deze link

M NGE80DEN·B!JGELEGENHEI.
VAN· DE·OFflOEELE· OPENING . fAN
HET· NIEUIwIE . Q4/~D.H(J/S. TE
BOX-TEL
oP

VOORWOORD.
Met waardeering en d~nk
nam ik kennis van het idee
der secretarie-ambtenaren
om bij gelegenheid van de
officieele opening van het
nieuw gemeentehuis een kleinen
gids van het raadhuis
te verzorgen.Mij wordt daarvoor
een woordje ten geleide
gevraagd. Gaarne wil ik
aan dat verzoek voldoen, al
aanstonds als mijne meening
te kennen gevend dat door
het stichten van het nieuwe·
raadhuis de gemeente Boxtel
een openbaar gebouw rijker
is geworden dat past in het
.kader van een moderne gemeente.
Was het oud-raadhuis,dat
zoo sterk aansprak,en waarvan
op September 1842 burgemeester C.C.I. Achterbergh
den eersten steen had gelegd,dat jaren lang de
trots uitmaakte van Boxtel's inwoners dan niet meer
voldoende? Was het beslist geboden dat dit gebouw
had te verdwijnen?
Die vragen moeten onderscheidenlijk in ontkennenden-
en bevestigenden zin beantwoord worden.Voor den
bestaanden dienst toch was het oud-gebouw reeds lang
te klein geworden, terwijl daarnaast het inzicht van
centralisatie van gemeente-diensten als .algemeen
voordeel meer veld won. Vergrooting van het gebouw
was uitgesloten;de drie wonangen voor een eventueelen
nieuwbouw van 'n raadhuis aangekocht bLeven als woonhuis
verhuurd en pogingen om in 1929 een gedeel te van
het gesticht Magdalena van der Stappen aan te koopen
om te geraken tot een voldoend bouwterrein mislukten.
Nadien werd de financieele positie van de gemeente
zwakker en had zoo langzamerhand de idee post gevat,
wat Dante bij z,ijnepos '.' de HeL'' heeft neergeschreven:
laat varen alle hoopli,totdatanderen en ik weer
moed begonnenop te vatten, dat, wie weet, via het
we.rkfonds de aangelegenheid financieel voor eIkaar
te brengen was.

- 2 -
Veer het benoodigde terrein der van der Stappenstichting
werd andermaal Jhr.Mr.E.van Meeuwen aangesproken
en alsnu waren de heeren provisoren dier
stichting gelukkig te vinden tot medewerking; medewerking
werd te dezen tevens teegezegd door het
kerk-scheolbestuur der St.Petrus-parochie.
Met hoop in het harte we+d daarop verder gearbeid.
Welwillende medewerking van 7erschillende autoriteiten,
van hooger en lager geplaatste ambtenaren zij
verder hier dankbaar gemeId, en vreugdevol werd in
het begin der maand November 1935 vernomen dat de
RegeeTing hare goedkeuring hechtte aan het haar door
het bestuur van het Werkfends gedaan voorstel, tot
het verstrekken van een voorschot aan de gemeente,
ten einde haar in staat te stellen over te gaan tot
het uitvoeren van hetWerkfendsplan no. 957, betreffende
den bouw van een nieuw gemeentehuis.
Bouwmeester Roffelsen zette zich nu definitief
aanden arbeid en op 10 Februari 1936 vond de aanbesteding
plaats, waarbij gebroeders Struijken te Tilburg
.het 1aagst inschreven. Het werk werd hun opgedragen
en den bouw opge1everd in de maand November
j.l
Ȧan architect en aannemer en aan a1 degenen, die,
hetzij in aanneming, hetzij als installateur, hetzij
als ambachtsman, een onderdee1 - van den bouw hebben
verzorgd, worde een woord van dank uitgesproken.·
Als blijk van burgerzin werden verschillende geschenken
aangeboden, waarvoor ook hier gaarne dank
gebrachtzij en welke geschenken krachtig zullen
medewerken ook ter verhoogingvan het innerlijk- en
uiterlijk schoon van het gebouw, waarvan onderwerpelijke
gids in woord, geschrift en teekening een
welgeslaagd inzicht heeft trachten en"tracht bij te
brengen.
Dat moge dan de vrucht zijn van deze kleine gelegenheidsuitgave,
welke wel geen inleiding noodig
heeft, maar waarbij ik op verzoek, zooals gezegd,
toch gaarne deze potloodstreepjes heb gezet.

