Productenboek def zonder voorkant - Gemeente Houten
Productenboek def zonder voorkant - Gemeente Houten
Productenboek def zonder voorkant - Gemeente Houten
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
INHOUDSOPGAVE<br />
Inleiding.................................................................................................................................................. 5<br />
Juridische status .................................................................................................................................. 5<br />
Leeswijzer ............................................................................................................................................ 5<br />
HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN............................................................................... 7<br />
1.1 Afbakening ..................................................................................................................................... 7<br />
1.2 In overwegende mate op het individu gericht ................................................................................ 7<br />
1.3 Langdurig noodzakelijk .................................................................................................................. 7<br />
1.4 Goedkoopst adequaat.................................................................................................................... 7<br />
1.5 Beperkingen op toekenning van voorzieningen............................................................................. 8<br />
1.6 Nadere toelichting van het begrip algemeen gebruikelijk .............................................................. 8<br />
1.7 Compensatiebeginsel .................................................................................................................... 9<br />
1.8 Niet woonachting in de gemeente ................................................................................................. 9<br />
1.9 Aard van de gebruikte materialen................................................................................................ 10<br />
1.10 Voorliggende voorziening .......................................................................................................... 10<br />
1.11 Verstrekkingenbeleid vervoersvoorzieningen en rolstoelvoorzieningen in natura .................... 10<br />
1.12 Kwaliteitsbeleid .......................................................................................................................... 11<br />
HOOFDSTUK 2. VORM VAN DE TE VERSTREKKEN INDIVIDUELE VOORZIENING .............. 12<br />
2.1 Verschillende vormen van te verstrekken voorzieningen ............................................................ 12<br />
2.2 Voorziening in natura................................................................................................................... 12<br />
2.3 Financiële tegemoetkoming......................................................................................................... 12<br />
2.4 Persoonsgebonden budget.......................................................................................................... 12<br />
2.4.1 Geen persoonsgebonden budget.......................................................................................... 12<br />
2.4.2 Intrekken persoonsgebonden budget ................................................................................... 12<br />
2.4.3 Persoonsgebonden budget en schulden .............................................................................. 13<br />
2.4.4 Persoonsgebonden budget ................................................................................................... 13<br />
2.4.5 Uitbetalen persoonsgebonden budget .................................................................................. 13<br />
2.4.6 Controle persoonsgebonden budget..................................................................................... 13<br />
2.5 Eigen bijdrage .............................................................................................................................. 14<br />
2.6 Overgangsregeling....................................................................................................................... 14<br />
HOOFDSTUK 3. HULP BIJ HET HUISHOUDEN.......................................................................... 16<br />
3.1 Inleiding........................................................................................................................................ 16<br />
3.2 Mogelijke voorzieningen .............................................................................................................. 16<br />
3.3 Algemene hulp bij het huishouden............................................................................................... 16<br />
3.3.1 Algemene voorzieningen....................................................................................................... 16<br />
3.4 Hulp bij het huishouden ............................................................................................................... 17<br />
3.5 AWBZ-instelling en hospice......................................................................................................... 18<br />
3.6 Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ............................................................................ 18<br />
3.7 Gebruikelijke zorg ........................................................................................................................ 18<br />
3.8 Herindicatie .................................................................................................................................. 19<br />
HOOFDSTUK 4. WOONVOORZIENINGEN .................................................................................. 22<br />
4.1 Inleiding........................................................................................................................................ 22<br />
4.2 Beoordeling van aanvragen woonvoorzieningen......................................................................... 22<br />
4.3 Vormen van te verstrekken woonvoorziening.............................................................................. 22<br />
4.4 Algemene voorziening ................................................................................................................. 22<br />
4.5 Soorten individuele woonvoorzieningen ...................................................................................... 23<br />
4.6 Primaat van verhuizen ................................................................................................................. 23<br />
4.6.1 Verhuizing vanuit andere gemeente ..................................................................................... 23<br />
4.7 Afweging aanpassen of verhuizen............................................................................................... 24<br />
4.7.1 Vrijmaken aangepaste woning .............................................................................................. 25<br />
4.7.2 Registratie van aangepaste woningen.................................................................................. 25<br />
4.8 Bouwkundige of woontechnische woonvoorziening .................................................................... 25<br />
4.8.1 Kosten die vergoed worden bij woningaanpassingen........................................................... 25<br />
4.8.2 Kwaliteitsniveau woningaanpassingen ................................................................................. 26<br />
Versie maart 2008 Pagina 1 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.9 Niet-bouwkundige of niet-woontechnische woonvoorziening...................................................... 26<br />
4.10 Woningsanering in verband met COPD, astma of allergie........................................................ 26<br />
4.10.1 Ruimten die voor sanering in aanmerking komen............................................................... 27<br />
4.10.2 Artikelen die voor sanering in aanmerking komen.............................................................. 27<br />
4.11 Rolstoelvast tapijt....................................................................................................................... 27<br />
4.12 Inrichten van badkamer en toilet................................................................................................ 28<br />
4.13 Patiëntenliften ............................................................................................................................ 28<br />
4.14 Hergebruik voorzieningen.......................................................................................................... 28<br />
4.14.1 Onderhoud, keuring en reparatie ........................................................................................ 29<br />
4.15 Verwijderen van voorzieningen.................................................................................................. 29<br />
4.16 Speciale gevallen....................................................................................................................... 29<br />
4.16.1 Elektrische garagedeur ....................................................................................................... 29<br />
4.16.2 Uitraasruimte....................................................................................................................... 29<br />
4.16.3 Zonwering............................................................................................................................ 29<br />
4.16.4 Kookplaten .......................................................................................................................... 29<br />
4.16.5 Meerkosten ‘luxe’voorzieningen.......................................................................................... 30<br />
4.17 Persoonsgebonden budget........................................................................................................ 30<br />
4.18 Afwijzen woonvoorziening ......................................................................................................... 30<br />
4.19 Financiële tegemoetkoming....................................................................................................... 30<br />
4.20 Verhuiskostenvergoeding .......................................................................................................... 31<br />
4.21 Toekennen verhuiskostenvergoeding........................................................................................ 31<br />
4.22 Afwijzen verhuiskostenvergoeding ............................................................................................ 32<br />
4.23 Huurderving ............................................................................................................................... 32<br />
4.24 Tijdelijke huisvesting.................................................................................................................. 32<br />
4.25 Medische urgentie...................................................................................................................... 33<br />
4.26 Algemene voorwaarden woonvoorzieningen............................................................................. 33<br />
4.26.1 Hoofdverblijf en bezoekbaarheid......................................................................................... 33<br />
4.26.2 Verzekering ......................................................................................................................... 33<br />
4.26.3 Woningeigenaar .................................................................................................................. 33<br />
4.26.4 Aanvang werkzaamheden en inzicht in de woning............................................................. 34<br />
4.26.5 Anti-speculatiebeding.......................................................................................................... 34<br />
4.27 Uitgesloten van woonvoorzieningen .......................................................................................... 34<br />
HOOFDSTUK 5. VERVOERSVOORZIENINGEN ......................................................................... 36<br />
5.1 Inleiding........................................................................................................................................ 36<br />
5.2 Beoordeling van aanvragen vervoersvoorzieningen ................................................................... 36<br />
5.3 Vormen van verstrekken vervoersvoorziening ............................................................................ 37<br />
5.4 Algemene vervoersvoorzieningen ............................................................................................... 37<br />
5.4.1 Regionaal vervoer (Regiotaxi)............................................................................................... 37<br />
5.4.2 Bovenregionaal vervoer (Valys) ............................................................................................ 37<br />
5.4.3 65-plussers............................................................................................................................ 37<br />
5.4.4 Overige vervoerspassen ....................................................................................................... 38<br />
5.5 Individuele vervoersvoorzieningen .............................................................................................. 38<br />
5.5.1 Inkomensafhankelijke voorzieningen .................................................................................... 38<br />
5.5.2 Inkomensonafhankelijke voorzieningen ................................................................................ 38<br />
5.6 Bruikleenauto ............................................................................................................................... 38<br />
5.7 Een (aangepaste) gesloten buitenwagen .................................................................................... 39<br />
5.8 Een open (elektrische) buitenwagen (scootmobiel)..................................................................... 40<br />
5.9 Ander verplaatsingsmiddel .......................................................................................................... 41<br />
5.9.1 De fiets .................................................................................................................................. 41<br />
5.9.1.1 De driewiel of vierwielfiets.................................................................................................. 41<br />
5.9.1.2 De driewiel ligfiets .............................................................................................................. 41<br />
5.9.1.3 De rolstoelfiets.................................................................................................................... 41<br />
5.9.1.4 De tandem.......................................................................................................................... 42<br />
5.9.1.5 Combinatie tandem en driewielfiets ................................................................................... 42<br />
5.9.1.6 De verlengde fiets .............................................................................................................. 42<br />
5.9.1.7 Fietszitje ............................................................................................................................. 42<br />
5.9.2 De auto.................................................................................................................................. 42<br />
5.9.2.1 Aangepaste bus ................................................................................................................. 43<br />
5.9.2.2 Autoaanpassingen ............................................................................................................. 43<br />
Versie maart 2008 Pagina 2 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.9.2.3 Autozitjes............................................................................................................................ 43<br />
5.9.2.4 Rijbewijzen ......................................................................................................................... 43<br />
5.10 Stalling en verzekering............................................................................................................... 44<br />
5.11 Persoonsgebonden budget........................................................................................................ 44<br />
5.12 Financiële tegemoetkoming....................................................................................................... 44<br />
5.12.1 (Rolstoel)taxikostenvergoeding of vergoeding eigen auto.................................................. 44<br />
5.12.2 Taxikostenvergoeding voor jeugdigen ................................................................................ 44<br />
5.12.3 Partnervergoeding............................................................................................................... 45<br />
5.12.4 Begeleiderskosten............................................................................................................... 45<br />
5.12.5 Taxikosten: afbakening met de AWBZ................................................................................ 45<br />
5.13 Toekenningsduur vervoersvoorzieningen.................................................................................. 46<br />
5.14 Declaratiesysteem ..................................................................................................................... 46<br />
HOOFDSTUK 6. ROLSTOELVOORZIENINGEN.......................................................................... 48<br />
6.1. Algemene uitgangspunten bij selectie rolstoel ........................................................................... 48<br />
6.2. Beoordeling van aanvragen rolstoelvoorzieningen..................................................................... 48<br />
6.3 Vormen van verstrekken vervoersvoorziening ............................................................................ 48<br />
6.4 Algemene voorziening ................................................................................................................. 48<br />
6.4.1 Nieuw beleid.......................................................................................................................... 48<br />
6.5 Rolstoel in natura ......................................................................................................................... 49<br />
6.5.1 Selectie rolstoel..................................................................................................................... 49<br />
6.6 Soorten rolstoelen........................................................................................................................ 49<br />
6.6.1 Handbewogen rolstoelen ...................................................................................................... 49<br />
6.6.2 Elektrische rolstoelen ............................................................................................................ 49<br />
6.6.3 Kinderrolstoelen .................................................................................................................... 49<br />
6.6.4 Aangepaste buggy, duwwandelwagen ................................................................................. 50<br />
6.6.5 Stoelen op wielen.................................................................................................................. 50<br />
6.7 Sportrolstoelen en sportvoorzieningen ........................................................................................ 50<br />
6.8 Aanpassingen aan rolstoelen ...................................................................................................... 51<br />
6.8.1 Antidecubituskussen ............................................................................................................. 51<br />
6.8.2 Zitorthesen ............................................................................................................................ 51<br />
6.8.3 Rolstoelaccessoires .............................................................................................................. 51<br />
6.8.4 Vergoeding voor onderhoud, reparatie en verzekering......................................................... 51<br />
6.9 Persoonsgebonden budget voor een rolstoel.............................................................................. 51<br />
6.10 Financiële tegemoetkoming....................................................................................................... 51<br />
HOOFDSTUK 7. HET VERKRIJGEN VAN VOORZIENINGEN EN HET MOTIVEREN VAN<br />
BESLUITEN ............................................................................................................................ 52<br />
7.1 Aanvraagprocedure ..................................................................................................................... 52<br />
7.2 Indicatieadvies ............................................................................................................................. 52<br />
7.3 Beschikking.................................................................................................................................. 55<br />
7.4 Wijzigingen................................................................................................................................... 55<br />
7.5 Intrekken en terugvordering......................................................................................................... 55<br />
7.6 Terugvordering............................................................................................................................. 56<br />
7.7 Samenhangende afstemming...................................................................................................... 56<br />
HOOFDSTUK 8. SLOTBEPALINGEN........................................................................................... 57<br />
8.1 Hardheidsclausule ....................................................................................................................... 57<br />
8.2 Indexering .................................................................................................................................... 57<br />
8.3 Evaluatie ...................................................................................................................................... 57<br />
Bijlage 1 Overbelasting................................................................................................................... 59<br />
Bijlage 2 Prijzengids NIBUD ........................................................................................................... 61<br />
Versie maart 2008 Pagina 3 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 4 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Inleiding<br />
De gemeente <strong>Houten</strong> heeft, naast de gemeentelijke Verordening maatschappelijke ondersteuning<br />
<strong>Houten</strong> 2007 (verder te noemen Verordening) en het Besluit maatschappelijke ondersteuning<br />
(Besluit), beleidsregels opgesteld die richtlijnen geven waarlangs aanspraken concreet kunnen<br />
worden ingevuld. Deze beleidsregels zijn beschreven en vastgelegd in dit <strong>Productenboek</strong><br />
maatschappelijke ondersteuning <strong>Houten</strong> (<strong>Productenboek</strong>) versie 2008. In het <strong>Productenboek</strong> wordt<br />
aangegeven op grond van welke overwegingen tot keuzen kan worden gekomen.<br />
Juridische status<br />
Zoals hierboven gesteld dient er, naast de gemeentelijke Verordening, een gemeentelijk<br />
<strong>Productenboek</strong> te worden vastgesteld waarin is aangegeven langs welke richtlijnen het gemeentelijk<br />
verstrekkingenbeleid concreet wordt ingevuld. Immers, bij het verstrekken van voorzieningen zal de<br />
gemeente voor gelijke gevallen een gelijk beleid moeten voeren. Om dit toetsbaar te maken voor<br />
zowel een rechter als een belanghebbende dienen de regels, volgens welke beslist wordt, kenbaar te<br />
zijn. Zijn deze regels niet kenbaar, dan zal de rechter op grond van door hemzelf aangelegde normen<br />
moeten beoordelen of de gemeente in redelijkheid tot het genomen besluit heeft kunnen komen. Het<br />
college van burgemeester en wethouders is in het kader van haar Verordening derhalve verplicht een<br />
vaste gedragslijn te volgen bij de afweging van belangen, het vaststellen van feiten, kortom bij de<br />
(voorbereiding van) besluitvorming. Omdat alle belanghebbenden kennis moeten kunnen nemen van<br />
deze gedragslijn, is de gemeente verplicht de beleidsregels vast te leggen en openbaar te maken. De<br />
gemeente mag, ter motivering van besluiten, gebruik maken van verwijzing naar deze beleidsregels.<br />
