanlandbouwers, zij het onder beperkendevoorwaarden. Zo is er een verplichtingom traditionele landbouwgewassen tetelen. De oppervlakte die aan derden ingebruik wordt gegeven, is in 2012gelukkig iets toegenomen. Dit bespaartde Stichting de kosten die aan hetbetelen van de akkers verbonden zijn.Vier hectare is in gebruik gegeven aande stichting Oude LandbouwgewassenLaren (SOLL). Op de hoge zandgrondenin en rondom Laren houdt dezehet cultuurhistorisch akkerlandschap inere door er traditionele landbouwgewassente telen, zoals boekweit,winter- en zomerrogge, gerst enstoppelknollen.8

De traditionele landbouwgewassenworden dichtbij de dorpskernen op deniet-verpachte gronden verbouwd, metals doel het vertrouwde landschapsbeeldin stand te houden. De pachtvrijeakkers verder weg van de bebouwdekom worden minder bemest. Daar isook ruimte om gewassen niet te oogsten,zodat de aanwezige fauna van dezaden kan profiteren. Dit trekt in dewinterperiode veel zaden-etende zangvogelsaan, en ook muizen. Door hethoge aantal zangvogels en muizen zijndit aanlokkelijke voedselgebieden voorroofvogels. Het niet oogsten levert deStichting enige kostenbesparing op.In het Dassenveld wordt een kleinperceel maïs verbouwd ten behoevevan de daar levende dassen.WATERENVerschillende wateren binnen hetnatuurreservaat kennen een zogehetenschoonplicht, een door het Waterschapwettelijk opgelegde onderhoudsverplichting.Diverse amfibieënpoelenen andere watergangen worden dan ookgefaseerd geschoond, zoals in Cruysbergen,op Landgoed De Beek en inZanderij Crailoo.In dit verband moet vastgesteld wordendat de wateren bij het Reigerseiland/DeBeek en het Spanderswoud vol bladzitten en ecologisch niet goed meerfunctioneren. Normaliter moeten zeeens per tien à vijftien jaar gebaggerd9worden. De laatste keer was meer dantwintig jaar geleden. Er is dus sprakevan achterstallig onderhoud. Via eendotatie in een baggerfonds wordthiervoor langzaam maar zeker eenbudget opgebouwd.LANDSCHAPPELIJKEELEMENTENEr zijn diverse bossingels, houtwallen,bomenrijen en lanen die beheer vragen.Te denken valt aan het verwijderen vanAmerikaanse vogelkers, het vervangenvan laanbomen en het snoeien in hetalgemeen.ARCHEOLOGISCHEELEMENTENDe meer dan vijftig archeologischemonumenten in de zin van de Monumentenwetworden elke twee jaargeïnspecteerd door de ArcheologischeMonumentenwacht (AMW). Op basishiervan vinden onderhoudswerkzaamhedenplaats, zoals het verwijderen vanbomen en struiken op grafheuvels enhet dichten van door honden enkonijnen gegraven gaten. Deels wordtdit gedaan door vrijwilligers, deelsuitbesteed aan een aannemer. Vanaf2012 krijgt de Stichting hiervoor eenonderhouds- en instandhoudingsbijdragevan de Rijksoverheid (BRIMsubsidie).In 2012 is op basis van een meerjarenplanvoortgegaan met het onderhouden

van deze grafheuvels en andere waardevollemonumenten. Zo zijn er bomenverwijderd, sluippaden ongedaangemaakt en gaten van konijnen enhonden gedicht.TUINEN, ERVEN ENHAGENIn de tuinen rondom het kantoor en openkele plekken in de terreinen werdook in 2012 onkruid verwijderd.Beukenhagen en bomen wordenjaarlijks geknipt en gesnoeid.BEHEER WEGENDe zandwegen waarvoor de Stichtingverantwoordelijk is worden jaarlijksonderhouden (dichten van kuilen,schaven, onder profiel brengen). Deelsgebeurt dit in eigen beheer, deels dooreen loonwerkbedrijf. De onderhoudsbehoeftehangt af van het aantal aanwonendendat van de weg gebruikmaakt. Het onderhoud neemt toe bijgebruik door bouw- en ander zwaarderverkeer.Het onderhoud van de onverhardewegen vond in 2012 op dezelfde wijzeplaats als in voorgaande jaren. Defrequentie ervan is echter gedaald, metals gevolg dat de onderhoudsstaat vanverschillende wegen is afgenomen.GEBOUWENNATUURBEHEEROm natuurbeheer mogelijk te maken isbehuizing nodig. Daaronder vallen kantoor,dienstwoningen, dienstgebouwen(werkplaatsen, materiaalopslag en materieelstalling),schaapskooien, inforuimtenen blokhut. Dit alles inclusiefbeveiliging en installaties (zoals inbraakbeveiliging,brandblusvoorzieningen,rioolgemalen en bliksemafleiders). Vooral deze gebouwen gelden bovendiennutsvoorzieningen, energieverbruik,onderhoud en OZB.Hoewel door verhuur van tweegebouwen in 2012 meer opbrengstenzijn verkregen, is het vastgoed van deStichting (gebouwen voor de bedrijfsvoeringen anderszins) een verliesgevendeportefeuille. Het opstellen vaneen gebouwenbeleid met een meerjarenonderhoudsplanis nog niet totstand gekomen. De verwachting is dateen en ander volgend jaar kan wordenafgerond.FAUNABEHEERFaunagoten, amfibieëntunnels engeleidingswanden werden ook in 2012gecontroleerd en geschoond, ter beveiligingvan de passage van een verkeersweg.Gewassen werden gekweekt (maïsvoor de dassen) of speciaal niet geoogstten behoeve van wintervoeding.In de terreinen van de Stichting vindtgeen beheerjacht plaats. Wel wordenreeën uit hun lijden verlost als zeernstig gewond worden aangetroffen.Dit op basis van een vergunning van deProvincie. Om de vergunning toe tepassen zijn voor de boswachters tweegeweren plus machtigingen beschikbaar.PROJECTENNATUURBEHEEREen deel van de inrichting en hetbeheer van de natuurterreinen wordtprojectmatig uitgevoerd. Deze projectenvormen een belangrijk deel van hetwerk van de Stichting. Voor de finan-10

ciële dekking kan worden gebruik gemaaktvan subsidies, sponsoropbrengstenen het geld van de Nationale PostcodeLoterij. De verschillende projectgebiedenkomen overeen met bijlage 8van Beheervisie en beheerplan 2010-2019.Poort NaardermeerNATUURONTWIKKELINGGIJZENVEENHet plan is grotendeels bestekgereedgemaakt, in afwachting van een besluitvan de Provincie om de uitvoeringervan in beginsel te subsidiëren. GShebben eind 2012 positief besloten,zodat in maart 2013 het subsidieverzoekformeel kan worden ingediend. Met ditproject kan behalve ecologisch herstel,ook een recreatieve route, een veiligevoetgangersoversteek en het zichtbaarmaken van een fortificatie van deNieuwe Hollandsche Waterlinie (FORTKOEDIJK) worden gerealiseerd.ZANDERIJ CRUYSBERGEN,UITVOERINGSPLAN PERCEELSIKKINGDeel uitmakend van het natuurontwikkelingsplanZanderij Cruysbergen is in2012 de natuurontwikkeling van perceelSikking gerealiseerd. Grondwerkzaamhedenen de aanleg van bruggen enpublieksingangen zijn in dit jaar afgerond.Het terrein is opengesteld voorhet publiek.VOORMALIG MOB-COMPLEXBUSSUMDe gemeente Bussum en de Stichtingwerken samen toe naar een overdrachtaan de Stichting van het natuurdeel vanhet voormalige Mobilisatieterrein. Concreteinformatie over de condities wordtverstrekt zodra de door de gemeentebeoogde projectontwikkelaar hiertoeeen voorstel heeft geformuleerd. Deplanning van de gemeente richt zich opde eerste helft van 2013. De beoordelingdoor het bestuur van de wenselijkheidom dit terrein toe te voegen aan11het bezit van de Stichting is afhankelijkvan informatie over zaken als: degewenste inrichting van het terrein, hetbeheer en het onderhoud, de handhavingen de verhoging van de beheerlastendie voortvloeien uit deze areaaluitbreiding.PROVINCIALE WEG N236De provincie Noord-Holland heeft hetGoois Natuurreservaat gevraagd mee tedenken over de herinrichting van deFranse Kampweg, ofwel de provincialeweg N236. Het Goois Natuurreservaatheeft als wens kenbaar gemaakt: eenveilige fietsoversteek op het weggedeeltetussen het Spanderswoud en deFransche Kampheide, evenals eendrietal faunapassages. In samenwerkingmet de Provincie is onderzocht of hetproject kan worden benut om deverkeersontsluiting van het kampeerterreiningrijpend te verbeteren doorreallocatie. Hetzelfde geldt voor desituering van de danig versleten parkeervoorzieningenin de natuurterreinen aanbeide zijden van de weg. Bezien wordtof het geheel kan worden ingericht alsrecreatief of toeristisch knooppunt. DeProvincie heeft het groot onderhoudaan de N236 gepland voor 2014. Devoorbereidingen vanuit de Stichtingstaan gepland voor de eerste helft van2013.OMVORMING NATUUR FASE I –ECOLOGISCHE VERBINDINGSZONESPANDERSWOUD/ FRANSCHEKAMPHEIDEIn het kader van de subsidieregelingInvesteringsbudget Landelijk Gebied(ILG) is in de winter van 2011-2012 eenheideverbinding aangelegd in het Spanderswoudtussen de Bussummergrintwegen de Franse Kampweg. Aangezienhet gebied inmiddels tot het leefgebiedvan de das behoort, is na advies vandassenexperts besloten om realisatie vanhet zuidelijk deel op te schorten totmeer bekend is over het gedrag van de

faunatunnel onder de A27 aan te leggen.In overeenstemming met ProRail en deStichting is de aanleg van een op dezetunnel aansluitend ecoduct door deProvincie opgenomen in het RijksmeerjarenprogrammaOntsnipperingInfrastructuur (MJPO). Het ontwerpvan het ecoduct is in overleg met deStichting door ProRail vastgesteld. Hetecoduct is geprojecteerd over de spoorlijnen eventuele Hoogwaardig OpenbaarVervoer-verbinding (HOV) tussenHilversum en Huizen alsmede over dete verleggen weg over Anna’s Hoeve.Op verzoek van de Stichting heeft deProvincie het voorkeurstracé van deHOV over het landgoed laten toetsen(door Alterra) op ecologische functionaliteit.Het Goois Natuurreservaatparticipeert in het onderdeel van hetHOV-project dat betrekking heeft op debezittingen Monnikenberg en Anna’sHoeve.De VuurscheHILVERSUMS WASMEER HERSTELHOOGVEENVENDe Provincie heeft het HilversumsWasmeer aangemerkt als ‘waterparel’waarvoor een specifieke subsidieregelinggeldt. Met Rijkswaterstaat isovereengekomen dat voor dit terreineen compensatieverplichting geldt bij deverbreding van de A27. Een uitvoeringsplanis opgesteld voor ecohydrologischeherstelmaatregelen, zoals het vergrotenvan het oppervlak van het opennatuurterrein ter bevordering van deeffectieve neerslag.NATUURHERSTEL ENBESCHERMING LEEMKUILFLORAFASE I EN IIOp de Tafelberg- en Blaricummerheidebevinden zich enkele ‘leemkuilen’ die inhet verleden zijn ontstaan door hetgraven naar en verwijderen van leem.Na het staken van de graafactiviteitenontstond een bijzondere en zeer kwetsbareflora en vegetatie, die wezenlijkafwijkt van de heidevegetatie in dedirecte omgeving. Het project beoogtde leemkuilen veilig te stellen, overbetredingtegen te gaan en een gedoseerdbeheer in te stellen van grazen,maaien en plaggen. Vernieuwing van dehekwerken maakt daar onderdeel vanuit. In 2012 gebeurde dat met eengedeelte van de hekwerken, wat in 2013zal worden voortgezet.Poort EemlandGROEVE OOSTERMEENTTEGENGAAN VERDROGINGDe Provincie heeft de Groeve Oostermeentaangemerkt als ‘waterparel’waarvoor een specifieke subsidieregelinggeldt. Een uitvoeringsplan voorecohydrologische herstelmaatregelen isopgesteld. De maatregelen zijn gerichtop het vasthouden van gebiedseigenwater, en dus op het tegengaan van hetvrij afstromen van oppervlakte- engrondwater. In 2012 is het plan uitgevoerd.Hiertoe zijn diverse slotengedempt en ruigteplekken met daarinaanwezig plastic afval geschoond.Bovendien zijn twee grote poelengecreëerd en is met het vrijkomendezand een zandlichaam aangebracht omhet wegverkeer aan het zicht te onttrekken.Het gebied is eind 2012 al ineen belangrijk nattere conditie danvoorheen.13