BESCHRIJVING VAN HET RAADHUIS
TE BOXTEL.
Het nieuwe raadhuis te Boxtel, een schepping van
den Brabantschen bouwmeester Cor Roffelsen te Helmond,
ligt aan het marktplein, slechts· eenige meters
verwijderd van de plaats, waar het oude gemeentehuis
stond. -
In den bouw is alle luxevermeden; met eenvoudige
middelen en door goede verhoudingen is de architect
er in geslaagd een geheel te vormen, dat in overeenstemming
is,zoowel met hetrepresentatieve karakter,
als met de dienende functie. als huisvesting der administratie,
welke het huis der gemeente moeten kenmerken.
Het nieuwe raadhuis is een modern gebouw, waaraan
de materialen, welke de hedendaagsche bouwtechniek
kent, werden toegepast. De architectuur van het
raadhuis is aan zijn omgeving aangepast, de vormgeving
draagt een oud karakter, men vindt er motieven
in terug van het schoone a~~ieke geveltje van
het belendende Oude Vrouwen Gasthuis derstichting
van Magdalena van der Stappen. Het gebouw werd opgetrokken
in ruwe handvormsteen, van Engelsch formaat,
in het werk gevoegd.
De dienstingangen voor de diverse bureaux en voor
de politie bevinden zich in den fraaien rechterzij-
.gevel. Aan het eind van dezen gevel, bij den politie-ingang
vond het mooie,in hardsteen gehouwen
gemeentewapen een plaats, dat eenmaal het sieraad
was van den voorgevel van het oude raadhuis.
Op de binnenplaats is een afzonderlijk,gebouwtje
opgerichtt waarin is ondergebracht een fietsenbergplaats
en een bergplaats ten dienste van de schoonmaaksters.
Aan den achtergevel van het hoofdgebouw
werd hier een ijzeren klokkenstoel aangebraaht,waarin
het klokje uit het torentje van het oude gemeentehuis
werd opgehangen.De binnenplaats biedt een inte~
ressant gezicht op onderscheidene schoone gedeelten
van het nieuwe raadhuis en op den langen,' zoo merkwaardigen
zijgevel van het Oude Vrouwen Gasthuis. Op
de binnenplaats,alsmede langs den muur tegenover den
rechterzijgevel werden op te loven wijze door den
dienst van openbare werken beplantingen aangebracht.
De bouw werd uitgevoerd door de fa. Gebroeders
Struijcken, aannemers te Tilburg, terwijl uitvoerder

- 4 -
van het schilderwerk wa.sJac. van Rooij,
overleden.
thans reeds
HET INTERIEUR VAN HET GEBOUW.
Door de vestibule, waarin een gedenksteen van de
stichting van het gemeentehuis is aangebracht, komt
men in een ruime hale De bogen links en rechts,
steunend op natuursteenen kolommen, en de ruime
hoofdtrap geven aan de hal een voornaam karakter. Zij
ontvangt haar licht over den breeden hoofdtrap door
een groot glas-in-loodraam, waarin het wapen der gemeente
is aangebracht. Dit raam werd vervaardigd in
de ateliers van A. Stroucken & Co.te Rotterdam en is
geschonken door het gemeente-personeel.
Aan de linkerzijde van de hal bevinden zich de
kamer van den Burgemeester en de trouwkamer, rechts
ligt de kamer van den Secretaris. Direct naast den
hoofdingang is rechts de bode gehuisvest, links is
de wachtkamer. _
Onder een der bogen is een eikenhouten zitbank
aangebracht.
De meubileering van de burgemeesterskamer, de secretariskamer
en de trouwkamer is in Slavonisch ei-

kenhout uitgevoerd door de N~V. v.h. F.Jonkers & Zn.
meubelfabrikanten te Vught en 's-Hertogenboseh, vo1-
gens het ontwerp van arehi tect Roffelsen.
In de Burgemeesterskamer siert een fraai sehi1derstuk,
voorste11ende een gezicht op Boxtel met de St.
Pet:ruskerk, een de.rwanden. fret is een werk en een
gesehenk'van den Boxtelschen kunstsehilder P.J.Janssen~
Bovendien hangt in de burgemeesterskamer een groote
foto van het oude raadhuis, aangeboden door het
R.K. Fotopersbureau tlhet Zuiden" te 's-Hertogenbosch.
In de secretariskamer is aanwezig een kaart van
don steenweg van Boxte1 naar Hasse1t, in 1'184 geprojeeteerd
door den befaamden landmeter H. Verhees te
Boxte1, aan de gemeente geschonken door den heer A.
Biemans, exploitant van de Nieuwe ~ioscoop te Boxtel
wonende te Oisterwijk.
In de trouwkamer vond het geschenk van de "Vuga"
een plaats: een groote fotoreproductie, voorstellende
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard.
De hoofdtrap geeft toegang tot ~en bordes. Vanaf
dit bOrdes bereikt men over twee trappen de bovenha1
en over een afgesloten trap de publieke tribune
der raadzaal.