De gemeente dient volgens deze beleidsregels te handelen, tenzij dit zou leiden tot onevenredig<br />
nadeel voor de belanghebbende. De gemeente hoeft geen beleidsregels vast te stellen indien deze<br />
regels expliciet opgenomen zijn in de Verordening.<br />
Samengevat: dit <strong>Productenboek</strong> is een noodzakelijke aanvulling op de Verordening. Het<br />
<strong>Productenboek</strong> heeft praktisch dezelfde consequenties als de gemeentelijke Verordening. Daarbij<br />
dient men zich te realiseren dat de beleidsregels niet alleen voor de uitvoerende diensten van belang<br />
zullen zijn, als richtlijn waarop beslissingen worden gebaseerd, maar tevens een rol kunnen spelen bij<br />
beroepszaken. Het is dus noodzakelijk deze regels zo nauwkeurig en éénduidig mogelijk vast te<br />
stellen. Het <strong>Productenboek</strong> kan worden gezien als verlengstuk van de Verordening.<br />
Leeswijzer<br />
Het <strong>Productenboek</strong> volgt de opbouw van de<br />
Verordening. Er zijn diverse hoofdstukken over de<br />
verschillende terreinen waarop individuele<br />
voorzieningen worden verstrekt: Hulp bij het<br />
huishouden, woonvoorzieningen, het zich lokaal<br />
verplaatsen per vervoermiddel<br />
(vervoersvoorzieningen) en verplaatsen in en rond<br />
de woning (rolstoelen). Hieraan vooraf gaan<br />
hoofdstuk 1 over de algemene bepalingen en<br />
hoofdstuk 2 over de vorm van de te verstrekken<br />
individuele voorzieningen.<br />
Versie maart 2008 Pagina 5 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 6 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 1.<br />
ALGEMENE BEPALINGEN<br />
1.1 Afbakening<br />
Artikel 1.2 lid 1 van de Verordening luidt:<br />
Een voorziening kan slechts worden toegekend voor zover:<br />
a. deze in overwegende mate op het individu is gericht (zie paragraaf 1.2);<br />
b. deze langdurig noodzakelijk is om de beperkingen op de volgende gebieden op te heffen of te<br />
verminderen: het voeren van een huishouden, het wonen en verplaatsen in en om de woning, het<br />
zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel, het ontmoeten van medemensen en op basis hiervan<br />
sociale verbanden aangaan (zie paragraaf 1.3);<br />
c. deze, naar objectieve maatstaven gemeten, als de goedkoopst adequate voorziening kan worden<br />
aangemerkt (zie paragraaf 1.4).<br />
In dit artikel is de reikwijdte van de Verordening vastgelegd. Niet elk probleem kan of hoeft op grond<br />
van de Verordening te worden opgelost. Bij de behandeling van een aanvraag om een voorziening<br />
spelen enkele algemene beperkingen (zie paragraaf 1.5).<br />
1.2 In overwegende mate op het individu gericht<br />
Bij het verstrekken van voorzieningen wordt in principe alleen rekening gehouden met de aanvrager.<br />
Bij de beoordeling van een voorziening en/of de omvang ervan, dient wel rekening gehouden te<br />
worden met de beschikbaarheid van huisgenoten. Er wordt gekeken wat er in redelijkheid en billijkheid<br />
van huisgenoten verwacht kan worden (zie paragraaf 3.7).<br />
1.3 Langdurig noodzakelijk<br />
De eis dat een voorziening langdurig noodzakelijk moet zijn, heeft te maken met de afgrenzing van het<br />
hulpmiddelendepot dat op basis van de Algemene Wet Bij<strong>zonder</strong>e Ziektekosten (AWBZ) beschikbaar<br />
wordt gesteld. Uit het hulpmiddelendepot kan gedurende drie maanden, éénmaal te verlengen met<br />
nog eens drie maanden, een hulpmiddel worden geleend. Na die periode bestaat de mogelijkheid het<br />
hulpmiddel tegen betaling te huren. Dit wil evenwel niet zeggen dat de grens van langdurig<br />
noodzakelijk op zes maanden ligt. De grens wordt bepaald door de vraag: gaat het probleem over of is<br />
het blijvend. Iemand heeft bijvoorbeeld een probleem dat acht tot tien maanden duurt maar daarna<br />
over is. Dan wordt er vanuit gegaan dat er geen sprake is van langdurige noodzaak. Deze redenering<br />
geldt overigens niet bij een aanvrager die terminaal is. Als de levensverwachting vier maanden is, is<br />
duidelijk dat het geen tijdelijk probleem is, maar een probleem zolang de betrokkene leeft. Er moet<br />
dan uitgegaan worden van langdurige noodzaak. Voor het vaststellen van langdurig noodzakelijk is de<br />
prognose (bijvoorbeeld het verloop van het ziektebeeld of de levensverwachting) van groot belang.<br />
Een uit<strong>zonder</strong>ing moet worden gemaakt voor kortdurende noodzakelijke Hulp bij het huishouden.<br />
Indien bijvoorbeeld na ontslag uit het ziekenhuis voor een beperkte periode Hulp bij het huishouden<br />
noodzakelijk is, kan deze voorziening wel worden verstrekt.<br />
1.4 Goedkoopst adequaat<br />
Het criterium goedkoopst adequaat betekent dat een te verstrekken voorziening allereerst adequaat<br />
dient te zijn om een belemmering weg te nemen. Zijn twee of meer voorzieningen adequaat, dan mag<br />
gekozen worden voor de goedkoopste voorziening. Zijn er eigenschappen die kostenverhogend<br />
werken <strong>zonder</strong> dat dit de voorziening meer adequaat maakt, dan zullen deze niet voor vergoeding in<br />
aanmerking komen.<br />
De goedkoopste voorziening wordt beschouwd vanuit het gezichtspunt van de gemeente: het gaat om<br />
de voorziening die voor de gemeente <strong>Houten</strong> het goedkoopst is.<br />
De hoogte van een financiële tegemoetkoming dan wel een persoonsgebonden budget (PGB) wordt<br />
afgestemd op het prijsniveau van de goedkoopst adequate voorziening op dat moment.<br />
Versie maart 2008 Pagina 7 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
1.5 Beperkingen op toekenning van voorzieningen<br />
Een voorziening wordt niet toegekend als:<br />
- de voorziening voor de persoon als de aanvrager algemeen gebruikelijk is (zie paragraaf 1.6);<br />
- de aanvrager niet woonachtig is in de gemeente <strong>Houten</strong> (zie paragraaf 1.8);<br />
- de ondervonden problemen bij het normale gebruik van de woning voortvloeien uit de aard<br />
van de in de woning gebruikte materialen (zie paragraaf 1.9);<br />
- de aangevraagde voorzieningen van een hoger niveau zijn dan het uitrustingsniveau voor<br />
sociale woningbouw (zie artikel 1.2 lid 3 sub d van de Verordening);<br />
- de aanvrager geen aantoonbare meerkosten heeft in vergelijking met de situatie voorafgaand<br />
aan het optreden van de beperkingen waarvoor de voorziening wordt aangevraagd (zie artikel<br />
1.2 lid 3 sub e van de Verordening);<br />
- de aanvraag betrekking heeft op kosten die de aanvrager voorafgaand aan het moment van<br />
beschikken heeft gemaakt (zie paragraaf 4.21.4 en artikel 1.2, lid 3 sub f van de Verordening);<br />
- de normale afschrijvingstermijn voor deze voorziening nog niet is verstreken, tenzij deze<br />
geheel of gedeeltelijk verloren is gegaan als gevolg van omstandigheden die niet aan de<br />
aanvrager zijn toe te rekenen (zie artikel 1.2 lid 3 sub g van de Verordening);<br />
- als de aanvrager via een andere wettelijke bepaling of privaatrechtelijke overeenkomst of<br />
verbintenis aanspraak op een voorziening kan maken (zie paragraaf 1.10);<br />
- als het tot de eigen verantwoordelijkheid van de aanvrager hoort om een oplossing voor de<br />
beperking te vinden (zie artikel 1.2 lid 3 sub i van de Verordening).<br />
1.6 Nadere toelichting van het begrip algemeen gebruikelijk<br />
Artikel 1.2 lid 3 sub a van de Verordening bepaalt dat geen voorziening wordt toegekend indien en<br />
voor zover de voorziening voor een persoon als de aanvrager algemeen gebruikelijk is. Met ‘een<br />
persoon als de aanvrager’ wordt bedoeld een persoon <strong>zonder</strong> beperkingen, die in een vergelijkbare<br />
situatie verkeert (wat betreft inkomen, leeftijd, et cetera). Waar de grens getrokken moet worden<br />
tussen wat wel of niet algemeen gebruikelijk wordt geacht, zal afgemeten worden aan algemeen<br />
maatschappelijke normen (die overigens aan verandering onderhevig zijn). De rechtbank in<br />
Leeuwarden deed hierover de volgende uitspraak: De Centrale Raad van Beroep oordeelde onder<br />
meer dat een wasdroger (…), een keramische kookplaat (…) en een waterbed (…) moeten worden<br />
beschouwd als algemeen gebruikelijke voorzieningen, in weerwil van het feit dat elk van deze<br />
goederen slechts in een minderheid van de woningen in Nederland aanwezig is. Naar het oordeel van<br />
de rechtbank kan uit deze en andere jurisprudentie worden afgeleid dat een voorziening in beginsel<br />
als algemeen gebruikelijke zaak of goed moet worden beschouwd indien:<br />
a. de voorziening niet specifiek op personen met beperkingen is gericht;<br />
b. de voorziening in de vrije handel (onder andere ‘doe het zelfzaken’) verkrijgbaar is.<br />
Aan beide voorwaarden moet zijn voldaan om een voorziening als algemeen gebruikelijk te betitelen.<br />
Voorbeelden van zaken die als algemeen gebruikelijk worden gezien (niet limitatief):<br />
- douche;<br />
- douchekop met glijstang;<br />
- verhoogde toiletten;<br />
- kranen (eenhendelmengkranen, thermosstatische kranen)<br />
- inductie of keramische kookplaat;<br />
- wasdroger;<br />
- fiets met een hulpmotor, een lage instap of fietsondersteuning;<br />
- zonwering.<br />
In individuele gevallen kan een voorziening die op zichzelf als algemeen gebruikelijk wordt gezien,<br />
vanwege de omstandigheden van de aanvrager, als niet algemeen gebruikelijk worden beschouwd. Er<br />
zal dan een uit<strong>zonder</strong>ing worden gemaakt.<br />
Versie maart 2008 Pagina 8 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Het algemeen gebruikelijke karakter kan aan een algemeen gebruikelijke voorziening ontvallen indien:<br />
a. er sprake is van meer dan geringe meerkosten in verhouding tot het (bijstands)inkomen;<br />
b. er een plotselinge onvoorziene noodzaak is voor de voorziening;<br />
c. het aanpassingen betreft aan een algemeen gebruikelijke voorziening die op medische<br />
gronden specifiek voor een bepaald persoon nodig zijn+<br />
De verstrekkingsprocedure is eenvoudiger dan bij individuele voorzieningen: een beperkte<br />
toegangsbeoordeling, geen formele beslissing (beschikking) en geen eigen bijdragen. In de regel gaat<br />
het om eenvoudige en veel voorkomende voorzieningen die bedoeld zijn voor incidenteel of<br />
kortdurend gebruik. Kenmerk van algemene voorzieningen is tenslotte dat zij altijd in natura verstrekt<br />
worden en nooit als financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget. Op verzoek zal er aan<br />
de aanvrager wel een beschikking kunnen worden afgegeven, zodat rechtsbescherming gewaarborgd<br />
is.<br />
Er moet altijd voldaan zijn aan een van de voorwaarden om het algemeen gebruikelijke karakter aan<br />
een voorziening te ontnemen. In deze situatie kan de hardheidsclausule worden toegepast, waardoor<br />
de voorziening of aanpassingskosten alsnog verstrekt kunnen worden.<br />
Ondanks bovenstaande toelichting blijkt het in de uitvoeringspraktijk moeilijk een duidelijke grens te<br />
trekken tussen wanneer een voorziening wel of niet algemeen gebruikelijk is. Daarom wordt<br />
aangesloten bij de VNG lijst gehandicaptenvoorzieningen die terug te vinden is in het Handboek Wmo<br />
en het Handboek Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg).<br />
Elektrische deuropener<br />
Tot slot nog een korte toelichting met betrekking tot de plicht voor aanpassingen van deuren in<br />
gemeenschappelijke ruimten. Indien het een gebouw betreft dat specifiek is gericht op duurzaam<br />
wonen voor ouderen of personen met beperkingen dan horen elektrisch bedienbare deuren bij het<br />
gebouw. Een elektrische deuropener is in dit soort gebouwen dan algemeen gebruikelijk. Anders ligt<br />
het bij gewone woongebouwen waar een aanvrager woont. Dan is er wel sprake van individueel<br />
gebruik. In het verleden is de gemeente geconfronteerd met subsidieaanvragen van verhuurders om<br />
tijdens nieuwbouw voorzieningen voor aanvrager te realiseren. Voor deze gemeenschappelijke<br />
voorzieningen kan geen beroep gedaan worden op de Wmo. Het gaat hierbij namelijk niet om een op<br />
een individu gerichte voorziening (en dit is een wettelijke voorwaarde voor het verstrekken van een<br />
Wmo-voorziening).<br />
1.7 Compensatiebeginsel<br />
Het compensatiebeginsel verplicht de gemeente om personen met aantoonbare beperkingen op grond<br />
van ziekte of gebrek een gelijkwaardige uitgangspositie te verschaffen, zodat zij zelfredzaam zijn en in<br />
staat tot maatschappelijke participatie. Het beginsel heeft betrekking op de volgende onderdelen:<br />
a. voeren van een huishouden;<br />
b. verplaatsen in en om de woning;<br />
c. lokaal verplaatsen per vervoermiddel;<br />
d. medemensen ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan gaan.<br />
In de algemene toelichting van de Verordening is de achtergrond rond het compensatiebeginsel<br />
opgenomen.<br />
1.8 Niet woonachting in de gemeente<br />
De Wmo kent een compensatieplicht en deze plicht geldt slechts ten aanzien van in de gemeente<br />
woonachtige aanvragers. Veelal zal de inschrijving in de <strong>Gemeente</strong>lijke Basisadministratie (GBA)<br />
uitsluitsel geven waar de persoon woont. Deze inschrijving is echter niet doorslaggevend, maar een<br />
hulpmiddel. Doorslaggevend is de plaats van het daadwerkelijk verblijf. Waar verblijft de betrokkene<br />
en waar is het centrum van zijn economische en/of sociale activiteiten gelegen?<br />
Bij aanvragen van personen met beperkingen die in een AWBZ-instelling wonen, is niet altijd duidelijk<br />
welke gemeente compensatieplicht heeft voor het verstrekken van voorzieningen. Sommige bewoners<br />
hanteren namelijk een postadres. Zij staan niet ingeschreven in de gemeente waar de AWBZinstelling<br />
is, maar op hun postadres en dat is vaak een andere gemeente. De gemeente waar de<br />
persoon met beperkingen daadwerkelijk woonachtig is, is verantwoordelijk voor het verstrekken van<br />
de voorzieningen.<br />
Versie maart 2008 Pagina 9 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
1.9 Aard van de gebruikte materialen<br />
Dit artikel betreft voornamelijk woonvoorzieningen. Hierbij valt te denken aan vochtproblemen<br />
vanwege slechte isolatie en ventilatie, halfsteense muren op het westen die veel waterdoorslag en<br />
vochtigheid binnen geven, enzovoort. Iedereen, ongeacht een eventuele beperking, zal met dit soort<br />
materialen dezelfde problemen kunnen ondervinden. Het probleem wordt dus niet veroorzaakt door de<br />
combinatie handicap en woning, maar door de gebruikte materialen.<br />
Samengevat: reden om de gevraagde voorziening te weigeren. Een uit<strong>zonder</strong>ing hierop is<br />
woningsanering, dat beperkingen als gevolg van bijvoorbeeld astma kan verminderen (zie paragraaf<br />
4.8).<br />
1.10 Voorliggende voorziening<br />
Er wordt geen voorziening toegekend als de aanvrager op grond van een andere wettelijke regeling<br />
aanspraak kan maken op eenzelfde voorziening. Op het terrein van het vervoer bestaan enkele<br />
andere regelingen die in specifieke vervoersbehoeften (medisch vervoer, woon-werk-verkeer of<br />
leerlingenvervoer) kunnen worden toegepast. Ook op andere terreinen kan er sprake zijn van een<br />
voorliggende wettelijke regeling zoals de AWBZ en Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen<br />
(WIA).<br />
1.11 Verstrekkingenbeleid vervoersvoorzieningen en rolstoelvoorzieningen in natura<br />
Met betrekking tot de te verstrekken vervoers- en rolstoelvoorzieningen werkte de gemeente <strong>Houten</strong><br />
tot 1 januari 2008 samen met een aantal regiogemeenten, Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik.<br />
Vervoersmiddelen en rolstoelen worden over het algemeen verstrekt in bruikleen. De gemeente blijft<br />
derhalve eigenaar van de verstrekte voorziening. Sommige voorzieningen kunnen in eigendom<br />
worden verstrekt, wanneer de voorziening een korte technische levensduur heeft, een geringe waarde<br />
heeft of wanneer dit vanuit hygiënisch oogpunt wenselijk is.<br />
Leveranciers hebben een eigen kernassortiment waaruit klanten in principe hun keuze dienen te<br />
maken. Tevens heeft iedere leverancier een eigen depot waaruit voorzieningen herverstrekt kunnen<br />
worden. Dit houdt in dat eenzelfde voorziening meer dan eens kan worden verstrekt. Er wordt<br />
gestreefd naar een actief herverstrekkingenbeleid. Dat wil zeggen dat bij iedere aanvraag eerst in de<br />
depots gekeken wordt of een adequaat middel beschikbaar is of geschikt gemaakt kan worden. Pas<br />
als dit niet het geval is, wordt een nieuw middel aangeschaft. Soberheid staat voorop. Voorkomen<br />
moet worden dat het depot overvol staat met goede, adequate, maar oudere middelen en er te snel<br />
overgegaan wordt op moderne voorzieningen die zijn uitgerust met de nieuwste technische snufjes.<br />
De kosten rondom onderhoud, reparatie en verzekering zijn gespecificeerd in artikel 1.14 van het<br />
Besluit.<br />
Onderhoud<br />
De gemeente verplicht de aanvrager tot het afsluiten van een onderhoudscontract met de leverancier<br />
voor de overige voorzieningen (woonvoorzieningen, rolstoelvoorzieningen en vervoersvoorzieningen).<br />
De onderhoudskosten wordt door de gemeente vergoed.<br />
Reparatie<br />
Daarnaast mag de klant tot het bedrag, vastgesteld in artikel 1.14 van het Besluit, reparaties uitvoeren<br />
<strong>zonder</strong> toestemming van de gemeente. Boven dit bedrag dient de gemeente eerst af te wegen in<br />
hoeverre de reparatie zinvol is, of dat het beter is de voorziening in zijn geheel te vervangen. Wel<br />
wordt van de klant voor kleine reparaties tot het bedrag bepaalt in artikel 1.14 van het Besluit, per<br />
gebeurtenis gevraagd deze voor eigen rekening te nemen.<br />
Verzekering<br />
De overige voorzieningen die via een bruikleenovereenkomst verstrekt worden zijn standaard WA<br />
verzekerd door de gemeente.<br />
Versie maart 2008 Pagina 10 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
De aanvrager is zelf verantwoordelijk voor het verhogen van de inboedelverzekering voor<br />
woonvoorzieningen of overige voorzieningen die inpandig worden opgeslagen. Bij brand,<br />
waterschade, en dergelijke kan de voorziening dan opnieuw aangeschaft worden met behulp van het<br />
verzekeringsgeld. Als de aanvrager zich niet heeft verzekerd, verstrekt de gemeente dezelfde<br />
voorziening niet voordat de afschrijvingsperiode is verlopen.<br />
1.12 Kwaliteitsbeleid<br />
Bij de verstrekking van voorzieningen staan kwaliteit en service voorop. De aan te schaffen<br />
voorzieningen (vervoersmiddelen en rolstoelvoorzieningen) dienen voorzien te zijn van het GQ<br />
(bewezen kwaliteit) keurmerk of zijn voorzien van een TNO keurmerk. De kwaliteit van een reeds<br />
verstrekte voorziening zal worden bewaakt in het depot, alvorens deze opnieuw verstrekt wordt.<br />
Versie maart 2008 Pagina 11 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 2.<br />
VORM VAN DE TE VERSTREKKEN<br />
INDIVIDUELE VOORZIENING<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar de hoofdstukken 3 t/m 7 van de Verordening)<br />
2.1 Verschillende vormen van te verstrekken voorzieningen<br />
Artikel 6 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) bepaalt het volgende:<br />
het college van burgemeester en wethouders biedt personen die aanspraak maken op een individuele<br />
voorziening de keuze tussen het ontvangen van een voorziening in natura of het ontvangen van een<br />
hiermee vergelijkbaar persoongebonden budget, tenzij hiertegen overwegende bezwaren bestaan.<br />
Gevolg van deze bepaling is dat individuele voorzieningen in drie vormen verstrekt kunnen worden:<br />
a. een voorziening in natura;<br />
De gemeente zorgt voor verstrekking van de voorziening aan de aanvrager.<br />
b. een financiële tegemoetkoming;<br />
Een financiële tegemoetkoming wordt eenmalig verstrekt, hieronder vallen onder andere de<br />
kosten van tijdelijke huisvesting en huurderving bij een woningaanpassing.<br />
c. een persoonsgebonden budget.<br />
De aanvrager krijgt een budget waarmee hij/zij zelf de voorziening aanschaft.<br />
Een combinatie van een voorziening in natura en een persoonsgebonden budget is mogelijk, echter<br />
niet voor dezelfde voorziening.<br />
2.2 Voorziening in natura<br />
Een voorziening in natura wordt in eigendom of in bruikleen verstrekt of verhuurd aan de aanvrager,<br />
via een overeenkomst met de gemeente. Toekenning van een voorziening in natura vindt plaats door<br />
middel van een beschikking. In de beschikking worden de voorwaarden opgenomen. In het geval van<br />
Hulp bij het huishouden wordt in de beschikking aangegeven dat de aanvrager een eigen bijdrage<br />
dient te betalen. De berekening en inning vindt plaats via het Centraal Administratie Kantoor (verder te<br />
noemen CAK), zie paragraaf 2.5.<br />
2.3 Financiële tegemoetkoming<br />
De gemeente geeft klanten een financiële tegemoetkoming als de voorziening niet in natura kan<br />
worden verstrekt. De hoogte van de financiële tegemoetkoming wordt los van de werkelijke kosten<br />
vastgesteld. Niet in alle gevallen is het bedrag kostendekkend. Hierbij moet worden gedacht aan een<br />
verhuiskostenvergoeding, auto- of taxikostenvergoeding. Eventueel kan wel rekening gehouden<br />
worden met een algemeen gebruikelijk deel, bijvoorbeeld het tarief van collectief vervoer.<br />
2.4 Persoonsgebonden budget<br />
Een persoonsgebonden budget (verder te noemen PGB) is een geldbedrag dat bedoeld is om zelf<br />
Hulp bij het huishouden of een voorziening mee aan te schaffen. Een PGB wordt alleen verstrekt als<br />
individuele voorziening. Dat betekent dat voor algemene voorzieningen geen PGB kan worden<br />
verstrekt.<br />
2.4.1 Geen persoonsgebonden budget<br />
Aan een aanvrager met een zeer progressief ziektebeeld, zoals ALS of progressieve vormen van<br />
kanker, zal geen PGB worden verstrekt. Op voorhand staat vast dat binnen niet al te lange tijd de te<br />
verstrekken voorziening vervangen zal moeten worden door een andere voorziening. De voorziening<br />
zal maar een beperkte tijd bruikbaar zijn. In het Besluit zijn andere overwegende bezwaren voor een<br />
persoonsgebonden budget opgenomen, zie artikel 1.5 en 1.6 van het Besluit.<br />
2.4.2 Intrekken persoonsgebonden budget<br />
Als uit heronderzoek of andere aanwijzingen blijkt dat een budgethouder in de schuldsanering terecht<br />
is gekomen, kan het persoonsgebonden budget omgezet worden in Hulp bij het huishouden in natura,<br />
zie artikel 1.9 van het Besluit.<br />
Versie maart 2008 Pagina 12 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
2.4.3 Persoonsgebonden budget en schulden<br />
Aanvragers die korter dan een jaar uit de schuldsanering zijn, ontvangen geen indicatie voor een<br />
persoonsgebonden budget voor vijf jaar, maar voor de periode van een jaar.<br />
2.4.4 Persoonsgebonden budget<br />
Een persoonsgebonden budget kan uitgekeerd worden voor alle voorzieningen in de Wmo. Voor de<br />
duidelijkheid worden de voorzieningen in twee groepen verdeeld, de voorziening Hulp bij het<br />
huishouden en de woonvoorziening, vervoersvoorziening en rolstoelvoorziening, verder overige<br />
voorzieningen genoemd.<br />
Hulp bij het huishouden<br />
De hoogte van een PGB voor Hulp bij het huishouden is 75% van de gemiddelde kosten. De<br />
gemiddelde kosten worden berekend door het gemiddelde te nemen van de uurtarieven van de drie<br />
geselecteerde zorgaanbieders. In bijlage 1 van het Besluit zijn de bedragen opgenomen.<br />
Overige voorzieningen<br />
De hoogte van een PGB voor de overige voorzieningen is afhankelijk van de toekenning. De kosten<br />
van de overige voorziening in natura worden als uitgangspunt genomen. Het is immers niet de<br />
bedoeling dat een PGB de gemeente meer geld kost dan de verstrekking van dezelfde voorziening in<br />
natura. Om die reden wordt de hoogte van een PGB afgeleid van de prijs die de gemeente betaald bij<br />
de leverancier voor dezelfde voorziening en niet van de geldende marktprijs. Zie bijlage 2 van het<br />
Besluit voor de maximale bedragen voor een PGB. Separaat kan een PGB worden toegekend voor<br />
onderhoud, reparaties of verzekering van de voorziening.<br />
2.4.5 Uitbetalen persoonsgebonden budget<br />
De aanvrager ontvangt een beschikking waarin de hoogte van het budget, de looptijd, de<br />
verantwoording en de rechten en plichten van de aanvrager zijn aangegeven. In het geval van Hulp bij<br />
het huishouden wordt een aankondiging over de eigen bijdrage opgenomen. In het Besluit, artikel 1.8<br />
en 1.9, staan de regels omtrent de beschikking verder uitgewerkt.<br />
Bij de beschikking wordt een programma van eisen gevoegd. In dit programma van eisen wordt<br />
beschreven aan welke vereisten de aan te schaffen voorziening dient te voldoen. Bij Hulp bij het<br />
huishouden worden de uitvoeringsovereenkomst, het zorgcontract en het verantwoordingsformulier<br />
meegestuurd, waarbij de eerste twee binnen een week geretourneerd moeten worden voordat de<br />
