EY-de-fiscus-op-bezoek

1.2.4.2 Due diligencerapporten
Speciale aandacht is op zijn plaats voor zogenaamde due diligencerapporten.
Deze rapporten bevatten vaak, naast voor de belastingheffing relevante feiten,
gevoelige informatie over de fiscale risico’s van een onderneming.
De Hoge Raad heeft aangegeven dat het beginsel van fair play zich verzet
tegen een verzoek van de inspecteur tot het verstrekken van rapporten
en andere geschriften van derden, voor zover zij ten doel hebben de fiscale
positie van de belastingplichtige te belichten of hem op dat gebied te adviseren
(zie tevens par. 1.4.2. over het informeel verschoningsrecht).
Dit geldt ook voor de onderdelen van het rapport van feitelijke of beschrijvende
aard die ter ondersteuning van het bovenstaande doel zijn opgenomen.
De resterende onderdelen van een due diligencerapport die niet ten doel
hebben de fiscale positie van de belastingplichtige te belichten of hem op dat
gebied te adviseren, moeten wel worden verstrekt, waarbij de Hoge Raad
toestaat om het due diligencerapport te splitsen of te schonen als dat nodig is.
Gedacht kan worden aan een due diligencerapport dat zowel een fiscaal als een
financieel gedeelte bevat. Het fiscale gedeelte (inclusief de feiten en
beschrijvingen) hoeft niet aan de Belastingdienst gegeven te worden, maar het
financiële gedeelte wel. Het document mag dan gesplitst worden in twee delen,
zodat de fiscus het fiscale gedeelte niet via een achterdeur toch te zien krijgt.
1.2.4.3 Digitale gegevensdragers
De afgelopen jaren heeft de digitale gegevensverwerking/opslag een hoge
vlucht genomen. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe mogelijkheden van
verwerking/opslag van gegevens op servers (verwisselbare) harde schijven,
cd’s, dvd’s en usb-sticks.
Een gevolg hiervan is dat belastingplichtigen steeds vaker worden
geconfronteerd met het verzoek tot het verstrekken van digitale informatie.
Het gaat soms om een kopie van een digitaal bestand, maar ook verzoeken om
een integrale kopie (‘forensic image’) van een elektronische gegevensdrager
komen steeds vaker voor. Het is echter de vraag of de inspecteur tot een
dergelijk verzoek mag overgaan. De verplichting tot het verstrekken van een
integrale kopie van een elektronische gegevensdrager brengt met zich mee dat
ook niet fiscaal relevante informatie aan de inspecteur wordt verstrekt.
Aangezien de belastingplichtige slechts verplicht is gegevensdragers
beschikbaar te stellen waarvan de raadpleging van belang kan zijn voor de
belastingheffing ten aanzien van de belastingplichtige, kunnen er vraagtekens
bij een dergelijk verzoek worden geplaatst.
Daar komt nog bij dat op een integrale kopie van een elektronische
gegevensdrager ook informatie staat die voor de belastingplichtige zelf niet
meer toegankelijk is. Gedacht kan worden aan reeds verwijderde bestanden.
Een verzoek om een ‘forensic image’ lijkt dan ook onvoldoende concreet en
strijdig met de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Hierover
bestaat echter nog geen jurisprudentie.
Een andere vraag is of een verzoek om informatie digitaal aan te leveren wel
onder alle omstandigheden redelijk is (zie ook par. 1.2.3). De uitvoeringslast
voor de belastingplichtige moet aanvaardbaar blijven. Als een
10 | De fiscus op bezoek Zesde druk