Gemeente Leidschendam-Voorburg

HOOFDSTUK 2:
BESCHRIJVING PLANGEBIED
2.1 Korte geschiedenis van het plangebied
Het plangebied voor de herinrichting van de Nieuwe Driemanspolder maakt deel uit van een
aantal droogmakerijen gelegen tussen de bebouwde kommen van Den Haag, Leidschendam -
Voorburg en Zoetermeer. Ondanks de verreikende verstedelijking rond het plangebied heeft de
polder veel van zijn oude karakteristiek weten te behouden en kunnen de afzonderlijke
ontwikkelingsfasen uit de ontstaansgeschiedenis van het gebied nog goed worden
waargenomen. Historische analyses hierover laten zien dat met name de
landschapsontwikkeling vanaf de late middeleeuwen (ca. 1200 en later) ertoe bij heeft
gedragen, dat de Nieuwe Driemanspolder geleidelijk aan is veranderd van een Oudhollands
veenweidegebied in een droogmakerij. De oorspronkelijke afmetingen waren daarbij veel ruimer
dan thans in het landelijke gebied waarneembaar is.
Kenmerkend voor de droogmakerijen is op de eerste plaats het landschapspatroon bestaande
uit oude ontginningswegen, de hierlangs gelegen “losse” lintbebouwing en de laag gelegen
poldereenheden met hun karakteristieke, opstrekkende kavels. Door grootschalige
veenwinning tot op de klei gevolgd door droogmaking is het kenmerkende hoogteverschil
ontstaan. Dit is in de loop der tijd nog eens versterkt door een continu proces van inklinking en
bemaling, hetgeen uiteindelijk in een polderlandschap heeft geresulteerd met grote
hoogteverschillen tussen het polderpeil en zijn rechtstreekse omgeving (tot ± 5 m).
Gedurende de veenontginning zijn in het plangebied vanzelfsprekend ook de eerste
nederzettingen ontstaan. In oorsprong was er sprake van relatief intensieve lintbebouwing langs
de oude landwegen met Wilsveen als belangrijkste “kern” rond een kerk. Door de veenwinning
is het gebied sterk ontvolkt. Vanaf de 17 e eeuw is het overwegend natte gebied stapsgewijs
drooggemalen en geschikt gemaakt voor landbouwkundig gebruik. Daarbij is de
bodemgesteldheid van het gebied ook van invloed geweest op de vormen van grondgebruik die
zich in de loop der tijd hebben ontwikkeld. Mede hierdoor worden de relatief lagere delen in
Leidschendam-Voorburg tegenwoordig bijna alleen voor beweiding gebruikt, terwijl forse delen
in Zoetermeer thans ook in gebruik zijn als bouwland.
Gedurende de droogmaking verschoof het accent van de bebouwing naar Stompwijk en
resteerde een beperkt aantal boerderijen en arbeiderswoningen langs de hoofdwegen en
hoofdweteringen (Voorweg, Wilsveen en Stompwijksevaart). De structuur van dit
bebouwingspatroon is thans nog steeds waarneembaar ook al zijn enkele cultuurhistorisch
interessante elementen zoals een molengang in Potteveen of bebouwing langs het Wilsveen in
de loop der tijd verloren gegaan.
2.2 De huidige hoofdfuncties
Gezien de huidige landbouwkundige betekenis van het plangebied is het grootste deel van de
hierin gelegen gronden in de vigerende bestemmingsplannen bestemd als agrarisch gebied.
Afwijkingen doen zich vooral voor:
Bestemmingsplan Nieuwe Driemanspolder 2009 13