- 6 -
Het bordes en de trappen zlJn gescheiden door
drie bogen, steunende op natuursteenen kolommen. De
hoofdtrap, het bordes en het plafond zijn in gewapend
beton uitgevoerd, met het oog op de veiligheid
bij brand.
De bovenhal is ruim en geeft toegang tot de raadzaal,
de leeskamer, de kamer voor de vergaderingen
van Burgemeester en wethouders en een commissiekamer.
Het plafond van deze hal is samengesteld uit donaconaplaten,
steunende op betimmerde eiken moeren
kinderbalken.
De gesmede lichtkroon in de bovenhal is een werkstuk
van F.S. van den Brandt, mr. smid, te Boxtel,
naar ontwerp van architect Roffelsen. Deze kroon
werd aangeboden door het gemeentepersoneel.
In de hal zullen een drietal schilderijen worden
geplaatst van den bekenden Brabantschen kunstenaar
Jan Kruysen, uit Boxtel geboortig, thans wonende te
Oirschot. Deze schilderstukken zullen eenige tafereelen
uitbeelden uit de Boxtelsche geschiedenis.
De beneden- en bovenhal zijn voorzien van de noodige
toiletten. De wanden der hallen zijn tot op een
hoogte van 1.50 M. voorzien van bruin geglazuurde
bezande muurtegels. .

De ruime raadzaal met haar eiken betimmeringen en
eiken balken plafond, met tusschen raadzaal en publieke
tribune aangebrachte balustrade, met boogpartij,
maakt een prettigen en rustigen indruk.
De betimmering der raadzaal is uf.t.gevoer d door de
fa. de Bever te Vught, de eiken meubileering door de
N.V. v.h. F. ~onkers & Zn. te Vught; de lichtkronen,
geschonken door de Electrische Centrale te Boxtel,
werden gesmeed door B.J;E. van der Ven, mr. smid te
Boxtel, alles ontworpen door den heer Roffelsen. De
in de bovenhal en in de raadzaal gehangen kronen getuigen
van goed vakmanschap der Boxtelsche smeden.
In de raadzaal vonden voorts een plaats de geschilderde
portretten van de leden van het Koninklijk
Huis, welke reeds de raadzaal in het oude gemeentehuis
sierden. Een er van, het portret van H.M.
de Koningin, is van de hand van den kunstschilder
P.J.Janssen,de overige werden vervaardigd op de ateliers
van de bekende I1Peinture Bogaerts" te Boxtel.
Deze portrettengalerij werd thans aangevuld met een
doek (Albertini-gobelin) van het Prinselijk Paar,
van de hand van en aangeboden door A.A.H.M.Bogaerts~
Graefland te Boxtel.
Tusschen de bogen in de raadzaal hangt een fraai
houten Crucifix, gesneden door Hubert van Melick,
beeldhouwer te Eindhoven. Het is een geschenk van
den Hoogeerw. Heer Deken Spierings.
De pirs heeft een afzonderlijk gedeelte tusschen
raadzaa en publieke tribune, waar zij rustig en ongestoord
haar werk kan verrichten.
De publieke tribune is twee treden hooger gelegen
dan de raadzaal, zoodat het publiek, over de pers
heen,. een vrij ui tzicht heeft in de raadzaal en het
verloop van de vergaderingen onbelemmerd kan volgen.
Aan de raadzaal grenst de ruime leeskamer.
De eenvoudige meubelen van de B. en W. kamer, de
commissiekamer en de leeskame~, overgenomen uit het
oude gemeentehuis, werden voor hun nieuwe bestemming
geschikt gemaakt door C. Nouwens, meubelmaker, te
Boxtel.
Van de B. en W. kamer dient te worden vermeld dat
daarin een plaats vinden de foto' s van den vorigen en
den tegenwoordigen Commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Brabant;de foto van Jhr., Mr. Dr. A. van
Rijckevorsel is een geschenk van iemand,die onbekend
wil blijven.