fonds Gooi en Eemland. Het vormteen (tot nu toe ontbrekende) schakel inhet Rondje Hilversum aan de oostzijdevan de stad. Het is grotendeels hogergelegen dan het omringende landschapen biedt de fietser en wandelaar eenprachtig panoramisch uitzicht op hetLaarder Wasmeer in ontwikkeling. Erzijn enkele rustplekken aangelegdvoorzien van zitbanken en informatiepanelenmet wetenswaardigheden overhet gebied.RUITERREGELINGHet Goois Natuurreservaat beschiktover een uitgebreid netwerk (zeventigkilometer) van ruiter- en aanspanningenroutesmet allerlei faciliteitenvoor de ruitersport. De Stichting geefttegen betaling de benodigde ruiter- enkoetsiervergunningen af, op voorwaardedat de ruiter of koetsier in hetbezit is van een ruiterbewijs van deStichting Recreatieruiter.Ruiter- en menpaden worden onderhoudendoor het snoeien van bomenen struiken en het plaatselijk omspittenvan natte plekken. In 2012 is slechtsincidenteel onderhoud gepleegd en zijnna hevige wind de paden vrijgemaaktvan takken en omgevallen bomen.VERBLIJFSRECREATIEIn de terreinen van de Stichting zijntwee kampeerterreinen aanwezig: DeFransche kamp en Parrewein. Beideworden verhuurd aan kampeerstichtingen.In het winterseizoen van 2012vonden op deze seizoenskampeerterreinensnoeiwerkzaamheden plaats,vooral verwijdering van dode takkendie gevaar opleverden.TOEZICHT EN HAND-HAVINGBoswachters en regiobeheerders zijnbehalve gastheer ook handhaver(Buitengewoon Opsporingsambtenaar:18BOA). Zij zien erop toe dat de wetten,bepalingen en regels worden nageleefden treden op wanneer dat niet het gevalis. Verbaal en fysiek geweld tegen deboswachters blijft een zorg. Om hieropprofessioneel te kunnen reagerenworden ze getraind in weerbaarheid enconflicthantering.Zorg is er eveneens over de beschermingvan het bezit aan de rand van deterreinen. Er is veelvuldig sprake vanongeoorloofd gebruik door aanwonendenvan Stichtingsgrond (‘landjepik’)alsmede van dumping van (groen)afval.De boswachters zien hierop toe enondernemen actie om de situatie eenhalt toe te roepen of terug te draaien.De aanwezigheid van de boswachter inhet veld, en daarmee de toezichtcapaciteit,is echter sterk verminderd. Ditals gevolg van de inkrimping van hetpersoneelsbestand de afgelopen jaren(met vier van de zes boswachters).PROJECTENEen deel van de inrichting en hetbeheer van de recreatievoorzieningenwordt projectmatig uitgevoerd.Poort NaardermeerFORT KOEDIJKPlanvorming is in gang gezet betreffendehet zichtbaar en ‘beleefbaar’maken van een bepaalde locatie in hetplangebied, namelijk een voormalig fort

van de Hollandsche Waterlinie (Werknr. 1: ‘Koedijk’).Verbinding HoorneboegNATUURBRUG ZWALUWENBERG –BIJDRAGE RECREATIEVE ROUTESHet betreft de financiële bijdrage aande Provincie ten behoeve van de aanlegvan een recreatieve fiets-, ruiter- envoetgangersverbinding op het ecoductover de Utrechtseweg (N417). Deaanbesteding van het werk door deProvincie voltrekt zich in 2013.Groene SchakelTHEEHUIS ANNA’S HOEVEMet de gemeente Hilversum wordtoverlegd over de verwerving van hetterrein van het voormalig partycentrumAnna’s Hoeve. Uitgangspunt voor deStichting is overdracht van de grondom niet, met de inspanningsverplichtingom een eenvoudigehorecavoorziening te realiseren endesgewenst een ringslangenbiotoop.FIETSPAD LAARDERWASMEER/ZUIDERHEIDEDe aanleg van het recreatieve fietspadaan de westzijde van het LaarderWasmeer tussen Anna’s Hoeve en deZuiderheide (onderdeel van RondjeHilversum) is in januari 2012 gereedgekomen.Het pad is bekostigd uitbijdragen van de Provincie, degemeente Hilversum, de RijwielpadenverenigingGooi en Eemland en destichting Steun Goois Natuurreservaat.In opdracht van Waternet en in samenwerkingmet de Stichting is het tweemeter hoge hekwerk rondom het Wasmeervervangen door een standaardbegrazingsraster van 1,10 meter. Deopening van het fietspad door deprojectpartners en de gemeente Laren(waarin het pad grotendeels is gelegen)vond op 25 april 2012 plaats.19Heidebrug WesterheideINRICHTINGSMAATREGELENFIETSPAD EN -TUNNEL N525Op verzoek van de provincie Noord-Holland zal de Stichting medewerkingverlenen aan het verleggen van dewestelijke toerit naar de tunnel, met alsdoel de huidige bocht in het fietspadongedaan te maken.RuitersportonderzoekEr is behoefte bij het GNR om meerinformatie te hebben over de ruitersport,met vragen als: Wat vinden deruiters van onze paden en routes? Hoewaardeert men de aansluiting met derest van de Utrechtse Heuvelrug? Zijner voldoende faciliteiten voor paard enruiter om even te stoppen en iets tegebruiken? Antwoorden op dit soortvragen moeten een scherper beeldopleveren van de tevredenheid over denu geboden ruitervoorzieningen. Eenonderzoek met het karakter van eennulmeting zou een startpunt kunnenzijn om tot een beter contact enafstemming te komen. Eind 2012 is aaneen extern bureau dan ook opdrachtgegeven om onderzoek hiernaar tedoen in het voorjaar van 2013.Vernieuwing zitbank en boomschaapskooi BlaricumOp het voorplein van de schaapskooiBlaricum moeten boom en zitbankworden vernieuwd. De zomereik is debrand van de schaapskooi Blaricum(2008) nooit helemaal te bovengekomen. De boom zal niet verderherstellen. Vervanging is gewenst omhet fraaie landschappelijke beeld intactte houden. Er zal een winterlindeworden geplant (vroeger vaak opdorpspleinen te vinden), inclusiefnazorg en drie jaar achtereen watergeven. Van de gelegenheid wordtgebruikgemaakt om ook de zitbankrondom de boom, populair bij hetpubliek, te vervangen. Hiervoor is een

GEBIEDSONTWIKKELINGDe Stichting werkt aan destatutaire doelen door debestaande kwaliteit van denatuurterreinen in stand te houden, teherstellen en te verbeteren. Maar ookdoor verbindingen tussen de natuurgebiedente realiseren. Een belangrijkewerkwijze daarbij is het benutten vanen het participeren in ontwikkelingenvan andere partijen.OPPERVLAKTERREINENHet Goois Natuurreservaat is ruim27,5 km² groot. Gedurende hetkalenderjaar 2012 zijn geen grondaankopenof -verkopen gerealiseerd.Eind 2012 blijft de totale oppervlakvan het Goois Natuurreservaat dusstaan op 2759.71.35 hectare.Alle terreinen liggen in de provincieNoord-Holland, met uitzondering vanenkele hectares in de Utrechtsegemeente Eemnes: De Lieberg. Eenpaar terreinen heeft de Stichting langdurigin erfpacht, waaronder de landgoederenDe Beek en Oud-Bussem enhet bosterrein van het voormaligedrinkwaterpompstation in Bussum inde Zanderij Crailoo. Verder heeft zeeen aantal stukken grond in beheer. Ditbetreft het Ericaterrein, eigendom vande gemeente Huizen, en het natuurterreinop de waterwinlocatie Laarderhoogtin Laren, eigendom van WaterleidingbedrijfNoord-Holland PWN.(Zie p. 43 voor een overzichtskaart vanalle terreinen, en p. 55 voor naderespecificatie en cijfers.)VERWERVING ENVERKRIJGINGVoor de instandhouding van de natuuris het van belang dat de Stichting blijftstreven naar completering van het22Goois Natuurreservaat in de vorm vanverwerving van terreinen en grondenmet natuurpotentie. Waar dat niet haalbaaris, vormen erfpacht en beheerovereenkomsteneen goed alternatief.In beginsel zijn alle terreinen in hetGooi met natuurschoon (dat wil zeggenmet landschappelijke, natuur- ofcultuurhistorische waarde) voor deStichting aankoopwaardig. Steedswordt per terrein afgewogen of verwervingwenselijk dan wel mogelijk is. Verwervingvindt bij voorkeur plaats omniet of met subsidie van de Provincie,en natuurlijk ook met giften zoals dievan de stichting Steun Goois Natuurreservaat.In 2012 is bij de mogelijkheden die zichvoordeden vooral gelet op het vraagstukvan de financiële dekking voor hetbeheer. In het algemeen gold een aankoopstop,tenzij aannemelijk konworden gemaakt dat de dekking voorhet beheer gegarandeerd was voor eenlangere periode.BELEID- EN BEHEER-PLANNINGHet in de ‘Beheervisie en beheerplan2010-2019’ vastgelegde beleid dientactueel te worden gehouden, evenals dedaarvan afgeleide beheerprogramma’svan derden. De erin opgenomendoelen worden uitgewerkt in uitvoeringsmaatregelen.Programmatischevertaling vindt plaats in het projectenprogrammaen in projecten die opgenomenworden in de gebiedsprogramma’sILG en Heel de Heuvelrug en inhet Meerjarenprogramma Ontsnippering(uitvoering Provincie).De daadwerkelijke uitvoering van projecten(steeds afhankelijk van actuelefinancieringsmogelijkheden en personelecapaciteit) is niet gekoppeld aan

de in de begroting opgenomen regulierebeheermiddelen.NATUURBESCHERMINGHet Goois Natuurreservaat reageert zonodig op en verleent medewerking aande planvorming en regelgeving vanRijk, provincie, gemeenten en waterschappen.Het doel is ruimtelijke enkwalitatieve bescherming van de terreinenvan de Stichting. Daarbij behoorteveneens dat de waarden van de voorde terreinen relevante omgeving gewaarborgdblijft en zo mogelijk kwalitatiefverder worden ontwikkeld. DeStichting volgt de ontwikkeling van hetrelevante subsidie-instrumentarium vanvooral de Provincie.De Stichting neemt deel aan regulieroverleg met: de provincie Noord-Holland, de natuurbeschermingsorganisatiesin Noord- Holland, deILG-Gebiedscommissie Amstel, Gooien Vechtstreek en de GebiedscommissieHeel de Heuvelrug. Voorts is ergesproken met de directies van eenaantal collega-organisaties om te kijkennaar verdere voordelen van samenwerking.Onder natuurbescherming valt ook hetin stand houden van de eigendomsgrenzendoor middel van toezicht enadministratieve en juridische afwikkelingvan grensoverschrijdingen engrensgeschillen. Voor de uitvoering vanwerken en het leggen en onderhoudenvan infrastructuur in de terreinen wordttoestemming en vergunning verleend.Integrale gebiedsontwikkelingHet tot stand brengen van de in deBeheervisie en beheerplan 2010-2019opgenomen doelen vindt zo veel alsmogelijk plaats door deze op te nemenin een integraal planproces, waarin dedoelen van projectpartners bijdragenaan de realisatie van de doelen van deStichting. De Stichting levert daarinhaar expertise en zorgt veelal op projectbasisvoor een adequaat landschapsontwerpen inrichtingsplan, waarinprojectpartners zich kunnen herkennen.Voor de uitvoering van projectenworden projectbijdragen ontvangenvan derden en van de Steunstichting.PROJECTENEen deel van de uitvoering van degebiedsontwikkeling wordt projectmatigaangepakt.VERBINDING HOORNEBOEG:NATUURBRUG DE ZWALUWEN-BERG – LANDSCHAPSPLANDe aannemer van Rijkswaterstaat enProRail heeft voortvarend gebouwdaan de natuurbrug over de A27 en hetspoor. Het werk wordt in 2013 opgeleverd.In nauwe samenwerking met deStichting bereidt provincie Noord-Holland de aanbesteding voor van hetaansluitende deel van deze natuurbrugover de N417. De gunning is voorzienin februari 2013. Aan de inrichting vanhet tussengebied wordt door deStichting een inhoudelijke bijdragegeleverd. De Raad van State heeft in2012 de bezwaren in de bodemproceduretegen het bestemmingsplanongegrond verklaard.NATUUR- EN LANDSCHAPSPLANHUYDECOPERSWEG, AANKOOPRWS GRONDENMet Rijkswaterstaat is overleg gevoerdover de planning van het realiseren vande samenwerkingsovereenkomstbetreffende de eigendomsoverdrachtvan gebieden en de bijbehorendemaatregelen voor verbreding vanrijksweg A27.23

Het voor de uitvoering door RWS benodigdeTracébesluit van de Minister iseen jaar vertraagd en is nu voorzien inoktober 2013. Het opgestelde natuurenlandschapsplan omvat een gedetailleerduitvoeringsprogramma. Het isgericht op de natuurontwikkeling enrecreatie in de circa 34 hectare overtolligegronden van de A27 ten zuidenvan Hilversum, welke naar verwachtingin 2018 door Rijk/ Rijkswaterstaat aande Stichting wordt teruggegeven. Overdit plan (insluitende de inrichting vaneen waterberging) bestaat overeenstemmingmet de projectpartners in devoormalige stuurgroep Plan Anna’sHoeve (bestaande uit: provincieNoord-Holland, waterschap AGV,gemeenten Hilversum en Laren). Hetvestiging van deze manege. Voor devastlegging van een recht van erfpachtvoor deze manege en de bijbehorendewoning zijn de benodigde voorbereidingengetroffen. Over het toekomstiggebruik van het voormalige AZCterrein,waarvan een gedeelte door deProvincie is aangewezen voor deontwikkeling van een ecologischeverbindingszone en toeloop naar deNatuurbrug Laarderhoogt, is met deProvincie overleg gevoerd.HEIDEVERBINDING CRAILO:NATUURBRUG LAARDERHOOGTDe Stichting werkt mee aan de totstandkomingvan een ecologischeverbindingszone waarin twee ecoductenzijn opgenomen: de Natuurbrugnatuur- en landschapsplan is, metinbegrip van genoemd uitvoeringsplan,opgenomen in de samenwerkingsovereenkomstmet RWS.HEIDEVERBINDING CRAILO:GEBIEDSONTWIKKELING CRAILOVoor het door de Manege SportclubGehandicapten Gooi en Eemland ingebruik te nemen terrein is in opdrachtvan de Stichting een opsporingsonderzoeknaar de aanwezigheid vanconventionele explosieven uitgevoerd(OCE). De resultaten leggen geenbelemmering op aan de definitieve24Laarderhoogt. De Raad van Stateverklaarde begin 2012 de ingebrachtebezwaren tegen het daarvoor benodigdeprovinciale inpassingsplan ongegrond.Rijkswaterstaat is in samenwerkingmet de projectpartners gestartmet de voorbereiding van de aanbestedingin 2013. De Stichting heeftbijdragen geleverd aan de aanbestedingsdocumenten,zowel qua inhoudals qua de te stellen eisen.

