Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 4
3.1.4 Knikkend of eenbloemig parelgras (Melica nutans/uniflora)?
Een bijzondere vondst zijn enkele zaden die veel lijken op de zaden van knikkend of
eenbloemig parelgras (Melica nutans/uniflora). De zaden zijn gevonden in
vondstnummer 9.1584 uit grondbewerking 02 (MLIJZ). Ze hebben een gemiddelde lengte
van 3,2 mm en een gemiddelde breedte van 1,6 mm. De navel is mediaan gelegen en
loopt door tot vlak onder de top van het zaad (zie figuur 2). De navel heeft een breedte
van 57,4 µm. Op de zaadwand is geen duidelijk herkenbaar celpatroon zichtbaar. 10
Figuur 2
Zaad van (mogelijk) knikkend of eenbloemig parelgras (Melica nutans/uniflora) uit
vondstnummer 9.1584. De top van het zaad bevindt zich op de afbeelding linksonder
(© BIAX Consult).
Eenbloemig parelgras (Melica uniflora) groeit in oude loofbossen op kalkrijke
ondergrond. Haar verspreidingsgebied valt grotendeels samen met dat van de beuk
(Fagus sylvatica). In Nederland is eenbloemig parelgras alleen in Zuid-Limburg vrij
gewoon. Verder groeit het op een klein aantal min of meer verspreide plaatsen in de rest
van Limburg en in Gelderland, in hoofdzaak op de overgang tussen rivierdalen en
heuvelgebieden. 11
Knikkend parelgras (Melica nutans) heeft ongeveer dezelfde standplaatsvoorkeur
(loofbossen op kalkrijke grond), maar heeft een meer continentaal verspreidingsgebied. In
Nederland komt het alleen voor bij Bloemendaal. Er bestaat een sterk vermoeden dat deze
planten met graszaad zijn ingevoerd. 12
Gezien de standplaatsvoorkeur en het verspreidingsgebied van de beide
parelgrassoorten denken we niet dat ze in de IJzertijd in de rietmoerassen of de
elzenbroekbossen in de Vergulde Hand-West hebben gegroeid. Ook de oeverwallen van
de Maas komen als standplaats niet in aanmerking.
Dit betekent dat de zaden mogelijk van een andere grassoort afkomstig zijn. Op dit
moment is echter niet duidelijk welke soort dit zou kunnen zijn.
3.1.5 Groot heksenkruid (Circaea lutetiana)
De vondst van groot heksenkruid is bijzonder want de zaden van deze plant zijn slechts
tweemaal eerder in ons land gevonden. 13 Het in vondstnummer 01.0523 (LIJZ-ROM)
gevonden zaad is formeel gesproken geen zaad maar een vruchtje dat uit twee delen
bestaat. In ieder gedeelte bevindt zich één zaad. Het vruchtje is eivormig en heeft (zonder
10 Zie ook Körber-Grohne 1991, 221.
11 Weeda et al. 1994, 110.
12 Van der Meijden 2005, 218.
13 Schipluiden (Kubiak-Martens 2006) en Hardinxveld-Giessendam (Bakels et al. 2001).