Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 300 6
gehalveerd en daarna uitgehold, zoals voor de kano van Uitgeest wel aannemelijk was.
De boom is waarschijnlijk eerst met een bijl omgekapt en vervolgens bijgewerkt en
met een dissel uitgehold. Alleen de sporen van de zeer zorgvuldige laatste afwerking
zijn teruggevonden, als vele regelmatige parallel lopende banen met overlappende
facetten.
- Voor het vervaardigen van de kano zijn in ieder geval bijl en dissel gebruikt. De bijl is
gebruikt om de boom om te hakken en de loodrechte vlakken te maken. Restanten
hiervan zijn de ribben en het opstaande deel van de brede achterkant. Door de manier
van werken zijn deze opstaande randen met een bijl goed te maken, maar wordt dit
met een dissel bijna onmogelijk. De teruggevonden sporen wijzen ook op een bijl.
Omdat door de zorgvuldige manier van bewerken en de slijtage aan met name de
buitenzijde geen goede snedenafdrukken werden gevonden, kunnen er geen conclusies
getrokken worden over de exacte vorm en breedte van de gebruikte gereedschappen.
Wel blijkt uit de iets holle disselsporen dat het geen vlakke maar een iets holle dissel
moet zijn geweest. Er konden geen individuele gereedschappen worden herkend en er
is ook niet te zeggen hoeveel bijlen en dissels zijn gebruikt. Naast een bijl en dissel
zijn er zeker ook één of meerdere soorten beitels gebruikt voor de gaten in de
voorsteven en zijkanten. Deze gaten waren door gebruik echter zo gesleten dat
bewerkingssporen niet konden worden waargenomen. De gebruiks- en
bewerkingssporen geven niet aan hoeveel mensen aan de kano hebben gewerkt of
hoeveel mensen er in hebben gezeten.
- De slijtagesporen in de gaten laten zien dat de kano intensief is gebruikt. De kano zelf,
en met name de onderzijde, is ook zeer afgesleten, maar dit hangt deels ook samen
met de minder goede conservering, omdat de kano op zijn kop heeft gelegen op het
grensvlak van de grondwaterspiegel. Ook watererosie zal hier een rol hebben
gespeeld. Het brandspoor aan de voorzijde in de kano geeft aan dat men vuur mee aan
boord nam voor gebruik op de boot of elders.
- Het losse hout rond de kano houdt geen verband met de kano, uitgezonderd de
afgebroken stukken eikenhout afkomstig van de zijkant.
- Het ontbreken van delen van de zijkant, van een stuk aan de voorkant rond het hart
van de boom en met name van een groot stuk uit het midden van de achterkant, lijkt er
op te wijzen dat de kano tijdens het gebruik is beschadigd en is achtergelaten op deze
plek. Een tweede mogelijkheid is dat de kano compleet was toen hij wegdreef en dat
pas ná het zinken de watererosie en de druk van de grond de diverse delen heeft
afgesleten en afgebroken. Een deel van de los aangetroffen zijkanten is hierdoor te
verklaren. Het grote gat aan de achterzijde laat echter geen losse brokstukken zien, en
ook tijdens de proefsleuvencampagne zijn ze nergens in de buurt van de kano
aangetroffen, zodat de eerste optie toch meer voor de hand ligt. Een derde optie, dat de
kano hier intentioneel omgekeerd was neergelegd om materiaal onder de kano op te
slaan, kon al bij het draaien worden ontkracht. Er werd in het geheel niets
aangetroffen.
- De eerste datering op basis van 14 C was een uitzonderlijke gelukstreffer. Doordat per
ongeluk een monster vlakbij het hart van de boom werd genomen werd het veel
oudere kernhout gedateerd, wat vlak voor het Halstatt-plateau uitkwam tussen 820 en
764 cal BC. Als in dit geval jonger hout was bemonsterd, was er geen enkele datering
uitgekomen, aangezien dat in het genoemde plateau terecht was gekomen. Een later
onder zeer gecontroleerde omstandigheden uitgevoerde dendrodatering kwam uit na
683 ± 6 BC en dat sluit goed aan bij de IJzertijdbewoning. Uit een combinatie van de
twee dateringen en een inschatting van het aantal hier missende spintringen, is met
enige voorzichtigheid af te leiden dat de boom waarschijnlijkzo’n 160 jaar oud was,
zodat het een flinke, maar geen zeer oude eik betrof.