** VAN HOUTVUUR TOT (O)LEDVERLICHTING ** Van lijn- of ...

Een gloeikousje is een uit synthetische vezels bestaand kousje of netje geïmpregneerd
met bepaalde metaaloxiden (lanthamiden, cerium, thorium). Bij het de eerste keer
aansteken van een nieuw kousje verbranden de synthetische vezels en blijft een
kousje van oxiden over. Dit materiaal zorgt ervoor dat het gaslicht dat normaal
enigszins geel is en ook onzichtbaar infrarood licht bevat, verander in een heldere
witte kleur. Op veel plaatsen werden dus vanaf ongeveer 1850 de oude
petroleumlantaarns vervangen door nieuwe types met een gaslantaarn. De periode
van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) zou schaarste aan steenkolen met zich
meebrengen en luidde daarmee het einde in van gas als straatverlichting.
Petromaxlamp met gloeikousje.
Aanvankelijk maakt de lantaarnopsteker zijn ronde nog met zijn laddertje, doch al
snel ziet men hem ook met een lange stok verschijnen, zodat hij vanaf de grond zijn
werk kan doen. Zoals hiervoor werd gemeld was zo'n stok reeds in 1839 in gebruik in
Marseille. Na de uitvinding van de gloeikous worden - zo rond 1897 - de
gaslantaarns voorzien van een waakvlam die vanaf de hoofdkraan kon worden
bediend. Het open en dichtdoen van die kraan werkte door middel van een
kleine ketting. De opsteker kreeg nu een andere stok mee, een waar aan een uiteinde
een haakje zat waarmee hij het kettinkje kon bedienen.
35