Vanui t de benedenhal komt men door een verbindingsdeur
in een ruimen,breeden gang, waarin zich de noodige
loketten bevinden,welke in verbinding staan met
de onderscheidene in het gemeentehuis ondergebrachte
bureaux.
Aan de rechterzijde vindt men hier de afdeeling
financien en algemeene zaken,de afdeeling bevolking,
burgerlijke stand en militaire zaken,het kantoor van
den gemeente-~niy'an~r, -het kadaster en het kantoor
van openbare werken.
Aan de linkerzi}de is het kantoor der gemeentebedrijven
gehuisvest.
De wanden van den hoof'dgang en die van de aansluitende
kleinere gang en zijn tot op een hoogte van
1.50 M. betegeld met eenvoudige vuurklei-muurtegels.
Aan dezen gang zijn ook gelegen de toiletten en de
garderobe. Aan het eind heeft men de verbindingsgang
met het poli tiebureau en het bureau van sociale zaken.
De afdeelingen der secretarie,het kantoor van den
gemeente-ontvanger, het kadaster en de kamer van den
inspecteur van politie zijn voorzien van stalen meubileering,
De installatie werd geleverd door de Vereeniging
van Uitgevers voor de Gemeente-Administratie
tVuga; vertegenwoordiger de heer L. Luyben te

's-Hertogenbosch, directeur de heer J.J. Bergsma te
Voorburg). De kasten en bureaux werden vervaardigd
in de fabrieken der N.V. Oda (v.h. H.J. van de Kamp)
te St. Oedenrode.
Op de secretarie-afdeelingen z1Jn stalen loketkasten
aangebracht, waarin op kaart het bevolkingsregister,
het dienstplichtregister,de kiezerslijst,
het pensioenregister,het register van tewerkgestelden
in de werkverschaffing en van degenen, die zijn
opgenomen in de steunregeling,enz. zijn opgeborgen.
Deze loketkasten, alsmede de registratuurkasten op
de afdeeling algemeene zaken, werden afgedekt door
betonnen platen,. zulks ter vermindering van verbrandingsgevaar.
De eiken meubileering van het kantoorvanopenbare
werken werd geleverd door de N.V. Neuray!s Meubelfabrieken
te Eindhoven.
Het meubilair van het kantocr der gemeentebedrijven
zal geleidelijk worden vervangen door staa1.
De afdeeling politie omvat: een bureau voor den
Inspecte~, met annex ~er_~~~rka~, verder de £01itiewacht.

- 10 -
Vanuitde politiewacht komt men in een ruimte,
waarin de cellen gelegen zijn en de toiletten der politie.
Deze ruimte heeft een afzonderlijke buitendeur, -
zoodat de arrestanten rechtstreeks bij de cellen gebracht
kunnen worden.
Achter de politie-afdeeling is een bergplaats gebouwd
voor het opslaan van in beslag genomen goederen
İn het gebouw is onder den beganen grond de archiefruimte
aangebracht; vanuit het bureau van den
burgerlijken stand heeft men t oegang tot het dagarchief.
De hier opgestelde stalen rekken werden mede door de
Vuga geleverd.
Beide archieven zijn brandvrij;in het kantoor van
den Ontvanger en in dat van de bedrijven is een
brand- en inbraakvrije kluis aangebracht.
Onder de groote h~l bevindt zich de verwarmingskelder,
waarin twee ga8ketels zijn opgesteld met automatische
stookregeling, waardoor het gebouw aangenaam
wordt verwarmd. De temperatuur in de diverse
vertrekken wordt geregeld door een thermostaat. De
installatie is geleverd door de N.V. Burgers Verwarmingsindustrie
te Eindhoven. Op een der ruime zolders
is een wapenkamer ingericht.
---net gebouw is voorts voorzien van een uitgebreide
automatische t~lefooninstallatie, uitgevoerd door
den dienst Haavee te 's-Gravenhage.
De raadzaal en de burgemeesterskamer hebben eikenhouten
parketvloeren en de overige vertrekken Origonriftvloeren.
Alle vertrekken zijn behangen, met uitzondering
van de raadzaal,waarvan de wanden zijn behandeld
met Keimsche mineraalverf. Eenzelfde bewerking
ondergingen ook de muren van de beneden- en bovenhal.
Het gebouw is gestoffeerd door de goede zorgen
van de fa. A.P. van den Boomen-Resink te Boxtel.
De electrische lichtinstallatie is aangelegd door
het electrotechnisch bureau-x-.-Adelaars te Boxtel.
-0-0-0-0-0-
Van deze uitgave werden 150 .exemplaren vervaardigd
door de N.V.Gestetner, Overtoom 21-
25 Amsterdam. (Kantoren:Den Haa g ,Gron.Rott.)
De teekeningen zijn vervaardigd op fotografische
stencils.
De ingeplakte foto's werden-gemaakt door
foto-atelier Janssen te Boxtel.