POORT EGELSHOEK: LANDGOEDZONNESTRAALOndersteund door de Dienst LandelijkGebied (DLG) zoekt de Stichting naarmogelijkheden om een duurzamebeheervorm te vinden voor de als EHSnieuwenatuur-geclassificeerde enggronden.Dit in overeenstemming metde Alliantie-Landgoed Zonnestraal BVen de gemeente Hilversum. Hiertoewerden gesprekken met de betrokkenpartners gevoerd. Een natuur- en landschapsplanwordt opgesteld en zalmedio 2013 gereed zijn.DE KUST: SCHOOTSVELDENNAARDENDe Stichting participeert in het overlegmet DLG ten behoeve van het duurzaamopenhouden van de schootsvelden.Hiervoor bestaat brede steunbij de Provincie en de gemeenteNaarden. Gewerkt is aan het voornemenom een grondbank in te stellenvoor het veiligstellen en ontwikkelenvan de schootsvelden.GEOPARKEen ‘Geopark’ is een door deUNESCO gedefinieerd gebied met eenof meer sites van wetenschappelijkbelang, niet alleen vanuit geologischgezichtspunt maar ook met het oog opde archeologische, ecologische enculturele (historische) waarde ervan. Devereniging Vrienden van ’t Gooi heefthet initiatief genomen om (na overlegmet: gewest Gooi en Vechtstreek,innovatieplatform voor toerisme enrecreatie iTRovator, Nationaal ParkHeel de Heuvelrug, geologischmuseum Hofland, museum Singer) teonderzoeken in hoeverre het Gooi ende Vechtstreek zich lenen voor eenaanvraag, aanwijzing en statusverkrijgingvan het predicaat Geopark.Ook het GNR is hierover door devereniging in 2012 informeel benaderd. FINANCIËNGebiedsontwikkelingjaar- gewijzigde jaarrekeningbegroting rekening2012 2012 2011Totale lasten 621.355 393.188 318.156Totale baten 317.102 87.170 18.880Saldo voor reserve mutatie -304.253 -306.018 -299.276Mutatie reserveStortingen reserves 1.080 0 0Aanwending reserves 262 0 0Saldo reserve mutaties -818 0 0Nadelig saldo na reserve mutatie -305.071 -306.018 -299.276vergelijking saldi sub-doelen25jaar-gewijzigderekening begroting afwijking2012 2012

Saldo reserve mutaties -818 0 0Nadelig saldo na reserve mutatie -305.071 -306.018 -299.276vergelijking saldi sub-doelenjaar- gewijzigderekening begroting afwijking2012 20123.01 Verwerving en verkrijging -19.724 -19.724 03.02 Beleid- en beheerplanning -37.045 -35.933 -1.1123.03 Natuurbescherming -59.882 -71.426 11.5443.04 Integrale gebiedsontwikkeling projecten 818 0 8183.05 Integrale gebiedsontwikkeling exploitatie -188.420 -178.935 -9.485-304.253 -306.018 1.7653.04 Integr.gebiedsontw.projecten reserve mutaties -818 0 -818Totaal -305.071 -306.018 947 VoordeligToelichting afwijkingen > € 5.000 t.o.v. gewijzigde begroting 20123.03 Natuurbescherming* de post juridische kosten laat een voordeel zien. In praktijk blijken de juridische kosten ten behoeve vannatuurbescherming lager te zijn dan de algemeen juridische kosten (zie 5.01). Het overschot op deze postdient ter dekking van de overschrijding van de algemeen juridische kosten.3.05 Integrale gebiedsontwikkeling exploitatie* de doorbelasting van de eigenkosten was ten onrechte in het kader van de éénmalige bezuinigingengedeeltelijk afgeraamd. Bij de jaarrekening zijn de kosten alsnog doorbelast en laten hier een nadeel zien.11.500 V-9.500 N3.04 Projecten Integrale gebiedsontwikkeling* omdat projectuitvoeringen afhankelijk gesteld zijn van de te ontvangen projectbijdragen, wordt in debegroting geen raming opgenomen voor de uitgaven van projecten. De werkelijke projectuitgaven gevendan een nadeel te zien. Het omgekeerde geldt voor de projectbaten, welke ook niet geraamd zijn. Hetverschil tussen beide saldi, is het bedrag dat gestort dan wel onttrokken wordt van de reserve bijzondereprojecten en betreft de saldi van in de loop van het jaar afgesloten projecten.26

COMMUNICATIE, EDUCATIEEN VOORLICHTINGOver het Goois Natuurreservaat,haar taak en haar belangrijksteactiviteiten vindt eenproactieve vorm van communicatie envoorlichting plaats. Daarmee tracht deStichting actief kennis en informatie teverspreiden, een snelle en volledigeacceptatie van beheermaatregelen tebewerkstelligen en zo goed mogelijkservice te bieden aan de bezoekers watbetreft de gebruiksmogelijkheden vande terreinen. Alvorens projectwerkzaamhedente starten wordt zoveelmogelijk tekst en uitleg gegeven aanbewoners, leden van de Klankbordgroep,Vrienden van het Gooi en talvan anderen.MIDDELEN ENMATERIALENIn 2012 werd er op de website opactieve wijze informatie gegeven overactuele projecten en activiteiten. In deterreinen vond onderhoud plaats vande infopanelen, terwijl bij uitvoeringvan projecten en beheermaatregelenverduidelijkende informatiebordjeswerden geplaatst. Ook zorgde de Stichtingvoor publiciteit bij werkzaamhedenin het terrein.De Infoschuur ’t Gooi dient eveneenshet communicatiedoel, bijvoorbeelddoor het houden van lezingen en alsvertrekpunt bij excursies. De eigenmedewerkers zorgen voor de uitvoeringvan de daarmee samenhangendewerkzaamheden. Zo functioneerde deInfoschuur in de afgelopen jaren vaakals uitvalsbasis voor educatieve programma’sover natuurverbindingen tenbehoeve van het basis- en voortgezetonderwijs. Dat was ook weer in 2012het geval.27Daarnaast bood de Infoschuur in 2012gelegenheid aan diverse aan het GooisNatuurreservaat gelieerde organisaties,actief op het vlak van natuur,landschap en erfgoed, om verenigingsactiviteitente houden. Zo wordt deInfoschuur op dit moment gebruiktdoor: de Vogelwerkgroep Het Gooi enOmstreken, IVN afdeling Gooi enVechtstreek, AWN afdeling Naerdincklant,stichting Omgevingseducatie,NME, KNNV, Vrienden van het Gooi,en enkele andere organisaties waarondernatuurlijk het Goois Natuurreservaatzelf. Activiteiten omvattenvergaderingen, cursussen, publieke endergelijke.Met deze organisaties werd eind 2011een overleg gestart over een nieuwesamenwerkings- en gebruiksopzet. Hetdoel daarvan was niet alleen om deexploitatiekosten van de Infoschuurmet ingang van 1 januari 2013 te delen,maar ook om sterker naar buiten tekunnen treden door gebruikmaking vanelkaars kennis en ervaring. In concretodeelt men een goed ingerichte archiefruimtemet elkaar en zullen AV-apparatuuren andere faciliteiten gemeenschappelijkgebruikt, aangeschaft enonderhouden worden. Bovendienmaakt een centrale, via internet teraadplegen, agenda het mogelijk deInfoschuur te reserveren en aldus metonderlinge afspraken rekening tehouden (zie ook p. 32).Onderzoek vrijwilligersDe Stichting kan meer gebruikmakenvan vrijwilligers. Een goede structuurhiervoor is aanwezig. Vrijwilligerskunnen actiever benaderd worden enbreder ingezet. Hun rol kan vakeronder de aandacht van het publiek

worden gebracht. In 2012 werd de positie van de vrijwilligersverhelderd in de ‘NotitieVrijwilligerswerk in het GNR’. Dezenotitie geeft de Stichting een goedinzicht in de manier waarop we hetbeste...• een optimaal klimaat creëren voorvrijwilligers om te kunnen bijdragenaan de doelstelling van het GNR;• helderheid verschaffen over depositie van de vrijwilligers binnenhet GNR, gericht op de vrijwilligerszelf maar ook op de werknemersvan het GNR, de bestuurders,andere betrokkenen zoals deNationale Postcode Loterij en hetCentraal Bureau Fondsenwerving(CBF-keur);• duidelijkheid bieden over verantwoordelijkheden(rechten en plichten);• eenduidig omgaan met de vrijwilligers(ter voorkoming van wrijving,conflicten en ongelijke behandeling).(Meer over de vrijwilligers op p. 30, 32)VERHALEN VIAMOBIELE WEBSITE:LAYAR EN QR-ROUTESDoor het Goois Natuurreservaat loopteen groot aantal wandel- en fietsroutes.Elke route voert langs landschappen enplekken met boeiende en verrassendeverhalen. Die verhalen blijven vaakverborgen voor wandelaars en fietsers.Het Goois Natuurreservaat bracht daarvanaf 2011 verandering in. Sindsdienverzamelt en vertelt het Goois Natuurreservaatsamen met Oneindig Noord-Holland die verhalen. Daarvoor zijnmoderne mobiele technieken ingezet:Layar en QR-codes.LayarDit is een applicatie voor de smartphone.Als men met de camera van zijn28(of haar) smartphone naar een landschapof gebied kijkt, laat het schermzien waar interessante plekken enverhalen te vinden zijn. De Layarapplicatieleidt naar de mobiele websitemet het verhaal achter het landschap,plek of gebouw.QR-routesBij veel bijzondere plekken op deroutes in het Goois Natuurreservaatwerden ook in 2012 QR-bordjes opgehangen:bordjes met een blokjescode.Met een QR-reader op de smartphone(via een ‘app’ gedownload) kan men dieQR-codes scannen.Daarmee komt men vanzelf op depagina van de mobiele website waar hetverhaal te lezen is. Met deze ‘Trek eropuit’-verhalen wil het Goois Natuurreservaatde routes door de natuurverrijken en nog interessanter makenvoor een breed publiek. Het is eenprima manier om wandelaars en fietserster plekke meer informatie te gevenover het reservaat, de landschappen, deflora en fauna. Het draagt bij aan debelevingswaarde van de natuur enverbetert het begrip voor de rijkdomvan de natuur in het gebied. In 2012 isgestart met de beschrijving van dederde QR-route op de Hoorneboegseheide (zie ook p. 33).

WEBSITEDe website met de digitale nieuwsbriefwerd ook in 2012 goed bezocht. Desite trok bijna 50.000 bezoekers diesamen ruim 136.000 pagina’s bekekenhebben. De uitgangspunten van de sitezijn: interactie met de bezoekers (mededoor gebruikmaking van sociale media)en het actueel houden van informatie.Sinds de lancering in september 2010 ishet gemiddelde bezoekersaantal perdag meer dan verdriedubbeld (zie ookp. 33: Doorontwikkeling website GNR).NIEUWSBRIEFPer 2011 verschijnt de papierennieuwsbrief nog twee keer per jaar.Daarnaast is er een digitale nieuwsbriefdie vier tot zes keer per jaar uitkomt,afhankelijk van de actualiteit en dehoeveelheid nieuws. De keuze voordeze verandering is ingegeven door desteeds vaker aan de Stichting gesteldevraag om het nieuws van het GooisNatuurreservaat digitaal aan te bieden.Met deze nieuwe mix worden zowel depapieren als de digitale lezers goed vannieuws voorzien. Verder maakt men intoenemende mate gebruik van socialemedia als twitter, facebook en de blogsvan de GNR-medewerkers.PUBLIEKSACTIVITEITEN,EVENEMENTEN ENEXCURSIESVerspreid over het Gooi en gedurendehet hele jaar worden publieksactiviteitenopgezet, zowel om het publiek telaten kennismaken met het GooisNatuurreservaat als om het draagvlakvoor haar werk te versterken.Activiteiten in 2012 die zich in ruimebelangstelling en deelname mochtenverheugen, waren onder andere: paaseierenzoeken, dauwtrappen, schaapscheerderfeest,Halloween, kerstsfeeren diverse al dan niet specifieke excursiesen lezingen. In toenemende matewerkt de Stichting hierbij samen metandere organisaties, met als doel omeen groter bereik te krijgen en tevensandere doelgroepen te benaderen. Zowas de Landgoederenwandeling metSAS institute (eigenaar landgoed OudBussem) een groot succes!De vele door families en groepen aangevraagdeexcursies worden meestalbegeleid door boswachters en natuurgidsenvan het IVN. Voor lezingenworden diverse medewerkers ingeschakeld,het onderwerp en het gezelschapzijn hiervoor bepalend. De Stichtingheeft tevens de beschikking over eenpublieksinformatiewagen, die ook in2012 weer goed van pas kwam, nietalleen bij evenementen van de Stichtingmaar ook bijvoorbeeld bij excursiesvan het IVN Gooi en Vechtstreek.NATUUREDUCATIENatuureducatie kent bij de Stichting29