gemeente overgaat tot betaling.<br />
Hulp bij het huishouden<br />
Een PGB voor Hulp bij het huishouden wordt vierwekelijks overgemaakt op de rekening van de<br />
budgethouder. Uitbetaling geschiedt na ontvangst van de uitvoeringsovereenkomst en het<br />
zorgcontract van de aanvrager.<br />
Overige voorzieningen<br />
Een PGB voor overige voorzieningen, heeft over het algemeen betrekking op eenmalige kosten en<br />
wordt in één keer uitbetaald. Verzekeringen en reparatiekosten vallen hierbuiten, hiervoor wordt een<br />
apart PGB verstrekt. De uitbetaling vindt plaats op de rekening van de aanvrager.<br />
2.4.6 Controle persoonsgebonden budget<br />
Hulp bij het huishouden<br />
De keuze voor een persoonsgebonden budget voor Hulp bij het huishouden leidt tot verplichtingen en<br />
verantwoordelijkheden. De aanvrager van een PGB (de budgethouder) is verantwoordelijk voor de<br />
juiste besteding van het bedrag, het hebben van de juiste verzekeringen, het voeren van een<br />
(salaris)administratie, verantwoording, enzovoort. De gemeente geeft de budgethouder de<br />
mogelijkheid om ondersteuning voor het bijhouden van de administratie te vragen bij de Sociale<br />
Verzekeringsbank (SVB), servicecentrum PGB.<br />
Het PGB wordt overgemaakt op de rekening van de budgethouder door de gemeente. De<br />
budgethouder mag de zorgaanbieder niet contant betalen, het loon moet overgemaakt worden op de<br />
rekening van de zorgaanbieder.<br />
Versie maart 2008 Pagina 13 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Tweemaal per jaar moet de budgethouder verantwoording afleggen over de besteding van het PGB.<br />
In artikel 1.10 van het Besluit staan de eisen waaraan de budgethouder moet voldoen. De<br />
budgethouder beschikt over deze voorwaarden via de beschikking.<br />
Voor de verantwoording van een persoonsgebonden budget voor de Hulp bij het huishouden moet de<br />
gemeente beschikken over de volgende documenten van de budgethouder:<br />
- een ingevulde en getekende uitvoeringsovereenkomst;<br />
- een ingevuld en getekend zorgcontract;<br />
- een ingevulde urenstaat of salarisadministratie met betalingsbewijzen.<br />
Bij gedeeltelijke dan wel volledige (en verwijtbare) onjuiste besteding kan bevoorschotting onmiddellijk<br />
worden gestopt. Eventueel wordt het budget door de gemeente teruggevorderd. De aanvrager heeft<br />
de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen.<br />
Kruimelbedrag<br />
Als blijkt dat bij de verantwoording een verschil ontstaat tussen de werkelijke uitgave door de<br />
aanvrager en het te ontvangen budget dan hoeft de gemeente het verschil tot en met € 20,00 niet<br />
terug te vorderen.<br />
Overige voorzieningen<br />
De controle van een PGB voor overige voorzieningen vindt plaats voorafgaand aan de uitbetaling. Het<br />
bedrag wordt pas overgemaakt nadat de overige voorziening is geleverd en de gemeente de originele,<br />
op naam gestelde, nota of factuur heeft ontvangen.<br />
2.5 Eigen bijdrage<br />
Bij het verstrekken van Hulp bij het huishouden wordt, op grond van het Besluit, aan de klant een<br />
eigen bijdrage opgelegd. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) is door de wet aangewezen als de<br />
instantie verantwoordelijk voor het berekenen, opleggen en innen van de eigen bijdragen. In het beleid<br />
over de eigen bijdrage is een anticumulatiebeding opgenomen, deze voorkomt een stapeling van<br />
eigen bijdragen in het kader van de Wmo en de AWBZ bij klanten. De Wmo is preferent bij de<br />
vaststelling van de eigen bijdragen.<br />
Het CAK bepaalt aan de hand van het verzamelinkomen van de klant de hoogte van de maximale<br />
periodebijdrage. Deze inkomensgegevens vraagt het CAK op bij de Belastingdienst. De klant betaalt<br />
per periode van vier (4) weken nooit meer dan de maximale periodebijdrage. Is de gemeentelijke<br />
eigen bijdrage, berekend op basis van het uurtarief van de gemeente, lager dan de maximale<br />
periodebijdrage dan betaalt de klant de eigen bijdrage zoals de gemeente dit heeft vastgesteld. Is de<br />
eigen bijdrage hoger dan de periodebijdrage dan betaalt de klant de maximale periodebijdrage. De<br />
gemeentelijke eigen bijdrage wordt berekend door het aantal uren in een periode te vermenigvuldigen<br />
met het uurtarief. De gemeente bepaalt dit uurtarief en geeft aan het CAK door welk uurtarief is<br />
vastgesteld. In het Besluit, artikel 2.2 en 2.3 zijn de parameters van het CAK vastgesteld.<br />
2.6 Overgangsregeling<br />
In de Wmo zijn twee overgangsartikelen opgenomen voor mensen die op 31 december 2006<br />
voorzieningen op basis van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) ontvingen of een<br />
indicatiebesluit op grond van de AWBZ hadden voor huishoudelijke verzorging. Onder het<br />
overgangsrecht behielden zij gedurende de looptijd van de indicatie, maar ten hoogste één jaar na de<br />
inwerkingtreding van de Wmo hun oude rechten en plichten. Vanaf 1 januari 2008 zijn de nog<br />
geldende Wvg- en AWBZ-beschikkingen administratief omgezet naar Wmo-beschikkingen. Voor de<br />
aanvragers is er niets veranderd, zij ontvangen dezelfde voorziening.<br />
Versie maart 2008 Pagina 14 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 15 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 3.<br />
HULP BIJ HET HUISHOUDEN<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 3 van de Verordening)<br />
3.1 Inleiding<br />
Hulp bij het huishouden (de voormalige huishoudelijke verzorging) is afkomstig uit de Algemene Wet<br />
Bij<strong>zonder</strong>e Ziektekosten (AWBZ), het was één van de zeven functies die onder de AWBZ vielen en<br />
uitgewerkt waren in het Besluit zorgaanspraken AWBZ. Op 1 januari 2007 is deze functie uit de AWBZ<br />
geschrapt (artikel 41 lid 2 Wmo) en heeft de Wmo op basis van artikel 4 lid 1 onder a deze functie<br />
overgenomen. In het wetsartikel wordt gesproken over ‘een huishouden voeren’. In de Verordening,<br />
artikel 3.1, is dit begrip opgesplitst in twee onderdelen, Hulp bij het huishouden en de<br />
woonvoorzieningen onder de Wmo. Het eerste onderdeel wordt besproken in dit hoofdstuk, de<br />
woonvoorzieningen in hoofdstuk 4.<br />
3.2 Mogelijke voorzieningen<br />
Artikel 3.1 van de Verordening geeft een drietal mogelijk te verstrekken voorzieningen aan:<br />
a. een algemene voorziening waaronder algemene hulp bij het huishouden;<br />
b. Hulp bij het huishouden in natura;<br />
c. een persoonsgebonden budget te besteden aan Hulp bij het huishouden.<br />
3.3 Algemene hulp bij het huishouden<br />
In artikel 3.2 van de Verordening is bepaald dat wanneer er beperkingen zijn, zoals ziekte of gebrek<br />
en het zelf uitvoeren van één of meerdere huishoudelijke taken hierdoor onmogelijk wordt, of als er<br />
problemen zijn bij het uitvoeren van de mantelzorg, er eerst wordt gekeken naar algemene hulp bij het<br />
huishouden.<br />
Het primaat ligt bij algemene hulp bij het huishouden. Daarvoor is het allereerst noodzakelijk dat deze<br />
vorm van hulp binnen de gemeente bestaat. Is dat niet zo, dan vervalt automatisch deze vorm van<br />
hulp. Is deze vorm wel aanwezig dan gaat het om een snelle en eenvoudige<br />
dienstverleningsoplossing <strong>zonder</strong> veel administratieve rompslomp voor de gemeente en de aanvrager.<br />
Er vindt derhalve een eenvoudige toets plaats naar de noodzaak van de hulp. Te denken valt aan<br />
vormen van direct beschikbare hulp bij het huishouden bijvoorbeeld vanuit een wijksteunpunt voor<br />
eenvoudige werkzaamheden, kinderopvang, buitenschoolse opvang, of tafeltje-dek-je.<br />
De regels voor algemene hulp zijn als volgt:<br />
a. het gaat om een voorziening voor een kortdurende periode (drie tot maximaal zes maanden);<br />
b. het gaat om een voorziening die betrekking heeft op lichte, niet complexe zorg;<br />
c. het gaat om een voorziening ten behoeve van een incidentele zorgbehoefte.<br />
Mocht de aanvrager aangeven niet met deze vorm van hulp in te kunnen stemmen, dan wordt een<br />
normale procedure opgestart met een aanvraagformulier en het gebruikelijke onderzoek. Deze vorm<br />
van algemene hulp bij het huishouden wordt uitsluitend gerealiseerd als de aanvrager het daar mee<br />
eens is. De brief die de gemeente verstuurd is alleen een bevestiging en geen beschikking waartegen<br />
bezwaar en beroep aangetekend kan worden.<br />
3.3.1 Algemene voorzieningen<br />
Het primaat ligt bij de algemene voorzieningen, pas als deze niet toereikend zijn wordt er aanspraak<br />
gemaakt op de individuele voorzieningen.<br />
Er zijn algemene voorzieningen die kunnen voorkomen dat Hulp bij het huishouden nodig is. Op basis<br />
van de hardheidsclausule kan in bij<strong>zonder</strong>e situaties altijd van deze regels worden afgeweken.<br />
Versie maart 2008 Pagina 16 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Algemene voorzieningen zijn onder andere:<br />
- kinderopvang (crèche, kinderdagverblijf, overblijfmogelijkheden op school, voor- of naschoolse<br />
opvang);<br />
- oppascentrales;<br />
- maaltijddiensten;<br />
- hondenuitlaat-service;<br />
- boodschappendiensten.<br />
Uiteraard moet een voorliggende voorziening ter plaatse wel beschikbaar zijn. Is dat niet zo, dan<br />
vervalt de algemene voorziening.<br />
Per individuele situatie moet bekeken worden of er gebruik kan worden gemaakt van een algemene<br />
voorziening. Verwijzing naar een maaltijdservice is wellicht een reële optie als alternatief voor een<br />
dure aangepaste rolstoelgeschikte keuken, terwijl het wellicht een minder voor de hand liggende optie<br />
is voor het doen van boodschappen.<br />
3.4 Hulp bij het huishouden<br />
Artikel 3.2 lid 2 van de Verordening bepaalt dat indien de algemene hulp bij het huishouden niet<br />
aanwezig is, of onvoldoende oplossing biedt, de aanvrager in aanmerking kan komen voor Hulp bij het<br />
huishouden in natura of een persoonsgebonden budget. Aanvragers mogen eenmaal per<br />
kalenderjaar, vanaf 1 januari, veranderen van<br />
financieringsvorm, zie artikel 1.4 van het<br />
Besluit.<br />
De omvang van Hulp bij het huishouden wordt<br />
uitgedrukt in klassen, deze zijn overgenomen<br />
uit de AWBZ. Klassen zijn te vergelijken met<br />
standaardporties. Elke klasse is gekoppeld<br />
aan een minimaal en een maximaal aantal<br />
uren per week binnen een vaste bandbreedte.<br />
In bijlage 1 van het Besluit en in hoofdstuk 7<br />
staan de klassen met bijbehorende uren.<br />
Hulp bij het huishouden in natura<br />
De aanvrager heeft een keuze uit een aantal<br />
zorgaanbieders. In artikel 3.1 van het Besluit<br />
is vastgesteld met welke zorgaanbieders de<br />
gemeente een overeenkomst heeft afgesloten.<br />
Hulp bij het huishouden in een<br />
persoonsgebonden budget<br />
De aanvrager ontvangt een bedrag waarmee<br />
Hulp bij het huishouden ingekocht wordt. Het<br />
bedrag is vastgesteld in artikel 3.3 van het<br />
Besluit. De berekening is als volgt: het<br />
gemiddelde aantal uur per klasse<br />
vermenigvuldigd met de gemiddelde uurprijs<br />
voor Hulp bij het huishouden van de<br />
zorgaanbieders vermenigvuldigd met 75%. In<br />
bijlage 1 van het Besluit staat het maximale<br />
bedrag dat per klasse wordt uitgekeerd.<br />
De gemeente maakt elke vier weken het netto<br />
voorschot van het persoonsgebonden budget over op de rekening van de budgethouder.<br />
Voordat de aanvrager Hulp bij het huishouden ontvangt, moet eerst vastgesteld worden of er sprake is<br />
van aantoonbare beperkingen op grond van ziekte of gebrek. De ziekte of gebrek kan liggen op de<br />
terreinen in artikel 1, eerste lid onder g onder 5 en 6 van de Wmo: mensen met een beperking of een<br />
chronisch (psychisch) probleem of een psychosociaal probleem. De vaststelling hiervan zal op<br />
objectieve wijze plaats moeten vinden en in een aantal gevallen gebeurt dit op basis van een<br />
medische beoordeling. Vanaf 1 januari 2008 indiceert de gemeente voor alle Wmo-voorzieningen.<br />
Deze indicaties gaan aan de hand van de Beslisboom van het CIZ, deze methode is echter niet te<br />
gebruiken voor mensen met een psychische stoornis of gedragsstoornis.<br />
Versie maart 2008 Pagina 17 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Psychische problemen<br />
Het is mogelijk iemand met een psychische of gedragsstoornis buiten de Beslisboom te indiceren. Een<br />
Wmo-medewerker neemt in dit geval contact op met een contactpersoon of met de klant zelf. De<br />
aanvrager moet onder behandeling zijn van een psycholoog of arts (psychiater). Mensen die<br />
‘overspannen’ zijn, kunnen een tijdelijke indicatie ontvangen mits ze onder behandeling zijn. In<br />
twijfelgevallen kan informatie ingewonnen worden bij arts of specialist.<br />
Bij een positief indicatie-advies kan Hulp bij het huishouden toegekend worden, over het algemeen<br />
wordt er Hulp bij het huishouden 2 + toegekend. In hoofdstuk 7 zijn de aanvraagprocedure en de<br />
verschillende vormen van Hulp bij het huishouden verder uitgewerkt.<br />
3.5 AWBZ-instelling en hospice<br />
Voor AWBZ-instellingen geldt dat Hulp bij het huishouden in de functie ‘verblijf’ is opgenomen en<br />
bewoners niet geïndiceerd kunnen worden voor Hulp bij het huishouden onder de Wmo. Voor<br />
particuliere tehuizen die verzorging bieden kan er wel indicatie voor Hulp bij het huishouden worden<br />
afgegeven voor de eigen kamer of appartement. Tenzij er al betaald wordt voor hulp bij het<br />
huishouden (er zijn dan zorgverleners aanwezig die Hulp bij het huishouden verrichten).<br />
Voor een aanvrager die naar een hospice buiten <strong>Houten</strong> verhuist, wordt in eerste instantie gekeken of<br />
de geselecteerde zorgaanbieders van gemeente <strong>Houten</strong> Hulp bij het huishouden kunnen blijven<br />
leveren. Is dit niet mogelijk, dan neemt gemeente <strong>Houten</strong> contact op met de gemeente van het<br />
hospice. De laatste regelt Hulp bij het huishouden met hun zorgaanbieders en stuurt de factuur naar<br />
gemeente <strong>Houten</strong>. Er wordt geen persoonsgebonden budget verstrekt aan de aanvrager, als deze<br />
voorheen zorg in natura ontving.<br />
3.6 Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ<br />
Het is mogelijk om ondersteuning te krijgen bij het uitvoeren van de huishoudelijke taken onder de<br />
Wmo. Als iemand echter in staat is om alle taken zelf uit te kunnen voeren en alleen beperkte sturing<br />
nodig heeft, bijvoorbeeld door een korte instructie of herinnering, dan kan aanspraak gemaakt worden<br />
op de functie Ondersteunende begeleiding onder de AWBZ.<br />
Als het gaat om een zeer beperkte en kortdurende instructie hoe het huis schoongemaakt moet<br />
worden of de organisatie van het huishouden te leren dan kan dat een beperkte indicatie voor het<br />
onderdeel Hulp bij het huishouden zijn onder de Wmo. Het gaat dan altijd om een instructie die in zeer<br />
korte tijd tot effect moet leiden. Er wordt dan HH2+ geïndiceerd. Ondersteunende Begeleiding onder<br />
de AWBZ betekent zorgen voor structuur en sturing van de organisatie van de huishoudelijke taken,<br />
als de betrokkene de huishoudelijke taken wel zelf uitvoert.<br />
3.7 Gebruikelijke zorg<br />
Bij het indiceren moet rekening gehouden worden met eventuele huisgenoten, gebruikelijke zorg, of<br />
aanwezige mantelzorg. Het is mogelijk om Hulp bij het huishouden te verstrekken als de mantelzorger<br />
voor de aanvrager problemen ondervind bij het leveren van de zorg. Het uitgangspunt is dat Hulp bij<br />
het huishouden plaatsvindt bij de aanvrager (degene die mantelzorg ontvangt).<br />
Artikel 3.3 van de Verordening bepaalt dat als tot de leefeenheid van de aanvrager een of meer<br />
huisgenoten behoren die wel in staat zijn het huishoudelijk werk te verrichten, de aanvrager niet in<br />
aanmerking komt voor Hulp bij het huishouden. De gebruikelijke zorg is dan van toepassing. Dit is<br />
overgenomen uit de functie huishoudelijke verzorging vanuit de AWBZ.<br />
Gebruikelijke zorg wil zeggen dat als de hulpvrager huisgenoten heeft die het huishoudelijk werk over<br />
kunnen nemen, zij verondersteld worden dit door een herverdeling van taken te doen zodat er geen<br />
noodzaak meer bestaat om Hulp bij het huishouden te indiceren.<br />
Dit principe is gebaseerd op de achterliggende gedachte dat een leefeenheid in gezamenlijkheid<br />
verantwoordelijk is voor het huishoudelijk werk. Er wordt verondersteld dat andere leden van de<br />
leefeenheid het huishoudelijk werk overnemen, als de persoon die gewend is het huishoudelijk werk te<br />
doen hiertoe niet meer in staat is.<br />
Versie maart 2008 Pagina 18 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Dit principe heeft een verplichtend karakter en betreft alle huisgenoten ouder dan achttien (18) jaar.<br />
Mensen vanaf achttien jaar worden verondersteld een eenpersoonshuishouden te kunnen voeren.<br />
Studenten die op kamers gaan, voeren een eenpersoonshuishouden. Mensen vanaf drieëntwintig (23)<br />
jaar worden verondersteld, naast een baan, een volledig huishouden te kunnen voeren.<br />
Er wordt geen rekening gehouden met het feit dat huisgenoten het al dan niet willen of gewend zijn te<br />
doen. Studie of werkzaamheden vormen in principe geen reden om van de gebruikelijke zorg af te<br />
zien. Over het algemeen kan alleen rekening worden gehouden met personen die vanwege hun<br />
werkzaamheden langdurig van huis zijn. Daardoor zijn zij immers niet in staat het huishoudelijk werk<br />
over te nemen. De afwezigheid dient echter wel een verplichtend karakter te hebben. Bijvoorbeeld<br />
mensen van de landmacht of marine die maanden lang van huis zijn voor hun werk.<br />
Familieleden of huisgenoten die deel uit maken van de leefeenheid van de aanvrager worden<br />
aangesproken voor gebruikelijke zorg. Uit jurisprudentie blijkt dat familieleden die bij de aanvrager in<br />
huis zijn komen wonen om deze te verzorgen, vallen onder gebruikelijke zorg. Er kan geen aanspraak<br />
(meer) worden gemaakt op Hulp bij het huishouden. De gebruikelijke zorgverleners kunnen geen<br />
aanspraak maken op een persoonsgebonden budget. De aanvraag hiervoor werd door de Centrale<br />
Raad van Beroep afgewezen, omdat de echtgenote van de aanvrager bereid en in staat was om de<br />
vereiste zorg te bieden, zoals zij de afgelopen jaren al had gedaan; er was geen sprake van<br />
(dreigende) overbelasting en met het persoonsgebonden budget zou geen externe hulp ingekocht<br />
worden.<br />
Desalniettemin is het mogelijk om inwonende, gezonde, volwassen huisgenoten te ontheffen van de<br />
gebruikelijke zorg, als blijkt dat het opnemen van de zorgtaken tot overbelasting leidt. De<br />
indicatiesteller is altijd verantwoordelijk voor het vaststellen van dit risico. Het bepalen van<br />
overbelasting wordt altijd door of onder de verantwoordelijkheid van een arts gedaan.<br />
Overbelasting wordt door Van Dale ge<strong>def</strong>inieerd als ‘meer belasten dan het prestatievermogen<br />
toelaat’, bij het CIZ en in medische kringen wordt gesproken over het (on)evenwicht tussen<br />
draagkracht (= belastbaarheid) en draaglast (= belasting). In het protocol Gebruikelijke zorg van het<br />
CIZ en bijlage 1 van het <strong>Productenboek</strong> zijn de factoren opgenomen die van invloed zijn op de<br />
draagkracht en de draaglast en verschillende onderzoeksvragen en symptomen.<br />
3.8 Herindicatie<br />
Een beschikking heeft over het algemeen een looptijd van enkele jaren. In deze periode kunnen er<br />
veranderingen optreden in de persoonlijke situatie (huwelijk, verhuizing, geboorte, overlijden, et<br />
cetera) of in het ziektebeeld. In de Verordening en de Beschikking is opgenomen dat aanvragers<br />
direct melding moeten maken van wijzigingen in de persoonlijke situatie, zodat de gemeente een<br />
herindicatie kan uitvoeren en een nieuwe beschikking kan opstellen.<br />
Wijzigingen worden niet afgedaan als mutaties, maar leiden altijd tot het opnieuw doorlopen van de<br />
Beslisboom van het CIZ. Uit een indicatiegesprek kunnen nieuwe feiten naar boven komen, die bij een<br />
administratieve omzetting achterwege blijven.<br />
Voorbeeld 1:<br />
Een aanvrager is verhuisd naar een nieuw adres. Uit het indicatiegesprek blijkt dat aanvrager<br />
van een vrijstaande woning naar een flat is verhuisd. Dit heeft gevolgen voor de klasse waarin<br />
de aanvrager is ingedeeld. Het kost minder tijd om een flat schoon te maken dan een<br />
vrijstaande woning. Dit leidt tot een lager toegekend bedrag. Als er alleen een adreswijziging<br />
was ingevoerd en geen onderzoek was gedaan, was deze conclusie niet getrokken.<br />
Voorbeeld 2:<br />
Een gezin met een peuter van anderhalf geeft de geboorte van hun tweede kind aan. De<br />
indicatie voor Hulp bij het huishouden is uitgegaan van gebruikelijke zorg die de partner kon<br />
leveren en op basis hiervan is niets gewijzigd met de komst van het tweede kind. Uit het<br />
indicatiegesprek blijkt echter de combinatie van zorg en werk de partner zwaarder te vallen<br />
dan was verwacht. Er is sprake van overbelasting bij de gebruikelijke zorgverlener en op basis<br />
van deze vaststelling mag de gemeente een hogere klasse indiceren.<br />
Versie maart 2008 Pagina 19 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Voorbeeld 3:<br />
Een echtpaar heeft een beschikking voor Hulp bij het huishouden gekregen. Door<br />
omstandigheden komt hun zoon van vijfentwintig weer bij hen in huis wonen. Uit het<br />
indicatiegesprek blijkt dat deze zoon gezond van lijf en leden is en als gebruikelijke<br />
zorgverlener kan worden aangemerkt. De indicatie voor Hulp bij het huishouden wordt een<br />
klasse lager geïndiceerd, omdat er aanspraak gemaakt kan worden op de gebruikelijke zorg.<br />
Het is ook mogelijk voor de gemeente om een herindicatie uit te voeren. In de volgende gevallen kan<br />
de gemeente herindiceren:<br />
- als de klant meer zorg wil hebben;<br />
- als de klant na anderhalf jaar in de indicatieperiode wisselt van financieringsvorm;<br />
- als de indicatieperiode van de klant is afgelopen;<br />
- bij verhuizing of verhuizing van huisgenoten;<br />
- bij overlijden van klant, partner of huisgenoten;<br />
- bij geboorte;<br />
- bij huwelijk, samenwonen of scheiding;<br />
- bij wijzigingen in het ziektebeeld van de klant.<br />
Heronderzoek<br />
Budgethouders moeten halfjaarlijks verantwoording afleggen over het persoonsgebonden budget dat<br />
zij hebben ontvangen. Op basis van de verantwoordingsformulieren doet de gemeente <strong>Houten</strong><br />
onderzoek naar het bestede bedrag. Als uit dit onderzoek blijkt dat er onvoldoende of te veel budget is<br />
toegekend kan op basis hiervan een herindicatie gedaan worden.<br />
Versie maart 2008 Pagina 20 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 21 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 4.<br />
WOONVOORZIENINGEN<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 4 van de Verordening)<br />
4.1 Inleiding<br />
Onder een woonvoorziening wordt elke voorziening verstaan, die verband houdt met een maatregel,<br />
die gericht is op het opheffen of verminderen van ergonomische beperkingen, die de persoon met<br />
beperkingen (verder te noemen aanvrager) in het normale gebruik van de woning ondervindt. Tot de<br />
woonvoorziening wordt ook een uitraasruimte gerekend. Onderstaand volgen verschillende<br />
woonvoorzieningen:<br />
a. woningaanpassing;<br />
b. woonvoorziening van niet-bouwkundige en woontechnische aard;<br />
c. onderhoud, keuring en reparatie van verstrekte voorzieningen;<br />
d. verwijderen van voorzieningen;<br />
e. verhuizing en inrichting;<br />
f. tijdelijke huisvesting;<br />
g. huurderving.<br />
Bij woningaanpassingen die meer dan € 2.000,– gaan kosten moeten twee concurrerende offertes<br />
worden opgevraagd. Onder dit bedrag is maar een offerte nodig. Wijkt de uiteindelijke factuur meer<br />
dan 10% af van de offerteprijs of kost de woningaanpassing meer dan € 10.000,- dan wordt er<br />
achteraf gecontroleerd. Aanpassingen in de huurwoningen van Viveste worden uitgevoerd door een<br />
vijftal geselecteerde aannemers.<br />
4.2 Beoordeling van aanvragen woonvoorzieningen<br />
Algemene criteria:<br />
Bij de beoordeling van aanvragen voor woonvoorzieningen dienen twee essentiële vragen te worden<br />
beantwoord:<br />
- is er een indicatie nodig?<br />
- voor welke voorziening (welk middel en in welke omvang) wordt gekozen?<br />
De algemene aspecten die bij de beoordeling in ieder geval moeten worden meegenomen zijn:<br />
- de diagnose;<br />
- indien mogelijk, inzicht in de progressie van de aandoening en de in verband hiermee op korte<br />
termijn te verwachten toename van beperkingen;<br />
- reeds verstrekte woonvoorzieningen;<br />
- zelfverzorgend zijn.<br />
4.3 Vormen van te verstrekken woonvoorziening<br />
Artikel 4.1 van de Verordening bepaalt dat er vier mogelijkheden zijn om een woonvoorziening te<br />
verstrekken:<br />
- als algemene voorziening (zie paragraaf 4.4);<br />
