Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 23
en moerasvegetatie zich na de overstroming weer heeft hersteld, maar dat er daarna
minder graslandplanten en ganzenvoeten waren.
Het lijkt er bovendien op dat op de top van het Hollandveen een flink verstoorde
vegetatie aanwezig was die gedomineerd werd door planten van oevers en natte
graslanden. De verstoring kan worden afgeleid uit de goede vertegenwoordiging van de
ganzenvoeten en meldes. Helaas is niet duidelijk of de verstoring een antropogene of
natuurlijke oorzaak heeft. De verstoring kan gezien worden als voorbode van de
naderende overstromingen.
6.2 VROEGE IJZERTIJD
Uit de Vroege IJzertijd zijn drie monsters onderzocht. Eén monster (10.0016) is
afkomstig uit een plantaardig pakket dat op de buitenkant van de boomstamkano is
aangetroffen en waarmee de kano intentioneel dan wel op natuurlijke wijze is afgedekt.
Het monster is van hetzelfde materiaal afkomstig als pollenmonster BX3148. De beide
andere monsters komen uit de vloerlaag van Vz-G06-G01 (06.0007) en de
leef/cultuurlaag in een omheinde ruimte, een vermoedelijke veekraal (06.0281). De
resultaten van het macrorestenonderzoek aan de monsters staan vermeld in bijlage 2.
Het monster van de kano
In dit monster zijn wat de cultuurgewassen betreft enkele zaden van vlas (Linum
usitatissimum) aangetroffen. Daarnaast zijn voornamelijk resten van water-, oever-, en
moerasplanten gevonden. Ook de soorten uit de categorie ‘Pioniers van stikstofrijke, natte
bodems’ hebben zeer waarschijnlijk deel uitgemaakt van een oever- of moerasvegetatie.
Deze planten stonden op plaatsen waar de natuurlijke vegetatie beschadigd werd
waardoor open, modderige plaatsten op de oever ontstonden. Dit was zeer waarschijnlijk
de oever waar de kano voor de laatste keer aanmeerde (of aanspoelde).
Blijkbaar bevonden zich op deze plaats ook zaden van vlas in of op de bodem. Deze
zaden kunnen afkomstig zijn uit dorsafval van vlas. Mogelijk is er afval van de lijnzaadof
vezelproductie op de oever terechtgekomen. Vlas werd vroeger vaak geroot in
stromend water. Het aantreffen van vlasresten op een oever kan daarom in principe goed
verklaard worden.
Dat in het monster veel resten van waterorganismen zijn gevonden, is ook niet
verbazingwekkend. Van waterranonkels (Ranunculus subgen. Batrachium) zijn de meeste
resten gevonden. Waterranonkels zijn een soort boterbloemen die aangepast zijn aan het
leven in water. Ze komen echter niet in elk watertype voor. Waterranonkels kunnen beter
dan de meeste andere waterplanten tegen droogvallen van hun groeiplaats. Ook zijn ze
beter bestand tegen waterbeweging en kunnen ze in tegenstelling tot andere waterplanten
voedingsstoffen uit de bodem opnemen. Waterranonkels zijn daardoor in het voordeel ten
opzichte van andere waterplanten in wateren die voedselarmer zijn dan de bodem
eronder. In stilstaande, niet droogvallende, voedselrijke wateren worden ze
weggeconcurreerd door andere waterplanten. 24
De monsters uit de cultuurlagen
De botanische samenstelling van deze twee monsters vertoont veel overeenkomsten.
Wat gebruiksplanten betreft zijn resten van bedekte gerst (Hordeum vulgare var. vulgare)
en braam (Rubus fruticosus) gevonden. Van gerst is alleen een verkoolde korrel in de
cultuurlaag van Vz06-G01 gevonden. Van braam zijn in beide cultuurlagen enkele
(onverkoolde) pitten gevonden.
Wat de wilde planten betreft valt vooral het grote aantal zaden van grote brandnetel
(Urtica dioica) op. Grote brandnetels doen het goed op relatief stabiele, stikstofrijke,
matig vochtige, bij voorkeur schaduwrijke standplaatsen. In antropogene context staan de
24 Weeda et al. 1985, 237.