een paar hoofdthema’s, zoals hetbezoek aan de schaapskooi op deBlaricummerheide door de groepen 7van het basisonderwijs in het Gooi.Gemiddeld 1100 leerlingen nemenjaarlijks deel aan dit lesprogramma inen rond de kooi. Centrale onderwerpenzijn hierbij: het ontstaan van hetGooise heidelandschap, de flora enfauna, de cultuurhistorie. Ook in 2012nam een kleine duizend leerlingen deelaan het programma. Dit aantal waslager dan in voorgaande jaren. Navraagbij de scholen leerde ons dat voorallogistieke problemen hieraan tengrondslag lagen (onvoldoende oudersbeschikbaar voor het kindervervoer).Een andere hoofdthema is het onderwijsprogrammaActie Zebrapad,een digitale leeromgeving voor hetbasis- en voortgezet onderwijs. Hetprogramma is ontwikkeld in samenwerkingmet de Stichting OmgevingseducatieGooi, Vecht- en Eemstreek(OGVE). In drie digitale onderzoeksopdrachtenmet bijbehorend veldwerkleren leerlingen en docenten in de regiowaarom, in welke vorm en op welkeschaal natuurverbindingen wordenaangelegd. Het veldwerk vond in 2012plaats bij Natuurbrug Zanderij Crailoo.Ook werd de bijbehorende fietsroutelangs natuurverbindingen in de omgevinggereden.In samenwerking met dezelfde stichtingOGVE was ook het educatieveprogramma over de paddentrek dit jaareen groot succes. Enkele tientallenschoolgroepen hebben de speelsepresentatie in de Infoschuur bijgewoonden veldonderzoek gedaan.VRIJWILLIGERSZo’n 275 vrijwilligers zijn intensief betrokkenbij het Goois Natuurreservaat,vaak al jarenlang. Ze vormen eenbelangrijke intermediair tussen deStichting en de Gooise bevolking. Ook30in 2012 deden vrijwilligers beheerwerkin de natuur, inventariseerden flora enfauna en zorgden voor voorlichting enexcursies. Zo vervulden schaapskooivrijwilligersals IVN-natuurgids de rolvan gastheer of -vrouw, niet alleen opzondagmiddag maar ook bij specialeevenementen rond de kooi. In Huizenis een van de bedrijfsgebouwen aangepasten ingericht als huisvesting vooreen vrijwilligersgroep die beheeractiviteitenin de omgeving verricht. Anderegroepen zijn meer mobiel en krijgen debeschikking over een mobiele schaftkeet.Overigens hoort bij elke categorievrijwilligers specifieke begeleiding,meestal verzorgd door de boswachtersen regiobeheerders.Met de stichting Landgoed DeHoorneboeg is medio 2012 overleggestart om gezamenlijk een vrijwilligersgroepop te richten die op zowelop het landgoed als in de omringendenatuurgebieden (van het GNR) onderhoudswerkzaamhedengaat verrichten.Inmiddels zijn ruim dertig vrijwilligersactief, verdeeld over twee ochtenden.Met de vrijwilligerscentrales in Huizen,Bussum en Hilversum is structureelcontact over werving van vrijwilligers.In Huizen en Bussum worden zogeheten‘Match-diners’ georganiseerd ombedrijven en goede doelen met elkaarin (blijvend) contact te brengen. Ook in2012 zijn weer matches gemaakt tussenorganisaties en het Goois Natuurreservaat.Naast de vaste vrijwilligerszijn er dus ook groepen, organisaties enbedrijven die in het kader van bijvoorbeeldmaatschappelijk verantwoordondernemen een bijdrage leveren aande instandhouding van de Gooisenatuur. Veelal gebeurt dit in het kadervan NL Doet en de Landelijke Natuurwerkdag.Ook in 2012 was dit hetgeval.

In december is er de jaarlijkse vrijwilligersdag.Samen met de bestuursledenen de medewerkers van de Stichtingwordt teruggekeken op het afgelopenjaar en vooruitgeblikt op wat komengaat. De bijeenkomst vindt elk jaarplaats op een andere Gooise locatie –in 2012 in de grote ontvangstzaal vanVisio in Huizen (meer over devrijwilligers: p. 27, 32).MAATSCHAPPELIJKESTAGESBehalve bedrijven melden zich steedsmeer scholen (leerlingen) voor maatschappelijkestages (MAS), dit om zichmede in het kader van educatie in tezetten voor werkzaamheden in denatuur. De vrijwilligerscentrales fungerenvaak als makelaar tussen descholen en het Goois Natuurreservaat.In 2012 zijn zogeheten MAS-coaches(ervaren vrijwilligers) actief geweest bijhet begeleiden van jongeren in het veld.De wettelijke verplichte maatschappelijkestage wordt in 2015 afgeschaft,dus vindt er inmiddels een heroriëntatieplaats.GROEPSVERBLIJF ’TLAER VOOR VELD-WERK EN NATUUR-EDUCATIEGroepsverblijf ’t Laer biedt overnachtinggelegenheidaan groepen (tot circavijftig personen) die zich richten opnatuureducatie, natuurbeheer ennatuurbeleving. Doel is om volwassenenen kinderen nadrukkelijk bij denatuur te betrekken. Bij dit groepsverblijfis een bosgedeelte waarkinderen kunnen spelen. Zo biedt dejeugdwerkgroep van het IVN Gooi enVechtstreek scholen een educatiefprogramma aan, waarbij kinderen meteen ‘ontdekvestje’ vanuit ‘t Laer denatuur intrekken onder leiding van eennatuurgids. Dergelijke activiteitenvinden ook plaats zonder overnachting.Juni 2012 is het Speelbos ’t Laergeopend. Diverse ‘speeluitdagingen’nodigen kinderen uit om meer in enmet de natuur te gaan spelen. DeStichting sluit hiermee aan op de in2010 gestarte landelijke campagne‘Ieder kind heeft recht op natuur’. Hetproject kenmerkt zich door de lagerealisatiekosten en de inzet van velevrijwilligers. Direct na de opening, diemet veel positieve publiciteit gepaardging, werd de Stichting aangenaamverrast door de grote belangstelling.Aangezien deze interesse opvallendvaak van kinderdagverblijven afkomstigwas, is contact gezocht met deze sectorvoor een of andere vorm van ondersteuning.Vermeldenswaard is ook dathet Speelbos, samen met negen andereorganisaties, uit zestig inzendingengenomineerd werd voor de Natuurprijs2012 van het Nationale Groenfonds.(Meer over het Speelbos, zie p. 32.)PROJECTENDIVERSE ZICHTBAARHEIDS-PROJECTENOok in 2012 zijn diverse projectengesteund om de zichtbaarheid en hetdraagvlak van het GNR in de regio tevergroten. Zo is er in samenwerkingmet het Huizer Museum een fotowedstrijdgeorganiseerd in het kadervan de fototentoonstelling Wildlife indat museum. Tevens is er een expositiegeweest in de Bibliotheek van Huizenwaarin de diversiteit van het GooisNatuurreservaat werd belicht. HetGoois Natuurreservaat heeft daarnaasteen bijdrage geleverd aan de cursusGooi-o-logie van de Volksuniversiteit,onder de titel Natuur en Recreatie.31

INFOSCHUURDe ‘Infoschuur’ werd in 2012 omgebouwdtot een gezamenlijke ruimtevoor zeven ‘groene’ organisaties dieallen nauw gelieerd zijn aan het GNR.In de Infoschuur kunnen cursussen,lezingen, vergaderingen en anderevormen van kennisuitwisseling plaatsvindenop het gebied van natuur,landschap, duurzaamheid en erfgoed.Ook zal de ruimte gaan fungeren alsstartpunt voor excursies en als onderkomenvoor de archieven van de aangeslotenorganisaties.De opening stond gepland voor eind2012 maar is door omstandighedenverschoven naar begin 2013 (zie ook p.27: Middelen en materialen).SPEELBOS ’T LAERNatuur is belangrijk voor de ontwikkelingvan kinderen. Veel onderzoekbevestigt dat. Intussen is de hardewerkelijkheid dat kinderen tegenwoordigvijftig procent minder in de natuurspelen dan twintig jaar geleden. Sindsdie tijd is er veel veranderd. Ontwikkelingenals verstedelijking, televisie,computer, mobieltje zijn belangrijkeoorzaken van de groeiende klooftussen kinderen en natuur. Maar hetkind van vandaag is de beslisser vanmorgen. Als kinderen geen kans krijgenom een band met de natuur op tebouwen, zullen ze er later ook nietvoor willen zorgen. Daarom heeft het32Goois Natuurreservaat besloten om in2012 een speelbos aan te leggen. HetSpeelbos is niet alleen een educatievemaar ook een veilige omgeving. Gelegentegenover groepsverblijf ’t Laer ishet bosgedeelte ruim omheind. Envanaf een uitnodigende, strategischopgestelde, picknicktafel kunnenouders met het grootste gemak allesoverzien. Van speelkuil via klimboomtot waterbeekje. Het bos in ingerichtvoor kinderen van 4 tot 14 jaar. Dehoogteverschillen van het terrein en devele krentenbomen geven het geheeleen lieflijke, sprookjesachtige sfeer.Het project is ondersteund door instantiesals: de Vogelwerkgroep Het Gooien Omstreken, stichting LakelandFoundation, Vitens, Bard ’87, CoöperatiefondsRabobank Noord Gooiland,Kringloopcentrum Eemnes en het IVN(Instituut voor Natuureducatie enDuurzaamheid) afdeling ’t Gooi. Ookde Nationale Postcode Loterij heefteen steentje bijgedragen.Het Speelbos ’t Laer past in een trend.Langzamerhand worden er in Nederlandsteeds meer natuurspeelplekkengerealiseerd. In ’t Gooi was nognergens een echte natuurspeelplek (zieook p. 31).VRIJWILLIGERSVOORZIENING ENVRIJWILLIGERSMIDDAGIn 2012 is er voor de diverse vrijwilligersgroepengereedschap aangeschaftter ondersteuning van de werkzaamheden.Ongeveer honderdvijftig vrijwilligersvan het Goois Natuurreservaat trotseerdende sneeuw om op vrijdag 7december de speciale vrijwilligersmiddagbij te wonen in een fraaie zaalvan het expertisecentrum voor slechtziendeen blinde mensen Visio inHuizen. Een bijeenkomst waar onzevrijwilligers centraal staan. Mensen dienatuur belangrijk vinden. De één

engt dat buiten in de praktijk met desnoeischaar, de ander met de verrekijkeren een derde activeert zijnrelatienetwerk. Zij zijn het die denatuur draagvlak en betekenis geven inde Gooise samenleving en ver daarbuiten.Een van de meest in het oog springendeprojecten dit jaar is het Speelbosbij groepsverblijf ’t Laer. De realisatieervan kon alleen slagen dankzij deenorme inzet van een groot aantalvrijwilligers die daar heel wat tijd inhebben gestoken. (Meer over devrijwilligers: p. 27, 30)ONEINDIG NOORD-HOLLANDROUTE 3 EN 4Door het Goois Natuurreservaat loopteen groot aantal wandel- en fietsroutes.Elke route voert langs plekken en landschappenmet boeiende en verrassendeverhalen. Die verhalen blijven vaakverborgen voor de wandelaars enfietsers. Het Goois Natuurreservaat wildaar verandering in brengen. Samenmet Oneindig Noord-Holland gaat hetGoois Natuurreservaat de verhalenverzamelen en vertellen. Daarvoorworden moderne mobiele techniekeningezet: Layar en QR-codes. In 2011werden al twee QR-routes gerealiseerd.Route 3 en 4 (Hoorneboegse heide enNaarder Eng) zijn de volgende die aande beurt komen. Qua planning werdgemikt op eind 2012, begin 2013. Hettechnische gedeelte van de derde routewerd goeddeels gerealiseerd in hetnajaar van 2012. De implementatie inhet veld is verschoven naar voorjaar2013. De vierde route zal naarverwachting eind 2013 gereed zijn (zieook p. 28).BEDRIJFSSPONSORPLANGoois Natuurreservaat beschikt aanvang2012 over slechts zes bedrijfssponsoren,een magere score. In vergelijkingmet zusterorganisaties is dit33aantal zelfs zeer laag te noemen. In2012 is een sponsorplan opgezet omhet bedrijfsleven te benaderen. Dhr. A.Vyge is hiervoor ingehuurd. Hij heefteen dergelijk plan in het verleden voorhet Utrechts Landschap opgezet, metsucces. Doel is om in het eerste jaarminimaal tien nieuwe bedrijfssponsorste binden aan het GNR. De werkzaamhedenzijn gestart in juni 2012. Na afloopvan dit eerste jaar wordt geëvalueerdof het project succesvol is en zalworden voortgezet.DOORONTWIKKELING WEBSITEGNRIn 2010 is de nieuwe interactieve websitevan het GNR gelanceerd. Uit destatistieken blijkt o.a. dat de website ineen kwart van de bezoeken wordt geraadpleegdmet een mobiel apparaat(tablet of smartphone). Om het aanbodnog beter te laten aansluiten op degebruikers en de site nog interactieverte maken, wordt de site doorontwikkeld.Er komt een website die zichaanpast aan het apparaat waarmee desite wordt bezocht, voorts staat eenvolledige integratie met facebook ophet programma en ook zullen de menustructurenworden aangepast. In hetnajaar van 2012 zijn de eerste conceptontwerpengemaakt. Naar verwachtingzal de vernieuwde website in hetvoorjaar van 2013 gereed zijn.LEDENWERFACTIEUitgangspunt van deze ledenwerfactieis zodanig draagvlak creëren dat dieresulteert in een GNR-begunstigerschap.Daartoe worden de diverse‘achterbannen’ van de Klankbordgroepaangesproken. In overleg met deKlankbordgroep is afgesproken ommet elk van de aangesloten clubs tebespreken en te zoeken naar concretemogelijkheden en naar de bestemomenten om in 2012 en 2013 deleden en aanhang te benaderen. Zovonden er inmiddels met de Gooise