- als woonvoorziening in natura (zie paragrafen 4.6 – 4.11);<br />
- als persoonsgebonden budget (zie hoofdstuk 2 en paragraaf 4.15);<br />
- als financiële tegemoetkoming (zie paragraaf 4.16).<br />
4.4 Algemene voorziening<br />
De algemene woonvoorziening is, net als alle algemene voorzieningen in de Verordening, bedoeld<br />
voor situaties waar kortdurende, lichte of niet complexe voorzieningen voldoende zijn en die<br />
betrekking hebben op incidentele (zorg)behoeften. Voorbeelden van algemene woonvoorzieningen<br />
zijn een uitleentoiletstoel, wandbeugels, sta-op-stoel, et cetera. Deze zijn te verkrijgen bij het<br />
hulpmiddelendepot onder de AWBZ en de uitleenservice bij de zorgaanbieder.<br />
Versie maart 2008 Pagina 22 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.5 Soorten individuele woonvoorzieningen<br />
Mocht de algemene voorziening niet toereikend zijn of in het geheel niet aanwezig, dan kan men in<br />
aanmerking komen voor een individuele woonvoorziening. Er zijn vier woonvoorzieningen te<br />
onderscheiden:<br />
- bouwkundige of woontechnische woonvoorziening (zie paragraaf 4.8);<br />
- niet-bouwkundige of niet-woontechnische woonvoorziening (zie paragraaf 4.9);<br />
- uitraasruimte (zie paragraaf 4.14.2);<br />
- financiële tegemoetkoming (zie paragraaf 4.16).<br />
4.6 Primaat van verhuizen<br />
Het beleid bij het verstrekken van woonvoorzieningen houdt niet in dat de woonruimte van de<br />
aanvrager wordt aangepast als het normale gebruik van de woonruimte op grond van ergonomische<br />
beperkingen van de aanvrager niet (meer) mogelijk is. Primair zal gekeken worden of verhuizen<br />
mogelijk en zinvol is. Dat wil zeggen, dat een geschikte woning beschikbaar is of op redelijke termijn<br />
beschikbaar komt. Onder een geschikte woning wordt begrepen een woning, die met betrekkelijk lage<br />
investeringen volledig aangepast kan worden. Er moet steeds een kostenafweging worden gemaakt<br />
tussen enerzijds het aanpassen van de (huidige) woonruimte en verhuizen naar een andere woning.<br />
Dit houdt in dat de aanpassingskosten van de huidige woning afgezet moeten worden tegen:<br />
- de verhuiskostenvergoeding voor de aanvrager;<br />
- eventuele verhuiskostenvergoeding voor de huidige bewoner van de aangepaste woning;<br />
- eventueel aanpassen van de nieuwe woning;<br />
- eventuele kosten voor huurderving;<br />
- eventuele kosten voor hogere woonlasten.<br />
In praktijk zal het erop neerkomen dat de afweging verhuizen of aanpassen pas plaats vindt indien de<br />
aanpaskosten voor de huidige woning hoger zijn dan het toetsbedrag genoemd in artikel 4.1 van het<br />
Besluit.<br />
4.6.1 Verhuizing vanuit andere gemeente<br />
Zeker in een gemeente als <strong>Houten</strong> komt het regelmatig voor dat er een nieuwbouwwoning gekocht<br />
wordt. De woning moet daarna veelal nog gebouwd worden. Dan komt de vraag aan de orde wanneer<br />
een persoon met beperkingen (aanvrager) een aanvraag kan indienen voor aanpassingen. Er is<br />
sprake van twee fasen te weten de planfase en de eindfase.<br />
Planfase<br />
De aanvrager heeft de plicht om voor en tijdens de bouw rekening te houden met aanpassingen in<br />
relatie tot de handicap. Dit aanpasbaar bouwen betekent niet dat er altijd sprake is van meerkosten.<br />
Op de aanvraag wordt vooraf door de indicatieadviseur of de huidige woongemeente een programma<br />
van eisen toegestuurd waaraan de te bouwen woning moet voldoen.<br />
Er wordt naar gestreefd om in deze fase een mondeling overleg te hebben met de aanvrager, het CIZ<br />
en de gemeente. Van dit overleg wordt een verslag gemaakt door de unit Wmo dat aan alle partijen<br />
ter beschikking wordt gesteld.<br />
Eindfase<br />
Zodra een woning bezoekbaar is, wordt door de indicatieadviseur <strong>def</strong>initief beoordeeld welke<br />
woningaanpassingen noodzakelijk zijn.<br />
Uiterlijk drie maanden voor de verhuisdatum (als een voorlopig koopcontract overlegd kan worden)<br />
kan een aanvrager een aanvraag indienen voor noodzakelijke aanpassingen ingevolge de Wmo.<br />
Of een aanvrager voor aanpassingen in aanmerking komt, is afhankelijk van een aantal factoren<br />
zoals:<br />
- beoordeling noodzaak verhuizing;<br />
- ondervonden ergonomische beperkingen in de te verlaten woning;<br />
- uitvoering programma van eisen tijdens de bouwperiode.<br />
Zeker als een aan de beperking aangepaste woning wordt verlaten en een nieuwe niet aangepaste<br />
woning wordt betrokken, zal de noodzaak van de verhuizing een zwaar criterium zijn voor toekenning<br />
van een financiële tegemoetkoming in de woningaanpassing.<br />
Versie maart 2008 Pagina 23 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.7 Afweging aanpassen of verhuizen<br />
Bij de uiteindelijke keuze tussen verhuizen of aanpassen spelen de volgende factoren een belangrijke<br />
rol:<br />
- er zijn aangepaste of eenvoudig aan te passen woonruimten aanwezig;<br />
Indien er aangepaste of eenvoudiger aan te passen woonruimten aanwezig zijn, wordt bezien of<br />
de woning leeg staat, of vrijgemaakt kan worden. Als de geschikte woning leeg staat, kan de<br />
aanvrager op korte termijn verhuizen. Als de woning nog door achterblijvende gezinsleden wordt<br />
bewoond, wordt er rekening mee gehouden dat het vrij maken van de woning extra kosten met<br />
zich mee kan brengen.<br />
- vergelijking aanpassingskosten huidige versus nieuwe woonruimte;<br />
Beoordeeld wordt of de (vrijkomende) woning adequaat is voor de nieuwe bewoner of dat er nog<br />
extra aanpassingen nodig zijn. Als extra aanpassingen noodzakelijk zijn, stelt de gemeente vast<br />
wat de hoogte van de kosten zijn om de woning geschikt te maken. Vervolgens zal er een<br />
kostenafweging gemaakt worden tussen het aanpassen van de huidige woonruimte enerzijds en<br />
verhuizen anderzijds. Daarbij bekijkt de gemeente alle kosten. Dit houdt in dat de<br />
aanpassingskosten van de huidige woonruimte afgezet worden tegen:<br />
- de verhuiskostenvergoeding voor de aanvrager;<br />
- het eventueel aanpassen van de nieuwe woning;<br />
- de verhuiskosten in verband met het eventueel vrijmaken van de woning;<br />
- om een totale kostenvergelijking te maken dient, wanneer de 'nieuwe' woning leeg staat,<br />
tevens rekening gehouden te worden met een eventuele financiële tegemoetkoming voor<br />
huurderving.<br />
- snelheid waarmee het woonprobleem opgelost kan worden;<br />
Soms is een snelle oplossing geboden, bijvoorbeeld als een aanvrager in een ziekenhuis of<br />
revalidatiecentrum verblijft en pas ontslagen kan worden als de woonsituatie is aangepast.<br />
Verhuizing kan dan de beste oplossing zijn. Een afweging van kosten, zoals hiervoor genoemd,<br />
wordt bij het advies en de beslissing betrokken.<br />
- sociale omstandigheden, aanwezigheid van mantelzorg;<br />
Bij het bepalen van de te verstrekken voorziening wordt ook met de voorkeur van de aanvrager<br />
rekening gehouden. Sociale omstandigheden spelen een rol bij de afweging wel of niet verhuizen.<br />
Hierbij kan gedacht worden aan de binding die de aanvrager met de buurt heeft, hoe lang de<br />
aanvrager al in de buurt woont, de aanwezigheid van familie en/of vrienden, de mantelzorg die<br />
door verhuizing wegvalt, de aanwezigheid en afstand tot verschillende voorzieningen (winkels,<br />
ziekenhuis, enzovoort). De nabijheid van verschillende voorzieningen kan van belang zijn<br />
aangezien de aanvrager in veel gevallen minder mobiel is. Hierbij valt ook een relatie te leggen<br />
met eventueel te verstrekken vervoersvoorzieningen. Algemeen geldende richtlijnen met<br />
betrekking tot de weging van de sociale omstandigheden worden niet gegeven. De samenhang<br />
van individuele omstandigheden en factoren is bepalend.<br />
- woonlastenconsequenties;<br />
Woningaanpassingen werden in het verleden deels vergoed door het ministerie van<br />
Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de kosten hadden geen consequenties voor de woonlasten<br />
van de aanvrager. Onder de Wmo wordt van de gemeente verwacht de volledige kosten te<br />
vergoeden. Deze eventuele kosten moeten worden meegenomen in de berekening.<br />
- aandachtspunt bij verhuizing naar eenvoudiger aan te passen woonruimte.<br />
De woningeigenaar dient toestemming en medewerking te verlenen voor het aanpassen van een<br />
woning. Wanneer deze toestemming wordt onthouden zal de gemeente bezien welke van de<br />
beschikbare middelen (Huisvestingswet, Huisvestingsverordening en Besluit Beheer<br />
Huurwoningen) zij wil inzetten om de woningeigenaar alsnog te dwingen tot toestemming c.q.<br />
medewerking.<br />
Versie maart 2008 Pagina 24 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.7.1 Vrijmaken aangepaste woning<br />
Om zo doelmatig mogelijk met de aangepaste voorraad woningen om te kunnen gaan is het wenselijk<br />
dat deze woningen bij het leegkomen weer aan andere personen met beperkingen worden verhuurd.<br />
Om die reden is het mogelijk om een verhuiskostenvergoeding te verstrekken aan personen <strong>zonder</strong><br />
beperkingen die een aangepaste, of eenvoudig aan te passen woning vrij maken te behoeve van de<br />
aanvrager.<br />
4.7.2 Registratie van aangepaste woningen<br />
Aangepaste of eenvoudig aan te passen woningen worden opgenomen in een<br />
woningregistratiesysteem van aangepaste woningen. In dit registratiesysteem worden bepaalde<br />
kenmerken, toegankelijkheid, aanwezigheid van liften, enzovoort van de woning aangegeven.<br />
Wanneer een verhuizing is geïndiceerd door middel van het toekennen van een<br />
verhuiskostenvergoeding wordt in het woningregistratiesysteem nagezien of een geschikte woning vrij<br />
staat. Bovendien wordt een woningzoekendenlijst bijgehouden van klanten die wachten op een voor<br />
hen aangepaste woning. Met de woningbouwverenigingen is de afspraak gemaakt dat woningen die<br />
aangepast zijn met Wmo-gelden boven € 500,–, aan de gemeente worden aangeboden ten behoeve<br />
van personen met beperkingen die op de woningzoekendenlijst staan geregistreerd. De gemeente<br />
neemt vervolgens contact op met klanten, die eenzelfde woningzoekprofiel hebben, in volgorde van<br />
wachttijd en biedt de woning aan. Eventueel wordt het CIZ ingeschakeld voor een toets op<br />
geschiktheid van de woning. Het staat de klant vrij om een aangepaste woning al dan niet te<br />
accepteren. De gemeente biedt maximaal driemaal een aangepaste woning aan. Als de klant tot<br />
driemaal toe weigert een van de woningen aan te nemen, worden er geen verdere aangepaste<br />
woningen aangeboden en valt het onder de eigen verantwoordelijkheid om de huidige woning aan te<br />
passen of een andere woning te vinden.<br />
4.8 Bouwkundige of woontechnische woonvoorziening<br />
Het gaat hierbij om bouwkundige (onroerende) woningaanpassingen die de ergonomische<br />
beperkingen van de aanvrager wegnemen of zo veel mogelijk wegnemen.<br />
Indien de woning aangepast kan worden hanteert de gemeente het 'alles of niets' principe. Dit<br />
betekent dat de aanvrager niet kan aangeven wat wel of niet gewenst wordt maar dat alle<br />
aanpassingen welke nodig zijn om het ergonomische probleem zoveel mogelijk weg te nemen, zullen<br />
worden uitgevoerd. Gaat de aanvrager hier niet mee akkoord dan kan de gemeente besluiten<br />
helemaal geen aanpassingen te vergoeden. In de kosten van voorzieningen die als algemeen<br />
gebruikelijk zijn aanvaard, wordt geen financiële tegemoetkoming verstrekt. Als vuistregel geldt dat<br />
alle voorzieningen die gekocht kunnen worden in ‘doe het zelfzaken’ algemeen gebruikelijk zijn.<br />
Hierbij wordt aangesloten bij de berichtgeving van het Handboek Wmo. Zie verder de nadere<br />
toelichting in paragraaf 1.6.<br />
Het principe van de wet is dat bij plotselinge ziekte of gebrek, waarvoor redelijkerwijs geen geld<br />
gereserveerd kon worden, de gemeente voorzieningen verstrekt. Klachten die op grond van de leeftijd<br />
te verwachten zijn, worden niet gecompenseerd door de gemeente.<br />
4.8.1 Kosten die vergoed worden bij woningaanpassingen<br />
De volgende kosten worden door de gemeente <strong>Houten</strong> vergoed bij een onroerende<br />
woningaanpassing gericht op het wegnemen of gedeeltelijk wegnemen van ergonomische<br />
beperkingen:<br />
a. de aanneemsom (loon en materiaalkosten hierbij inbegrepen) voor het treffen van de voorziening;<br />
Indien de voorziening in zelfwerkzaamheid wordt getroffen, worden alleen de materiaalkosten als<br />
compensabel aangemerkt.<br />
b. de risicoverrekening van loon- en materiaalkosten, met inachtneming van het bepaalde in de<br />
risicoregeling woning- en utiliteitsbouw 1991. Indien de voorziening in zelfwerkzaamheid wordt<br />
getroffen, worden alleen de materiaalkosten als subsidiabel aangemerkt;<br />
c. de kosten van planuitwerking of indien inschakeling van een architect noodzakelijk is, het<br />
architectenhonorarium tot ten hoogste 10% van de aanneemsom;<br />
d. de kosten voor het toezicht op de uitvoering, indien dit noodzakelijk is, tot een maximum van 2%<br />
van de aanneemsom;<br />
e. de leges voor zover deze betrekking hebben op het treffen van de voorziening;<br />
f. de verschuldigde en niet verrekenbare of terugvorderbare omzetbelasting;<br />
Versie maart 2008 Pagina 25 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
g. renteverlies, in verband met het verrichten van noodzakelijke betalingen aan derden voordat de<br />
bijdrage is uitbetaald, voor zover dit verband houdt met de bouw dan wel het treffen van<br />
voorzieningen;<br />
h. de prijs van bouwrijpe grond indien noodzakelijk als niet binnen de oorspronkelijke kavel gebouwd<br />
kan worden, gemaximeerd aan hetgeen gesteld is in artikel 2.11 van het Bouwbesluit;<br />
i. de door burgemeester en wethouders (schriftelijk) goedgekeurde kostenverhogingen, die ten tijde<br />
van de raming van de kosten redelijkerwijs niet voorzien hadden kunnen worden;<br />
j. de kosten in verband met noodzakelijk technisch onderzoek en adviezen met betrekking tot het<br />
verrichten van de aanpassing;<br />
k. de kosten voor de eerste keuring van een aangebrachte voorziening;<br />
l. de kosten van heraansluiting op de openbare nutsvoorziening;<br />
m. de administratiekosten die de verhuurder maakt ten behoeve van het treffen van een voorziening<br />
voor de aanvrager, voor zover de kosten onder a, b, e tot en met l meer bedragen dan het<br />
grensbedrag als bedoeld in artikel 4.1 van het Besluit dan wordt 10% van die kosten vergoed, tot<br />
een maximum bedrag als bedoeld in voornoemd artikel van dit Besluit.<br />
4.8.2 Kwaliteitsniveau woningaanpassingen<br />
Voor het kwaliteitsniveau van de woningaanpassing wordt aangesloten bij de eisen zoals deze in het<br />
Bouwbesluit zijn geformuleerd. Aan de hand van dit niveau wordt vastgesteld hoe hoog de<br />
subsidiabele kosten kunnen zijn.<br />
4.9 Niet-bouwkundige of niet-woontechnische woonvoorziening<br />
Roerende woonvoorzieningen waarbij geen sprake is van een ingreep van bouw- en woontechnische<br />
aard worden ook wel omschreven als 'niet aard- en nagelvaste woonvoorzieningen'. Hieronder vallen<br />
onder meer de volgende voorzieningen:<br />
- woningsanering in verband met astma en allergie (zie paragraaf 4.10). Het betreft het<br />
schoonmaken of vervangen van stoffen vloerbedekking en gordijnen;<br />
- De, om medisch/ergonomische redenen, noodzakelijke aanschaf van rolstoelvaste vloerbedekking<br />
wordt hiertoe ook gerekend (zie paragraaf 4.11);<br />
- douchehulpmiddelen en hulpmiddelen voor toiletgebruik (zie paragraaf 4.12);<br />
- patiëntenliften (zie paragraaf 4.13).<br />
4.10 Woningsanering in verband met COPD, astma of allergie<br />
Als gevolg van astma of een chronische aandoening aan de luchtwegen kan het noodzakelijk zijn de<br />
woning geheel of gedeeltelijk te saneren. Het zal veelal gaan om jonge kinderen, waarbij de diagnose<br />
is gesteld dat de klachten optreden als gevolg van de inrichting van de woning. Een aanvrager komt in<br />
aanmerking voor een financiële tegemoetkoming voor het treffen van voorzieningen indien de klachten<br />
voortkomen uit astma of een allergie (bijvoorbeeld huisstofmijt), zolang de allergie niet voortvloeit uit<br />
de aard van de gebruikte materialen in de woning en het medisch gezien dringend noodzakelijk is dat<br />
deze direct worden vervangen. Een uit<strong>zonder</strong>ingssituatie kan gemaakt worden voor gebruikte<br />
materialen waaruit formaldehydegas vrij komt. De financiële tegemoetkoming wordt bepaald naar rato<br />
van de afschrijvingstermijn van acht jaar. Indien het te vervangen materiaal of artikel is afgeschreven<br />
(acht jaar na aanschaf) wordt geen financiële tegemoetkoming verleend. Ook wordt rekening<br />
gehouden met het tijdstip waarop men de stoffering aan heeft laten brengen in relatie tot de<br />
vaststelling van de aandoening. Zo wordt voorkomen dat iemand bijvoorbeeld al tien jaar bekend is<br />
met astma en vervanging van een tapijt van zes jaar oud aanvraagt. Bij de aanschaf van het tapijt had<br />
men redelijkerwijs al kunnen voorzien dat die stoffering niet geschikt zou zijn (tenzij de klachten<br />
kortgeleden verergerd zijn en men daarom sanering nodig heeft).<br />
Versie maart 2008 Pagina 26 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.10.1 Ruimten die voor sanering in aanmerking komen<br />
De ruimten die in principe voor sanering in aanmerking komen zijn beperkt tot die ruimten waar zich<br />
het dagelijks leven van de aanvrager voornamelijk afspeelt.<br />
Als we uitgaan van de meest voorkomende gevallen zal het gaan om woningsanering ten behoeve<br />
van kinderen. De ruimten in huis waar het dagelijks leven van kinderen zich het meest afspeelt zijn de<br />
woon- en slaapkamer. Bij zeer kleine kinderen (tot en met drie jaar) kan de slaapkamer van de ouders<br />
hier ook bij betrokken worden indien de ouders de noodzaak hiertoe redelijkerwijs aantonen. Bij zeer<br />
heftige allergie kan van deze beleidslijn worden afgeweken. Tevens wordt van de aanvrager verwacht<br />
dat de richtlijnen worden gevolgd ten aanzien van het schoonhouden van de woning zoals opgesteld<br />
door het Astma Fonds. Deze richtlijnen staan vermeld in de folder ‘Saneren’ en kan opgevraagd<br />
worden bij het Astma Fonds en de longverpleegkundige.<br />
4.10.2 Artikelen die voor sanering in aanmerking komen<br />
De volgende artikelen kunnen in aanmerking komen voor sanering van de woning van een<br />
belanghebbende:<br />
- overgordijnen;<br />
- vitrage;<br />
- stoffen vloerbedekking;<br />
- stoel/bankbekleding.<br />
Het allergeen vrij maken van het bed valt niet onder de Wmo. Hiervoor is via de AWBZ of de<br />
zorgverzekeraar een regeling getroffen.<br />
Bij de berekening van de hoogte van de tegemoetkoming wordt rekening gehouden met de ouderdom<br />
van de stoffering (percentages afschrijving):<br />
- nieuwer dan 2 jaar: 100% vergoeding;<br />
- tussen 2 en 4 jaar: 75% vergoeding;<br />
- tussen 4 en 6 jaar: 50% vergoeding;<br />
- tussen 6 en 8 jaar: 25% vergoeding;<br />
- ouder dan 8 jaar: geen vergoeding.<br />
Bij het vergoeden van de stoffering worden normbedragen aangehouden. Voor de normbedragen<br />
wordt aangesloten bij de geldende prijzen zoals<br />
opgenomen in de prijzengids van het Nibud, zie<br />
bijlage 2 van het <strong>Productenboek</strong>.<br />
In principe wordt geen vergoeding voor<br />
woningsanering gegeven bij verhuizing, omdat bij<br />
verhuizing de woning opnieuw wordt ingericht. Bij<br />
de inrichting kan rekening worden gehouden met<br />
de medisch noodzakelijke inrichting.<br />
Indien behandeling met een mijtendodend middel<br />
volstaat wordt geen vergoeding verstrekt. Deze<br />
middelen zijn weliswaar iets duurder dan de<br />
gebruikelijke schoonmaakmiddelen, maar vanwege<br />
de lage frequentie van toepassing (een à tweemaal<br />
per jaar) zullen deze kosten nauwelijks invloed<br />
hebben op het jaarlijks budget van<br />
schoonmaakmiddelen.<br />
4.11 Rolstoelvast tapijt<br />
Als iemand ten gevolge van de handicap aangewezen raakt op het gebruik van een (elektrische)<br />
rolstoel kan het voorkomen dat de in het huis aanwezige vloerbedekking vervangen moet worden door<br />
zogenoemde rolstoelvaste vloerbedekking. Deze vloerbedekking van hoge kwaliteit is per vierkante<br />
meter duurder dan normaal gangbare vloerbedekking. Er kan een tegemoetkoming in de meerkosten<br />
van vervanging worden gegeven conform de afschrijvingstermijnen van de woningsanering.<br />
Versie maart 2008 Pagina 27 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.12 Inrichten van badkamer en toilet<br />
Bij veel mensen die beperkt raken of zijn en bij ouderen treden problemen op bij het wassen, douchen<br />
en toiletgebruik. Dit zijn dagelijks terugkerende activiteiten die ieder mens zolang mogelijk zelfstandig<br />
wil kunnen uitvoeren. Wanneer door bepaalde functiestoornissen problemen ontstaan bij het uitvoeren<br />
van deze handelingen kan het gebruik van hulpmiddelen deze problemen geheel of gedeeltelijk<br />
oplossen. Indien vaststaat dat deze hulpmiddelen langdurig noodzakelijk zijn, kunnen deze worden<br />
verstrekt. Roerende voorzieningen worden in eigendom verstrekt tot een bedrag zoals in artikel 4.1<br />
van het Besluit genoemd is. Dit betreft losse douchestoelen, douchetoiletstoelen en badplanken. In<br />
verband met kosten van inname, reiniging en depotkosten, worden deze voorzieningen niet<br />
herverstrekt.<br />
4.13 Patiëntenliften<br />
Patiëntenliften vallen als roerende woonvoorziening onder de Wmo en worden in bruikleen verstrekt.<br />
In het algemeen kan tussen de AWBZ en de Wmo<br />
betreffende ADL(algemene dagelijkse levensverrichtingen)-<br />
hulpmiddelen de volgende scheiding worden aangehouden:<br />
hulpmiddelen voor gebruik in de 'natte cel' en voor<br />
toiletgebruik vallen onder de verantwoordelijkheid van de<br />
gemeente (het gaat daarbij om badzitjes, badplanken,<br />
douchewagens en douchebrancards). De overige ADLhulpmiddelen<br />
(voor aan-, en uitkleden, slapen, in en uit bed<br />
komen, eten, drinken en zitten) vallen onder de<br />
verantwoordelijkheid van de AWBZ.<br />
De transfer van de aanvrager vanuit bed naar de rolstoel kan<br />
in een aantal gevallen problemen opleveren. Niet in alle<br />
gevallen kan een hooglaag bed (AWBZ) het probleem<br />
oplossen. Een patiëntenlift kan soms een oplossing bieden.<br />
Een patiëntenlift wordt in een aantal gevallen ook gebruikt<br />
voor het verplaatsen van bijvoorbeeld bed naar douche of<br />
bad. Patiëntenliften zijn hulpmiddelen voor het boven en<br />
buiten de inrichtingselementen brengen van personen, die<br />
niet zelf voor de duur van dit transport, de totale<br />
lichaamsondersteuningskracht kunnen leveren. Er zijn zowel<br />
vaste (deze vallen onder de onroerende woonvoorzieningen) als mobiele patiëntenliften.<br />
De keuze voor een bepaald type patiëntenlift wordt bepaald door de bouwkundige situatie ter plekke<br />
en de beschikbare ruimte. Indien er voldoende ruimte is dan kan de keus vallen op een mobiele lift.<br />
Als de situatie het niet toelaat kan een vaste lift worden verstrekt. Daarnaast spelen de eisen die aan<br />
de lift worden gesteld, uitgaande van de functiebeperkingen van de betrokkene (welke transfers<br />
moeten worden gemaakt), een rol bij de keuze. Doordat een bepaalde vorm van<br />
lichaamsondersteuning gebonden is aan een bepaalde uitvoering van een patiëntenlift is het niet uit te<br />
sluiten dat bij de keuze voor een bepaald type patiëntenlift beide afwegingen leiden tot een niet te<br />
combineren oplossing. In dat geval moet worden bepaald welke factor doorslaggevend is. In de<br />
afweging kan meespelen of bijvoorbeeld verhuizing een adequate oplossing biedt.<br />
4.14 Hergebruik voorzieningen<br />
De gemeente <strong>Houten</strong> streeft naar een actief herverstrekkingenbeleid. Hiertoe behoren ook het in<br />
bruikleen verstrekken van trapliften, drempelhulpen en elektrische deuropeners. Sinds 1 januari 2003<br />
worden trapliften in bruikleen verstrekt. De technische levensduur van een traplift is vijftien tot twintig<br />
jaar. De gemiddelde gebruiksduur van een traplift is vijf tot zes jaar. De gebruiksduur kan korter zijn,<br />
bijvoorbeeld, door verhuizing naar een beter aangepaste woning, verzorgingshuis of verpleeghuis,<br />
een verslechterde situatie, bijkomende beperkingen of overlijden van de gebruiker.<br />
Versie maart 2008 Pagina 28 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
In samenwerking met de trapliftenleveranciers wordt een verstandig en verantwoord hergebruik van<br />
trapliften nagestreefd. Dit biedt niet alleen financiële voordelen voor de gemeente, milieuaspecten zijn<br />
eveneens van belang. De drempelsystemen (Symeq-Floor) ten behoeve van het nivelleren van<br />
obstakels zijn modulair opgebouwd en kunnen daardoor in elke situatie (her)gebruikt worden. Modulair<br />
