Bevers in het Zuidlaardermeergebied Het landschap als ...

3. Leekstermeergebied4. Noordzeekust4. Reitdiepgebied2. Haren5. Zuidlaardermeergebiedhazezegge © Biopix1. BourtangeIn het droge natuurgebied bij Bourtangezijn weinig zeggesoorten te vinden. Hazezeggekomt daar het meest voor, een soortdie in droge, vrij schrale omstandighedengroeit. Op een oud stukje hoogveenheideis nog pilzegge aanwezig.paardehaarzegge © KINA2. HarenIn het Hemrik, ten zuidwesten vanHaren, komt sterzegge veel voor. Ditkomt omdat dit vrij natte perceel nooit isbemest en altijd als hooiland in gebruikis geweest. Ook is het waarschijnlijk deenige groeiplaats in Groningen van depaardehaarzegge. Hoe lang deze soortnog stand houdt is de vraag: er staat nogmaar één pol…In de Oosterpolder ten noorden vanHaren is in 2000 geplagd. Hier hebbenzich maar liefst tien zeggesoortengevestigd, waaronder geelgroene zegge,blauwe zegge en blonde zegge.1. Bourtangetweerijige zegge © KINAZegge in het Groninger landschapMet deze informatie duiken we de terreinen van Het GroningerLandschap in om te kijken welke kenmerkende soorten we hieraantreffen. Elk terreintype herbergt zijn eigen zeggesoorten.Natuurlijk zijn er uitzonderingen op de regel, maar toch is dezegrove onderverdeling van zeggesoorten een goede start om dewereld van de zegges te gaan ontdekken. Een goede handleidingkan het 5 e deel van de Oecologische Flora van Nederland zijn, opprettige wijze geschreven door E.J. Weeda.3. LeekstermeergebiedWe beginnen in hetLeekstermeergebied,in de Lettelberterpetten.Op plaatsenwaar het grondwatertot aan het maaiveldkomt en hier uittreedt,is veel stijvezegge en tweerijigezegge te vinden. Beidesoorten zijn karakteristiekvoor plaatsendie veel mineralenzoals calcium enijzer bevatten, vaakdoor grondwateromstandigheden.5. ZuidlaardermeergebiedHet Zuidlaardermeergebied kent veelkleine stukjes terrein waar nog oorspronkelijkevegetatie aanwezig is. De meestopmerkelijke zeggesoort die in dit gebiedaanwezig is, is draadzegge. Hoewel hetgebied de afgelopen honderd jaar isverdroogd, weet draadzegge stand te houden,omdat de plant zijn wortels zo diepde grond in laat gaan, zodat hij toch bijhet mineraalrijke grondwater kan.Draadzegge is te vinden in de slootkantenvan de Oostpolder en in de broekbossenin de Harener Wildernis en de Onnerpolder.In de buitendijkse oeverlanden vanhet Zuidlaardermeer groeit de noordsezegge. Deze soort komt ten zuiden van deOverijsselse Vecht niet voor. De noordsezegge is hier gekomen met de laatste ijstijden houdt stand op plekken waar dooroeverzegge © Biopix4. Reitdiepgebied enNoordzeekustOeverzegge is volopte vinden in het Reitdiepgebied.Deze soortis kenmerkend voorkleiige bodems en isvaak beek- of rivierbegeleidend.Verder naarhet noorden belandenwe op de kwelders vande Noordkust. Hetzoute milieu is niet ergvriendelijk voor zegges.Alleen kwelderzeggeen zilte zeggehebben een bepaaldezouttolerantie; maardeze soorten vind jedan ook alleen op plekkenwaar de directeinvloed van de zeebeperkt is.uittredend grondwater de bodem langkoud blijft. In de omgeving van Noordlarenzijn in de broekbossen in de oeverlandenvan het Zuidlaardermeer elzenzeggeen ijle zegge te vinden. Elzenzegge heefteen voorliefde voor elzenbroekbossenlangs beken, waar periodieke overstromingoptreedt. IJle zegge houdt juist vanzuurstofrijke bodems en zoekt de drogeredelen op binnen een elzenbroekbos.ijle zegge © BiopixAfgelopen najaar zijn rond het Zuidlaardermeervier bevers uitgezet. Eerst een paartje in hetDrentse deel, een maand later een paartje in hetGroningse deel. De eerste natuurlijke burchtis in aanbouw. De herintroductie gebeurt metvereende krachten. Provincie, waterschap,muskusrattenvangers: allen zijn nauw bij debevers betrokken.Bevers inhet ZuidlaardermeergebiedTekst: Addo van der EijkNa een reis vanaf het Elbegebied in Duitsland, waar ze zijngevangen, kwamen de bevers afgelopen najaar terecht ineen Nederlandse kunstburcht, gemaakt van multiplex enwilgenstammen. Ze moesten zich vrij knagen, wat voorbevers geen enkel probleem is. Sterker nog: daarvoor zijnze hierheen gebracht. ‘Ze helpen ons bij het natuurbeheer’,vertelt Michel Krol, rayonbeheerder van Het GroningerLandschap. ‘De bevers knagen aan bomen, waardoor dezeomvallen, ze eten wortels van waterplanten en slepen takkenvan hot naar her. Zo houden ze het moerasgebied in hetZuidlaardermeergebied gevarieerd en open. Als wij dat zelfmoeten doen, zetten we motorzagen en ander materieel in.Bevers doen dat werk veel natuurlijker.’ De Drentse beversvoelden zich al snel thuis. Na een paar verkenningstochtenbouwden ze op een steenworp afstand van de kunstburchteen eigen burcht. ‘Een indrukwekkend bouwwerk’, aldusKrol.De Groningse bevers gingen echter zwerven in plaats vanzich te nestelen. ‘Alsof ze wisten dat ze in Groningen zaten.Lekker dwars zijn, niets volgens het boekje doen’, zegt Krollachend. Mannetje en vrouwtje gingen ieder een anderekant op. Het mannetje de Hondsrug op – ‘Hij is gezien inNoordlaren en vervolgens in de Appelbergen’ – het vrouwtjerichting de Veenkoloniën. ‘Eén van beide is weer terecht.© KINAOnze vrijwilliger Willem Zevenberg vond een omgeknaagdeeik in het bos bij het paviljoen van Meerwijck. Wij hoordenvan anderen dat de bever daar al minimaal drie wekenbivakkeert. De andere bever is nog aan het zwerven.’ Mochtenmensen ergens in Groningen een bever zien, Krol hoorthet graag. ‘Een bever is veel groter dan een beverrat of eenmuskusrat en heeft een platte brede tennisracketstaart.’Knaagsporen van de bever bij Meerwijck in het Zuidlaardermeergebied.© Omke Oudeman6 Golden Raand Lente 2009 Het Groninger Landschap 7