Atletiek Club (GAC) een tweetal zeersuccesvolle natuur-ontmoetingenplaats. Bijna tweehonderd leden vandeze club werden ontvangen bij ’t Laertijdens hun hardloopronde op de zaterdagochtend.Vanuit het GNR werdenze voorzien van een korte informatievetoespraak, een flesje energiedrank eneen informatiepakket met een aanmeldbonvoor een begunstigerschap.Het plan is om in 2013 met diverseclubs meer van dergelijke ontmoetingenin de natuur te organiseren.KLIKO-ZICHTBAARHEIDSACTIEIn het kader van het tachtigjarig bestaanis er een Kliko-actie georganiseerd.Grote stickers met een afbeeldingvan mooie ‘Gooise’ dieren en detekst De mooiste natuur als goede buur zijnmet de contributiemailing van decembermeegestuurd, bij wijze van kleineattentie voor de steun van begunstigersen vrijwilligers. Op deze wijze ontvingenruim zesduizend mensen destickers (één per relatie). De kliko’s zijnvanaf dit moment een wekelijksereclamezuil voor GNR. De stickers zijnook te koop bij het GNR, in zes variantenen met korting voor begunstigers.Nieuwe begunstigers krijgen deze alswelkomstgeschenk erbij. Het aantal‘reclamezuilen’ kan daardoor nog toenemen.Ook het logo van de PostcodeLoterij is te zien op deze sticker omhiermee de relatie NPL–GNR extra tebenadrukken.GOOI-HOEK MUSEUM HOFLANDMuseum Hofland ligt vlakbij St.Janskerkhof en restaurant La Place opde weg naar Laren. Vanuit deze locatievertrekken dagelijks tal van mensenvoor een wandeling in de Gooisenatuur. Het museum wil haar Gooihoek,een permanente expositie overde ontstaansgeschiedenis van het Gooi,aanpassen aan de wensen van de tijd.De huidige tentoonstelling is nogalgedateerd. Het ontbreekt het museumechter aan expertise en middelen om deexpositie op een adequate wijze up-todatete maken, vooral met het oog ophet jongere publiek. Reden genoeg ommet het GNR de handen ineen te slaan.In het najaar van 2012 zijn de eerstegesprekken over de Gooi-hoek gestart.Om het Goois Natuurreservaat nogmeer zichtbaar te maken als gastheervan deze prachtige natuur, wordt gezamenlijkaan de invulling en de ontwikkelingvan de expositie gewerkt. Ookde relatie met de Postcode Loterij zaldaarbij zichtbaar zijn. Vanaf medio2013 krijgen GNR-begunstigers structureel35% korting op de toegangsprijsvan het museum, voor een periode vantenminste vijf jaar. In het derdekwartaal van 2013 wordt de openingverwacht.34

FINANCIËNCommunicatie, voorlichting, educatie en draagvlakjaar- gewijzigde jaarrekeningbegroting rekening2012 2012 2011Totale lasten 418.426 310.231 250.918Totale baten 305.290 194.502 103.786Saldo voor reserve mutatie -113.137 -115.729 -147.132Mutatie reserveStortingen reserves 1.090 0 0Aanwending reserves 0 0 0Saldo reserve mutaties -1.090 0 0Nadelig saldo na reserve mutatie -114.227 -115.729 -147.132vergelijking saldi sub-doelenjaar- gewijzigderekening begroting afwijking2012 20124.01 Communicatie middelen en materialen -42.301 -44.728 2.4274.02 Website en nieuwsbrieven -0 0 -04.03 Publ.acties, evenementen en excursies -31.749 -30.633 -1.1164.04 Vrijwilligers -34.347 -34.383 364.05 Gebouwen vrijwilligers -5.349 -2.691 -2.6584.06 't Laer -481 -3.294 2.8134.07 Projecten 1.090 0 1.090-113.137 -115.729 2.5924.07 Projecten communicatie ca reserve mutaties -1.090 0 -1.090Totaal -114.227 -115.729 1.502 VoordeligToelichting afwijkingen > € 5.000 t.o.v. gewijzigde begroting 20124.07 Projecten Communicatie, educatie, voorlichting en draagvlak* omdat projectuitvoeringen afhankelijk gesteld zijn van de te ontvangen projectbijdragen, wordt in debegroting geen raming opgenomen voor de uitgaven van projecten. De werkelijke projectuitgaven gevendan een nadeel te zien. Het omgekeerde geldt voor de projectbaten, welke ook niet geraamd zijn. Hetverschil tussen beide saldi, is het bedrag dat gestort dan wel onttrokken wordt van de reserve bijzondereprojecten en betreft de saldi van in de loop van het jaar afgesloten projecten.35

BESTUUR ENBESTUURSONDERSTEUNINGHet bestuur van de Stichtingbestaat uit een algemeenbestuur en een dagelijksbestuur. Het algemeen bestuur issamengesteld uit zeventien ledeninclusief de voorzitter, en zeventienplaatsvervangers. Het dagelijks bestuuromvat acht leden inclusief de voorzitter,en acht plaatsvervangers.BESTUURHet algemeen bestuur vergadert tweekeer per jaar, het dagelijks bestuur gemiddeldacht keer per jaar. De vergaderingenworden georganiseerd doorhet secretariaat. De voorzitter wordtbenoemd uit de vertegenwoordigersvan de provincie Noord-Holland diezitting hebben in het algemeen bestuur.In 2012 vond er een wisseling plaatsvan de secretarisfunctie als gevolg vaneen portefeuillewisseling binnen degemeente Hilversum: als nieuw dagelijksbestuur-lid vanuit de gemeenteHilversum werd mevrouw L. Joorenvander Boor de opvolgster van de heerE.G.J. van der Want.Het bestuur wordt bijgestaan door dedirecteur-rentmeester, die tevens deambtelijk secretaris van het bestuur is.36BESTUURS-ONDERSTEUNINGDe directeur-rentmeester is belast methet technisch, juridisch, financieel enadministratief beheer van de bezittingen.Hij wordt daarbij ondersteunddoor de medewerkers. Bij bestuursvergaderingenzijn het vooral hetsecretariaat, het bedrijfsbureau, decontroller en de afdelingshoofden diedeze assistentie verlenen. In voorkomendegevallen schakelt de rentmeestereen externe juridisch adviseurin.Het secretariaat verzorgt de productieen verzending van de vergaderstukken,de agendering en verslaglegging van devergaderingen, evenals het archief vande Stichting. De rentmeester is woordvoerdernamens de Stichting en wordtdaarbij ondersteund door de afdelingshoofdenen de coördinator communicatie.KlankbordgroepDe Klankbordgroep GebruikersNatuurterreinen Goois Natuurreservaatgeeft gevraagd en ongevraagd adviezenen suggesties aan de rentmeester overhet beheer van de natuurterreinen. Deadviezen worden ter kennis gebrachtaan het bestuur.De groep bestaat uit vertegenwoordigersvan onder meer verenigingen enstichtingen op het gebied van sport,natuur en archeologie, die in georganiseerdverband gebruikmaken van deterreinen. Mevrouw M. Evers is secretarisvan de Klankbordgroep. DeKlankbordgroep vergadert drie keerper jaar en houdt één excursie in aanwezigheid(voor zover mogelijk) van derentmeester en beide afdelingshoofden.Het secretariaat van de Stichtingverzorgt op aangeven van de secretarisde productie en verzending van devergaderstukken.Controller en FinanciëleadviescommissieHet bestuur laat zich bij het uitvoerenvan het geldelijk beleid (jaarrekening,werkbegroting, begroting en meerjarenraming)bijstaan door de controller en

de Financiële Adviescommissie bestaandeuit vertegenwoordigers van deacht participanten. De commissie vergaderteenmaal per jaar onder voorzitterschapvan de rentmeester enwordt daarbij geadviseerd door decontroller.SteunstichtingDe rentmeester is statutair lid van het(dagelijks) bestuur van de stichtingSteun Goois Natuurreservaat. Hij isverantwoordelijk voor het inbrengenvan het beleid van de stichting GooischNatuurreservaat en het programmerenen aanvragen van doelgiften ten behoevevan de uitvoering van projecten.De rentmeester wordt daarbij ondersteunddoor beide afdelingshoofden, decoördinator communicatie, het bedrijfsbureauen de controller. De controlleris tevens controller van de stichtingSteun Goois Natuurreservaat. Derentmeester en de coördinator communicatieonderhouden het contact metde fondsenverstrekkers.37PROJECTENBEHEER REGISTRATIESYSTEEMNadat in 2011 door een consortiumvan de grote natuurterreinbeheerders inNederland (Natuurmonumenten,Staatsbosbeheer en De12Landschappen)gestart werd met een nieuwbeheerinstrument, het CMSi (ConservationManagement System international),zijn in 2012 door de Stichtingsluitende afspraken met dit consortiumgemaakt over deelname aan het CMSi.Enkele medewerkers zijn inmiddelsgeschoold in het gebruik van dit beheerregistratiesysteem,en de noodzakelijkehardware is aangeschaft. Delevering van de software heeft forsevertraging opgelopen. De implementatievan software en gebiedsdata isthans voorzien in februari 2013.In 2012 vond een gebiedsdekkendeinventarisatie plaats van alle voorzieningenin het terrein: van bebording enrecreatievoorzieningen tot afrasteringen slagbomen. Alle velddata zijn vooropname in het CMSi gedigitaliseerd engeogerefereerd. Op basis van dezeterreingegevens kan voor 2013 eeneerste werkplan binnen het CMSiworden opgesteld. Met behulp van ditsysteem kan ook voldaan worden aande verplichtingen die voorvloeien uit deprovinciale subsidieregeling voor hetbeheer van onze natuurterreinen: hetSubsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer(SNL). (Zie ook p. 46: Automatisering.)INVOERING DUURZAAMHEIDS-AGENDA EN VERVOLG VANDUURZAAMHEIDSTRAJECTHet Goois Natuurreservaat heeft in hetvoorjaar van 2012 een uitgebreide nulmetinggehouden om te bepalen ‘hoeduurzaam het GNR nu eigenlijk is’.Daarvoor zijn alle relevante cijfers van2011 geanalyseerd door een externbureau. Bovendien is aan alle medewerkersen vrijwilligers van GNR eenvragenlijst gestuurd. De resultaten vandeze meting leverden een lijst op metconcrete stappen op weg naar een‘duurzaam GNR’. Hierbij is nog welexterne ondersteuning nodig. Die zal inhet vervolgproject, dat 2013 van startgaat, worden opgenomen.VERBETEREN TOEGANGSWEGKANTOOR GNRDe toegangsweg met aansluiting op deWitte Kruislaan van de kantoorlocatievan het GNR in de Zanderij Crailoo isverhard. Voor het in bos gelegen deelvan de weg zijn hiervoor betonnenstraatstenen aangewend. Het in dezanderij gelegen deel van de weg isuitgevoerd in geel gekleurd asfalt. Dekwaliteit van de hiervoor aanwezigehalfverharding (leemgrind) liet alsgevolg van de vele verkeersbewegingenmet zwaar verkeer zeer te wensen over,zeker in regenrijke perioden.

FINANCIËNBestuur en Bestuursondersteuningjaar- gewijzigde jaarrekeningbegroting rekening2012 2012 2011Totale lasten 640.118 467.044 633.967Totale baten 1.779.917 1.610.150 1.772.464Saldo voor reserve mutatie 1.139.799 1.143.106 1.138.497Mutatie reserveStortingen reserves 11.949 0 0Aanwending reserves 0 2.650 14.154Saldo reserve mutaties -11.949 2.650 14.154Voordelig saldo na reserve mutaties 1.127.850 1.145.756 1.152.651vergelijking saldi sub-doelenjaar- gewijzigderekening begroting afwijking2012 20125.01 Bestuur -212.666 -219.230 6.5645.02 Bestuursondersteuning -206.911 -171.141 -35.7705.03 Gebouwen en huisvestingskosten -83.504 -76.673 -6.8315.04 Participantenbijdragen 1.642.879 1.610.150 32.7295.05 Bestuur en bestuursondersteuning projecten 0 0 01.139.799 1.143.106 -3.3075.04 Participantenbijdragen reserve mutatie -11.949 2.650 -14.599Totaal 1.127.850 1.145.756 -17.906 Nadelig38

Toelichting afwijkingen > € 5.000 t.o.v. gewijzigde begroting 20125.01 Bestuur* met name door de verdere digitalisering van het jaarverslag/jaarrekening zijn de kosten voor lager dangeraamd. Daarnaast vallen nog enkele algemene bestuurskosten lager uit dan geraamd.5.02 Bestuursondersteuning* op dit onderdeel wordt om administratieve redenen de diverse saldi van de (hulp)kostenplaatsenverantwoord. Per saldo een nadeel van € 18.800. Voornamelijk veroorzaakt door toename eigenpersoneelslasten als gevolg van afsluiten nieuwe CAO en hogere pensioenpremies en meer uren inhuurcontrollertaken dan geraamd. Hier staan gedeeltelijk lagere uitgaven voor automatisering (lagereafschrijvingslasten) en kantoorkosten (minder bankkosten/hogere rentevergoeding rekeningcourantrenteen lagere portikosten) tegenover. De hogere personeelskosten worden gecompenseerd door een hogereparticipantenbijdrage (zie ook toelichting 5.04)* de post algemeen juridische adviezen valt ca € 9.800 hoger uit dan geraamd. Dit betreft met namejuridische adviezen voor lopende procedures (Landgoed de Maerle en Dierenasiel). De overschrijdingwordt gecompenseerd met de vrijval van juridische adviezen met betrekking tot natuurbescherming (zietoelichting 3.03).* in het kader van de organisatie ontwikkeling, onderzoek naar de rechtspositie en de benchmark zijn eenaantal externe adviseurs ingeschakeld, hierdoor is de post organisatiekosten (raming € 1.030) met € 6.700overschreden.5.03 Gebouwen en huisvestingskosten kantoor* op dit onderdeel vindt de doorbelasting plaats van de kosten van kantoor en huisvesting. De kosten zijnhoger dan geraamd in verband met een aantal onvoorziene incidenten in het onderhoud (lekkage,storingen in installaties e.d.) en de hoger dan geraamde lasten van het schoonmaakonderhoud. De ramingwas nog gebaseerd op de overeenkomst met de vorige dienstverlener.5.04 Participantenbijdragen (inclusief reserve mutaties)* in december 2012 is de definitieve participantenbijdrage over 2012 vastgesteld. Als gevolg van degewijzigde systematiek voor loon- en prijscompensatie bedraagt de totale bijdrage € 20.800 meer dangeraamd (zie ook hoofdstuk Participantenbijdragen) en hiermee worden de effecten van de nieuwe CAOafspraken gecompenseerd.* in de jaarrekening 2011 was een bedrag opgenomen van in totaal € 11.949 voor de kosten van deprocedure Amsterdam. Begin 2012 hebben de participanten besloten dat deze kosten rechtstreeks voorrekening van de participanten komen en heeft de stichting, via de Provincie Noord-Holland, de gemaaktekosten 2011 vergoed gekregen. De kosten maakten onderdeel uit van het negatieve rekeningresultaat2011, welke ten laste is gebracht van de egalisatiereserve. Nu is het bedrag weer toegevoegd aan deegalisatie reserve. Per saldo is het een budgetneutrale transactie (zie ook de reserve mutatie).* om de gewijzigde begroting sluitend te maken werd een aanwending van de egalisatie reserve geraamdvan € 2.650. Gelet op het voordelig rekeningresultaat 2012 is dit bedrag niet aan de reserve onttrokken enhet achterwege blijven van deze mutatie laat hier een nadeel zien van afgerond € 2.6005.05 Projecten Bestuur en bestuursondersteuning* omdat projectuitvoeringen afhankelijk gesteld zijn van de te ontvangen projectbijdragen, wordt in debegroting geen raming opgenomen voor de uitgaven van projecten. De werkelijke projectuitgaven gevendan een nadeel te zien. Het omgekeerde geldt voor de projectbaten, welke ook niet geraamd zijn. Hetverschil tussen beide saldi, is het bedrag dat gestort dan wel onttrokken wordt van de reserve bijzondereprojecten en betreft de saldi van in de loop van het jaar afgesloten projecten.6.600 V-18.800 N-9.800 N-6.700 N-6.800 N20.800 V-2.600 N39