betekent dat het drempelsysteem in gedeelten kan worden opgebouwd en weer afgebroken.<br />
Het is ook mogelijk om een traplift in de vorm van een persoonsgebonden budget te verstrekken, in<br />
artikel 4.10 van het Besluit is het maximum bedrag hiervoor vastgesteld.<br />
4.14.1 Onderhoud, keuring en reparatie<br />
Bij de kosten van onderhoud, keuring en reparatie gaat het veelal om voorzieningen die (elektrisch)<br />
beweegbaar zijn en daarom aan slijtage onderhevig, waardoor de veiligheid van het gebruik van de<br />
voorziening niet langer kan worden gegarandeerd. Er wordt hier voornamelijk gedacht aan liften,<br />
automatische deuropeners, plafondliftsystemen en (elektrische) beweegbare keukens.<br />
De gemeente sluit een onderhoudscontract af met de leverancier. Keuring en onderhoud is geregeld<br />
via de gecontracteerde leveranciers of de liftenleveranciers. De aanvrager is verantwoordelijk voor het<br />
voldoende verzekeren van de voorzieningen.<br />
4.15 Verwijderen van voorzieningen<br />
Woonvoorzieningen die in bruikleen zijn verstrekt door de gemeente worden na afloop door de<br />
gemeente verwijderd, zodat zij opnieuw verstrekt kunnen worden. Woonvoorzieningen die in<br />
eigendom zijn verstrekt, worden niet verwijderd door de gemeente.<br />
4.16 Speciale gevallen<br />
4.16.1 Elektrische garagedeur<br />
Voorzieningen voor het installeren van een elektrische garagedeur zijn vrij verkrijgbaar, onder andere<br />
in ‘doe het zelfzaken’. Hiermee is een elektrische garagedeur een algemeen gebruikelijke voorziening<br />
geworden en wordt deze niet vergoed in het kader van de Wmo.<br />
4.16.2 Uitraasruimte<br />
Bepaalde stoornissen van een persoon met verstandelijke beperkingen, bijvoorbeeld hyperactiviteit of<br />
moeilijkheden in het doseren van omgevingsprikkels, kunnen (op bepaalde tijden) aanleiding geven tot<br />
problemen bij het verblijf van de aanvrager in de woonruimte. Deze problemen kunnen worden<br />
opgevangen door in de woning over een uitraaskamer te beschikken. Over het algemeen is het een<br />
kleine, veilige en prikkelarme ruimte. In de Wmo is de uitraasruimte opgenomen als bovenwettelijke<br />
voorziening en in de Verordening is bepaald dat de uitraasruimte onder de woonvoorzieningen valt. In<br />
het Wvg Handboek van de VNG is uitgewerkt aan welke aspecten een uitraasruimte moet voldoen<br />
(C9/9-2).<br />
4.16.3 Zonwering<br />
Zonneschermen kunnen belangrijk zijn als mensen veel in een bepaalde ruimte verblijven, maar zij<br />
worden niet verstrekt. Een zonnescherm is niet noodzakelijk voor het wegnemen of verminderen van<br />
ergonomische belemmeringen in de dagelijkse woonfuncties. Om die reden behoort een zonnescherm<br />
niet tot het Wmo voorzieningenpakket. De gemeente beschouwt zonneschermen als een algemeen<br />
gebruikelijke voorziening. In de bediening van een zonnescherm kunnen mensen om medische<br />
redenen belemmeringen ondervinden (bijvoorbeeld als de lichaamskracht ontbreekt). Een voorziening<br />
als een elektrische zonwering zou deze belemmering kunnen opheffen. Alhoewel een elektrisch<br />
bedienbaar zonnescherm niet algemeen gebruikelijk is, zal een dergelijke voorziening in principe niet<br />
onder de Wmo vallen omdat de bediening van een zonnescherm geen activiteit is, <strong>zonder</strong> welke<br />
zelfstandig functioneren onmogelijk is. Het heeft geen betrekking op een elementaire woonfunctie.<br />
4.16.4 Kookplaten<br />
Gas, elektrische, keramische en inductiekookplaten zijn algemeen gebruikelijke inrichtingselementen<br />
in een keuken en komen derhalve niet voor vergoeding via de Wmo in aanmerking. Voor een<br />
inductiekookplaat worden de meerkosten ten opzichte van een keramische kookplaat vergoed indien<br />
er een medische indicatie is.<br />
Versie maart 2008 Pagina 29 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.16.5 Meerkosten ‘luxe’voorzieningen<br />
De gemeente is op basis van de Wmo verplicht om een adequate woonvoorziening te realiseren. De<br />
gemeente hanteert hierbij het criterium goedkoopst adequate voorziening die geïndiceerd is en<br />
omschreven in het programma van eisen. Niet altijd stemt de goedkoopst adequate voorziening<br />
overeen met de wensen van belanghebbende. Met name esthetische aspecten spelen hierbij een rol.<br />
Om toch aan die wensen van belanghebbende tegemoet te kunnen komen, wordt de volgende<br />
procedure gevolgd.<br />
De gemeente vergoedt de kosten – berekend op basis van de goedkoopst adequate voorziening –<br />
aan belanghebbende, zodat deze het bedrag kan gebruiken voor de door hem gewenste voorziening.<br />
Wel gelden daarbij de volgende voorwaarden:<br />
- de meerkosten zijn geheel voor eigen rekening;<br />
- de aangebrachte aanpassingen mogen niet resulteren in een toename van de ergonomische<br />
beperkingen;<br />
- de eventuele hogere bijkomende kosten, dienen net als de meerkosten door de aanvrager zelf<br />
betaald te worden (bijvoorbeeld hogere onderhoudskosten);<br />
In de situatie waarbij de woning in de oude staat moet worden teruggebracht, zal geen (gedeeltelijke)<br />
vergoeding verstrekt worden voor de zelf aangebrachte aanpassingen.<br />
4.17 Persoonsgebonden budget<br />
Het is mogelijk om een woonvoorziening in de vorm van een persoonsgebonden budget te ontvangen.<br />
In artikel 4.9 van het Besluit is vastgesteld voor welk bedrag een budget aangevraagd kan worden en<br />
in artikel 4.12 van het Besluit hoe de bevoorschotting is geregeld. Bij bedragen boven € 2.000,–<br />
moeten twee concurrerende offertes worden opgevraagd. Onder dat bedrag kan worden volstaan met<br />
één offerte. Als een factuur meer dan 10% afwijkt van de offerteprijs, dient hierover gerapporteerd te<br />
worden.<br />
4.18 Afwijzen woonvoorziening<br />
De aanvraag voor een woonvoorziening kunnen worden afgewezen zoals in de Verordening vast is<br />
gelegd in artikel 4.9:<br />
- de noodzaak tot het treffen van de woonvoorziening het gevolg is van een verhuizing waartoe op<br />
grond van belemmeringen bij het normale gebruik van de woning ten gevolge van de beperking<br />
geen aanleiding bestond en er geen andere belangrijke reden aanwezig was (zie paragraaf;<br />
- de aanvrager niet is verhuisd naar de voor zijn of haar beperkingen op dat moment beschikbare<br />
meest geschikte woning, tenzij daarvoor tevoren schriftelijke toestemmin is verleend door het<br />
college (zie paragraaf 4.20, 4.21 en 4.22);<br />
- deze betrekking heeft op voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten (zie paragraaf 1.6);<br />
- de woonvoorziening aangevraagd wordt op een moment dat op basis van leeftijd, gezinssituatie of<br />
woonsituatie te voorzien was dat deze voorziening noodzakelijk zou zijn en er geen sprake is van<br />
een onverwacht optredende noodzaak. Wie bijvoorbeeld weet dat het traplopen, wat nu lastig is<br />
over vijf jaar onmogelijk gaat worden, moet op tijd maatregelen nemen, bijvoorbeeld geld<br />
reserveren om op zoek te gaan naar een gelijkvloerse woning. Wachten tot het traplopen niet<br />
langer kan, gaat voorbij aan de eigen verantwoordelijkheid en kan leiden tot afwijzing (zie<br />
paragraaf 4.22, 4.8 en 1.5);<br />
- de aanvrager voor het eerst zelfstandig gaat wonen, verhuisd is vanuit of naar een woonruimte die<br />
niet geschikt is het gehele jaar door bewoond te worden, verhuisd is naar een AWBZ-instelling of<br />
een andere instelling gericht op het verstrekken van zorg, of er in de verlaten woonruimte geen<br />
problemen met het normale gebruik van de woning zijn ondervonden (zie paragraaf 4.22);<br />
- de aanvraag het gevolg is van het ontbreken van een verzekering of onderverzekering van een<br />
woonvoorziening waarvoor de aanvrager zich voldoende verzekerd dient te hebben (zie paragraaf<br />
1.11).<br />
4.19 Financiële tegemoetkoming<br />
De hoogte van de financiële tegemoetkoming is afhankelijk van de hoogte van de subsidiabele kosten.<br />
In het geval van woningaanpassing wordt de hoogte van de vergoeding vastgesteld aan de hand van<br />
de opgevraagde offerte. Voor het maken van een schatting van de kosten van verschillende<br />
woningaanpassingen vraagt de gemeente offertes op bij aannemers.<br />
Versie maart 2008 Pagina 30 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Bij bedragen boven € 2.000,– moeten twee concurrerende offertes worden opgevraagd. Onder dat<br />
bedrag kan worden volstaan met één offerte. Met betrekking tot de huurwoningen van Viveste zijn een<br />
vijftal aannemers geselecteerd die woningaanpassingen uitvoeren. In complexe situaties wordt de<br />
coördinatie van werkzaamheden verricht door de betreffende woningstichting. De financiële<br />
tegemoetkomingen voor onroerende woningaanpassingen voor huur- en koopwoningen worden<br />
rechtstreeks betaalbaar gesteld aan de aannemer. Als een factuur meer dan 10% afwijkt van de<br />
offerteprijs, dient hierover gerapporteerd te worden.<br />
4.20 Verhuiskostenvergoeding<br />
Een vorm van financiële tegemoetkoming is een<br />
tegemoetkoming in de verhuiskosten. De<br />
verhuiskostenvergoeding bestaat uit een forfaitair bedrag. Ook<br />
voor het vrijmaken van de woning ten behoeve van een<br />
aanvrager wordt een forfaitair bedrag gehanteerd. De hoogte<br />
van de forfaitaire verhuiskostenvergoeding is opgenomen in<br />
artikel 4.4 van het Besluit.<br />
Pas na het verkrijgen van de beschikking kan de aanvrager tot<br />
verhuizen overgaan. Echter via de hardheidsclausule kan het<br />
college van burgemeester en wethouders alsnog besluiten een financiële tegemoetkoming te verlenen<br />
indien, naar de mening van de gemeente, in urgente gevallen naar een geschikte woning is verhuisd<br />
voordat de beschikking door de gemeente is verleend, rekening houdend met de eisen van<br />
zorgvuldigheid. De zorgvuldigheid houdt in dat het advies wel ingewonnen moet zijn en het proces<br />
verloopt via de normale procedure.<br />
De beschikking betreffende de verhuiskostenvergoeding heeft een werkingsduur van vijftien maanden.<br />
De daadwerkelijke betaling van de verhuiskostenvergoeding vindt pas plaats nadat is vastgesteld dat<br />
de woning adequaat is, de aanvrager is verhuisd en zich heeft ingeschreven op het nieuwe adres.<br />
Bovendien dient de aanvrager een getekende verklaring Verhuizing naar de gemeente te sturen.<br />
Om voor een verhuiskostenvergoeding in aanmerking te kunnen komen moet vast staan dat de<br />
verhuizing plaatsvindt naar een adequate woning. Tevens moet vaststaan dat de totale kosten van de<br />
verhuizing lager zijn dan het aanpassen (dus adequaat maken) van de huidige woning. Een<br />
verhuiskostenvergoeding is geen voorziening voor het opheffen van een ergonomische belemmering.<br />
Een verhuiskostenvergoeding kan niet als goedkoopst adequate voorziening worden aangedragen als<br />
er een woonvoorziening is aangevraagd.<br />
4.21 Toekennen verhuiskostenvergoeding<br />
Een financiële tegemoetkoming in de verhuis- en inrichtingskosten wordt slechts toegekend als:<br />
- de verhuizing niet heeft plaatsgevonden voordat op de aanvraag is beschikt. Pas nadat advies is<br />
uitgebracht en de afweging is gemaakt welke oplossing het meest adequaat is, kan de aanvrager<br />
tot verhuizen overgaan;<br />
- de aanvrager niet voor het eerst zelfstandig gaat wonen. Een aanvrager met beperkingen, die<br />
voor het eerst zelfstandig gaat wonen, onderscheidt zich daarin (in principe) niet van personen die<br />
<strong>zonder</strong> beperkingen voor het eerst zelfstandig gaan wonen. Er is geen noodzaak tot het<br />
verstrekken van een verhuiskostenvergoeding;<br />
- de aanvrager verhuist vanuit en naar een woonruimte die bestemd en geschikt is om het hele jaar<br />
door te worden bewoond;<br />
- de aanvrager niet verhuist naar een AWBZ-instelling (gezinsvervangend tehuis, verzorgings- of<br />
verpleeghuis);<br />
- in de te verlaten woning ergonomische belemmeringen (lichamelijk functionele beperkingen) zijn<br />
ondervonden.<br />
Versie maart 2008 Pagina 31 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.22 Afwijzen verhuiskostenvergoeding<br />
In de volgende situaties wordt geen verhuiskostenvergoeding gegeven:<br />
- verhuizing vanuit een focuswoning;<br />
Er wordt geen financiële tegemoetkoming in de verhuiskosten verleend als verhuisd wordt vanuit<br />
een focuswoning, nadat de aanvrager is overleden of uit huis is geplaatst.<br />
- verhuizing wegens ouderdom;<br />
Er wordt geen verhuiskostenvergoeding toegekend indien een oudere verhuist naar een AWBZinstelling,<br />
aanleunwoning, satellietwoning of andersoortige woning waaraan een zorgcomponent<br />
verbonden is.<br />
- verhuizing naar een satellietwoning;<br />
Omdat voorspelbaar is dat mensen vroeger of later te maken krijgen met een zorgbehoefte kan<br />
een verhuizing naar een van de hierboven genoemde woonvormen gezien worden als een<br />
algemeen gebruikelijke ontwikkeling waarop geanticipeerd kon en moet worden.<br />
- overige redenen:<br />
- andere gronden zoals sociale urgentie of gezinssamenstelling (denk bijvoorbeeld aan<br />
uitbreiding) zijn geen aanleiding om tot het verlenen van een verhuiskostenvergoeding over te<br />
gaan;<br />
- als de aanvrager langer dan drie jaar staat ingeschreven als woningzoekende bij een<br />
woningbouwvereniging, wordt geen verhuiskostenvergoeding toegekend. De aanvrager heeft<br />
het plan gehad om te verhuizen, hiervoor hadden financiën gereserveerd kunnen worden. De<br />
verhuizing waarvoor de vergoeding werd aangevraagd was een voorzienbare verhuizing en<br />
geen onvoorziene kostenpost;<br />
- de werksituatie van de aanvrager kan van invloed zijn op de beslissing om al dan niet te<br />
verhuizen. Als de aanvrager door de verhuizing dichter bij zijn werk kan komen te wonen, kan<br />
verhuizing de voorkeur hebben. Dit betekent echter niet dat een verhuizing om dichter bij de<br />
werkplek te wonen, een reden is om verhuiskosten te vergoeden;<br />
- er is sprake van te voorziene beperkingen, bijvoorbeeld ouderdomsklachten, waarvoor de<br />
aanvrager al eerder maatregelen of oplossingen had kunnen treffen. De gemeente gaat uit<br />
van de eigen verantwoordelijkheid (zie paragraaf 1.5). Verhuiskostenvergoedingen kunnen<br />
niet worden verstrekt in gevallen waarin de verhuizing als algemeen gebruikelijke kan worden<br />
aangemerkt. De enige uit<strong>zonder</strong>ing waarbij ook oudere mensen voor een<br />
verhuiskostenvergoeding in aanmerking kunnen komen, is wanneer er sprake is van een<br />
‘onverwacht optredende noodzaak’. Bijvoorbeeld wanneer een persoon <strong>zonder</strong> beperking<br />
door een ziekte is getroffen of door een ongeval beperkt is geraakt.<br />
4.23 Huurderving<br />
Van huurderving, in de zin van artikel 4.11 van de Verordening, is sprake in het geval dat:<br />
- de woning (opnieuw) wordt aangepast ten behoeve van een aanvrager en het huurcontract nog<br />
niet is ingegaan;<br />
- er een aangepaste woning vrijkomt, die geschikt is om opnieuw aan een aanvrager te verhuren,<br />
terwijl er op korte termijn geen kandidaat beschikbaar is;<br />
- als de (gelijkvloerse) woning op verzoek van de gemeente <strong>Houten</strong> wordt vrijgehouden voor het<br />
zoeken van een geschikte kandidaat.<br />
In geval van huurbeëindiging van een aangepaste woonruimte die, voor meer dan het bedrag<br />
genoemd in artikel 4.5 van het Besluit, is aangepast, kan aan de woningeigenaar een financiële<br />
tegemoetkoming verleend worden in verband met derving van huurinkomsten voor de duur van<br />
maximaal zes maanden voor het vrijhouden van de woning. De vergoeding wordt niet eerder verleend<br />
dan vanaf de tweede maand waarin sprake is van huurderving. De maximale hoogte van de<br />
tegemoetkoming is opgenomen in artikel 4.7 van het Besluit.<br />
4.24 Tijdelijke huisvesting<br />
Tijdens de uitvoering van een woningaanpassing kan het mogelijk zijn dat de aanvrager geen gebruik<br />
kan maken van de woning. Dit kan worden veroorzaakt door een grote bouwkundige aanpassing<br />
waarbij gevels of trappen moeten worden verwijderd, dan wel bij gevallen waarbij het voor de<br />
aanvrager onmogelijk is toegang tot de woning te verkrijgen of ruimten die noodzakelijk zijn voor het<br />
normale gebruik van de woning te bereiken.<br />
Versie maart 2008 Pagina 32 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
De aanvrager dient aan te geven waarom tijdelijke huisvesting noodzakelijk is en waarom dat<br />
redelijkerwijs niet te voorkomen is. Voor de periode dat tijdelijke huisvesting elders noodzakelijk is,<br />
kan een tegemoetkoming in de dubbele woonlasten worden verstrekt. De laagste woonlasten worden<br />
dan vergoed.<br />
4.25 Medische urgentie<br />
De gemeente kan een urgentieverklaring op medische gronden afgeven. De afdeling Wmo en de<br />
Urgentiecommissie hebben nadere afspraken gemaakt om de toewijzing van woningen via<br />
gescheiden kanalen meer te stroomlijnen. In de urgentieverklaring wordt door de gemeente<br />
nadrukkelijk gewezen op de mogelijkheid voor een verhuiskostenvergoeding, mits de aanvrager zich<br />
binnen twee weken meldt bij de afdeling Wmo. De gemeente beoordeelt of de aanvrager onder de<br />
doelstellingen van de Wmo valt en stelt vervolgens een programma van eisen op waaraan de nieuwe<br />
woning moet voldoen, wil de aanvrager voor een verhuiskostenvergoeding in aanmerking komen. De<br />
woning, waar de voorkeur van de aanvrager naar uitgaat, wordt door de gemeente getoetst op<br />
geschiktheid. Op deze wijze wordt voorkomen dat de aanvrager, zich pas bij de gemeente meldt voor<br />
een verhuiskostenvergoeding, nadat hij/zij een andere woning toegewezen heeft gekregen.<br />
4.26 Algemene voorwaarden woonvoorzieningen<br />
4.26.1 Hoofdverblijf en bezoekbaarheid<br />
Een financiële tegemoetkoming voor het treffen van een woonvoorziening wordt verstrekt indien de<br />
aanvrager zijn hoofdverblijf heeft of zal hebben in de woning waar de aanpassing wordt getroffen.<br />
Er wordt een uit<strong>zonder</strong>ing gemaakt als de aanvrager zijn hoofdverblijf in een AWBZ-instelling heeft en<br />
regelmatig een bepaalde woning bezoekt. Op verzoek van de aanvrager kan één woonruimte<br />
bezoekbaar worden gemaakt. Dat betekent dat de aanvrager de woonruimte zelf, de woonkamer en<br />
één toilet moet kunnen bereiken, zie artikel 4.11 van het Besluit. Indien deze voorziening gelet op de<br />
individuele omstandigheden niet adequaat moet worden geacht kan, onder toepassing van de<br />
hardheidsclausule, een aanvullende voorziening worden geadviseerd.<br />
Bij de tweede uit<strong>zonder</strong>ingssituatie is er sprake van twee hoofdverblijven. Daarbij moet worden<br />
gedacht aan kinderen met beperkingen van gescheiden ouders, die in co-ouderschap door beide<br />
ouders worden opgevoed en daadwerkelijk de ene helft van de tijd bij de ene ouder wonen en de<br />
andere helft van de tijd bij de andere ouder. Alleen in die situatie kunnen in beide ouderlijke woningen<br />
woonvoorzieningen getroffen worden, dit kan niet in situaties waarin sprake is van bezoekregelingen.<br />
Als de woningen van de ouders in een dergelijke situatie in twee verschillende gemeenten zijn<br />
gesitueerd, rust de compensatieplicht alleen op de gemeente waar de woning van de betreffende<br />
verzorgende ouder is gelegen.<br />
4.26.2 Verzekering<br />
Indien in een woning een traplift, een verstelbare keuken of een andere dure voorziening is<br />
aangebracht, heeft dit gevolgen voor de te verzekeren waarde van de opstal. Dit risico dient in de<br />
opstalverzekering van de eigenaar gedekt te worden. Indien bijvoorbeeld bij brand blijkt dat de woning<br />
onvoldoende verzekerd is, dan kan op dat moment geen beroep op de Verordening worden gedaan.<br />
Hetzelfde geldt voor roerende woonvoorzieningen, die door de verzekering van de aanvrager moeten<br />
worden gedekt. Dit wordt standaard in de beschikking vermeld. De meerkosten van deze<br />
verzekeringen zijn voor rekening van de aanvrager.<br />
4.26.3 Woningeigenaar<br />
Indien onroerende woonvoorzieningen (aard- en nagelvast) geïndiceerd zijn als Wmo-voorziening,<br />
dienen deze met toestemming van de woningeigenaar aangebracht te worden. Deze schriftelijke<br />
toestemming van de woningeigenaar (vereniging woningeigenaren) wordt ingediend bij de aanvraag<br />
van een woonvoorziening of bij het advies gevoegd. De meeste huurwoningen zijn woningen van<br />
Viveste. Bij huurwoningen doet de gemeente schriftelijk mededeling aan de betreffende<br />
woningstichting over het voornemen om een woningaanpassing te laten uitvoeren. De vergoeding<br />
wordt rechtstreeks uitbetaald aan de aannemer of een gespecialiseerd bedrijf. Daarnaast wordt ook<br />
aan de huurder gevraagd een gereedmeldingsformulier in te dienen. Dit alles is erop gericht de<br />
kwaliteit van de dienstverlening te verhogen. Bij dure woningaanpassingen boven € 10.000,– vindt er<br />
achteraf controle plaats.<br />
Versie maart 2008 Pagina 33 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
4.26.4 Aanvang werkzaamheden en inzicht in de woning<br />
Niet eerder dan nadat de gemeente een beschikking over de aanvraag heeft afgegeven, mag een<br />
aanvang worden gemaakt met de werkzaamheden. Hierdoor wordt bewerkstelligd dat een voorziening<br />
wordt getroffen die overeenstemt met hetgeen de gemeente als goedkoopst adequate voorziening<br />
aanmerkt. Burgemeester en wethouders kunnen immers andere factoren mee laten wegen, zoals een<br />
beschikbare woning elders, waardoor woningaanpassing niet noodzakelijk is.<br />
4.26.5 Anti-speculatiebeding<br />
In het geval een woningaanpassing leidt tot een waardestijging van het huis, bijvoorbeeld door het<br />
verwerven van extra grond of van het vergroten van de woning, dan is de eigenaar-bewoner<br />
gebonden aan verschillende regels welke zijn opgenomen in het Besluit (artikel 4.13 en 4.6) en de<br />
Verordening (artikel 4.13 en 4.8).<br />
4.27 Uitgesloten van woonvoorzieningen<br />
Alleen woonruimten die, volgens de Wet op de huurtoeslag, beschouwd worden als zelfstandige<br />
woonruimten komen in aanmerkingen voor woonvoorzieningen onder de Wmo. Een uit<strong>zonder</strong>ing<br />
hierop zijn woonschepen en binnenschepen (artikel 4.7 van de Verordening). Het maximum bedrag<br />
waarvoor deze woningen aangepast kunnen worden is vastgesteld in artikel 4.8 van het Besluit.<br />
Versie maart 2008 Pagina 34 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 35 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 5.<br />
VERVOERSVOORZIENINGEN<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 5 van de Verordening)<br />
5.1 Inleiding<br />
De compensatieplicht voor vervoer is in beginsel gericht op sociaal vervoer, ook wel vervoer in het<br />
kader van het leven van alledag in de directe woon- en leefomgeving genoemd. Door middel van<br />
jurisprudentie is vastgesteld dat vervoersvoorzieningen mensen in staat moeten stellen maximaal<br />
2.000 kilometer per jaar te reizen. Het gaat in de Wmo in beginsel om verplaatsingen die de<br />
gemiddelde Nederlander in zijn omgeving maakt, zoals vervoer om boodschappen te doen, vrienden<br />
en familie te bezoeken, vervoer naar clubs of naar culturele instellingen.<br />
Therapeutisch vervoer wordt niet vergoed onder de Wmo, de zorgverzekeraar kan de kosten hiervoor<br />
vergoeden. Recreatieve verplaatsingen kunnen deel uitmaken van het dagelijkse patroon van alledag.<br />
Hiermee moet rekening gehouden worden bij de beoordeling van de aanvraag voor een<br />
vervoersvoorziening. Een vervoersvoorziening die uitsluitend wordt aangevraagd met het oog op<br />
recreatie en ontspanning, wordt echter niet in het kader van de Wmo verstrekt. Te denken valt hierbij<br />
aan bewoners van een AWBZ-instelling die de voorziening uitsluitend aanvragen om het vervoer van<br />
het jaarlijkse uitje te kunnen bekostigen of regelen.<br />
Onder de Wvg is een uitgebreide jurisprudentie ontstaan omtrent vervoersvoorzieningen. Deze<br />
jurisprudentie kan eveneens gebruikt worden onder de Wmo en fungeert als kader voor de Wmocompensatieplicht.<br />
Hieruit is duidelijk geworden dat de goedkoopst adequate oplossing prevalerend is.<br />
Een bruikleenauto mag bijvoorbeeld worden afgewezen, de combinatie van scootmobiel en volledige<br />
taxikostenvergoeding is namelijk adequaat voor het vervoeren van de aanvrager en goedkoper gezien<br />
vanuit de gemeente.<br />
5.2 Beoordeling van aanvragen vervoersvoorzieningen<br />
Bij de beoordeling van aanvragen voor vervoersvoorzieningen dienen twee essentiële vragen te<br />
worden beantwoord:<br />
- is er een indicatie voor een vervoersvoorziening?<br />
- voor welke voorziening (welk middel, welke vorm, en in welke omvang) wordt gekozen?<br />
De algemene aspecten die bij de beoordeling in ieder geval moeten worden meegenomen zijn:<br />
- de diagnose;<br />
- indien mogelijk, inzicht in de progressie van de aandoening en de in verband hiermee op korte<br />
