Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Haaiengebroed<br />
De meeste netten zijn niet bedoeld om<br />
<strong>haaien</strong> mee te vangen maar ze komen er<br />
toch vaak per ongeluk in terecht.<br />
4 sportvissers<br />
Veel mensen vinden het stoer om een haai te<br />
vangen. Sinds de film Jaws is er zelfs een hele<br />
toeristenindustrie op gang gekomen die mensen met<br />
een snelle boot, grote brokken aas en goede wapens<br />
op <strong>haaien</strong> laat jagen. Vooral de grote witte haai is<br />
door deze ‘sport’ sterk in aantal achteruitgegaan.<br />
Stoere binken willen duizenden euro’s betalen om<br />
zijn indrukwekkende kaak aan hun muur te kunnen<br />
spijkeren. In totaal vangen sportvissers elk jaar meer<br />
dan twee miljoen <strong>haaien</strong>. Zeker een half miljoen<br />
<strong>haaien</strong> worden daarbij afgeslacht, terwijl de rest met<br />
een pijnlijke bek terug in zee mag.<br />
Anders dan beenvissen krijgen <strong>haaien</strong> maar weinig<br />
jongen. Vaak niet meer dan een stuk of tien per jaar,<br />
terwijl bijvoorbeeld een kabeljauw per keer een paar<br />
miljoen eitjes legt. Ook krijgen <strong>haaien</strong> pas op veel<br />
latere leeftijd jongen. Bij sommige moeders duurt het<br />
wel tot hun dertigste. Veel <strong>haaien</strong>soorten leggen geen<br />
eieren: net als bij zoogdieren komt het jong levend uit<br />
de moeder. De zwangerschap duurt meestal langer<br />
dan bij mensen. Bij een enkele <strong>haaien</strong>soort, zoals<br />
de franjehaai, laat de geboorte zelfs meer dan drie<br />
jaar op zich wachten: een record in het dierenrijk. De<br />
zandhaai heeft weer een ander record: de jongste<br />
kannibaal. Al in de baarmoeder verslinden de grootste<br />
haaitjes hun kleinere broertjes en zusjes. Uiteindelijk<br />
blijven er slechts twee weldoorvoede haaitjes over,<br />
ieder in een eigen deel van moeders buik. Eenmaal<br />
geboren hebben jonge <strong>haaien</strong> hun moeder niet meer<br />
nodig. Ze zwemmen direct weg op zoek naar eten.<br />
Haaien die wel eieren leggen leven vaak in ondiepe<br />
kustwateren. Vergeleken met de eitjes van andere<br />
vissen is een <strong>haaien</strong>ei erg groot en het heeft een taaie<br />
schaal. Soms is die voorzien van lange draden, die<br />
zich om rotspunten of zeewier winden. In het ei kan<br />
het babyhaaitje een lange tijd veilig blijven groeien. Het<br />
kan wel negen maanden duren voor het ei uitkomt. Aan<br />
het Noordzeestrand vind je wel eens aangespoelde<br />
eikapsels van de hondshaai.<br />
De grote witte haai heeft meer van ons te<br />
vrezen dan wij van hem.<br />
5. bijvangst<br />
Waarschijnlijk verdwijnen de meeste <strong>haaien</strong> als<br />
‘bijvangst’: ze komen in een net van een visser terecht<br />
die eigenlijk op andere vissen jaagt. Ook veel eieren van<br />
<strong>haaien</strong> verdwijnen in een net voordat de jongen eruit<br />
gekropen zijn. Zeker in de Noordzee waar geen stukje<br />
zeebodem lang met rust gelaten wordt. Meestal gooit<br />
de visser deze ongewenste vangsten weer overboord.<br />
In de meeste gevallen overleven <strong>haaien</strong> dat niet: ze zijn<br />
al gestikt in het net of zwaargewond geraakt. Haaien<br />
raken vrij snel verstrikt in de netten van vissers omdat<br />
ze afkomen op het paniekerige gespartel van vissen<br />
die al gevangen zitten. Vooral de kilometerslange<br />
drijfnetten van tonijnvissers zijn ware doodsgordijnen<br />
voor de <strong>haaien</strong>. Met name blauwe <strong>haaien</strong> die net als<br />
tonijnen de wereldzeeën afschuimen zijn daardoor<br />
sterk achteruitgegaan. Sinds 1992 is het vissen met<br />
deze niets ontziende drijfnetten verboden. Maar veel<br />
landen overtreden dit verbod. Ook worden erg veel<br />
<strong>haaien</strong> aan de lange lijnen met haken gevangen die<br />
bedoeld zijn om tonijnen mee te vangen.<br />
4