GEBOUWEN EN TERREINENHet onderhouden van contactmet de diverse gebruikersvergt aandacht en inzet van debeheerders en boswachters.GEBOUWEN ENHUISVESTINGSKOSTENDe Stichting heeft diverse gebouwen inhaar bezit en beheer. Dat brengtenerzijds kosten voor onderhoud,verzekeringen en zakelijke lasten metzich mee, anderzijds levert het ookgebruik- en huurinkomsten op.De organisatie is in 2012 gehuisvestgeweest in een kantoor, met noodzakelijkekosten voor automatisering,verzekeringen, energie, inbraak- enbrandbeveiliging en overige zakelijkelasten. Voor het beheer zijn beschikbaar:werkplaatsen, werf, opslagruimte,stallingruimte voor materieel enmaterialen.In 2009/2010 heeft een inventarisatieplaatsgevonden van de onderhoudsstaaten de gebruiksmogelijkheden vanhet in bezit van de Stichting zijndegebouwde onroerend goed. In 2013werden de resultaten van dit onderzoekvertaald in een Beleid- en beheerplanVastgoed. In dit plan zijn ook hetkantoorgebouw, de werf en de werkplaatsenopgenomen.EXPLOITATIEGEBOUWEN GEBRUIKDOOR DERDENDe Stichting heeft diverse gebouwen inbezit die niet rechtstreeks dienstbaarzijn aan de hoofddoelstellingen van deStichting. Deze gebouwen wordenverhuurd (en zijn deels ook inverhuurde staat verkregen). De kostenen opbrengsten worden op dit onderdeelverantwoord.40In 2012 zijn een tweetal woningen (o.a.een voormalige dienstwoning) op devrije markt verhuurd. Daarnaast is metde huidige gebruikers van het kloosterop de Monnikenberg een gebruiksvergoedingovereengekomen. De extraopbrengsten van huur en gebruik ad €123.000 zijn toegevoegd aan devoorziening Onderhoud gebouwen.SPORTPARK CRAILOODiverse sportverenigingen en hetDierenasiel Crailoo huren grond inSportpark Crailoo. Er zijn geregeldjuridische adviezen nodig vanwegegrenskwesties in het sportpark. DeStichting onderhoudt er twee parkeerterreinen,waarvoor periodiek halfverhardingsmateriaalmoet wordenaangevuld en geëgaliseerd, alsookbeplanting gesnoeid en aangevuld.Wekelijks worden zwerfafval envuilstorten geruimd.OVERIG GEBRUIKDERDENBinnen het Goois Natuurreservaat zijnop verhuurde percelen diversescoutinggebouwen aanwezig, waarvanbeheer en onderhoud niet bij deStichting berusten en waarvoor eenzeer beperkte huuropbrengst wordtverkregen.PROJECTENGROENE SCHAKEL : HER-BESTEMMING KLOOSTER-GEBOUWEN LANDGOEDMONNIKENBERGDe zusterorde zal voorjaar 2014 degebouwen hebben verlaten en overgedragenaan het Goois Natuurreservaat.Met het oog op de herbestemmingvan het kloostercomplex

is opdracht verleend aan de stichtingBOEi voor een haalbaarheidsonderzoekmet scenario’s en exploitatiebegrotingen.Het projectresultaat is hetin beeld brengen van de mogelijkhedenvoor herbestemming, waarbijdezerzijds de voorwaarde is gesteld datde nieuwe functie dient te passen in hetcultuurhistorische, landschappelijke ennatuurlijke karakter van het landgoed.In het onderzoek komen onder meerde volgende aspecten aan de orde:bouwkundige inspectie, bouwhistorischonderzoek, marktverkenning enopstellen van een exploitatiebegroting.Van de provincie Noord-Holland is inhet kader van de provinciale subsidieregelingStimulering HerbestemmingMonumenten Noord-Holland 2012hiervoor een financiële bijdrage van€10.000 ontvangen. De resterendekosten worden gedekt door een.FINANCIËNGebouwen en terreinen derden gebruikbijdrage van de stichting Steun GooisNatuurreservaat. Het onderzoek vanBOEi is medio 2013 gereed.SCOUTING MAGGIE LEKEUXOp de locatie van de voormaligegrond- en groenopslag van degemeente Laren aan de Vredelaan in deLaarder eng is een locatie ingericht tenbehoeve van de scoutingclub ‘MaggyLekeux’. Het terrein is geschoond,geëgaliseerd en voorzien van eenhalfverharding. Ook is een afrasteringrondom het nieuwe scoutingterreingeplaatst en is de toegangswegverbeterd. Voor de ingebruiknamedoor de scouts zijn enkele tijdelijk unitsgeplaatst welke in 2013 in gebruikzullen worden genomen nadat eenaansluiting op de nutsvoorzieningen isgerealiseerdjaar- gewijzigde jaarrekeningbegroting rekening2012 2012 2011Totale lasten 203.250 62.545 72.682Totale baten 227.624 82.810 92.043Saldo voor reserve mutatie 24.374 20.265 19.361Mutatie reserveStortingen reserves 0 0 0Aanwending reserves 0 0 0Saldo reserve mutaties 0 0 0Nadelig saldo na reserve mutatie 24.374 20.265 19.361Specificatie sub-doelenjaar- gewijzigderekening begroting afwijking2012 20126.01 Algemene kosten -16.401 -16.401 06.02 Exploitatie gebouwen -2.320 -1.775 -5456.03 Sportpark Crailoo 36.381 37.096 -7156.04 Exploitatie terreinen derden gebruik 416.714 1.345 5.3696.05 Gebouwen en terreinen derden gebruik projecten 0 0 0Totaal 24.374 20.265 4.109

Saldo reserve mutaties 0 0 0Nadelig saldo na reserve mutatie 24.374 20.265 19.361Specificatie sub-doelenjaar- gewijzigderekening begroting afwijking2012 20126.01 Algemene kosten -16.401 -16.401 06.02 Exploitatie gebouwen -2.320 -1.775 -5456.03 Sportpark Crailoo 36.381 37.096 -7156.04 Exploitatie terreinen derden gebruik 6.714 1.345 5.3696.05 Gebouwen en terreinen derden gebruik projecten 0 0 0Totaal 24.374 20.265 4.109Toelichting afwijkingen > € 5.000 t.o.v. gewijzigde begroting 20126.02 Exploitatie gebouwen* Het gehele jaar 2012 zijn een tweetal woningen van de stichting op de vrije markt verhuurd. Dehuuropbrengst kwam daardoor uit op ca € 40.000, ruim € 27.500 meer dan geraamd. Daarnaast zijn metde huidige gebruikers van het klooster op de Monikkenberg afspraken gemaakt over eengebruiksvergoeding over de periode 2011 en 2012. Dit levert een opbrengst op van € 95.500. In totaalruim € 123.000. Dit bedrag is toegevoegd aan de voorziening Onderhoud Gebouwen en zorgt daarmeevoor gedeeltelijke afdekking van de risico's binnen vastgoedbezit (zie ook de risicoparagraaf). Dezemutatie heeft daardoor geen invloed op het rekeningsaldo 2012.6.04 Exploitatie terreinen derden gebruik* Als gevolg van het doorlichten door een rentmeesterskantoor van alle pachtcontracten engebruiksovereenkomsten nemen de pachtopbrengsten/gebruiks- en huurvergoedingen toe.5.05 Projecten Gebouwen en terreinen derden gebruik* omdat projectuitvoeringen afhankelijk gesteld zijn van de te ontvangen projectbijdragen, wordt in debegroting geen raming opgenomen voor de uitgaven van projecten. De werkelijke projectuitgaven gevendan een nadeel te zien. Het omgekeerde geldt voor de projectbaten, welke ook niet geraamd zijn. Heteventuele verschil tussen beide saldi, is het bedrag dat gestort dan wel onttrokken wordt van de reservebijzondere projecten en betreft de saldi van in de loop van het jaar afgesloten projecten.5.400 V42

OVERZICHTSKAARTTERREINEN43

NATIONALEPOSTCODE LOTERIJDe Nationale Postcode Loterijis al sinds 1997 een belangrijkepartner van het GooisNatuurreservaat. Na intensieve evaluatiein 2011 is de samenwerking metde Loterij in 2012 weer voor vijf jaargecontinueerd, tot 2016.De giften van de Postcode Loterijworden gebruikt voor projecten dieeen meerwaarde opleveren voor denatuur en haar bezoekers. Het betrefthet in stand houden van de schaapskuddesmet hun herders, de aankoopvan natuurterreinen, de aanleg vannatuurverbindingen en de inrichtingen het herstelvan natuurterreinenenrecreatievoorzieningen.Projecten diemet bijdragenvan de Loterijzijn gerealiseerd,omvattenonder andere:de NatuurbrugZanderij Crailoo,de natuurontwikkeling vanZanderij Cruysbergen met de aanlegvan de bruggetjes in het gebied, hetdagrecreatieterrein Zwarte Berg, deaanleg van een vissteiger in Anna’sHoeve, het project De Groene Schakelmet herstel van het stuifzand op deZuiderheide, de ontwikkeling van eentweetal QR-routes door de Gooisenatuur, de herinrichting van het parkeerterreinSt. Janskerkhof, de ‘poortnaar de Gooise natuur’, het natuurherstelplus de recreatieve inrichtingvan het Laarder Wasmeer, en hetSpeelbos ‘t Laer. Daarnaast maken degiften van de Loterij het ons mogelijkom onze vrijwilligers- en educatieactiviteiten,alsook de informatievoorziening(infoborden, website, brochures)blijvend op peil te houden.KANSSPELSECTORMet de forse bezuinigingen van hetkabinet Rutte II neemt het belang vanparticuliere fondsenwervers zoals deNationale Postcode Loterij toe. Debijdrage van deloterij en haardeelnemers isuniek, wantdeze is nietalleen meerjarigmaar degoede doelenbepalen ookzelf de bestedingervan, opbasis van hunexpertise.Het huidige kabinet heeft aangegevenhet kansspelbeleid te willenmoderniseren. Wij hopen dat devoorgestelde wetswijzigingen dePostcode Loterij voldoende ruimtegeeft om de succesvolle fondsenwervingop dit niveau voort te zetten.Zonder de Postcode Loterij en haardeelnemers zouden wij immers eengroot deel van onze initiatieven nietkunnen realiseren.44

BEDRIJFSVOERINGDe rechtspositie van het GooisNatuurreservaat komt overeenmet die van de provincieNoord-Holland: de CAP, de CollectieveArbeidsovereenkomst Provincies.PERSONEELOp grond van het voorgaande kangemeld worden dat binnen de Stichtinger geen werknemers zijn met een inkomendat meer bedraagt dan hetinkomen van de minister-president,zoals bedoeld in artikel 6 van de WetOpenbaarmaking uit Publieke Middelengefinancierde Topinkomens en/ofde door de provincie Noord-Holland tehanteren inkomensnorm gesubsidieerdeinstellingen, zijnde in 2012€ 194.000 per jaar. (Balkenendenorm).(Een actuele versie van de CAP is tevinden op de website van het InterprovinciaalOverleg -IPO, www.ipo.nl.)De directeur-rentmeester is conformhet systeem Functiewaardering Provinciesingeschaald in schaal 16. Detotale loonkosten, inclusief werkgeverslasten,van de directeur-rentmeester in2012 bedragen € 118.517 (berekendconform bijlage 14 ‘Format voor rapportagebezoldiging directie’ van hetReglement CBF-Keur van het CentraalBureau Fondsenwerving, in 2011 wasdit € 114.577). Daarnaast ontvangt dedirecteur/rentmeester een vergoedingvoor woon-werkverkeer en dienstreizenin de vorm van een OV-abonnement,totale kosten in 2012:€ 4.195 (2011 € 4.025).Op 31 december 2012 had de Stichting23 werknemers in dienst. In onderstaandetabel is het verloop van depersoneelsformatie in 2012 weergegeven.Functie stand Bij Af stand01-12-12 31-12-12Rentmeester 1,00 1,00Hoofd beleid en organisatie 1,00 1,00Managementassistent 0,89 0,89Secretariaat 1,58 1,58Coördinator communicatie 0,60 0,60Bedrijfsbureau en administratie *1 2,00 2,00Systeembeheer 0,40 0,40Financiële administratie 0,75 0,75Hoofd terreinbeheer 1,00 1,00Regiobeheerders 2,00 2,00Boswachters *1 4,89 0,06 4,83Boswachter/beheerder rijwielpaden 0,67 0,67Veeverzorger 1,00 1,00Schaapherders 1,94 0,06 2,00Terreinmedewerkers 5,00 5,00Communicatie en vrijwilligers 1,00 1,00Formatieplaatsen 25,72 0,06 0,06 25,7245