termijn te verwachten toename van beperkingen;<br />
- de mogelijkheid van verplaatsen <strong>zonder</strong> nadere voorzieningen, zoals de loopafstand (minder dan<br />
100 meter);<br />
- de afstand, af te leggen met een eventueel reeds verstrekt ander vervoermiddel, rolstoel en<br />
dergelijke;<br />
- mogelijkheden gebruik te maken van fiets, brom- of snorfiets;<br />
- bereikbaarheid en mogelijkheden om gebruik te maken van (aanvullend) openbaar vervoer;<br />
- reeds verstrekte vervoersvoorzieningen;<br />
- omvang en aard verplaatsingsbehoefte;<br />
- zelfverzorgend zijn;<br />
- de invloed van weersomstandigheden op de verplaatsingsmogelijkheden (bijvoorbeeld bij<br />
aandoeningen van de luchtwegen).<br />
Psychische problemen (men durft niet in een drukke bus of men is bang voor de trein) zijn in principe<br />
geen indicatie voor een vervoersvoorziening. Hiervoor moet een adequate voorziening worden<br />
getroffen, hetgeen wellicht beter gevonden kan worden in een therapie waardoor de blokkade kan<br />
worden opgelost. Echter, indien aangetoond wordt dat de blokkade niet kan worden opgelost<br />
(betrokkene heeft reeds diverse therapieën gevolgd) kan een vervoersvoorziening worden toegekend.<br />
In voorkomende gevallen dienen de navolgende aspecten ook bij de beoordeling te worden betrokken:<br />
- rolstoelpatiënten;<br />
- de noodzaak van de beschikbaarheid van een elektrische rolstoel op de bezoekplek;<br />
Versie maart 2008 Pagina 36 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
- de eigen transfermogelijkheden en/of zitbalans ten behoeve van vervoer in een personenauto.<br />
- bij incontinentie;<br />
- de mate van incontinentie en de beperkingen die deze incontinentie oplevert ten aanzien van<br />
het zich verplaatsen met name per openbaar vervoer c.q. taxi;<br />
- de noodzaak van ADL-verzorging onderweg;<br />
- de noodzaak van het meenemen van hulp en verzorgingsmiddelen (welke en hoe vaak,<br />
incidenteel of bij iedere verplaatsing buitenshuis?).<br />
- bij personen met verstandelijke beperkingen;<br />
- de mogelijkheid voor betrokkene om <strong>zonder</strong> begeleiding gebruik te maken van<br />
taxi/rolstoeltaxi;<br />
- de invloed van het gedrag van betrokkene op de verplaatsingsmogelijkheden (is het gedrag<br />
van betrokkene zodanig dat bijvoorbeeld vervoer met het openbaar vervoer of taxi niet<br />
mogelijk is).<br />
- bij kinderen.<br />
- de gezinssamenstelling;<br />
- de leeftijd van de andere kinderen in het gezin;<br />
- de beperkingen die eventueel (gezamenlijk) vervoer met zich meebrengt.<br />
5.3 Vormen van verstrekken vervoersvoorziening<br />
Artikel 5.1 van de Verordening bepaalt dat er vier mogelijkheden zijn om een vervoersvoorziening te<br />
verstrekken:<br />
- als algemene voorziening (zie paragraaf 5.4);<br />
- als vervoersvoorziening in natura (zie paragraaf 5.6, 5.7, 5.8, 5.9);<br />
- als persoonsgebonden budget (zie paragraaf 5.10);<br />
- als financiële tegemoetkoming (zie paragraaf 5.5 en 5.11).<br />
5.4 Algemene vervoersvoorzieningen<br />
Uit artikel 5.4 van de Verordening volgt het primaat van de algemene voorzieningen. Bij het bestaan<br />
van vervoersproblemen wordt altijd eerst gekeken of de aanwezige algemene voorzieningen daar een<br />
snelle en eenvoudige oplossing voor bieden. In de gemeente <strong>Houten</strong> zijn het collectief aanvullend<br />
vervoer, Regiotaxi Utrecht, het bovenregionaal vervoer, Valys, en de vervoerspas voor 65-plussers<br />
aangemerkt als algemene voorzieningen. In principe kunnen algemene voorzieningen niet naast<br />
individuele voorzieningen worden gebruikt.<br />
5.4.1 Regionaal vervoer (Regiotaxi)<br />
Op 1 juni 1999 is in de regio Utrecht een nieuwe vorm van openbaar vervoer in gebruik genomen:<br />
Regiotaxi Utrecht. Een vervoerssysteem dat openbaar vervoer biedt van deur tot deur en het hele jaar<br />
door elke dag te gebruiken is. De Regiotaxi kan door iedereen worden gebruikt.<br />
5.4.2 Bovenregionaal vervoer (Valys)<br />
Bovenregionaal betekent dat de bestemming of het vertrekpunt van de reis op meer dan vijf openbaar<br />
vervoerzones van het woonadres ligt. Valys is een landelijke reisorganisatie voor mensen met een<br />
mobiliteitsbeperking en kan worden gebruikt voor sociaal recreatieve uitstapjes.<br />
5.4.3 65-plussers<br />
Met een speciale pas komen mensen van 65 jaar of ouder in aanmerking voor een verlaagd tarief in<br />
het openbaar vervoer. Het tariefsverschil wordt door de gemeente <strong>Houten</strong> betaald aan de vervoerder<br />
op basis van een declaratiesysteem. Mensen van 65 jaar en ouder kunnen een aanvraagformulier<br />
voor de pas opvragen bij de balie van Sociale Zaken.<br />
Versie maart 2008 Pagina 37 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.4.4 Overige vervoerspassen<br />
Wmo vervoerspas<br />
Personen met een beperking en een Wmo indicatie kunnen in aanmerking komen voor een Wmo<br />
vervoerspas. De pas is persoonsgebonden en voorzien van een pasfoto.<br />
Met deze pas kan de pashouder de eerste vijf (5) zones op rekening rijden. De vervoerder brengt de<br />
kosten via het bestuur Regio Utrecht (BRU) rechtstreeks in rekening bij de gemeente.<br />
Deze vervoerspas valt niet onder de algemene voorzieningen, maar is een geïndiceerde individuele<br />
voorziening.<br />
5.5 Individuele vervoersvoorzieningen<br />
De gemeente <strong>Houten</strong> legt het primaat bij algemene vervoersvoorzieningen. Alleen als deze niet<br />
kunnen voorzien in de behoefte van de aanvrager, worden de mogelijkheden van individuele<br />
voorzieningen onderzocht. Deze voorzieningen kunnen op drie manieren worden verstrekt, in natura<br />
of persoonsgebonden budget of in de vorm van een financiële tegemoetkoming.<br />
Onderstaande voorzieningen kunnen in natura of via een persoonsgebonden budget verstrekt worden:<br />
- de al dan niet aangepaste bruikleenauto (zie paragraaf 5.6);<br />
- de al dan niet aangepaste gesloten buitenwagen (zie paragraaf 5.7);<br />
- de al dan niet aangepaste open buitenwagen (zie paragraaf 5.8);<br />
- een ander verplaatsingsmiddel (fiets en auto) (zie paragraaf 5.9).<br />
Onderstaande voorzieningen kunnen via een financiële tegemoetkoming verstrekt worden:<br />
- aanpassing van een eigen auto (zie paragraaf 5.9.2.2);<br />
- gebruik van een bruikleenauto (zie paragraaf 5.6);<br />
- gebruik van een taxi of een eigen auto (zie paragraaf 5.11);<br />
- gebruik van een rolstoeltaxi (zie paragraaf 5.11.1);<br />
- aanschaf of gebruik van een ander verplaatsingsmiddel (zie paragraaf 5.11);<br />
- (medisch noodzakelijke) begeleiding tijdens het vervoer (zie paragraaf 5.11.4).<br />
Hieronder gaan wij concreet op deze voorzieningen in.<br />
5.5.1 Inkomensafhankelijke voorzieningen<br />
Als het inkomen van de aanvrager hoger is dan anderhalf keer het norminkomen wordt er geen<br />
bruikleenauto verstrekt (zie artikel 5.9, sub a van het Besluit). Er wordt dan vanuit gegaan dat een<br />
auto algemeen gebruikelijk is.<br />
Financiële tegemoetkomingen voor het gebruik van een bruikleenauto, een taxi, eigen auto of<br />
rolstoeltaxi zijn eveneens inkomensafhankelijk (zie artikel 5.9, sub b van het Besluit).<br />
5.5.2 Inkomensonafhankelijke voorzieningen<br />
Dit houdt in dat het verstrekken van een gesloten buitenwagen, een open buitenwagen of een fiets en<br />
het vergoeden van begeleiding tijdens het vervoer en aanpassingen aan de eigen auto onafhankelijk<br />
van het inkomen gebeuren.<br />
5.6 Bruikleenauto<br />
In principe worden er geen auto’s in bruikleen verstrekt. De gemeente <strong>Houten</strong> kijkt eerst naar de<br />
algemene voorzieningen en als deze niet toereikend zijn wordt gekeken naar de gesloten<br />
buitenwagen (de Canta). Er wordt altijd gekozen voor de goedkoopst adequate vervoersvoorziening.<br />
In zeer uit<strong>zonder</strong>lijke gevallen kan een bruikleenauto geïndiceerd worden, wanneer vervoer met een<br />
(rolstoel)taxi niet mogelijk is en gesloten vervoer noodzakelijk is (bijvoorbeeld als bij de persoon met<br />
beperkingen sprake is van zeer ernstige long- of cardiale problematiek of als er medisch technische<br />
behandelingen in de auto verricht moeten worden in de zin van beademing, uitzuiging of iets<br />
dergelijks).<br />
Een bruikleenauto wordt verstrekt als de aanvrager zich niet of nauwelijks buitenshuis kan verplaatsen<br />
<strong>zonder</strong> auto en het pakket van algemene voorzieningen in combinatie met een individuele<br />
vervoersvoorziening of financiële tegemoetkoming niet toereikend is. Uit de jurisprudentie blijkt dat<br />
een scootmobiel of buitenrolstoel in combinatie met een maximale reiskostenvergoeding een<br />
adequate voorziening onder de Wmo is. De gezinssamenstelling speelt geen rol bij het al dan niet<br />
Versie maart 2008 Pagina 38 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
verstrekken van een bruikleenauto. Alleen als het vanuit medisch oogpunt noodzakelijk is dat een<br />
gezinslid meerijdt kan het meespelen bij de afweging voor het verstrekken van een bruikleenauto.<br />
Evenmin vormt privé-vervoer van kinderen een reden voor verstrekking. Als een kind aan een<br />
rolstoelgebonden is en met de rolstoeltaxi naar school gaat, is de verwachting dat reizen naar<br />
schoolvriendjes of een dagje uit, eveneens met een rolstoeltaxi gemaakt kunnen worden en een<br />
maximale rolstoeltaxivergoeding is daarmee een adequate voorziening. De afweging voor het<br />
verstrekken van een bruikleenauto hangt nauw samen met de persoonlijke omstandigheden, zoals de<br />
plaats waar iemand woont, de gezinssamenstelling, de vervoersbehoefte, enzovoort. Blijkt uit de<br />
afweging dat een bruikleenauto doelmatiger en in ieder geval niet duurder, maar misschien zelfs<br />
goedkoper is, dan kan besloten worden tot verstrekking van een auto. De financiële tegemoetkoming<br />
voor het gebruik van een auto in bruikleen is vastgesteld in artikel 5.1 van het Besluit. Het verstrekken<br />
van een bruikleenauto is afhankelijk van het inkomen, zie paragraaf 5.5.1.<br />
Wanneer een verstrekking van een bruikleenauto plaatsvindt, wordt de omvang van de<br />
vervoersbehoefte van de persoon met beperkingen per jaar bepaald. In principe bedraagt deze 3500<br />
kilometer, maar in uit<strong>zonder</strong>lijke gevallen kan hiervan worden afgeweken. De gemeente <strong>Houten</strong> sluit<br />
voor de betreffende auto een leasecontract af gebaseerd op de vervoersbehoefte. Indien achteraf<br />
blijkt dat veel meer kilometers worden gereden dan past binnen de contractafspraak dan zal het<br />
meerdere dat de gemeente <strong>Houten</strong> in dat geval aan de leasemaatschappij verschuldigd is, aan de<br />
klant in rekening worden gebracht. De verstrekking vindt plaats in combinatie met een forfaitaire<br />
kilometervergoeding. Het gaat bij deze bedragen om de kosten van benzine en olie. De overige<br />
kosten vallen onder de bruikleenverstrekking en zijn opgenomen in het leasecontract.<br />
Aanpassingen<br />
Voor vergoeding komen alleen meerkosten van speciale aanpassingen in aanmerking.<br />
5.7 Een (aangepaste) gesloten buitenwagen<br />
De gemeente <strong>Houten</strong> legt het primaat bij de algemene<br />
vervoersvoorzieningen, als deze geen adequate<br />
oplossing bieden voor de vervoersbehoefte wordt er<br />
gekeken naar de individuele vervoersvoorzieningen.<br />
De gesloten buitenwagen vormt het sluitstuk van deze<br />
voorzieningen. Als geen van de andere voorzieningen<br />
de mobiliteitsproblemen van de aanvrager kan<br />
compenseren, wordt overgegaan tot verstrekking van<br />
de gesloten buitenwagen.<br />
Een gesloten buitenwagen is een specifiek<br />
invalidenvoertuig, dat niet breder is dan één meter en<br />
is uitgerust met een verbrandingsmotor met een<br />
cilinderinhoud van ten hoogste 50 cm3 of met een<br />
elektromotor. De actieradius van een elektrische<br />
buitenwagen is beperkt. Een buitenwagen met<br />
benzinemotor heeft een min of meer onbeperkte actieradius, mits men de mogelijkheid heeft<br />
onderweg te tanken. De meest bekende gesloten buitenwagen met verbrandingsmotor is de Canta.<br />
Indicatie voor een gesloten buitenwagen:<br />
- een ander goedkoper vervoermiddel, met name een scootmobiel, biedt geen adequate oplossing<br />
(de aanvrager is bijvoorbeeld medisch gezien niet tegen weersomstandigheden bestand);<br />
- de vervoersbehoefte betreft vooral de korte en middellange afstanden;<br />
- een persoon met beperkingen woont op een voor taxibedrijven moeilijk bereikbare plaats of kan<br />
geen gebruik maken van de taxi.<br />
Een gesloten buitenwagen wordt in bruikleen verstrekt. Voor de gebruikskosten wordt een<br />
tegemoetkoming verleend gelijk aan 50% van het forfaitaire bedrag van de bruikleenauto. Is de<br />
gesloten buitenwagen in eigendom van de klant dan wordt een tegemoetkoming voor de<br />
gebruikskosten verleend gelijk aan 50% van het forfaitaire bedrag voor gebruik van de eigen auto, zie<br />
artikel 5.3 in het Besluit.<br />
Versie maart 2008 Pagina 39 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.8 Een open (elektrische) buitenwagen (scootmobiel)<br />
In principe kunnen algemene voorzieningen niet naast een individuele voorziening verstrekt worden,<br />
de uit<strong>zonder</strong>ing hierop vormt de open buitenwagen. De open buitenwagen kan verstrekt worden als<br />
aanvulling op de algemene voorzieningen, maar ook als het gebruik van de Regiotaxi, al dan niet in<br />
combinatie met de vervoerskostenvergoeding niet voorziet in de vervoersbehoefte op de korte<br />
afstand. De scootmobiel kan gebruikt worden in de directe omgeving van de woning.<br />
Deze voorziening wordt in bruikleen verstrekt. De gemeente koopt de scootmobiel van de leverancier.<br />
Tussen gemeente en gebruiker wordt een bruikleenovereenkomst afgesloten. In de onderhoudsprijs is<br />
inbegrepen: onderhoud, reparatie en verzekering.<br />
De afschrijvingstermijn ligt op zeven jaar, afhankelijk van de intensiteit van het gebruik en het<br />
onderhoud. Vraagt men binnen die periode een nieuwe scootmobiel aan, dan wordt eerst gekeken in<br />
hoeverre de oude niet meer voldoet en om welke reden. Is de oude nog goed te gebruiken na<br />
reparatie of revisie, dan vindt er geen nieuwe verstrekking plaats.<br />
Indicatie voor een open buitenwagen:<br />
- de vervoersbehoefte ligt grotendeels in de directe nabijheid, de korte en/of middellange afstand<br />
vanaf de woning;<br />
- een vervoerskostenvergoeding al dan niet in combinatie met de Regiotaxi biedt geen adequate<br />
oplossing;<br />
- een ander goedkoper vervoermiddel biedt evenmin een adequate oplossing.<br />
Voorwaarden:<br />
- belanghebbende heeft rijvaardigheid en een goed verkeerstechnisch inzicht (eventueel via<br />
rijlessen te leren);<br />
- de scootmobiel wordt, min of meer, voor dagelijkse verplaatsingen gebruikt en niet slechts<br />
incidenteel (bijvoorbeeld als het heel mooi windstil weer is);<br />
- de verplaatsingen waarvoor de scootmobiel gebruikt zal worden, betreffen verplaatsingen van<br />
alledag, dus niet alleen voor recreatie of ontspanning.<br />
Snelheid<br />
Scootmobielen kunnen een maximumsnelheid bereiken van 8, 12 of 15 kilometer per uur. Gewoonlijk<br />
wordt een 12 kilometer model verstrekt, tenzij daarvoor een contra-indicatie bestaat. Een contraindicatie<br />
heeft voornamelijk betrekking op de (verkeers)veiligheid in het gebruik. Bij verstrekking van<br />
een scootmobiel aan een oudere gebruiker zal de adviseur neigen naar een minder snelle uitvoering,<br />
met name als visueel vermogen of reactievermogen een contra-indicatie vormen.<br />
Soort accu<br />
Een scootmobiel is uitgerust met 'droge' (onderhoudsvrije) of<br />
gewone accu's. Onderhoudsvrije accu's hoeven niet<br />
gecontroleerd en bijgevuld te worden. Het vermogen is wat<br />
lager dan bij gewone accu's. De keuze is afhankelijk van de<br />
mogelijkheden om zelf voor het onderhoud te zorgen en de<br />
behoefte aan vermogen (actieradius). Het is mogelijk om een<br />
extra vermogende accu te adviseren, als een meer dan<br />
gemiddelde vervoersbehoefte aanwezig is. Accu’s gaan<br />
gemiddeld twee jaar mee en worden dan vervangen.<br />
Gewenningslessen<br />
In tegenstelling tot rijlessen die vergoed worden door het<br />
ziekenfonds, vallen maximaal drie gewenningslessen onder<br />
de Wmo. De gewenningslessen worden vergoed door de<br />
gemeente en geleverd door de leverancier van de<br />
scootmobiel.<br />
Mandjes scootmobielen<br />
Mandjes worden standaard meegeleverd met de verstrekking<br />
van een scootmobiel. Indien een mandje is versleten, dient de gebruiker op eigen kosten voor<br />
aanschaf van een nieuw mandje te zorgen.<br />
Versie maart 2008 Pagina 40 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.9 Ander verplaatsingsmiddel<br />
5.9.1 De fiets<br />
Bij de aanvraag voor een aangepaste fiets, wordt altijd eerst gekeken of de algemene voorzieningen<br />
kunnen voorzien in de vervoersbehoefte. Omdat de fiets uit menig leven niet meer valt weg te denken,<br />
wordt de fiets beschouwd als algemeen gebruikelijk. Ook fietsen met een verlaagde instap, hulpmotor<br />
of trapondersteuning zijn algemeen gebruikelijk, evenals de aanhangfiets, kid car, de bromfiets en de<br />
Spartamet (CRvB, 17 december 1996, 95/7818 Wmo). Desondanks is het mogelijk om voor sommige<br />
aangepaste fietsen of aanpassingen aan de fiets een beroep te doen op de Wmo<br />
5.9.1.1 De driewiel of vierwielfiets<br />
Deze fietsen worden speciaal gebruikt door personen met<br />
beperkingen met een slecht evenwicht, hetgeen het gebruik van<br />
een normale fiets gevaarlijk maakt. Anderen kunnen eveneens<br />
gebaat zijn bij een driewielfiets, zoals personen met verstandelijke<br />
beperkingen of mensen met een gestoorde motoriek.<br />
Driewiel- of vierwielfietsen worden in bruikleen verstrekt. Leeftijd<br />
hoeft daarbij niet van belang te zijn, hoewel er bij kinderen wel<br />
sprake moet zijn van behoefte aan verplaatsing. Een normale (kinder)driewieler is algemeen<br />
gebruikelijk en komt niet voor een tegemoetkoming in aanmerking. Alle driewielfietsen in een<br />
bij<strong>zonder</strong>e uitvoering voor kinderen in principe wel. De VNG is van plan de driewielfiets algemeen<br />
gebruikelijk te verklaren. Zodra dit een feit is, conformeert de gemeente <strong>Houten</strong> zich hieraan.<br />
5.9.1.2 De driewiel ligfiets<br />
De driewiel ligfiets wordt alleen verstrekt als hiervoor een medische indicatie bestaat, bijvoorbeeld<br />
omdat de aanvrager geen zitfunctie heeft. Een driewiel ligfiets kan in de vorm van een<br />
persoonsgebonden budget worden verstrekt.<br />
5.9.1.3 De rolstoelfiets<br />
Indien de aanvrager (grotendeels) rolstoelgebonden is, kan om aan de verplaatsingsbehoefte van de<br />
aanvrager tegemoet te komen, gebruik gemaakt worden<br />
van een rolstoelfiets. Een voorbeeld van een rolstoelfiets is<br />
een fiets met een wiel achter en twee wielen voor, waarbij<br />
de rolstoel voor op een plateau geplaatst is. De persoon<br />
met beperkingen kan op deze wijze in de rolstoel over<br />
grotere afstanden vervoerd worden en deelnemen aan het<br />
sociaal verkeer. Te denken valt bijvoorbeeld aan gezinnen<br />
met een kind met beperkingen die graag gezamenlijk uit<br />
fietsen gaan, of gezinnen waar geen auto aanwezig is. Een<br />
rolstoelfiets kan worden verstrekt als deze een reële<br />
oplossing betekent voor een relevant deel van de<br />
vervoersbehoefte.<br />
Bij de beoordeling dient aandacht te worden besteed aan de navolgende aspecten:<br />
- ten aanzien van een reële oplossing:<br />
- is er een bestuurder aanwezig en is deze (fysiek) in staat de fiets te hanteren?<br />
- is betrokkene (fysiek) in staat een goed deel van de tijd van de fiets gebruik te maken?<br />
- heeft men mogelijkheden de fiets te bergen?<br />
- ten aanzien van een relevant deel van de vervoersbehoefte:<br />
- voor welk doel wil men de fiets gebruiken?<br />
- met welke frequentie?<br />
- wordt in deze behoefte niet reeds c.q. beter door andere middelen voorzien?<br />
Versie maart 2008 Pagina 41 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.9.1.4 De tandem<br />
De tandem is een fietsmogelijkheid voor personen die <strong>zonder</strong> hulp van een bestuurder niet zelfstandig<br />
tot fietsen in staat zijn. Gedacht kan worden aan personen met visuele beperkingen (men is zeer<br />
slechtziend of blind) of sommige groepen met motorische of verstandelijke beperkingen, waarvoor het<br />
noodzakelijk is dat een ander een vast tempo aangeeft en het stuur ter hand neemt. Eventuele<br />
aanpassingen aan een tandem zijn mogelijk. Indien de tandem een rol speelt in het kader van de<br />
alledaagse verplaatsingen en voorziet in een deel van de totale vervoersbehoefte van de persoon met<br />
beperkingen, kan een tandem in bruikleen worden verstrekt.<br />
Voorwaarden:<br />
- belanghebbende kan zich niet zelfstandig verplaatsen of niet<br />
zelfstandig aan het verkeer deelnemen;<br />
- de tandem speelt een belangrijke rol in het dagelijkse<br />
verplaatsingspatroon (geen indicatie indien de tandem alleen voor<br />
recreatief gebruik bedoeld is);<br />
- belanghebbende heeft (bijna altijd) de beschikking over een<br />
meerijder.<br />
5.9.1.5 Combinatie tandem en driewielfiets<br />
De gecombineerde verstrekking van een tandem en een driewielfiets is<br />
op grond van de genoemde criteria uitgesloten. Immers, of een persoon kan zich zelfstandig<br />
verplaatsen, dan is een driewielfiets adequaat, of men kan zich niet zelfstandig verplaatsen, dan is<br />
een tandem een adequate voorziening.<br />
Hierop is één uit<strong>zonder</strong>ing gemaakt voor een kind met een vertraagde ontwikkeling. Bij hoge<br />
uit<strong>zonder</strong>ing kan op basis van de hardheidsclausule een kind, voor een bepaalde periode, voor beide<br />
verstrekkingen in aanmerking komen als duidelijk is dat door het oefenen met een driewielfiets in en<br />
om huis geleerd wordt om zelfstandig te fietsen en aan het verkeer deel te nemen. Een tandem voor<br />
het oefenen onder begeleiding van derden kan een belangrijke functie hebben bij het leren zich<br />
zelfstandig verplaatsen.<br />
Hiervoor moet een onafhankelijke arts schriftelijk motiveren dat:<br />
a. er sprake is van een vertraagde ontwikkeling;<br />
b. in een hoge mate van waarschijnlijkheid het betrokken kind binnen een maximale termijn van vier<br />
(4) jaar zelfstandig aan het verkeer kan deelnemen met een driewielfiets.<br />
5.9.1.6 De verlengde fiets<br />
Een groter kind met beperkingen kan niet <strong>zonder</strong> problemen per fiets worden vervoerd met behulp van<br />
een al dan niet aangepaste fietszitje. Het kind past er niet meer in en voor de ouders zal het geen<br />
gemakkelijke opgave zijn een groter kind met beperkingen in en uit een fietszitje te tillen. Tevens heeft<br />
de stabiliteit van de fiets onder het toenemen van het gewicht van het kind te lijden waardoor er<br />
gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Als oplossing voor dit vervoersprobleem zijn de zogenoemde<br />
verlengde fietsen ontwikkeld waarbij het frame achter de zadelbuis ongeveer 30 centimeter is<br />
verlengd: met andere woorden, het achterwiel is 30 centimeter naar achter verplaatst. Hierdoor<br />
ontstaat enerzijds meer ruimte om op te stappen c.q. te tillen en de positie van het zitje ten opzichte<br />
van de achteras is gunstiger.<br />
5.9.1.7 Fietszitje<br />
Kinderen met een sterk verminderde spierfunctie zijn voor het verplaatsen per fiets afhankelijk van<br />
speciale fietszitjes. Deze zitjes kunnen voorzien zijn van speciaal op maat gemaakte zitkuipjes. Een<br />
fietszitje voor een kind tot vijf jaar is in principe algemeen gebruikelijk en wordt niet vergoed door de<br />
gemeente. Echter in de situatie waarin, voor een kind onder de vijf jaar een individueel aangepast<br />
fietszitje geïndiceerd is, is volledige vergoeding mogelijk. Indien een indicatie bestaat dat een fietszitje<br />
nodig blijft, wanneer het kind de leeftijd van vijf jaar heeft bereikt wordt het zitje eveneens geheel<br />
vergoed.<br />
5.9.2 De auto<br />
Een auto of autobusje waarin men in de rolstoel gezeten zelf kan rijden wordt in het kader van de<br />
Wmo nimmer verstrekt. In vergelijking met de andere vervoersvoorzieningen is dit niet de goedkoopst<br />
adequate voorziening.<br />
Versie maart 2008 Pagina 42 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.9.2.1 Aangepaste bus<br />
De verstrekking van een aangepaste bus, voor het vervoer van kinderen met bijvoorbeeld een<br />
spierziekte die aangewezen zijn op een elektrische rolstoel, is in uit<strong>zonder</strong>lijke gevallen mogelijk.<br />
Algemene voorzieningen, zoals de Regiotaxi, hebben altijd het primaat. Als deze voorzieningen niet<br />
voorzien in de vervoersbehoefte kan uitgeweken worden naar individuele vervoersvoorzieningen,<br />
bijvoorbeeld een financiële tegemoetkoming voor de rolstoeltaxi. Pas als geen van eerder genoemde<br />
