EY-de-fiscus-op-bezoek

1.1 Algemeen
Een correcte belasting- en premieheffing (hierna ‘belastingheffing’) is slechts
mogelijk als de fiscus over voldoende informatie omtrent de financiële en
fiscale positie van de belastingplichtige beschikt. Er zijn verschillende wegen
waarlangs de fiscus deze informatie kan verkrijgen. De meest bekende weg
is die van de belastingaangifte, waarin de belastingplichtige zijn financiële
gegevens aan de fiscus ter beschikking stelt. Naast deze door de belastingplichtige
verstrekte informatie heeft de fiscus een behoorlijk aantal bevoegdheden
om zelf informatie in te winnen en nakoming van deze informatieverzoeken
af te dwingen. De reden hiervoor is begrijpelijk. Zou de fiscus voor zijn
werkzaam heden alleen zijn aangewezen op de vrijwillige medewerking van de
belasting plichtige, dan zou een correcte belastingheffing in veel gevallen een
‘mission impossible’ zijn. De bevoegdheden van de fiscus om informatie in te
winnen en de grenzen die daaraan gesteld kunnen worden, komen hierna aan
bod. Daarbij zij opgemerkt dat wat hierna wordt besproken, in beginsel ook
geldt ten aanzien van de invordering van belastingschulden.
De informatieverplichtingen genoemd in deze brochure betreffen verplichtingen
die zijn opgenomen in de fiscale wetgeving. Indien geen gehoor wordt gegeven
aan deze verplichtingen, heeft de fiscus de mogelijkheid om informatie op te
vragen langs de civiele weg. Indien de rechter de fiscus gelijk geeft, kan het
verstrekken van informatie worden afgedwongen op last van een dwangsom.
1.2 Informatie t.b.v. de belastingheffing
Allereerst is het van belang te weten tot wie de fiscale informatieverplichtingen
zich eigenlijk richten. De verplichting tot het verstrekken van informatie
die voor de belastingheffing van belang is, geldt uiteraard voor de belastingplichtigen
zelf. Als de belastingplichtige een rechtspersoon is, zullen de
bestuurders aan de informatieverzoeken met betrekking tot de fiscale positie
van de rechtspersoon moeten voldoen. Daarnaast rust de informatieplicht
alleen op de door de belastingplichtige aangewezen vertegenwoordigers
en niet op alle personeelsleden. Tot slot bestaat voor een beperkte groep
personen en lichamen ook een informatieplicht met betrekking tot de fiscale
positie van anderen dan van zichzelf (zie par. 1.3). Uit het voorgaande volgt dat
de belastingplichtige en de informatieplichtige niet altijd dezelfde persoon zijn.
De belastingambtenaar heeft niet het recht nakoming van de informatieverzoeken
te verlangen van andere personeelsleden dan de daartoe door de
informatieplichtige aangewezen personen.
In het kader van de medewerking die een informatieplichtige bij een boekenonderzoek
moet geven, mag de belastingambtenaar zich overigens wel
tot personeelsleden wenden om zo inzicht in de werking van bepaalde
(administratie) systemen te verkrijgen. Het is verstandig om hierover voor
aanvang van het controleonderzoek duidelijke afspraken te maken met
betreffende controleambtenaar.
Voorbeeld:
Wijs bij een boekenonderzoek
iemand aan die weet hoe de
administratie in elkaar steekt,
bijvoorbeeld het hoofd
administratie. Deze persoon
kan de controlerend ambtenaar
dan verder helpen tijdens
de controle. Voorkom dat de
controleur onaangekondigd met
andere personeelsleden contact
heeft. Mocht dat wel gebeuren,
zorg dat de personeelsleden
weten dat ze niet hoeven
te antwoorden, zij zijn niet
informatieplichtig.
Volledigheidshalve merken wij op dat bij boeteoplegging andere spelregels ten
aanzien van het vergaren van informatie kunnen spelen (zie par. 3.2.2.4).
De fiscus op bezoek Zesde druk |
7