Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 300 4
3.2.4 Brandsporen
Aan bakboordzijde vooraan is aan de binnenkant van de kano een groot brandspoor
aangetroffen (18,5 bij 13,5 cm, figuur 20). Dergelijke schroeiplekken zijn ook
aangetroffen in de kano van Uitgeest en moeten zijn gevormd doordat het hout indirect in
contact kwam met vuur (bijvoorbeeld door een warmtebron zoals een pot met gloeiende
houtskool, eventueel op een klomp klei). 7 De kleinere brandvlekken kunnen het resultaat
zijn van vonken. Uit de etnografie is bekend dat men vuur gebruikt om in het donker te
kunnen vissen, omdat het licht niet alleen bijschijnt maar ook de vissen aanlokt.
3.3 HET LOSSE HOUT
De losliggende stukken hout op, rond en onder de kano bestonden uit fragmenten eik
afkomstig van de zijkant van de kano zelf, uit paaltjes met grof gekapte punten van
elzenhout (Alnus), en uit een mogelijk bewerkt essen (Fraxinus excelsior) stammetje. 8
Behalve de afgebroken fragmenten van de zijkant hebben de stukken geen zichtbaar
verband met de kano. De gegevens van dit losse hout staan in bijlage 2.
3.4 DE DATERING
De kano is op twee verschillende manieren gedateerd. In eerste instantie met een 14 C-
datering van een fragment van de kano dat tijdens het proefsleuvenonderzoek was
verzameld. De 14 C-methode gaf een scherpe datering van 798 ± 30 cal BC. In figuur 21 is
te zien dat deze datering net buiten het zogenaamde Halstatt-plateau valt. Hiermee werd
de kano van Vlaardingen in de Late Bronstijd geplaatst, wat niet overeenkwam met de
aangetroffen bewoningsfasen (IJzertijd tot Middeleeuwen). Achteraf bleek het gedateerde
fragment afkomstig te zijn uit het voorgedeelte van de kano, nabij de plek waar de kano
het hart van de boom snijdt (zie ook figuur 6). De 14 C-datering betreft dan ook een
datering van een vroege levensfase van de boom, terwijl de boom veel ouder is geworden
voordat hij gekapt werd om de kano te maken.
Normaal dient men om een 14 C-datering te krijgen die zo dicht mogelijk bij de
kapdatum ligt, het monster zo ver mogelijk aan de buitenkant van de boom te nemen.
Aangezien een tweede 14 C-datering van de buitenste jaarringen hier automatisch in het
Halstatt-plateau terecht zou zijn gekomen, had het in dit geval geen zin dit monster in te
sturen.
Ook voor dendrochronologische datering zijn de laatstgevormde jaarringen van groot
belang. Dit onderzoek gaf uiteindelijk een middelcurve van 140 ringen met een datering
van ná 683 ± 6 BC. Bovendien is door een dendrochronologische meting van het 14 C-
monster met visuele plaatsing de exacte positie van de ringen van dit monster binnen de
boomcurve teruggevonden. Hiermee werd aangetoond dat met de 14 C-methode te oud
hout was gedateerd. 9
3.5 VERGELIJKING MET ANDERE KANO’S IN NEDERLAND
De kano van Vlaardingen past binnen de wijdverspreide en zeer lange traditie van het
maken van kano’s in Europa. De vroegste typenwerden vervaardigd van huid of bast die
op takken werd gespannen. Hiervan wordt weinig teruggevonden, omdat dit geheel veel
moeilijker als herkenbare kano bewaard blijft. De aanwezigheid wordt met name
vastgesteld door de vondst van peddels. Vanaf het Mesolithicum komen langzaam de
boomstamkano’s op, eerst gemaakt van dennen (Pinus), later van els (Alnus), linde (Tilia)
7
8
9
Koehler in voorbereiding; Vermeeren & Brinkkemper 2004; Damian Goodburn mond. meded.
Naast de palen werden er ook wortels en/of takken van waarschijnlijk elzenhout aangetroffen,
maar deze zijn niet verder onderzocht.
Hanraets 2005.