voorzieningen een adequate oplossing biedt, kan een aangepaste bus worden verstrekt.<br />
Een aangepaste bus wordt alleen in bruikleen verstrekt als een gezinsinkomen onder anderhalf maal<br />
het norminkomen ligt. Bij een inkomen boven deze grens zal een eigen<br />
betaling gevraagd worden, ter hoogte van de prijs van de meest verkochte<br />
auto in Nederland van het afgelopen jaar (zie artikel 5.2 van het Besluit).<br />
Voor de extra kosten die het gebruik van een bus met zich meebrengt<br />
wordt een compensatie verstrekt. Deze compensatie wordt eenmalig<br />
verstrekt. Dit bedrag wordt verrekend met de hiervoor bedoelde eigen<br />
betaling bij aanschaf van de auto. Voor auto's in een andere uitvoering<br />
dan een busje geldt deze compensatieregeling niet. De hoogte van het<br />
compensatiebedrag is opgenomen in Besluit (zie artikel 5.1). Soms zal<br />
zich de situatie voordoen dat het busje gebruikt wordt om het kind naar en<br />
van school te brengen. In het kader van de Wmo kunnen hiervoor geen vergoedingen worden<br />
verstrekt omdat dit vervoer wordt geregeld door de Wet leerlingenvervoer of de Wet basisonderwijs<br />
(beide wetten worden uitgevoerd door de gemeente).<br />
5.9.2.2 Autoaanpassingen<br />
Het primaat van de vervoersvoorzieningen ligt bij de algemene voorzieningen. Het is mogelijk, gelet<br />
op de vervoersbehoefte van de persoon met beperkingen, aanpassingen aan de eigen auto te<br />
vergoeden. De aanpassing wordt, indien geïndiceerd en medisch noodzakelijk, eenmalig verstrekt. De<br />
aanvrager wordt geacht voor de nieuwe aanpassing te reserveren, voor het geval de aanpassing<br />
technisch versleten is of men een nieuwe auto koopt.<br />
Bepaalde aanpassingen worden niet door de gemeente vergoed. Het gaat dan om faciliteiten.<br />
Faciliteiten zijn voorzieningen in een auto die algemeen gebruikelijk zijn. Om te bepalen welke<br />
voorzieningen algemeen gebruikelijk zijn wordt uitgegaan van de faciliteiten die aanwezig zijn in een<br />
middenklasse auto. In ieder geval zijn een automatische transmissie, elektrische ruitenwisser en<br />
sproeier (achter), driepuntsgordels, hoofdsteunen, verstelbare lendesteun van de voorstoel,<br />
(kunst)stoffen bekleding, buitenspiegel van binnenuit verstelbaar, elektrisch bedienbare portierramen,<br />
standaard stuurbekrachtiging, standaard rembekrachtiger en een neer of inklapbare achterbank als<br />
faciliteit aan te merken.<br />
5.9.2.3 Autozitjes<br />
Kinderen met een sterk verminderde spierfunctie zijn voor het verplaatsen per auto afhankelijk van<br />
speciale autozitjes. Deze zitjes kunnen voorzien zijn van speciaal op maat gemaakte zitkuipjes. Een<br />
kinderzitje voor een kind tot vijf jaar is algemeen gebruikelijk en komt niet voor vergoeding in<br />
aanmerking. Echter in die situatie waarin, voor een kind onder de vijf jaar een individueel aangepast<br />
kinderzitje geïndiceerd is, is volledige vergoeding mogelijk. Indien een indicatie bestaat dat een<br />
autozitje nodig blijft, wanneer het kind de leeftijd van vijf jaar heeft bereikt wordt het zitje eveneens<br />
geheel vergoed, zie artikel 5.4 van het Besluit.<br />
5.9.2.4 Rijbewijzen<br />
Het behalen van een rijbewijs is in principe algemeen gebruikelijk.<br />
Versie maart 2008 Pagina 43 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
5.10 Stalling en verzekering<br />
Met name vervoersvoorzieningen met een motor, maar ook andere vervoersvoorzieningen en<br />
rolstoelvoorzieningen moeten adequaat gestald kunnen worden. Bij een voorziening met een accu is<br />
het noodzakelijk dat de stalling droog is en er een aansluiting aanwezig is om de accu op te laden.<br />
Bovendien moet de klant de verplaatsing van stalling naar woonruimte kunnen maken, hetgeen kan<br />
leiden tot aanpassingen. Als een dergelijke stalling niet aanwezig of adequaat is, maar de klant wel<br />
geïndiceerd is voor een vervoersvoorziening, dan zal de gemeente bij moeten dragen in het realiseren<br />
of adequaat maken van een dergelijke ruimte. De aanpassing van de stalling is in dat geval<br />
onlosmakelijk verbonden aan de verstrekking aan de vervoersvoorziening of de rolstoel.<br />
Als de voorziening wordt opgeslagen, is de klant verplicht de inboedelverzekering te verhogen of een<br />
opstalverzekering af te sluiten. Bij schade door brand of anderszins verstrekt de gemeente geen<br />
nieuwe voorziening, als blijkt dat de voorziening niet was verzekerd. Vervoersvoorzieningen zijn door<br />
de gemeente WA verzekerd.<br />
5.11 Persoonsgebonden budget<br />
Voor de volgende verplaatsingmiddel kan een persoonsgebonden budget verstrekt worden:<br />
- een bruikeenauto (zie paragraaf 5.6);<br />
- een gesloten buitenwagen (zie paragraaf 5.7);<br />
- een scootmobiel (zie paragraaf 5.8);<br />
- ander verplaatsingmiddel (zie paragraaf 5.9).<br />
Het persoonsgebonden budget voor vervoersvoorzieningen wordt<br />
vastgesteld conform de aanschafwaarde van de<br />
vervoersvoorziening in natura. Indien reparatie, onderhoud of<br />
verzekering van toepassing zijn, zal het bedrag dat aan de<br />
budgethouder betaald wordt even hoog zijn als bij de<br />
vervoersvoorziening in natura, zie artikel 5.7 en bijlage 2 van het<br />
Besluit.<br />
5.12 Financiële tegemoetkoming<br />
Naast de voorziening in natura is de financiële tegemoetkoming een andere individuele voorziening.<br />
Men kan een financiële tegemoetkoming ontvangen voor de aanschaf en het onderhoud van een<br />
voorziening in natura en als vergoeding voor gemaakte vervoerskosten.<br />
5.12.1 (Rolstoel)taxikostenvergoeding of vergoeding eigen auto<br />
Indien een persoon met beperkingen om medische redenen geen gebruik kan maken van de<br />
Regiotaxi, dan kan een vergoeding voor het gebruik van een taxi of eigen auto worden geïndiceerd.<br />
Een persoon met beperkingen kan voor een (rolstoel)taxikostenvergoeding in aanmerking komen<br />
indien hij/zij op grond van lichamelijke beperkingen alleen zittend in de rolstoel vervoerd kan worden<br />
en gebruik van het collectieve vervoer om medische redenen niet mogelijk is. Omdat het gebruik van<br />
een rolstoeltaxi duurder is dan het gebruik van een gewone taxi is de norm van deze vergoeding op<br />
anderhalf maal de norm voor een gewone taxikostenvergoeding gesteld, zie artikel 5.1 van het Besluit.<br />
5.12.2 Taxikostenvergoeding voor jeugdigen<br />
De taxikostenvergoeding voor jeugdigen wordt in vier categorieën met bijbehorende percentages van<br />
het normbedrag ingedeeld:<br />
- 0 tot 5 jarigen: geen vergoeding;<br />
- 5 tot 12 jarigen: 50% van de norm;<br />
- 12 tot 15 jarigen: 75% van de norm;<br />
- 15 jaar en ouder: 100% van de norm.<br />
Versie maart 2008 Pagina 44 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Zodra een verhoging van de norm van toepassing is, wordt de norm van de taxikostenvergoeding<br />
verhoogd met ingang van de eerste dag van de maand volgend op de verjaardag. Hierbij wordt er van<br />
uitgegaan dat het toepassen van deze percentages een redelijke afspiegeling is van het toenemen<br />
van de sociale contacten van het kind met beperkingen. Bij het toekennen van een<br />
taxikostenvergoeding aan jeugdigen moet een duidelijke eigen, zelfstandige vervoersbehoefte<br />
bestaan. Echter, er vanuit gaande dat kinderen onder de vijf jaar nog geen zelfstandig<br />
behoeftepatroon ten aanzien van het onderhouden van sociale contacten hebben ontwikkeld, wordt<br />
aangenomen dat een vergoeding voor vervoerskosten niet aan de orde is.<br />
Incidenteel kan een vergoeding worden toegekend, indien de beperkingen van het kind dermate groot<br />
zijn dat ook onder begeleiding geen gebruik kan worden gemaakt van de algemeen gebruikelijke<br />
middelen van vervoer, waaronder het openbaar vervoer, en de klant aannemelijk kan maken dat er<br />
sprake is van extra kosten. Hierbij zij opgemerkt dat er sprake moet zijn van een duidelijk eigen,<br />
zelfstandig behoeftepatroon. Deze vervoersbehoefte is niet aanwezig wanneer de aanvraag het<br />
vervoer van en naar school, logeeradres of dagopvang betreft en er een voorliggende voorziening is<br />
op grond van de Wet Speciaal Onderwijs of de Wet Speciaal Voortgezet Onderwijs.<br />
5.12.3 Partnervergoeding<br />
Een partnervergoeding is aan de orde zodra beide partners samen een huishouding voeren en beiden<br />
aangewezen zijn op een taxikostenvergoeding. Er vanuit gaande dat er een overlapping in het<br />
af<strong>zonder</strong>lijk behoeftepatroon van beide partners bestaat, wordt de hoogte van deze vergoeding<br />
gesteld op tweemaal 75% van de norm (voor ieder dus 75% in plaats van 100%). Indien kan worden<br />
aangetoond dat elk van de partners een af<strong>zonder</strong>lijke vervoersbehoefte patroon heeft, kan tweemaal<br />
een volledige taxikostenvergoeding worden toegekend.<br />
5.12.4 Begeleiderskosten<br />
Een aantal personen met beperkingen, waaronder kinderen met geestelijke beperkingen zijn in staat<br />
om onder begeleiding gebruik te maken van het openbaar vervoer. Een persoon met visuele<br />
beperkingen zal in vreemde situaties grote moeite hebben de juiste vertrek of aankomstplaatsen van<br />
bussen en treinen te vinden. Personen met auditieve beperkingen kunnen op stations de<br />
omroepberichten niet verstaan, zodat zij van belangrijke reizigersinformatie verstoken blijven. Voor<br />
personen met motorische beperkingen is de ontoegankelijkheid van de openbare weg en het<br />
openbaar vervoer er de oorzaak van dat men met een begeleider moet reizen. Een persoon met<br />
beperkingen die over een OV begeleiderkaart beschikt kan in het openbaar vervoer, waarvoor hij/zij<br />
zelf wel betaalt, gratis een begeleider meenemen. De tegemoetkoming in de kosten is alleen bestemd<br />
voor die gevallen waarin de persoon met beperkingen wordt weggebracht of gehaald en de begeleider<br />
steeds een reis alleen en derhalve als betalend passagier moet afleggen. De hoogte van de<br />
tegemoetkoming is vastgesteld op eenderde deel van het forfaitaire bedrag van de<br />
vervoerskostenvergoeding (zie artikel 5.1 van het Besluit). De inkomensnorm wordt niet toegepast op<br />
deze voorziening. Het betreft hier een situatie waarin de aanvrager reeds voor de eigen<br />
vervoerskosten zorg draagt. Men is immers in staat te reizen met het openbaar vervoer en hiervoor<br />
wordt geen vergoeding gegeven. Kinderen onder de tien jaar komen niet voor begeleidingskosten in<br />
aanmerking. Vervoer van jonge kinderen is algemeen gebruikelijk en ook gezonde kinderen moeten<br />
begeleid worden.<br />
5.12.5 Taxikosten: afbakening met de AWBZ<br />
Sinds 1 januari 1996 komen bewoners van AWBZ-instellingen in de gemeente <strong>Houten</strong> voor<br />
vervoersvoorzieningen in aanmerking. De beoordeling moet op dezelfde wijze plaatsvinden als voor<br />
andere aanvragen. Hierbij moet met name worden beoordeeld in hoeverre er een zelfstandige sociale<br />
vervoersbehoefte bestaat, naast een eventuele vervoersvoorziening die door de AWBZ-instelling<br />
wordt verzorgd. Er wordt geen vervoersvoorziening getroffen indien de gevraagde voorziening enkel<br />
betrekking heeft op vervoer van de AWBZ-instelling naar het ouderlijk huis en vice versa (Rechtbank<br />
Breda, 10 juni 1996, 96/1378 Wvg).<br />
Versie maart 2008 Pagina 45 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Voor een persoon met beperkingen in een gezinsvervangend tehuis (GVT) behoort het vervoer (en de<br />
kosten daarvan) primair tot de taken van het GVT. In principe is er geen (vorm van) financiële<br />
tegemoetkoming mogelijk. Uit jurisprudentie blijkt dat er wel sprake is van compensatieplicht ingevolge<br />
de Wvg. Bewoners van gezinsvervangende tehuizen in de gemeente <strong>Houten</strong> kunnen gebruik maken<br />
van de Wmo-pas. Bij de aanvraagprocedure beoordeelt de begeleiding of de aanvrager van de Wmopas<br />
zelfstandig van de vertrek- naar de aankomstlocatie kan reizen. De gemeente geeft op basis van<br />
dit advies een Wmo-pas af.<br />
5.13 Toekenningsduur vervoersvoorzieningen<br />
De tegemoetkoming in de extra vervoerskosten vindt voor onbepaalde duur plaats onder de<br />
voorwaarden dat de aanvrager:<br />
- inwoner is van de gemeente <strong>Houten</strong>;<br />
- deelneemt aan periodieke heronderzoeken;<br />
- voldoet aan de voorwaarden voor een vervoerskostenvergoeding. Desgewenst kan de gemeente<br />
daartoe een nader onderzoek instellen of doen instellen.<br />
5.14 Declaratiesysteem<br />
Sinds 1 april 2001 is in de gemeente <strong>Houten</strong> een declaratiesysteem ingevoerd. Het declaratiesysteem<br />
houdt in dat alle klanten die een financiële tegemoetkoming in de vervoerskosten voor taxi of eigen<br />
auto ontvangen, iedere maand een vast voorschot ontvangen. De daadwerkelijk gemaakte<br />
vervoerskosten tot een maximum van het bedrag zoals vastgesteld in artikel 5.1 onder c en d van het<br />
Besluit worden overgemaakt nadat de klant de totale vervoerskosten heeft aangetoond. Hiervoor<br />
wordt een declaratieformulier gebruikt dat per kwartaal wordt ingediend. Wanneer een jaar lang geen<br />
declaraties zijn ingediend stopt het voorschot. De gemeente <strong>Houten</strong> wil hiermee bereiken dat de<br />
vergoeding ook daadwerkelijk voor vervoer gebruikt wordt en niet als inkomensondersteuning.<br />
Hoe werkt het declaratiesysteem?<br />
Op het declaratieformulier worden de datum, de reisbestemming en de gemaakte kosten ingevuld.<br />
Op drie manieren kan gereisd worden:<br />
a. taxi: is er gereisd met de taxi (particulier) dan moet de taxibon of betalingsbewijs bewaard worden<br />
en met het declaratieformulier worden ingeleverd;<br />
b. derden: is er gereisd met derden (familie, kennissen, enzovoort) dan dienen deze derden voor<br />
akkoord mee te tekenen op het declaratieformulier;<br />
c. eigen auto: indien gereisd wordt met de eigen auto, dan kan worden volstaan met opgave van de<br />
kilometerstand van het begin van het kwartaal en de kilometerstand aan het einde van het<br />
kwartaal. De vergoeding bedraagt € 0,18 per kilometer.<br />
Versie maart 2008 Pagina 46 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 47 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 6.<br />
ROLSTOELVOORZIENINGEN<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 6 van de Verordening)<br />
6.1. Algemene uitgangspunten bij selectie rolstoel<br />
Een rolstoel kan een oplossing zijn voor verplaatsingsproblemen in en om de woning. De keuze van<br />
een rolstoel hangt onder meer af van het gebruiksdoel (de actieradius, gebruik binnen of binnen en<br />
buiten) van de rolstoel.<br />
Vervolgens spelen factoren een rol als:<br />
a. de aandrijving (zelf, door een ander of met een aandrijfmechanisme);<br />
b. de zithouding (afhankelijk van de handicap en van de activiteiten die vanuit de rolstoel worden<br />
verricht);<br />
c. de meeneembaarheid;<br />
d. de lichaamsmaten van de gebruiker.<br />
6.2. Beoordeling van aanvragen rolstoelvoorzieningen<br />
Bij de beoordeling van aanvragen voor rolstoelvoorzieningen dienen twee essentiële vragen te worden<br />
beantwoord:<br />
- is er een indicatie voor een rolstoelvoorziening?<br />
- voor welke voorziening (welk middel, welk vorm en in welke omvang) wordt gekozen?<br />
De algemene aspecten die bij de beoordeling in ieder geval moeten worden meegenomen zijn:<br />
- de diagnose;<br />
- indien mogelijk, inzicht in de progressie van de aandoening en de in verband hiermee op korte<br />
termijn te verwachten toename van beperkingen;<br />
- reeds verstrekte rolstoelvoorzieningen.<br />
6.3 Vormen van verstrekken vervoersvoorziening<br />
Artikel 6.1 van de Verordening bepaalt dat er vier mogelijkheden zijn om een rolstoelvoorziening te<br />
verstrekken:<br />
- als algemene voorziening (zie paragraaf 6.4);<br />
- als vervoersvoorziening in natura (zie paragraaf 6.5);<br />
- als persoonsgebonden budget (zie paragraaf 6.6);<br />
- als financiële tegemoetkoming (zie paragraaf 6.7).<br />
6.4 Algemene voorziening<br />
De algemene rolstoelvoorziening biedt een mogelijkheid voor aanvragers die een rolstoel niet<br />
dagelijks maar incidenteel nodig hebben. Te denken valt aan mensen die in en om de woning geen<br />
hulpmiddelen nodig hebben of zich met andere loophulpmiddelen kunnen verplaatsen, terwijl tijdens<br />
een dagje uit de afstanden te groot worden en een rolstoel noodzakelijk wordt. De aanvrager kan in dit<br />
geval aanspraak maken op een rolstoel uit het depot van de leverancier of de zorgaanbieder. AWBZinstellingen<br />
beschikken over rolstoelen die geleend kunnen worden door bewoners, de gemeente<br />
beschouwd deze rolstoelen als algemene voorzieningen.<br />
Allereerst wordt er gekeken naar de algemene voorzieningen. Dit betekent wanneer een algemene<br />
voorziening een snelle en eenvoudige oplossing biedt, deze voorziening eerst in aanmerking komt<br />
voordat er gekeken wordt naar een individuele voorziening. Als het voor de aanvrager niet<br />
noodzakelijk is om zich dagelijks zittend te verplaatsen in en om de woning. Is dit wel het geval, dan<br />
komt de aanvrager in aanmerking voor een individuele voorziening.<br />
6.4.1 Nieuw beleid<br />
Naast het lenen van rolstoelen uit het depot of door bewoners van AWBZ-instellingen wil de gemeente<br />
het lenen van scootmobielen gaan stimuleren. Als iemand een goede rolstoel kan lenen, hoeft de<br />
gemeente geen rolstoel te verstrekken die misschien incidenteel gebruikt wordt.<br />
Versie maart 2008 Pagina 48 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
AWBZ-instellingen ervaren parkeerproblemen door de individueel verstrekte scootmobielen. Het moet<br />
voor bewoners, met een scootmobielrijbewijs, mogelijk worden om scootmobielen te lenen van de<br />
AWBZ-instelling.<br />
Om te zorgen dat de rolstoelen en scootmobielen in het depot en AWBZ-instellingen in goede staat<br />
verkeren, wordt er een onderhoudscontract afgesloten met de leverancier, waarbij zij regelmatig de<br />
status van de rolstoelen controleren en reparaties uitvoeren. De AWBZ-instelling maakt een melding<br />
bij de leverancier als er grote reparaties nodig zijn, maar tot een bedrag zoals bepaald in artikel 1.14<br />
van het Besluit, zijn zij zelf verantwoordelijk voor reparaties.<br />
6.5 Rolstoel in natura<br />
Rolstoelen worden in bruikleen verstrekt. De bruikleenovereenkomst eindigt in ieder geval bij<br />
overlijden, verhuizing naar een bestemming buiten de gemeente <strong>Houten</strong> en wanneer die voorziening<br />
niet langer geïndiceerd of noodzakelijk is. Als de rolstoel door de gemeente wordt teruggenomen<br />
wordt de rolstoel opgeslagen in het depot van de betreffende leverancier. In het depot wordt het<br />
benodigde onderhoud gepleegd waarna de rolstoel opnieuw kan worden verstrekt.<br />
Tevens wordt opgemerkt dat de gemeente geen reserve rolstoelen en/of reserve adaptaties verstrekt,<br />
met dien verstande dat in bij<strong>zonder</strong>e omstandigheden een beroep kan worden gedaan op de<br />
hardheidsclausule. Het verstrekken van één voorziening is over het algemeen adequaat, het<br />
verstrekken van een dubbele voorziening is uitgesloten.<br />
6.5.1 Selectie rolstoel<br />
Rolstoelen worden geselecteerd door de gemeente, het CIZ of de leverancier in overleg met de<br />
aanvrager. In principe wordt de rolstoel gekozen uit het kernassortiment van de leverancier. Bij nieuwe<br />
aanvragen worden de beide leveranciers om en om benaderd. Heeft een klant al een voorziening bij<br />
een leverancier, dan wordt een volgende voorziening geselecteerd bij dezelfde leverancier.<br />
Is een middel om technisch dan wel functionele redenen afgeschreven, dan dient het middel<br />
vervangen te worden. De leverancier bepaalt of een middel technisch is afgeschreven en geeft<br />
hiervan schriftelijk bericht aan de gemeente. De gemeente stuurt een afkeuringbrief aan de klant die<br />
met deze brief contact opneemt met de gemeente. Indien een middel om functionele redenen is<br />
afgeschreven, zal hierover gemotiveerd gerapporteerd worden door de gemeente of het CIZ en wordt<br />
een nieuw middel geselecteerd en in bruikleen verstrekt.<br />
6.6 Soorten rolstoelen<br />
6.6.1 Handbewogen rolstoelen<br />
Handbewogen rolstoelen zijn weer onder te verdelen in:<br />
- zelfbewegers voor personen met beperkingen met een redelijk uithoudingsvermogen en een<br />
goede arm- en handfunctie;<br />
- duwwandelwagens die worden voortgeduwd door een begeleider.<br />
6.6.2 Elektrische rolstoelen<br />
Mensen voor wie een handbewogen rolstoel niet geschikt of toepasbaar<br />
is, kunnen in aanmerking komen voor een elektrische rolstoel. Een<br />
elektrische rolstoel voor buiten moet gezien worden als vervoermiddel en<br />
kan dus niet in combinatie met een ander vervoermiddel voor de korte en<br />
middellange afstand verstrekt worden (bijvoorbeeld een scootmobiel).<br />
6.6.3 Kinderrolstoelen<br />
Kinderrolstoelen zijn er in diverse soorten, maten, kleuren, uitvoeringen,<br />
enzovoort. Met name voor kinderen die de hele dag aan een rolstoel<br />
gebonden zijn, is de rolstoel een zodanig verlengstuk van hun lichaam,<br />
dat de uitvoering een grote rol speelt. Vanaf het moment dat kinderen in<br />
het algemeen kunnen lopen, kunnen kinderen met beperkingen in<br />
principe gebruik maken van een rolstoel. Zij leren zeer snel omgaan met<br />
de rolstoel. Het gebruik van een rolstoel kan een belangrijke bijdrage<br />
Versie maart 2008 Pagina 49 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
leveren aan de ontwikkeling van een kind met beperkingen. Zelf kunnen rondrijden in een rolstoel<br />
biedt een kind uitdagingen en stimuleert het om zelfstandig te worden en zoveel mogelijk mee te doen<br />
en te spelen met andere kinderen.<br />
Kinderen die een zo beperkte hand en/of armfunctie hebben dat ze aangewezen zijn op een<br />
elektrische rolstoel, zijn over het algemeen vanaf het vierde jaar in staat een elektrische rolstoel te<br />
bedienen. Tot dat moment zijn ze aangewezen op een buggy of kinderwandelwagen.<br />
6.6.4 Aangepaste buggy, duwwandelwagen<br />
Afhankelijk van de mate van de handicap van het kind zullen de ouders aangewezen zijn op het<br />
gebruik van een aangepaste buggy of speciale duwwandelwagen. Deze buggy is in het algemeen<br />
breder en groter dan de gewone buggy en is bedoeld voor kinderen die over een redelijke spierfunctie<br />
beschikken en relatief weinig ondersteuning nodig hebben. Als grotere ondersteuning noodzakelijk is,<br />
zal men aangewezen zijn op een duwwandelwagen eventueel voorzien van een verwisselbare zit- of<br />
ligkuip. Deze duwwandelwagens kunnen door tussentijdse vervanging van de zit- of ligkuip voor een<br />
langere periode gebruikt worden. De buggy en de duwwandelwagen worden in bruikleen verstrekt.<br />
6.6.5 Stoelen op wielen<br />
Behalve rolstoelen zijn er ook stoelen op wielen in de handel die veel overeenkomsten vertonen met<br />
een rolstoel. Deze revalidatieinvalidenstoelen hebben een kantelbaar zitgedeelte en kunnen worden<br />
voorzien van arm-, been- of hoofdsteun. Deze stoelen kunnen op een frame met wielen gezet worden<br />
en krijgen daarmee het karakter van een duwwandelwagen. De stoel moet dus altijd voortgeduwd<br />
worden. De gebruiker kan de stoel niet zelf voortbewegen. De situatie kan zich voordoen dat een<br />
dergelijke stoel op wielen even adequaat maar goedkoper is als een vergelijkbare rolstoel. Afhankelijk<br />
van het gebruikersgebied kan een kamerrolstoel zelfs de voorkeur genieten boven een handrolstoel.<br />
Voor alle duidelijkheid: de zogenaamde trippelstoelen vallen niet onder de Wmo, maar onder de<br />
AWBZ.<br />
6.7 Sportrolstoelen en sportvoorzieningen<br />
Specifiek voor sportbeoefening door personen met beperkingen<br />
zijn diverse typen sportrolstoelen ontwikkeld, zoals de marathon-,<br />
de sprint-, de basketbal- en de tennisrolstoel. Sportrolstoelen zijn<br />
niet altijd bruikbaar in de gewone leefsituatie. Sommige<br />
rolstoelen, zoals de ‘actiefrolstoel’, zijn zowel geschikt voor<br />
sportbeoefening als voor dagelijks gebruik als<br />
verplaatsingsmiddel. Naast de sportrolstoelen bestaan er<br />
sportvoorzieningen welke de rolstoelsporter in staat stellen op<br />
een andere wijze dan alleen met een sport/aktiefrolstoel sport te<br />
beoefenen. Voorbeelden van dergelijke sportvoorzieningen zijn<br />
de HandBike, de Zitski en een aangepast zadel voor paardrijden.<br />
Deze sportvoorzieningen worden niet verstrekt onder de Wmo.<br />
Alleen een sportrolstoel, die eruit ziet zoals een rolstoel eruit ziet,<br />
wordt in de vorm van een forfaitair bedrag verstrekt. Een sportrolstoel wordt altijd verstrekt als een<br />
persoonsgebonden budget, omdat het voor leveranciers van rolstoelen onmogelijk is om alle soorten<br />
sportrolstoelen, voor allerlei verschillende sporten en met allerlei specifieke aanpassingen, in depot te<br />
hebben. Het bedrag is bestemd voor de aanschaf van een sportrolstoel en het onderhoud en reparatie<br />