In het kader van de incidentele bezuinigingstaakstellingvoor de begroting2012 is besloten om de vacature van(assistent-)medewerker bedrijfsbureauen 1,0 fte boswachterformatie in 2012niet te vervullen en het budget eenmaligaf te ramen.Van de goedgekeurde formatie per 31december 2012 staan per 1 januari 2013de navolgende vacatures nog open:• 1,00 fte (assistent-)medewerkerbedrijfsbureau• 2,94 fte boswachterOverzicht personeelsopbouwnaar leeftijd en geslachtper 1/1/2013man vrouw totaal20-29 1 130-39 1 140-49 6 1 750-59 9 1 10=>60 2 2 418 5 23VerzuimanalyseHet verzuimpercentage in 2012 bedroeg10,44%. Het relatief hoge ziekteverzuimin 2012 is het gevolg van hetlangdurig ziek zijn van een tweetalcollega’s.Extern personeelVanwege het besluit van het dagelijksbestuur om (in afwachting van de verdereorganisatieontwikkeling) vacaturesselectief te vervullen, zijn in 2012 devacatures schaapherder en terreinmedewerker(die er per 1 januari 2012waren) via uitzendkrachten opgevuld.In september 2012 heeft het bestuurbesloten deze vacatures vrij te geven.Per 1 oktober is de functie van schaapherderingevuld en per 1 januari 2013die van terreinmedewerker.In de begroting is tevens een budgetopgenomen voor de inhuur vancontroller-taken. Hiervan wordt eenderde deel, project-control, betaald46door de Steunstichting.In 2012 is in totaal voor het externepersoneel een bedrag begroot van€ 180.000 (uitzendkrachten en controller),waarvan € 26.700 ten laste vande Steunstichting komt. De werkelijkekosten bedroegen in 2012 € 235.170,waarvan € 45.700 ten laste kwam vande Steunstichting. De overschrijdingwordt met name veroorzaakt doorextra inhuur van de controller. In overlegmet de Steunstichting en mede mogelijkgemaakt door een bijdrage van de Steunstichtingwordt in 2013 overgegaan tot aanstellingvan een controller, hetgeen leidt totstructureel lagere kosten.jaarrekening begrotingsalarissen en sociale lasten € 1.310.521 € 1.300.800extern personeel € 235.170 € 180.100overige personeelskosten € 32.098 € 35.200uitbetaalde ww uitkeringen € 5.088 € 0totale personele kosten € 1.582.877 € 1.516.100OVERIGE BEDRIJFS-VOERINGAutomatiseringIn 2012 is ten behoeve van het beheerhet beheerinformatiesysteem ‘ConservationManagement System international’(CMSi) aangeschaft. Lopendehet jaar is gestart met de inventarisatiein het veld en de verwerking van dedata in dit systeem. Naar verwachting iseind 2013 het systeem operationeel enkan dit gebruikt worden voor de op testellen werkplannen vanaf 2014.Ter optimalisering van software ensoepele gegevensuitwisseling is in 2012een glasvezelaansluiting gerealiseerd entevens een gedeelte van de computerhardwarevervangen. Voor het geheleproject is door de Steunstichting opprojectbasis een bijdrage geleverd van

€ 125.000. (Zie ook p. 37: Beheerregistratiesysteem.)HuisvestingDe organisatie is in 2012 gehuisvestgeweest in een kantoor met de noodzakelijkekosten voor verzekering,energie, inbraak- en brandbeveiligingen overige zakelijke lasten. Voor hetbeheer zijn beschikbaar: werkplaatsen,werf, opslagruimte, stallingruimte voormaterieel en materialen. Met name dekosten voor onderhoud van hetgebouw en het schoonmaakonderhoudlaten een opwaartse trend zien.Eind 2012 is de toegangsweg tot hetkantoor en de werf gereconstrueerd enverhard. Dit is mogelijk gemaakt dooreen projectbijdrage van de Steunstichting.KantoorIn 2012 is het beleid ingezet vanverdere digitalisering van de kantoorprocessen.Zo worden de stukken voorhet bestuur zoveel mogelijk digitaalaangeboden en constateren we dat ookbinnenkomende post steeds vaker indigitale vorm wordt aangeleverd. Alsgevolg hiervan kunnen op diverseposten besparingen bereikt worden,zoals o.a. papier en portokosten.In verband met de bereikbaarheid ende publieksfunctie zijn in 2012 allebuitendienstmedewerkers voorzien vaneen smartphone, waardoor snel enadequaat kan worden ingegaan oppublieksreacties.Door efficiënt liquiditeitsbeheer nemende bankkosten af en de renteopbrengstentoe.Voertuigen en machinesIn 2012 is door een ongeval eenbedrijfsauto verloren gegaan. Inafwachting van de invulling van deboswachtervacatures is nog niet totvervanging overgegaan. Als gevolghiervan is een aantal budgetten nietgeheel besteed.Medio 2012 is een aanhangwagen eneen veetrailer vervangen.jaarrekening begrotingautomatisering € 37.867 € 40.550huisvesting € 84.816 € 76.550kantoorkosten € 63.245 € 72.700voertuigen en machines € 119.402 € 127.280€ 305.330 € 317.08047

RISICOPARAGRAAFBinnen de Stichting zijn er bij hetbeheer van de terreinen en bijde uitvoering van projectenrisico’s aan te wijzen voor de onderdelen:• Personeel & organisatie• Projecten• BeheerIn 2012 is een bedragvan € 5.100 opgenomenvoor de uitbetaalde WWuitkeringaan een exmedewerker.PERSONEEL ENORGANISATIEDe Stichting heeft de rechtsvorm vaneen particuliere stichting. De rechtspositievan het personeel is echtergebaseerd op de Collectieve ArbeidsvoorwaardenregelingProvincies (CAP)van de participant provincie Noord-Holland. Dit houdt in dat de Stichtingin het kader van de sociale zekerheidaangemerkt wordt als een zogeheten‘eigenrisicodrager’ en dat het personeelvoor de pensioenvoorziening is ondergebrachtbij de APG groep (voorheenABP).Het eigenrisico-dragerschap brengt,zoals het woord al aangeeft, de nodigerisico’s met zich mee. Met name bijontslag of beëindiging van het dienstverbandvan een personeelslid als gevolgvan het van rechtswege ophoudenvan het dienstverband bij een aanstellingvoor bepaalde tijd, houdt dit in datde WW-uitkeringslasten voor rekeningzijn van de Stichting. De duur daarvanis afhankelijk van het arbeidsverledenen de leeftijd van de betrokkene enbedraagt volgens de huidige wetgevingmaximaal 38 maanden. Binnen de48exploitatie van de Stichting is hiervoorgeen voorziening getroffen en eventuelelasten drukken dus rechtstreeksop de exploitatie van het betreffendejaar.Vanwege het eigenrisico-dragerschapzijn er ook risico’s bij langdurigearbeidsongeschiktheid. De salarislastenvan de betrokkenen zijn dan gedurendede eerste twee jaar voor rekeningvan de Stichting. Om dit risico af tedekken is in 2007 onderzoek gedaannaar de mogelijkheid om hiervoor eenverzekering af te sluiten. De jaarpremievan een dergelijke verzekering komtechter overeen met de loonsomkostenvan één fte medewerker, zijnde€ 45.000 – € 48.000 per jaar. Indertijdis besloten dit risico niet af te dekkenin de vorm van een dergelijke verzekering.Voor vervanging wegens ziekte isbinnen de exploitatie geen bedragopgenomen. Gelet op de zeer beperkteomvang van de personeelsformatie kandit gevolgen hebben voor de dagelijksebedrijfsvoering. Vooral bij een langdurigziektegeval bestaat het risico datde arbeidsdruk op de overige medewerkerstoeneemt, wat voor hen extragezondheidsrisico’s met zich meebrengt.Ook kunnen bepaalde werkzaamhedenniet meer worden uitgevoerd,waardoor bijvoorbeeld toezichten handhaving in de terreinen noodgedwongenmoeten worden beperktdan wel uitbesteed. Vanwege hetgrotere aantal oudere werknemers is ereen verhoogde kans op ziekteverzuim.In 2012 heeft zich de feitelijke situatievoorgedaan dat de Stichting geconfronteerdwerd met een uitzonderlijkhoog ziekteverzuimcijfer, te wetenruim 10%.

Een ander risico speelt op het vlak vanprojecten. In de begroting 2012 is eengoedgekeurde formatie opgenomenvan 25,7 fte. In verband met de eenmaligebezuinigingstaakstelling in 2012 isdeze formatie vastgesteld op 23,7 fte.Van deze formatie wordt 1,4 fte toegerekendaan projecten, en 1,1 ftewordt gedekt uit begunstigersbijdragenvoor begrazingsprojecten via de stichtingSteun Goois Natuurreservaat.Wanneer de financiering van de projectenof de begunstigersbijdragenwegvalt, vervalt ook de dekking van degenoemde formatie en zal dit een organisatie-aanpassingtot gevolg moetenhebben. Met als risico om gedurendeeen bepaalde periode geconfronteerd teworden met ongedekte personeelskosten.Over het jaar 2012 is een bedrag vanruim € 154.000 door de Steunstichtingbijgedragen in de personeelskosten vanschaapherder en projectmedewerkers.PROJECTENRisico’s bij projecten zijn er altijd. In deeerste plaats bestaat er het risico vanoverschrijding van het beschikbareprojectbudget. Binnen de Stichtingworden diverse projecten uitgevoerdmet een gemiddelde jaarlijkse omzetvan één tot anderhalf miljoen euro.Veel van deze projecten kennenbehalve de eigen bijdrage ook subsidiesof bijdragen van derden, gebaseerd opvooraf ingediende kostenramingen.Overschrijdingen bij de uitvoering zijnveelal niet verrekenbaar en komen voorrisico en rekening van de Stichting,tenzij van tevoren anders wordt afgesproken.Voor de afdekking van ditrisico wordt een bestemmingsreservebijzondere projecten aangehouden: perultimo 2012 ruim € 93.000. In 2012 zijnzestien projecten financieel afgeslotenen is er per saldo een bedrag van€ 2.268 aan de bestemmingsreservetoegevoegd, zoals opgenomen inbijlage IV van de jaarrekening. Deervaring in de afgelopen jaren met deuitgevoerde projecten leert dat zichnimmer een situatie van onverantwoordeoverschrijding van het projectbudgetheeft voorgedaan. Maar waakzaamheidblijft geboden, immers ookhier geldt dat resultaten uit het verledengeen garantie bieden voor de toekomst.Een ander risico bij projecten is definancieringscomponent. Voor de eigenbijdragen aan de uitvoering van gesubsidieerdeprojecten of van projectenvan derden is de Stichting onder meerafhankelijk van de bijdragen van destichting Steun Goois Natuurreservaat.Deze stichting krijgt haar inkomstenvoornamelijk uit begunstigersbijdragen,nalatenschappen en een jaarlijksebijdrage van de Nationale PostcodeLoterij (NPL). Met name de laatstebijdrage is een substantieel bedrag enwordt door de NPL, mits de opbrengstendit toelaten, weliswaar jaarlijksmaar in principe telkens voor eenperiode van vijf jaar toegekend.Inmiddels is op 1 februari 2012 eennieuwe begunstigersperiode toegezegd,welke eindigt in 2016. Wanneer deSteunstichting na 2016 niet meer alsbegunstiger van de NPL zou wordenaangemerkt en de participanten geenvervangende financiële middelenbeschikbaar kunnen stellen, zullen deambities voor het realiseren van projectenonherroepelijk in overeenstemmingmoeten worden gebracht met de dannog beschikbare financiële middelen.Een tweede belangrijke financieringsbronvoor de uitvoering van projectenbetreft provinciale doelsubsidies, waarvanhet grootste deel ter beschikkingkomt via de ILG projectbijdragen.Door de Provincie is aangekondigd datnaar verwachting de continuering vanILG projectbijdragen na 2013 afloopt.49

