Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 41
hebben meegenomen. Op de verblijfplaats in het rietmoeras zijn geen aanwijzingen
gevonden voor bodembewerking. Er lijkt althans geen sprake te zijn geweest van akkerof
tuinbouw. Mogelijk gaat het daarom om seizoensmatige bewoning.
Op de kano zijn veel resten gevonden van water- en oeverplanten. De plantensoorten
wijzen op een waterbekken met open, zoet water dat hooguit zwakstromend was.
7.3 MIDDEN- EN LATE IJZERTIJD
In de Midden- en Late IJzertijd was sprake van een gevarieerde agrarische economie
waarin gerst, pluimgierst, emmertarwe, broodtarwe, vlas, raapzaad, paardenboon, erwt en
mogelijk huttentut, spelt en haver een rol speelden. Van vlas, broodtarwe en gerst kon
worden bewezen dat de bewoners deze producten zelf verbouwden. Een betrouwbaar
bewijs (in de vorm van dorsafval of specifieke onkruiden) dat de andere
akkerbouwproducten lokaal werden verbouwd ontbreekt, maar toch vermoeden we dat
deze producten ook lokaal werden geproduceerd.
Op grond van de onkruidvondsten kan worden vermoed dat ook sprake was van tuinen.
In deze waarschijnlijk omheinde stukken grond werden arbeidsintensieve producten als
groenten, kruiden en misschien ook wel genees- en symboolplanten verbouwd. Van deze
tuinbouwproducten hebben we overigens geen resten teruggevonden.
Uit de goede vertegenwoordiging van graslandplanten kan geconcludeerd worden dat
mogelijk ook sprake was van veehouderij. De nederzetting lijkt hiermee een brede, en dus
stevige economische basis te hebben gehad. Met andere woorden: er was beslist sprake
van een permanente nederzetting.
De meeste resten van gebruiksplanten zijn in de woonstalhuizen gevonden. Dit
betekent dat deze gewassen in de woonstalhuizen gebruikt, verwerkt en/of opgeslagen
werden.
Over de materialen die in de vloeren van de huizen werden verwerkt, kan niet veel met
zekerheid worden gezegd. Uit het pollenonderzoek was al gebleken dat de huizen op hoge
delen in een oud, enigszins verzuurd rietmoeras werden gebouwd. In de meeste uit de
huizen afkomstige monsters zijn veel resten van veenmos gevonden. Misschien is
veenmos gebruikt als vloerbedekking in sommige delen van de huizen of had het een
andere functie. Ook de vele graslandplanten (inclusief de storingsindicatoren en veel
moerasplanten) kunnen een functie hebben gehad in de huizen, bijvoorbeeld als
vloerbekleding of als isolatiemateriaal. Het kunnen echter ook resten zijn van
dierenvoeding.
In de monsters uit de spieker (Vz09-G08) en de schuur (Vz09-G05) zijn wat de
cultuurgewassen betreft alleen resten van raapzaad, vlas, gerst, broodtarwe en
emmertarwe gevonden. Het ligt voor de hand te concluderen dat deze producten in de
betreffende constructies lagen opgeslagen of in de directe omgeving daarvan verwerkt
werden. De vlas en gerst werden met zekerheid lokaal geproduceerd; van emmertarwe,
broodtarwe en raapzaad kan dit slechts worden vermoed. Van de pluimgierst, waarvan
alleen resten in de woonstalhuizen (Vz09-G01 en Vz09-G09) zijn teruggevonden, denken
we dat het op droge, zandige bodems in de omgeving werd verbouwd. Op natte, venige
grond doet pluimgierst het niet goed.
Het is op basis van het botanisch onderzoek moeilijk te bewijzen dat de schuur en de
spieker tot de zelfde nederzetting horen. De samenstelling van de monsters uit beide
soorten structuren komt echter goed overeen. Het spectrum aan cultuurgewassen komt
bovendien overeen met dat van de woonstalhuizen. 49
De schuur lag mogelijk niet op een nederzettingserf. Uit de naar verhouding goede
vertegenwoordiging van klit en grote brandnetel (beide echte ruigtekruiden) leiden we af
dat de schuur mogelijk op een minder intensief door mensen bezocht deel van de
49 Het is echter een zeer algemeen voedingsmiddelenspectrum.