gedurende een periode van drie jaar. Na deze periode kan een nieuwe aanvraag worden ingediend,<br />
indien de sportrolstoel technisch en economisch is afgeschreven. Bij het verstrekken van deze<br />
voorziening is het van belang of de aanvrager de sport voor langere tijd zal uitoefenen. Het is aan de<br />
aanvrager om dit redelijkerwijs aan te tonen.<br />
Het is niet mogelijk om het persoonsgebonden budget aan te wenden voor de aanschaf van een<br />
sportvoorziening, anders dan een rolstoel (CRvB, 3 april 2004, nr. 02/3105 LJN AO5674). De<br />
verstrekking van een sportrolstoel is een bovenwettelijke voorziening. Daarnaast wordt er geen<br />
persoonsgebonden budget toegekend voor de aanschaf van een tweede sportrolstoel. Het toekennen<br />
van meerdere sportvoorzieningen kan niet worden aangemerkt als goedkoopst adequaat.<br />
Versie maart 2008 Pagina 50 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
6.8 Aanpassingen aan rolstoelen<br />
De diverse soorten rolstoelen, die hierboven beschreven zijn, worden in het algemeen in een<br />
standaarduitvoering geleverd, waarbij diverse maatvoeringen mogelijk zijn.<br />
Indien nodig is het mogelijk om individuele aanpassingen (adaptaties) te realiseren om een rolstoel te<br />
verkrijgen die adequaat is. Een deel van deze aanpassingen wordt gerealiseerd door<br />
standaardcomponenten aan de rolstoel toe te voegen. Een ander deel van de benodigde<br />
aanpassingen wordt individueel en op maat gemaakt.<br />
Aanpassingen aan rolstoelen zijn te onderscheiden in:<br />
- zit–, rug– en ondersteuningsdelen;<br />
- rijgedeelte: frame, aandrijving wielen en eventueel motoren;<br />
- bediening en/of besturing.<br />
Indien deze aanpassingen noodzakelijk zijn, vallen ze onder de compensatieplicht van de gemeente.<br />
6.8.1 Antidecubituskussen<br />
Losse antidecubituskussens in rolstoelen vallen niet onder de Wmo, maar in bepaalde gevallen onder<br />
de Regeling hulpmiddelen AWBZ. Met de zorgverzekeraar en/of leverancier worden werkafspraken<br />
gemaakt over de verstrekking en financiering van dergelijke losse kussens in combinatie met een<br />
rolstoel. Antidecubituskussens die een vast onderdeel uitmaken van de rolstoel vallen onder de Wmo.<br />
6.8.2 Zitorthesen<br />
Indien een zitorthese noodzakelijk is om een rolstoel of een kinderduwwandelwagen adequaat te laten<br />
zijn, kan deze door de gemeente worden verstrekt.<br />
6.8.3 Rolstoelaccessoires<br />
Accessoires zijn extra's die niet persé noodzakelijk zijn om de rolstoel een adequate voorziening te<br />
laten zijn. In het algemeen is er geen reden om deze accessoires te vergoeden. In bepaalde gevallen<br />
kan wel een vergoeding worden toegekend. Met name kan worden gedacht aan de vergoeding van<br />
been– en voetzakken, op het wiel van de rolstoel aangesloten spaakbeschermers en zonneschermen<br />
aan buggy’s en wandelwagens. Om voor vergoeding in aanmerking te komen is een medische<br />
indicatie noodzakelijk. Been– en voetzakken (schootskleden) zijn van groot belang voor mensen die<br />
als gevolg van een verminderde bloedsomloop buitenshuis voortdurend koude voeten en benen<br />
hebben. Spaakbeschermers zijn voor kinderen en ouderen van belang om te voorkomen dat zij met<br />
hun vingers tussen de spaken komen. Rolstoelaccessoires vallen in principe onder de<br />
bruikleenovereenkomst, een aantal accessoires worden echter in eigendom verstrekt.<br />
6.8.4 Vergoeding voor onderhoud, reparatie en verzekering<br />
Deze kosten zijn bij de voorzieningen inbegrepen en vallen binnen de bruikleenovereenkomst. De<br />
aanvrager wendt zich direct tot de leverancier voor onderhoudsbeurten en reparaties. De kosten van<br />
een verzekering van de rolstoel zijn ook in de voorziening begrepen. De aanvrager dient wel een<br />
persoonlijke WA-verzekering af te sluiten, als de rolstoel via een persoonsgebonden budget wordt<br />
verstrekt. Eveneens is de aanvrager zelf verantwoordelijk voor het verhogen van de<br />
inboedelverzekering.<br />
6.9 Persoonsgebonden budget voor een rolstoel<br />
Het is mogelijk om een persoonsgebonden budget te ontvangen voor de aanschaf van een rolstoel.<br />
De hoogte van het budget wordt vastgesteld aan de hand van de goedkoopst adequate voorziening,<br />
inclusief de kosten voor onderhoud en reparatie. In bijlage 2 van het Besluit zijn de bedragen<br />
opgenomen.<br />
6.10 Financiële tegemoetkoming<br />
Men kan een financiële tegemoetkoming ontvangen voor de aanschaf of het onderhoud van de<br />
rolstoel.<br />
Versie maart 2008 Pagina 51 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 7.<br />
HET VERKRIJGEN VAN VOORZIENINGEN EN<br />
HET MOTIVEREN VAN BESLUITEN<br />
(dit hoofdstuk verwijst naar hoofdstuk 7 van de Verordening)<br />
7.1 Aanvraagprocedure<br />
Een voorziening wordt uitsluitend verstrekt op aanvraag, waarop de Algemene wet bestuursrecht<br />
(Awb) van toepassing is. Aanvragen voor Wmo-voorzieningen moeten schriftelijk worden ingediend.<br />
Er is altijd een eerste handeling van de kant van de aanvrager noodzakelijk, iemand kan niet<br />
verwachten dat er vanuit de gemeente initiatief wordt genomen. In de Verordening is bepaald dat een<br />
aanvraag ingediend moet worden via het door het college beschikbaar gestelde aanvraagformulier.<br />
Op het aanvraagformulier moet in ieder geval de naam en adres van de aanvrager staan en een<br />
aanduiding van de beschikking die gevraagd wordt. Uit jurisprudentie is gebleken dat alleen een<br />
ondertekend formulier met overige bescheiden in behandeling moet worden genomen. Het ligt voor de<br />
hand in een dergelijke situatie te verzoeken om aanvulling van de gegevens. Als de aanvrager door<br />
de beperking niet kan schrijven of anderszins in staat is zijn wil kenbaar te maken, kan de aanvraag<br />
ingediend worden door een gevolmachtigde.<br />
7.2 Indicatieadvies<br />
Om te bepalen of een aanvrager in aanmerking komt voor een voorziening onder de Wmo moet er<br />
een indicatie gesteld worden.<br />
De gemeente indiceert voor een woonvoorziening, vervoersvoorziening, rolstoelvoorziening en sinds 1<br />
januari 2008 voor Hulp bij het huishouden. Naar aanleiding van een aanvraagformulier wordt een<br />
telefonisch indicatiegesprek gevoerd aan de hand van de Beslisboom van het CIZ. Op basis van dit<br />
gesprek kan een indicatie afgegeven worden, dit gebeurt op basis van de protocollen gebruikelijke<br />
zorg en huishoudelijke verzorging. De aanvrager is verplicht om alle gegevens te verschaffen die<br />
noodzakelijk zijn voor de beoordeling van de aanvraag. Hieronder worden verstaan gegevens omtrent<br />
de medische toestand, het inkomen, de woonsituatie, enzovoort. Het is echter ook mogelijk voor de<br />
Wmo-medewerker om op huisbezoek te gaan om de situatie in te schatten; om medisch advies in te<br />
winnen bij artsen of specialisten en om het CIZ om advies te vragen. Bij een mogelijke afwijzing op<br />
medische gronden wordt altijd advies gevraagd van een externe deskundige.<br />
Volgens de Verordening is het college bevoegd om de aanvrager op te roepen in persoon te<br />
verschijnen om meer informatie te geven of te laten interviewen of onderzoeken door een<br />
aangewezen deskundige. Dit artikel is opgenomen om een zorgvuldig onderzoek mogelijk te maken.<br />
Als een aanvrager weigerachtig medewerking blijft verlenen aan het onderzoek, dan kan de aanvraag<br />
inhoudelijk niet worden beoordeeld en wordt deze buiten behandeling gelaten.<br />
Hulp bij het huishouden<br />
Uit het indicatieadvies moet de motivatie blijken waarop de beslissing is genomen. Het advies voor<br />
Hulp bij het huishouden bestaat uit een van de drie vormen Hulp bij het huishouden en het aantal uur<br />
per week. Onderstaand worden de drie vormen beschreven en het aantal uren per klasse.<br />
Versie maart 2008 Pagina 52 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HH1 - Huishoudelijke werkzaamheden, primair in de vorm van alphahulp<br />
Huishoudelijke werkzaamheden<br />
licht huishoudelijk<br />
werk<br />
zwaar huishoudelijk<br />
werk<br />
de was doen<br />
stof afnemen, afwassen, hand– en spandiensten en bedden opmaken<br />
bedden opmaken en verschonen en opruimen huishoudelijke afval<br />
was sorteren, was in wasmachine doen, centrifugeren, ophangen, afhalen, in<br />
droger doen, vouwen, strijken en huishoudelijke spullen op orde houden<br />
boodschappen doen boodschappen inkopen en opslaan en boodschappenlijst samenstellen<br />
broodmaaltijden<br />
bereiden<br />
warme maaltijd<br />
bereiden<br />
broodmaaltijd klaarzetten, tafeldekken en afruimen, koffie/thee zetten,<br />
afwassen, opslaan en beheer levensmiddelen voorraad<br />
eten voorbereiden, eten koken, tafeldekken en afruimen, afwassen, opslaan en<br />
beheer levensmiddelen voorraad<br />
HH2 – Huishoudelijke werkzaamheden<br />
Huishoudelijke werkzaamheden<br />
licht huishoudelijk<br />
werk<br />
zwaar huishoudelijk<br />
werk<br />
de was doen<br />
boodschappen doen<br />
broodmaaltijden<br />
bereiden<br />
warme maaltijd<br />
bereiden<br />
stof afnemen, afwassen, hand– en spandiensten en bedden opmaken<br />
Bedden opmaken en verschonen en opruimen huishoudelijke afval<br />
was sorteren, was in wasmachine doen, centrifugeren, ophangen afhalen, in<br />
droger doen, vouwen, strijken en huishoudelijke spullen op orde houden<br />
boodschappen inkopen en opslaan en boodschappenlijst samenstellen<br />
broodmaaltijd klaarzetten, tafeldekken en afruimen, koffie/thee zetten,<br />
afwassen, opslaan en beheer levensmiddelen voorraad<br />
eten voorbereiden, eten koken, tafeldekken en afruimen, afwassen, opslaan<br />
en beheer levensmiddelen voorraad<br />
HH2 + – Huishoudelijke werkzaamheden aangevuld met organisatie van het huishouden en/ of<br />
hulp bij ontregelde huishouding<br />
Huishoudelijke werkzaamheden<br />
licht huishoudelijk werk<br />
zwaar huishoudelijk werk<br />
de was doen<br />
boodschappen doen<br />
broodmaaltijden bereiden<br />
warme maaltijd bereiden<br />
stof afnemen, afwassen, hand– en spandiensten en bedden<br />
opmaken<br />
Opmaken en verschonen en opruimen huishoudelijke afval<br />
was sorteren, was in wasmachine doen, centrifugeren, ophangen<br />
afhalen, in droger doen, vouwen, strijken en huishoudelijke spullen<br />
op orde houden<br />
boodschappen inkopen en opslaan en boodschappenlijst<br />
samenstellen<br />
broodmaaltijd klaarzetten, tafeldekken en afruimen, koffie/thee<br />
zetten, afwassen, opslaan en beheer levensmiddelen voorraad<br />
eten voorbereiden, eten koken, tafeldekken en afruimen,<br />
afwassen, opslaan en beheer levensmiddelen voorraad<br />
Versie maart 2008 Pagina 53 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Organisatie van het huishouden<br />
(dagelijkse) organisatie van het<br />
huishouden<br />
Anderen helpen in huis bij<br />
bereiden maaltijden<br />
Anderen helpen met de<br />
zelfverzorging<br />
administratieve werkzaamheden, organisatie huishoudelijke<br />
activiteiten, plannen en beheren van middelen m.b.t. het<br />
huishouden<br />
(ochtend, middag en avond) maaltijd voorbereiden<br />
wassen en aankleden, hulp bij eten en drinken, sfeer scheppen en<br />
opvoedingsactiviteiten<br />
Hulp bij ontregelde huishouding<br />
eenvoudige kortdurende<br />
psychosociale hulp<br />
en observatie<br />
kortdurend advies, instructie,<br />
voorlichting gericht op het<br />
huishouden<br />
formuleren of bijstellen van doelen met betrekking tot het<br />
huishouden, helpen handhaven/verkrijgen/herkrijgen van structuur<br />
in het huishouden<br />
instructie omgaan met hulpmiddelen, instructie licht huishoudelijk<br />
werk en textielverzorging, boodschappen doen en koken<br />
Alphahulp<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Houten</strong> verstrekt deze vorm van Hulp bij het huishouden als de aanvrager aan<br />
onderstaande criteria voldoet:<br />
- de aanvrager is in staat het eigen huishouden te overzien en de juiste opdrachten te geven<br />
aan de zorgverlener;<br />
- de aanvrager is in staat een (beperkte) werkgeversrol te vervullen, ze kunnen afspraken<br />
maken, indien nodig kritiek geven en aangeven als ze het dienstverband willen beëindigen;<br />
- de aanvrager is in staat de hulp uit te betalen, of er is iemand anders die dat voor hen regelt.<br />
Klasse<br />
Aantal uur Hulp bij het huishouden per week<br />
Klasse 1<br />
0 – 1,9 uur<br />
Klasse 2<br />
2 – 3,9 uur<br />
Klasse 3<br />
4 – 6,9 uur<br />
Klasse 4<br />
7 – 9,9 uur<br />
Klasse 5<br />
10 – 12,9 uur<br />
Klasse 6<br />
13 – 15,9 uur<br />
Versie maart 2008 Pagina 54 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Woonvoorziening<br />
Uit het indicatieadvies moet worden afgeleid of er sprake is van ondervonden ergonomische<br />
beperkingen in de woning, zoals benoemd in de Wmo. In het indicatieadvies wordt aangegeven welke<br />
bouwkundige en woontechnische voorzieningen aan de woonruimte nodig zijn om de ergonomische<br />
beperkingen op te lossen dan wel te verminderen. Indien een verhuizing naar een andere woning een<br />
meer adequate oplossing biedt, dient dat uit het advies te blijken. Uit het advies en de<br />
woningkenmerken moet kunnen worden gehaald welke voorzieningen getroffen moeten worden en of<br />
deze technisch mogelijk zijn.<br />
Vervoersvoorziening<br />
Uit het indicatieadvies moet worden afgeleid of er sprake is van een zelfstandige vervoersbehoefte.<br />
Rolstoelvoorziening<br />
Uit het indicatieadvies moet worden afgeleid of er sprake is van een behoefte om zich te verplaatsen<br />
in en om de woning.<br />
7.3 Beschikking<br />
Het indicatieadvies is de basis voor de beschikking die naar de aanvrager wordt toegestuurd. De<br />
aanvrager kan in bezwaar gaan tegen de beslissing die in de beschikking is geformuleerd. De<br />
beschikking vermeldt en motiveert inhoudelijk op welke wijze de genomen beschikking bijdraagt aan<br />
het behouden en bevorderen van de zelfredzaamheid en de normale maatschappelijke participatie<br />
van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een<br />
psychosociaal probleem, zie artikel 26, lid 1 van de Wmo. Het besluit moet altijd zo volledig mogelijk<br />
onderbouwd worden, met argumenten voor elke stap die de gemeente heeft gemaakt. Zodat een<br />
eventuele bezwarencommissie of rechter de argumentering volledig kan volgen.<br />
In het geval van een toekennende beschikking hoeft enkel aangegeven te worden welke<br />
mogelijkheden betrokkene krijgt door de toegekende voorziening(en). In het geval van een afwijzende<br />
beschikking wordt aangegeven dat compensatie niet noodzakelijk of zelfs ongewenst is, omdat<br />
betrokkene <strong>zonder</strong> de gevraagde voorzieningen ook in staat is de zelfredzaamheid en/of<br />
maatschappelijke participatie te behouden of te bevorderen.<br />
7.4 Wijzigingen<br />
De aanvrager is verplicht, volgens de Verordening en de beschikking, om zo spoedig mogelijk melding<br />
te maken van feiten en omstandigheden, waarvan redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat deze van<br />
invloed kunnen zijn op het recht op een voorziening.<br />
7.5 Intrekken en terugvordering<br />
De gemeente heeft de mogelijkheid om een voorziening na beschikking of levering in te trekken als:<br />
- de aanvrager niet heeft voldaan aan de voorwaarden zoals beschreven in de Verordening, het<br />
Besluit en het <strong>Productenboek</strong>;<br />
- gebleken is dat de gegevens waarop beschikt is zodanig onjuist waren dat, waren de juiste<br />
gegevens bekend geweest, een andere beslissing zou zijn genomen;<br />
- de aanvrager niet voldoet aan de voorwaarden van de bruikleenovereenkomst of de<br />
uitvoeringsovereenkomst;<br />
- de aanvrager onvoldoende verantwoording heeft afgelegd over het ontvangen<br />
persoonsgebonden budget;<br />
- de financiële tegemoetkoming of het persoonsgebonden budget niet besteed is aan het doel<br />
waarvoor het was toegekend.<br />
Versie maart 2008 Pagina 55 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
7.6 Terugvordering<br />
De Wmo bevat geen wettelijke bepalingen voor terugvordering van voorzieningen in natura,<br />
persoonsgebonden budgetten of financiële tegemoetkomingen. Om terugvordering toch mogelijk te<br />
maken, moet worden teruggevallen op de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek over<br />
onverschuldigde betaling.<br />
Terugvordering vindt pas plaats nadat de (termijnen voor) bezwaar- en beroepsprocedures voor de<br />
intrekking van de voorziening zijn afgewikkeld. Indien geen sprake is van verwijtbaarheid, wordt de<br />
tegemoetkoming vastgesteld op grond van de juiste gegevens, dan wel beperkt tot het bedrag, dat<br />
reeds is uitbetaald. Ingeval van verwijtbaarheid kan de tegemoetkoming geheel of gedeeltelijk worden<br />
teruggevorderd. Er is dan sprake van een civielrechtelijke vordering op grond van onverschuldigde<br />
betaling, waartoe het Burgerlijk Wetboek (boek 6, artikelen 203, e.v.) de wettelijke basis biedt.<br />
Opgemerkt wordt dat het bij zowel intrekking als terugvordering gaat om een bevoegdheid van het<br />
college (een kan-bepaling). Dit betekent dat in de betreffende situatie telkens een individuele afweging<br />
moet worden gemaakt of ook daadwerkelijk tot intrekking en/of terugvordering wordt overgegaan. Het<br />
uitgangspunt van het college is dat altijd wordt teruggevorderd, tenzij er sprake is van zeer bij<strong>zonder</strong>e<br />
individuele omstandigheden.<br />
Een financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget kan worden teruggevorderd als blijkt dat<br />
het reeds uitbetaalde bedrag niet is aangewend voor het aanschaffen of betalen van het middel<br />
waarvoor de beschikking was afgegeven.<br />
7.7 Samenhangende afstemming<br />
Aan de hand van artikel 7.2 van het Besluit kan er meer informatie worden opgevraagd over de<br />
aanvrager. Hiermee kan de aanvraag beter aansluiten op de individuele situatie van de aanvrager.<br />
Versie maart 2008 Pagina 56 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
HOOFDSTUK 8.<br />
SLOTBEPALINGEN<br />
8.1 Hardheidsclausule<br />
In bij<strong>zonder</strong>e gevallen kan ten gunste van de aanvrager afgeweken worden van de bepalingen in de<br />
Verordening, het Besluit en het <strong>Productenboek</strong>, als toepassing van de bepalingen tot onbillijkheden<br />
van overwegende aard leidt. Er kan alleen maar ten gunste en nooit ten nadele van de betrokken<br />
persoon met beperkingen of de eigenaar van de woonruimte afgeweken worden van de bepalingen.<br />
Verder is met nadruk gemeld: in bij<strong>zonder</strong>e gevallen. Het gebruik maken van de hardheidsclausule<br />
moet worden beschouwd als een uit<strong>zonder</strong>ing en niet als een regel. Het college moet in verband met<br />
precedentwerking dan ook duidelijk aangeven waarom in een bepaalde situatie wordt afgeweken.<br />
8.2 Indexering<br />
Het is mogelijk om op 1 januari de bedragen in het Besluit te verhogen of verlagen in<br />
overeenstemming met de ontwikkelingen van de door de gemeente gehanteerde indexering.<br />
8.3 Evaluatie<br />
Door het gemeentebestuur wordt eenmaal in de vier jaar het beleid geëvalueerd. Het is mogelijk de<br />
Verordening of het <strong>Productenboek</strong> aan te passen naar aanleiding van deze evaluatie.<br />
Tussentijdse aanpassing van de Verordening, het Besluit of het <strong>Productenboek</strong> is mogelijk, door<br />
prijsindexering of beleidswijzigingen.<br />
Versie maart 2008 Pagina 57 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Versie maart 2008 Pagina 58 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Bijlage 1 Overbelasting<br />
Factoren die van invloed zijn op de draagkracht zijn onder meer:<br />
- lichamelijke conditie gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger;<br />
- geestelijke conditie gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger;<br />
- wijze van omgaan met problemen (coping);<br />
- motivatie voor zorgtaak;<br />
- sociaal netwerk.<br />
Factoren die van invloed zijn op de draaglast zijn onder meer:<br />
- omvang en mate van (on)planbaarheid van zorgtaken;<br />
- ziektebeeld en prognose;<br />
- inzicht van gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger in ziektebeeld van de aanvrager;<br />
- woonsituatie;<br />
- bijkomende sociale problemen;<br />
- bijkomende emotionele problemen;<br />
- bijkomende relationele problemen.<br />
Onderzoeksvragen<br />
- Wat zegt de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger er zelf over?<br />
Hoe ervaart hij of zij het zorgen?<br />
- Hoe is de (lichamelijke en geestelijke) gezondheid van de gebruikelijke zorgverlener of<br />
mantelzorger?<br />
- Zijn er signalen van overbelasting: nervositeit, vermoeidheid?<br />
- Heeft de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger een ‘uitlaatklep’?<br />
Heeft hij of zij de mogelijkheid om activiteiten buitenshuis te doen?<br />
Kan iemand zijn verhaal kwijt bij vrienden, familie of professionals?<br />
Wordt er respijtzorg geboden zodat de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger even op<br />
adem kan komen?<br />
- Hoe is de relatie tussen de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger en de aanvrager;<br />
Hoe stelt de aanvrager zich op, veeleisend of juist dankbaar?<br />
Kan de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger grenzen aangeven en ‘nee’ zeggen?<br />
Is er irritatie tussen de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger en aanvrager?<br />
- Heeft de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger inzicht in de ziekte van de aanvrager?<br />
(Als men weet dat bepaald gedrag uit de ziekte voortkomt, kan het gemakkelijker zijn dat<br />
gedrag te accepteren.)<br />
- Hoeveel tijd heeft de gebruikelijke zorgverlener of mantelzorger?<br />
Heeft iemand een baan, een eigen gezin, een ander familielid dat zorg behoeft?<br />
Bijvoorbeeld: een echtgenoot wordt ziek, terwijl zijn vrouw ook al voor haar ouders zorgt.<br />
- Is de zorg te plannen of is er continue controle en toezicht nodig?<br />
- Hoe is de prognose?<br />
(Een terminale situatie is altijd zwaar, maar een situatie die langdurig en stabiel is, kan ook<br />
veeleisend zijn.)<br />
- Wat zijn de knelpunten in de zorg?<br />
- Hoe is de woonsituatie?<br />
Woont men afgelegen, of in een flat <strong>zonder</strong> lift zodat de aanvrager en de gebruikelijke<br />
zorgverlener of mantelzorger min of meer samen opgesloten zitten.<br />
Versie maart 2008 Pagina 59 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Symptomen die zouden kunnen wijzen op overbelasting<br />
Indien er meerdere van onderstaande symptomen aanwezig zijn, is het raadzaam dat de zorger de<br />
huisarts raadpleegt, omdat bij langdurige aanwezigheid en/of verwaarlozing van dergelijke symptomen<br />
weer kunnen leiden tot andere, ernstige stoornissen.<br />
Mogelijke symptomen van overbelasting zijn:<br />
- gespannen spieren, vaak in schoudergordel en rug;<br />
- hoge bloeddruk;<br />
- gewrichtspijn;<br />
- gevoelens van slapte;<br />
- slapeloosheid;<br />
- migraine, duizeligheid;<br />
- spierkrampen;<br />
- verminderde weerstand, ziektegevoeligheid;<br />
- opvliegingen;<br />
- ademnood en gevoelens van beklemming op de borst;<br />
- plotseling hevig zweten;<br />
- gevoelens van beklemming in de hals;<br />
- spiertrekkingen in het gezicht;<br />
- verhoogde algemene prikkelbaarheid, boosheid, (verbale) agressie, zwijgen;<br />
- ongeduld;<br />
- vaak huilen;<br />
- neerslachtigheid;<br />
- isolering;<br />
- verbittering;<br />
- concentratieproblemen;<br />
- dwangmatig denken, niet meer kunnen stoppen;<br />
- rusteloosheid;<br />
- perfectionisme;<br />
- geen beslissingen kunnen nemen;<br />
- denkblokkades.<br />
Versie maart 2008 Pagina 60 van 61
<strong>Productenboek</strong> Wmo<br />
Bijlage 2 Prijzengids NIBUD<br />
Tabel 9 Stoffering<br />
Prijs Per<br />
Benodigd per huishouden van<br />
1 pers 2 pers 3 pers 4 pers 5 pers 6 pers<br />
vloerbedekking vinyl € 40,- meter (4 m breed) 13 14 14 18 18 20<br />
vloerbedekking laminaat € 20,- m 2<br />
jaloezieën<br />
vitrage<br />
€ 15,- meter (175 cm hoog.)<br />
€ 9,- meter (180 cm br.)<br />
overgordijnen € 13,- meter (140 cm br.) 20 20 20 24 24 28<br />
maakloon € 8,- baan 10 10 10 12 12 14<br />
gordijnrail, U-rail € 4,50 meter 7,5 7,5 7,5 9 9 10,5<br />
behang € 7,- rol (10 m) 13 14 14 18 18 20<br />
behanglijm € 5,-<br />
verf € 4,- literblik 6 6 6 8 8 9<br />
Bron: NIBUD, 2007.<br />
Toelichting bij tabel 9<br />
Wanneer een huishouden dat bestaat uit drie personen een huis gaat stofferen, heeft het de volgende<br />
artikelen nodig:<br />
vloerbedekking vinyl 14 meter à € 40,- = € 560,-<br />
overgordijnstof 20 meter à € 13,- = € 260,-<br />
maakloon gordijnen 10 banen à € 8,- = € 80,-<br />
gordijnrail 7,5 meter à € 4,50 = € 33,75<br />
behang 14 rollen à € 7,- = € 98,-<br />
totaal = € 1031,75<br />
Versie maart 2008 Pagina 61 van 61