Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 39
kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia), gewone steenraket (Erysimum cheiranthoides)
en vogelmuur (Stellaria media). Gezien het recente voorkomen van deze soorten zou de
conclusie kunnen zijn dat in de nabijheid van de greppels tuinbouwproducten of
hakvruchten (bieten, rapen e.d.) verbouwd werden. Resten van cultuurgewassen zijn
echter niet in de greppels teruggevonden. Andere soorten waarvan relatief veel resten zijn
teruggevonden zijn planten uit de categorieën ‘Planten van weinig betreden voedselrijke
ruigten’, ‘Pioniers van stikstofrijke, natte bodems’ en ‘Oever- en moerasplanten’. Uit de
goede vertegenwoordiging van waterplanten leiden we af dat zich in de greppels water
bevond of dat de greppels in verbinding stonden met een of ander waterbekken van
waaruit ze min of meer regelmatig gevoed werden. Waterplanten waarvan relatief veel
resten zijn gevonden zijn lidsteng (Hippuris vulgaris), waterranonkels (Ranunculus
subgen. Batrachium) en kranswieren (Chara). In greppel 02 zijn veel zaden gevonden
van gesteelde zannichellia (Zannichellia palustris subsp. pedicellata). Alle soorten zijn
kenmerkend voor relatief ondiep, stilstaand tot hooguit zwakstromend water.
Wateren met lidsteng zijn rijk aan carbonaat en fosfaat, vaak zwakbrak en
ammoniakhoudend. Dit geldt ook voor gesteelde zannichellia en een aantal soorten
waterranonkels. Kranswieren komen meestal niet in fosfaatrijk water voor, maar wel in
carbonaatrijk water. Sloten met een dergelijke soortensamenstelling kunnen tegenwoordig
worden gevonden in poldergebieden en bevatten vaak zwakbrak water. Gezien de
voorkeur van de meeste van de bovengenoemde waterplanten voor carbonaat en
ammoniak, worden ze in het binnenland ook wel aangetroffen in druk door vee bezochte
(en doordoor met meststoffen verrijkte) drinkpoelen. In zulke wateren zullen we echter
niet gauw kranswieren vinden. Tot slot kan vermeld worden dat de genoemde soorten
goed tegen het droogvallen van hun groeiplaats kunnen, zolang de modderbodem niet
geheel uitdroogt. De enigszins brakke invloed blijkt ook uit de goede vertegenwoordig
van zeeaster (Aster tripolium). Zeeaster is een plant die buitendijks op allerlei zilte
terreinen staat. Binnendijks is de plant te vinden langs oevers van oude kreken en in
milieus waar in het verleden sprake was van brakke invloed. 47
6.5 VROEGE MIDDELEEUWEN
Uit deze periode zijn drie monsters onderzocht die alle uit dezelfde cultuurlaag afkomstig
zijn. Dit betreft een akker- of mengbodem op het veen. Het sediment is beschreven als
een rommelig gemengd pakket met grijs zand, grijze klei, bruin veen en hout. De
resultaten van het macrorestenonderzoek aan deze monsters staan vermeld in bijlage 8.
Gebruiksplanten
In de monsters is wat de cultuurgewassen betreft slechts één verkoold aarvorkje van
emmertarwe (Triticum dicoccon) gevonden.
Andere resten van gebruiksplanten zijn afkomstig van hazelnoot (Corylus avellana),
sleedoorn (Prunus spinosa) en gewone vlier (Sambucus nigra) De resten van deze
struiken zijn onverkoold en kunnen ook heel goed afkomstig zijn van bomen/struiken die
deel uitmaakten van de natuurlijke vegetatie rond de monsterlocatie.
Wilde planten
Binnen de categorie wilde planten valt de relatief goede vertegenwoordiging op van
eenjarige stikstofliefhebbers (‘Onkruiden van voedselrijke akkers en tuinen’). Ook van
tredplanten zijn veel resten gevonden. Vooral van gewoon varkensgras (Polygonum
aviculare) zijn vergeleken met de hierboven beschreven oudere monsters veel zaden
gevonden. Dit heeft te maken met het feit dat varkensgras op zuivere veengrond niet of
nauwelijks voorkomt. De plant heeft een sterke voorkeur voor sterk betreden, open
plaatsen op minerale bodems (zand of klei) of zandige/kleiige veengrond.
47 Weeda et al. 1991, 38-39.