Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 8
4.5 VROEGE MIDDELEEUWEN
De menselijke activiteiten in de Vroege Middeleeuwen moeten tussen 900 en 1100 n.Chr.
worden geplaatst en houden verband met de ontginning en exploitatie van het veengebied.
Het belangrijkste macrobotanische onderzoeksobject is de cultuurlaag (C-1) van deze
periode. Het betreft vermoedelijk een akker of mengbodem, die is aangelegd op een
veenbodem (Hv-1). Dit veenpakket en de cultuurlaag hebben mogelijk eens de gehele
Vergulde Hand-West afgedekt, maar zijn alleen in delen van de vondstzones 01 en 02
behouden.
De macrobotanische monsters die zijn geselecteerd voor het onderzoek naar deze
hoofdperiode zijn afkomstig uit de cultuurlaag (C-1, zie figuur 4 ). Het sediment is
beschreven als een rommelig, gemengd pakket met grijs zand, grijze klei, bruin veen en
hout. Het is daarom aannemelijk dat in het pakket veen uit de onderliggende bodem is
opgenomen. Hiernaast is niet uit te sluiten dat de cultuurlaag, om de kwaliteit van de
bodem te verbeteren, is verrijkt met andere sedimenten uit de omgeving. De
ouderdomsbepalingen van de archeologische sporen (Vz02-Ho01) op het pakket maken
aannemelijk dat het niveau voor het einde van de 10e eeuw n.Chr. is ontstaan. Gedateerde
akkeronkruiden uit de cultuurlaag plaatsen het gebruik van de laag als akkergrond in de
10e of het begin van de 11e eeuw n.Chr.
De cultuurlaag is in het veld geïnterpreteerd als een toemaak. Toemaak is een
menglaag, die is opgebracht om de vruchtbaarheid van een (veen)bodem te verbeteren.
Toemaak kan bestaan uit voedselrijk veen, vermengd met zand en/of kalkrijke zavel- en
kleigronden om de stevigheid van de bouwvoor en/of graszode te verbeteren. 16 Deze
bestanddelen lijken overeen te komen met de samenstelling van het bemonsterde
cultuurniveau. De benodigde grondstoffen voor toemaak konden van elders worden
aangevoerd, maar meestal was het mogelijk deze bijvoorbeeld lokaal op te baggeren uit
sloten of op te graven.
Figuur 4
Profiel door de ondergrond in vondstzone 02, met de positie van cultuurlaag C1. De
palen behoren bij de archeologische sporen die bovenop de cultuurlaag zijn
aangetroffen (© VLAK).
16 Van de Ven 1996, 45.