Binnen de projectorganisatie wordtdaarmee rekening gehouden.In totaal is er in 2012 ruim€ 1.048.000 aan projecten uitgegeven.Hiervan is ca. € 268.200 alssubsidies/bijdragen derden ontvangen.Via de Steunstichting is ruim€ 665.000 ontvangen. Het restant isad € 114.800 als mutatie onderhandenwerkop de balans opgenomen.De dekking van dit bedrag is gewaarborgddoor subsidiebeschikkingenen/of toegezegde bijdragen door deSteunstichting.Behalve de gerealiseerde bijdragenover 2012 heeft de Steunstichtingper 31 december 2012 nog in totaaltot een bedrag van € 1.846.000 aanbijdragen toegezegd, voor de uitvoeringvan nog lopende projecten. DeStichting heeft de verplichting opzich genomen om deze projecten uitte voeren (zie ook de toelichting perproject).BEHEERZoals gemeld is in 2012 is het beheerinformatiesysteem‘ConservationManagement System international’(CMSi) aangeschaft. Bij het operationeelworden van het CMSi vanaf eind2013 zal duidelijk worden wat de reëlebeheerkosten en vervangingsinvesteringenzijn gelet op de huidige inrichtingvan de terreinen en de diverse aanwezigevoorzieningen, zoals begrazingshekwerken,doorgangen, trappen, uitzichtpunten,vlonders, bruggen e.d. Opdit moment zijn hiervoor geen voorzieningengetroffen anders dan voorhet dagelijks onderhoud.SubsidiesVanaf 2011 ontvangt de Stichting inhet kader van de SubsidieregelingNatuur en Landschap (SNL) jaarlijkseen bedrag van circa €454.000 voor de50periode 2011-2016. Ten opzichte vande begroting en de voorgaande subsidieperiodeis dit jaarlijks circa€ 207.000 meer. Conform het besluitvan het dagelijks bestuur d.d. 10 november2011 wordt deze meeropbrengstvoorlopig in de voorziening‘Onderhoud natuur en recreatievoorzieningen’ondergebracht, d.w.z. totdater meer duidelijkheid bestaat over dedefinitieve hoogte van het bedrag, destaat van het beheer en de prestatieverplichtingendie uit de SNL-regelingvoortvloeien.In 2012 is geconstateerd dat met nameop het gebied van het heidebeheer(verwijderen opslag e.d.) een inhaalslagnodig was om aan de verplichtingenvan de SNL te blijven voldoen. Eind2012 zijn de betreffende werkzaamhedenopgestart en is een bedrag van €58.000 ten laste van deze middelengebracht en per saldo €152.700 aan devoorziening toegevoegd.Deze subsidieregeling is regelmatigonderwerp van discussie en aanpassing.De overeengekomen en in een beschikkingvastgelegde afspraken tot en met2016 met de terreinbeheerders, waaronderGNR, zullen echter door deprovincie onverminderd en ongewijzigdworden nagekomen.In 2012 is de correctheid van de subsidiebeschikkinggetoetst aan de doorde Stichting ingediende aanvraag enzijn geen afwijkingen geconstateerd.Met inzet van het nieuwe beheerinstrumentariumCMSi zal de staat van hetbeheer worden vastgesteld in relatie totde prestatieverplichtingen die uit deSNL voortvloeien. In 2013 wordt eenaanvang met de monitoring gemaakt enzal de Stichting verantwoordingmoeten afleggen over de uitvoering vande in de beschikking opgenomen prestatieverplichtingenin de periode 2011-2016. Mocht hieraan niet genoeg voldaanzijn, dan kan de subsidie-

verstrekker een deel van de subsidieterugvorderen. Ook dat is als eenrisicofactor aan te merken.OVERIGOnroerend goedIn 2009-2010 heeft een inventarisatieplaatsgevonden van de staat van onderhouden de eventuele gebruiksmogelijkhedenvan het gebouwde onroerendgoed dat de Stichting in bezit heeft. In2013 worden de resultaten van ditonderzoek vertaald in een Beleid- enbeheerplan Vastgoed. De financiëleeffecten hiervan zullen in de loop van2013 budgettair neutraal in de begroting2013 worden verwerkt. Uit deinventarisatie is naar voren gekomendat er jaarlijks een bedrag nodig wasvan circa € 140.000 bovenop hetbedrag in de begroting. Inmiddels iseen van de panden gesloopt, waardoorhet bedrag is verlaagd naar € 100.000per jaar.In 2012 zijn een tweetal woningen inbezit van de Stichting verhuurd via devrije markt en is er een totale huuropbrengstgerealiseerd die ruim bovende raming lag, gebaseerd op het opbrengstniveauvan dienstwoningen.Daarnaast zijn afspraken gemaakt metde huidige gebruikers van het kloosterMonnikenberg voor huurvergoedingmet terugwerkende kracht over deperiode 2011 en 2012. De totale nietgeraamde huurvergoeding (ruim €123.000) is toegevoegd aan devoorziening groot onderhoudgebouwen. De voorziening dekt daarmeeeen gedeelte af van het hiergesignaleerde risico.BTW-compensatiefondsDe Stichting is door de belastingdienstaangemerkt als ‘samenwerkingsverband’,wat met zich meebrengt datmet betrekking tot de omzetbelastingde transparantieregeling toegepast magworden. Dit houdt in dat de door destichting Gooisch Natuurreservaatbetaalde omzetbelasting momenteelverrekend wordt door de participantenvan het Goois Natuurreservaat. DeStichting of de participanten kunnenaan de beschikking van de inspecteurechter geen rechten ontlenen watbetreft de duurzaamheid van deze aanmerking.Hoewel deze onzekerheid nietdirect een risico voor de Stichtinginhoudt, betreft dit wel een mogelijkrisico voor de participanten en daarmeeeen indirect risico voor de Stichting. Intotaal hebben de participanten over2012 een bedrag van ruim € 269.000(bijna 15.5% van de betaalde participantenbijdrage)als compensabele BTWdoorgeschoven gekregen (zie bijlage IIIvan de jaarrekening).51

ONTWIKKELINGPARTICIPANTENBIJDRAGEHet werk van het GooisNatuurreservaat wordtmogelijk gemaakt door de bijdrage vande participanten in de tekorten van deStichting.REGULIER BEHEERDe participantenbijdrage wordt berekendop grond van de Overeenkomstuit 1992. In deze overeenkomst is eenvaste verdeelsleutel voor de participantenopgenomen. De verdeelsleutel luidtals volgt:• 25% provincie Noord-Holland• 10% gemeente Amsterdam• 65% Gooise gemeenten: Blaricum,Bussum, Hilversum, Huizen, Larenen NaardenDe verdeling van het tekort over deGooise gemeenten geschiedt op basisvan het inwoneraantal per 1 januari vanhet betreffende boekjaar, zoals gepubliceerddoor het CBS. In de Overeenkomst,voor onbepaalde tijd aangegaan,is opgenomen dat partijen niet eerderdan tien jaar na ondertekening van deOvereenkomst zich beraden over devraag of, en zo ja in hoeverre, veranderingin de verdeelsleutel moet wordenaangebracht. In 2002 zijn de bepalingenin de Overeenkomst omtrent de verdeelsleutelnog eens herbevestigd doorde participanten. In 2012 hebben departicipanten besloten vooralsnog geenverandering in de verdeelsleutel aan tebrengen.Wel is in 2012 het besluit genomen ommet ingang van het dienstjaar 2012 eengewijzigde methodiek voor compensatievan loon- en prijsstijgingen doorte voeren en tevens om geen nacalculatiemeer toe te passen. Voor de loonenprijscompensatie wordt uitgegaanvan de cijfers van het Centraal PlanBureau, opgenomen in de Macro EconomischeVerkenningen, zoals die ookgebruikt worden voor de vaststellingvan de compensatie voor loon- enprijsmutaties in het Gemeentefonds.Ten tijde van dit besluit, september2012, waren de begrotingen 2012 en2013 al opgesteld, zonder dat er rekeningwas gehouden met de gewijzigdemethodiek voor de compensatie en devaststelling. Als gevolg hiervan is indecember 2012 de definitieve vaststellingover 2012 verzonden. In deloop van 2013 wordt die over 2013verzonden. Vanaf het dienstjaar 2014vermeldt de begroting de participantenbijdragevoor dat jaar en is er geennacalculatie meer. Eventuele correctiesen aanpassingen vinden in een volgendbegrotingsjaar plaats.Voor de verdeling van het Gooisaandeel in de bijdrage houdt dezewerkwijze in dat uitgegaan wordt vanhet inwoneraantal op 1 januari van hetjaar voorafgaand aan het betreffendebegrotingsjaar.In onderstaande tabel is de ontwikkelingvan de participantenbijdragen overde jaren 2007-2012 weergegeven.52

Participantenbijdragen inclusief rijwielpadenbijdrageJaar Uitgangs- loon/prijs bijdrage bezuinigings bijdragepunt stijging beheer taakstelling totaal2007 1.714.793 62.913 1.777.706 1.777.7062008 1.777.706 53.551 1.831.257 1.831.2572009 1.831.257 19.340 1.850.597 1.850.5972010 1.850.597 33.445 1.884.042 1.884.0422011 1.884.042 26.322 1.910.364 1.910.364begroting 2012 1.905.290 24.130 1.929.420 193.000- 1.736.420werkbegroting 2012 1.910.364 22.248 1.932.612 193.000- 1.739.612jaarrekening 2012 1.910.364 41.791 1.952.155 194.955- 1.757.200- Conform de afspraken is voor de loon- en prijsstijging in 2012 rekening gehouden met de cijfers zoals gebruiktvoor de junicirculaire 2012 voor de uitkering uit het Gemeentefonds.- Overheidsconsumptie: lonen en salarissen + 2,5%- Overheidsconsumptie: netto materiële consumptie + 2%In de vastgestelde particicipantenbijdrage 2012 is rekening gehouden met een looncompensatievan 2,0% en een prijscompensatie van 1,5% conform de septembercirculaire2012 van het Gemeentefonds (zie daarin tabel 8.1 blz. 31).De participantenbijdrage voor 2012 is op grond van de overeenkomst als volgt verdeeld:Bijdragen participanten 2012Participant verdeling BijdrageGooise gemeenten (65%) 1.059.897Gemeente Amsterdam (10%) 163.060Provincie Noord-Holland (25%) 407.653Bijdragen participanten 1.630.610Bijdragen Gooise gemeentenInwonersGemeente per 01-01-12BijdrageGemeente Blaricum 9.038 48.563Gemeente Bussum 32.585 175.085Gemeente Hilversum 85.537 459.606Gemeente Huizen 41.574 223.384Gemeente Laren 11.360 61.039Gemeente Naarden 17.163 92.220Bijdragen Gooise gemeenten 197.257 1.059.89753

RIJWIELPADENRijwielpaden 't GooiMet ingang van 2006 maakt het beheer van de fietspaden in het Gooi van de Rijwielpadenverening GooienEemland onderdeel uit van de begroting van het Goois Natuurreservaat.De verdeling wordt met een vast bedrag van € 7.000 gecorrigeerd ten gunste van de bijdrage voor Hilversum envia voornoemde verdeelsleutels weer verdeeld ten laste van alle participanten voor het onderhoud van derijwielpaden.Bijdrage 2012 126.590 correctie verdeling bijdrageverdeling db GNR correctie 2012Provincie Noord-Holland 40,9% 51.780 2.860 54.640Gemeente Blaricum 5,8% 7.340 410 7.750Gemeente Bussum 7,8% 9.870 550 10.420Gemeente Hilversum 24,6% 31.140 -7.000 1.720 25.860Gemeente Huizen 11,5% 14.560 810 15.370Gemeente Laren 5,2% 6.580 360 6.940Gemeente Naarden 4,2% 5.320 290 5.610totalen 100,0% 126.590 -7.000 7.000 126.590OVERZICHT TOTALE PARTICIPANTENBIJDRAGERecapitulatie totale reguliere participantenbijdrage 2012Participanten Bijdrage Bijdrage Totale Ontvangen Teregulier beheer bijdrage voorschot verrekenenbeheer rijwielpad en 2012 2012 2012Provincie Noord-Holland 407.653 54.640 462.293 457.037 5.256Gemeente Amsterdam 163.060 - 163.060 161.013 2.047Gemeente Blaricum 48.563 7.750 56.313 55.401 912Gemeente Bussum 175.085 10.420 185.505 182.807 2.698Gemeente Hilversum 459.606 25.860 485.466 478.150 7.316Gemeente Huizen 223.384 15.370 238.754 237.325 1.429Gemeente Laren 61.039 6.940 67.979 67.624 355Gemeente Naarden 92.220 5.610 97.830 97.063 767Totalen 1.630.610 126.590 1.757.200 1.736.420 20.780Op het moment dat de participanten mochten besluiten alsnog een verandering in deverdeelsleutel aan te brengen, zal in een geactualiseerde samenwerkingsovereenkomsteen nieuwe verdeling worden opgenomen. De bijdrage voor het beheer van de rijwielpadenwordt dan integraal in de participantenbijdrage verwerkt. Tot dat momentwordt de bijdrage voor het beheer van de rijwielpaden nog afzonderlijk zichtbaargemaakt.54

GEBIEDSEIGENDOMIN CIJFERSEIGENDOM (INCL. ERFPACHT) STICHTINGGOOISCH NATUURRESERVAATVERDELING OPPERVLAKTE GOOISNATUURRESERVAAT OVER DE GEMEENTENDe volgende cijfers geven weer welk percentage (afgerond) van hetGoois Natuurreservaat in de genoemde gemeente ligt:Hilversum 52 %Laren 20 %Huizen 13 %Naarden 5 %Bussum 5 %Blaricum 5 %Eemnes 0 %55

RECAPITULATIERecapitulatie van de hoofddoelenlasten en baten inclusief reserve mutatieslasten baten saldoNatuurbeheer 1.193.984 813.159 -380.825Recreatie 789.505 511.089 -278.416Integrale gebiedsontwikkeling 622.436 317.365 -305.071Communicatie, voorlichting, educatie en draagvlak 419.516 305.290 -114.227Bestuur en bestuursondersteuning 652.067 1.779.917 1.127.850Gebouwen en terreinen derden gebruik 203.250 227.624 24.3743.880.758 3.954.443 73.685Lasten per hoofddoelBestuur enbestuursondersteuning17%Gebouwen enterreinen derdengebruik5%Natuurbeheer31%Communicatie,voorlichting, educatieen draagvlak11%Integralegebiedsontwikkeling16%Recreatie20%Baten per hoofdoelGebouwen en terreinenderden gebruik6%Natuurbeheer21%Bestuur enbestuursondersteuning44%Communicatie,voorlichting, educatieen draagvlak8%Recreatie13%Integralegebiedsontwikkeling8%56

Lasten naar kostensoortenPersoneelskosten 1.551.172Opslag personeelskosten 131.289Voertuigen, machines en werktuigen 119.402Goederen en diensten van derden 1.631.665Belastingen en zakelijke rechten 52.715Afschrijvingslasten investeringen 19.558Storting reserves/voorzieningen 374.9573.880.758Ver deling lasten exploitatie en projecten naar kostensoortenAfschrijvingslasteninvesteringen1%Belastingen en zakelijkerechten1%Stortingreserve/voorziening10%Personeelskosten40%Goederen en dienstenvan derden42%Opslag overigepersonele kosten3%Voertuigen, machines enwerktuigen3%Baten exploitatie en projecten naar herkomstEigenopbrengsten 730.789Subsidieregeling Natuur en Landschap 458.698Overige subsidies (incl.projectsubsidies) 219.109Bijdragen Stichting Steun GNR 785.053Onttrekking reserves/voorzieningen 2.950Participanten bijdrage exploitatie 1.757.8443.954.443Verdeling baten exploitatie en projectenParticipanten bijdrageexploitatie44%Eigen opbrengsten18%Subsidieregeling Natuuren Landschap12%Onttrekkingreserve/voorziening0%Bijdragen Stichting SteunGNR20%Overige subsidies(incl.projectsubsidies)6%57