** VAN HOUTVUUR TOT (O)LEDVERLICHTING ** Van lijn- of ...

veiligheidsoverwegingen, onontbeerlijk. Tijdens een vergadering van 23 februari dat
jaar kwam men op de kwestie terug. Procedureel waren er ook bezwaren. De Brede
Vergadering was een informeel overleg waarbij geen bindende beslissingen genomen
konden worden.
Kennelijk werd die zienswijze bestreden want wat intussen was uitgegroeid tot de
Boxtelse lantaarnkewestie werd zowaar voorgelegd aan het bestuur van het
Departement Brabant. Dit oordeelde dat de beslissing onrechtmatig was genomen en
derhalve geen rechtsgeldigheid bezat. Resultaat was dat de beslissing werd
teruggedraaid en dat de lantaarns bleven waar ze waren...
Lantaarns in Liempde
Wanneer precies te Liempde de eerste straatverlichting werd geplaatst is niet bekend.
Toch valt er over straatlantaarns in Liempde wel iets te melden. Wat de aanleiding is
geweest weten we niet, maar op dinsdag 2 september 1919 bracht de Liempdse
burgemeester J.F. van den Bosch tijdens een raadsvergadering naar voren dat
bij duisternis de molen en omgeving in buurtschap Kasteren wellicht het
gevaarlijkste plekje van Liempde was. Hij zal daarbij ongetwijfeld gedoeld hebben op
de rivier de Dommel die daar liep. De burgemeester zou graag zien dat daar twee
lantaarnpalen werden geplaatst. Kennelijk had de raad eenzelfde mening want men
ging akkoord, ook met het voorstel van de burgemeester om in naburige gemeenten
te informeren of men daar nog enige afgedankte, doch bruikbare lantaarnpalen had
liggen. En zo kwamen er twee nieuwe lantaarnpalen: een aan Liempdse zijde bij de
sluis, de andere aan Kasterense zijde bij de molen. Voor lantaarnopsteker Janus van
Drunen was dit geen probleem. Voor een bescheiden verhoging van zijn salaris wilde
hij best nog twee lantaarns meer aansteken en doven. Zo weten we dat er voorheen
reeds 9 straatlantaarns stonden. Met inbegrip van de twee nieuwe in Kasteren telde
Liempde eind 1919 derhalve elf straatlantaarns die allen bronolie of petroleum als
brandstof hadden. De palen reikten zo´n twee tot twee en een halve meter boven de
grond. Janus ging iedere dag tegen dat het donker werd te voet op pad, gewapend
met een houten laddertje, een paar poetsdoeken, een doosje lucifers en een kannetje
olie. Hij begon zijn ronde bij de Lummelenkooi, dan naar de oude school (Pastoor
Dobbeleijnsstraat), het Broekegèngske (gangetje), Vlassprei, Kapelput, D'n Berg en
dan over de Molendijk naar de laatste twee lantaarns in Kasteren. Lang brandden de
Liempdse lantaarns niet, want rond tien uur maakte Janus zijn tweede ronde die dag:
nu om de lantaarns te doven. Het grootste dele van avond en nacht waren de
lantaarns derhalve uit. iets dat we vrijwel over zien gebeuren. Bij volle maan werden
ze vaak zelfs helemaal niet ontstoken. In het jaar 1928 werd Liempde door de PNEM
voorzien van elekrticiteit. Het kon niet uitblijven dat kort erna het dorp ook
elektrische straatverlcihting kreeg. Reeds één jaar later, in 1929 werd in het jaarvrslag
van de Gemeente Liempde melding gemaakt van het feit dat er in het dorp een
straatverlichting aanwezig was bestaande uit 36 electrische lampen. In het afgelegen
buitengebied van het dorp werd pas veel later elektriciteit aangelegd: dat duurde nog
tot na de Tweede Wereldoorlog. Zodoende bleven de twee petroleumlantaarns bij de
molensluis in buurtschap Kasteren nog lang in gebruik.
De eerste Boxtelse gasfabriek
Domenicus Antonius Schretler (Leiden 4 februari 1811, aldaar 3 maart 1883, 72 jaar)
was degene die samen met een compagnon in Boxtel de eerste gasfabriek bouwde.
In De Noordbrabanter van 12 april 1865 verscheen een advertentie die inhield dat op
woensdag 19 april 1865 om 10 uur in de morgen vanwege de Fa. Schretlen & Co. te
53